Dünya siyasi tarihinde, insanların bir araya getirdiği çeşitli siyasi oluşumlar ve bu oluşumlar sonucunda oluşan sınırlar incelenir. Tarih boyunca insanlar, basit özyönetimsel ve monarşik sistemlerden günümüzdeki karmaşık demokratik ve totaliter sistemlere varan bir skalada yönetim şekilleri ürettiler. Buna paralel olarak sınırlar da, eskiden var olan, belirsizliklerden muzdarip hallerinden, günümüzdeki kesin ulusal hatlara evrilmiştir.
Antik tarih
Antik zamanlarda, uygarlıkların sınırları şimdilerdekiler gibi keskin değillerdi. İlk dönem Sümer ve Mısır hanedanlıkları, sınırlarını belirli bir kesinlikte tanımlayan ilk devletlerdi. Bir yandan da, yüzbinlerce yıldır, -hatta 20. yüzyıla varan bir süreçte- bazı halklar devlet formundan uzak topluluklar halinde, belki eşitlikçi gruplar ya da kabileler olarak, belki de çeşitli tek adama dayalı ağalık benzeri sistemlerde yaşadılar.
Uruk ve Tarih öncesi Mısır oluşumlarından, MÖ 3000'li yıllarda Sümer ve Mısır hanedanlıkları, yani ilk devletler ortaya çıkmaya başladı. İlk Mısır hanedanlıkları, Nil Nehri etrafında konuşlanmışlardı ve sınırları civardaki vahalara uzanıyordu. İlk Sümer hanedanlıkları ise Güney Mezopotamya'da konuşlanmışlardı ve sınırları Basra Körfezi ile Fırat, Dicle nehirlerine uzanıyordu.
MÖ 2500 yıllarında, İndus Vadisi Uygarlığı günümüz Pakistan topraklarında, Umman Denizi'nden 600 km içerilere uzanan sınırlarda bir devlet kurmuşlardı.
MÖ 336 yılında Büyük İskender, o dönemki çeşitli vassal devletleri fethederek, günümüzdeki Yunanistan'dan Hindistan'a varan bir imparatorluk ortaya koymuştu. Bu, bir ucundan bir ucuna yüzlerce km mesafe olan imparatorlukla, Akdeniz halkı ile Orta ve Güney Asya halkı temas eder hale gelmişti.
Roma İmparatorluğu (MÖ 27 - MS 476), Batı dünyasındaki sınırlarını doğru bir şekilde, bazı yerlerde yeterince hassas olmasa da, tanımlamaya çalışan ilk devlet oldu.
Devlet olma konusundaki Roma ve Yunan idealleri günümüz Batı dünyasını da kuvvetli bir şekilde etkilemiştir; günümüz Batı dünyasındaki yönetim şekillerinin temel idealleri, birçok zaman antik Roma ve Yunanistan'da ortaya konmuş sistem ve fikirlere dayanır.
Orta Çağ
Çin, Sui Hanedanlığı'na geçtiğinde, farklı bayraklar altında yaşayan topluluklar hanedanlık bayrağı altında birleşmiş oldular. Sui mirasını, 626 yılında Çin'i fetheden Liu Yan (Gaozu) ve onun Tang Hanedanlığı daha da ileriye götürdü. Üç yüz yıl süren Tang hükmü, 907 yılında yıkıldı ve belirsiz sınırlı Beş Hanedan On Krallık dönemine girildi. Bu dönemin sonunda tahtı kazanan Song Hanedanlığı, Tang Hanedanlığı kadar güçlü ve geniş sınırlı olamadı.
Orta Çağ'daki en etkin güçlerinden birçoğu İslami devletlerdi. Muhammed'in ölümünden sonra Halifeler Atlas Okyanusu'ndan Orta Asya'ya uzanan topraklarda hüküm sürdüler. Emevi, Abbasi, Fatımi, Gazne, Selçuklu, Safevi, Babür ve Osmanlı gibi devletleri içeren bu silsilede Orta Doğunun hakimi oldular.
Batı ve Orta Avrupa'da ise, Şarlman, oradaki devletleri Karolenj İmparatorluğu çatısına dahil etti. Avrupa'nın ada devletleri ve Norveç birer ulus devlet haline gelmişti.
1299 yılında Aztek İmparatorluğu'nun üç yüz yıl sürecek güney Meksika hakimiyeti başladı. Toprakları 5000 km2 gibi geniş bir alana yayılmıştı.
Erken Modern Dönem
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Modern Dönem
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
- Ayrıntılar için ilgili maddelere bakınız.
- Modern Diğer
Notlar
- ^ a b (2003) [1968]. The First Civilizations: The Archaeology of their Origins. New York: Phoenix Press. xiii. ISBN . 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016.
- ^ (2003) [1968]. The First Civilizations: The Archaeology of their Origins. New York: Phoenix Press. ss. 9-11. ISBN . 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2016.
- ^ Daniels, Patrica S; Stephen G Hyslop; Douglas Brinkley; Esther Ferington; Lee Hassig; Dale-Marie Herring (2003). Toni Eugene (Ed.). Almanac of World History. National Geographic Society. s. 56. ISBN .[]
- ^ de Blois, Lukas; Robartus van der Spek (1997). An Introduction to the Ancient World. New York, US: Routledge. s. 131. ISBN .
- ^ . Intertext. Syracuse University. 2001. 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2008.
- ^ Kaplan, David H; Jouni Häkli (2002). "The 'Civilisational' Roots of European National Boundaries". Boundaries and Place: European Borderlands in Geographical Context. Rowman & Littlefield. s. 19. ISBN .
- ^ Benn, Charles D. (2004). China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty. Oxford University Press. s. 1. ISBN . Erişim tarihi: 17 Aralık 2008.
- ^ Daniels, Patrica S; Stephen G Hyslop; Douglas Brinkley; Esther Ferington; Lee Hassig; Dale-Marie Herring (2003). Toni Eugene (Ed.). Almanac of World History. National Geographic Society. ss. 118-21. ISBN .[]
- ^ Benn, Charles D. (2004). China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty. Oxford University Press. ss. ix. ISBN . Erişim tarihi: 17 Aralık 2008.
- ^ Hucker, Charles O. (1995). China's Imperial Past: An Introduction to Chinese History and Culture. Stanford University Press. s. 147. ISBN . Erişim tarihi: 17 Aralık 2008.
- ^ Daniels, Patrica S; Stephen G Hyslop; Douglas Brinkley; Esther Ferington; Lee Hassig; Dale-Marie Herring (2003). Toni Eugene (Ed.). Almanac of World History. National Geographic Society. ss. 134-5. ISBN .[]
- ^ Tsouras, Peter (2005). Montezuma: Warlord of the Aztecs. Brassey's. ss. xv. ISBN .
- ^ Berdan, Frances F.; Richard E. Blanton; Elizabeth H. Boone; Mary G. Hodge; Michael E. Smith; Emily Umberger (1996). Aztec Imperial Strategies. Washington, DC: Dumbarton Oaks. ISBN .
- ^ Barlow, R.H. (1949). Extent of the Empire of the Culhua Mexica. Berkeley and Los Angeles Univ. of California.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dunya siyasi tarihinde insanlarin bir araya getirdigi cesitli siyasi olusumlar ve bu olusumlar sonucunda olusan sinirlar incelenir Tarih boyunca insanlar basit ozyonetimsel ve monarsik sistemlerden gunumuzdeki karmasik demokratik ve totaliter sistemlere varan bir skalada yonetim sekilleri urettiler Buna paralel olarak sinirlar da eskiden var olan belirsizliklerden muzdarip hallerinden gunumuzdeki kesin ulusal hatlara evrilmistir Antik tarihRoma Imparatorlugu sinirlari Antik zamanlarda uygarliklarin sinirlari simdilerdekiler gibi keskin degillerdi Ilk donem Sumer ve Misir hanedanliklari sinirlarini belirli bir kesinlikte tanimlayan ilk devletlerdi Bir yandan da yuzbinlerce yildir hatta 20 yuzyila varan bir surecte bazi halklar devlet formundan uzak topluluklar halinde belki esitlikci gruplar ya da kabileler olarak belki de cesitli tek adama dayali agalik benzeri sistemlerde yasadilar Uruk ve Tarih oncesi Misir olusumlarindan MO 3000 li yillarda Sumer ve Misir hanedanliklari yani ilk devletler ortaya cikmaya basladi Ilk Misir hanedanliklari Nil Nehri etrafinda konuslanmislardi ve sinirlari civardaki vahalara uzaniyordu Ilk Sumer hanedanliklari ise Guney Mezopotamya da konuslanmislardi ve sinirlari Basra Korfezi ile Firat Dicle nehirlerine uzaniyordu MO 2500 yillarinda Indus Vadisi Uygarligi gunumuz Pakistan topraklarinda Umman Denizi nden 600 km icerilere uzanan sinirlarda bir devlet kurmuslardi MO 336 yilinda Buyuk Iskender o donemki cesitli vassal devletleri fethederek gunumuzdeki Yunanistan dan Hindistan a varan bir imparatorluk ortaya koymustu Bu bir ucundan bir ucuna yuzlerce km mesafe olan imparatorlukla Akdeniz halki ile Orta ve Guney Asya halki temas eder hale gelmisti Roma Imparatorlugu MO 27 MS 476 Bati dunyasindaki sinirlarini dogru bir sekilde bazi yerlerde yeterince hassas olmasa da tanimlamaya calisan ilk devlet oldu Devlet olma konusundaki Roma ve Yunan idealleri gunumuz Bati dunyasini da kuvvetli bir sekilde etkilemistir gunumuz Bati dunyasindaki yonetim sekillerinin temel idealleri bircok zaman antik Roma ve Yunanistan da ortaya konmus sistem ve fikirlere dayanir Orta CagTang Hanedani M S 700 Cin Sui Hanedanligi na gectiginde farkli bayraklar altinda yasayan topluluklar hanedanlik bayragi altinda birlesmis oldular Sui mirasini 626 yilinda Cin i fetheden Liu Yan Gaozu ve onun Tang Hanedanligi daha da ileriye goturdu Uc yuz yil suren Tang hukmu 907 yilinda yikildi ve belirsiz sinirli Bes Hanedan On Krallik donemine girildi Bu donemin sonunda tahti kazanan Song Hanedanligi Tang Hanedanligi kadar guclu ve genis sinirli olamadi Orta Cag daki en etkin guclerinden bircogu Islami devletlerdi Muhammed in olumunden sonra Halifeler Atlas Okyanusu ndan Orta Asya ya uzanan topraklarda hukum surduler Emevi Abbasi Fatimi Gazne Selcuklu Safevi Babur ve Osmanli gibi devletleri iceren bu silsilede Orta Dogunun hakimi oldular Karolenj Imparatorlugu M S 800 Modern sinirlar turuncu renkle gosterilmistir Bati ve Orta Avrupa da ise Sarlman oradaki devletleri Karolenj Imparatorlugu catisina dahil etti Avrupa nin ada devletleri ve Norvec birer ulus devlet haline gelmisti Aztek M S 1519 1299 yilinda Aztek Imparatorlugu nun uc yuz yil surecek guney Meksika hakimiyeti basladi Topraklari 5000 km2 gibi genis bir alana yayilmisti Erken Modern DonemBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Silezya nin Avrupa daki konumu kirmizi M S 1852 Fransiz Millet MeclisiWaldseemuller Haritasi M S 1507 Modern DonemBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Ayrintilar icin ilgili maddelere bakiniz Modern Diger dd dd Notlar a b 2003 1968 The First Civilizations The Archaeology of their Origins New York Phoenix Press xiii ISBN 1 84212 500 1 29 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2016 2003 1968 The First Civilizations The Archaeology of their Origins New York Phoenix Press ss 9 11 ISBN 1 84212 500 1 29 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2016 Daniels Patrica S Stephen G Hyslop Douglas Brinkley Esther Ferington Lee Hassig Dale Marie Herring 2003 Toni Eugene Ed Almanac of World History National Geographic Society s 56 ISBN 0 7922 5092 3 olu kirik baglanti de Blois Lukas Robartus van der Spek 1997 An Introduction to the Ancient World New York US Routledge s 131 ISBN 0 415 12773 4 Intertext Syracuse University 2001 20 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2008 Kaplan David H Jouni Hakli 2002 The Civilisational Roots of European National Boundaries Boundaries and Place European Borderlands in Geographical Context Rowman amp Littlefield s 19 ISBN 0 8476 9883 1 Benn Charles D 2004 China s Golden Age Everyday Life in the Tang Dynasty Oxford University Press s 1 ISBN 0 19 517665 0 Erisim tarihi 17 Aralik 2008 Daniels Patrica S Stephen G Hyslop Douglas Brinkley Esther Ferington Lee Hassig Dale Marie Herring 2003 Toni Eugene Ed Almanac of World History National Geographic Society ss 118 21 ISBN 0 7922 5092 3 olu kirik baglanti Benn Charles D 2004 China s Golden Age Everyday Life in the Tang Dynasty Oxford University Press ss ix ISBN 0 19 517665 0 Erisim tarihi 17 Aralik 2008 Hucker Charles O 1995 China s Imperial Past An Introduction to Chinese History and Culture Stanford University Press s 147 ISBN 0 8047 2353 2 Erisim tarihi 17 Aralik 2008 Daniels Patrica S Stephen G Hyslop Douglas Brinkley Esther Ferington Lee Hassig Dale Marie Herring 2003 Toni Eugene Ed Almanac of World History National Geographic Society ss 134 5 ISBN 0 7922 5092 3 olu kirik baglanti Tsouras Peter 2005 Montezuma Warlord of the Aztecs Brassey s ss xv ISBN 1 57488 822 6 Berdan Frances F Richard E Blanton Elizabeth H Boone Mary G Hodge Michael E Smith Emily Umberger 1996 Aztec Imperial Strategies Washington DC Dumbarton Oaks ISBN 0 88402 211 0 Barlow R H 1949 Extent of the Empire of the Culhua Mexica Berkeley and Los Angeles Univ of California