Dünya Çerkes Birliği veya Uluslararası Çerkes Derneği (Kabardeyce: Дунейпсо Адыгэ Хасэ; Adigece: Дунэепстэу Адыгэ Хасэ; Rusça: Международная черкесская ассоциация; İngilizce: International Circassian Association), dünyadaki tüm Çerkes kuruluşların çatı örgütü olan kuruluştur. Çeşitli Çerkes topluluklarında yerel bir Çerkes derneği ("Adığe Hase") vardır. Bu derneklerin amacı, Çerkeslere Çerkesçe konuşabilecekleri, Çerkes kültürel faaliyetlerde bulunabilecekleri ve Habze kanunlarını öğrenebilecekleri rahat bir ortam sağlamaktır. Bu dernekler yerel ve bölgesel bazda koordine edilir ve Dünya Çerkes Birliği aracılığıyla uluslararası iletişim kurar.Türkiye Çerkeslerinin üst kuruluşu olan KAFFED, Dünya Çerkes Birliği kurucu üyesi olmakla birlikte, üyeliği devam etmektedir, ancak ayrılma tartışması devam etmektedir.
Dünya Çerkes Birliği | |
---|---|
Дунейпсо Адыгэ Хасэ Дунэепстэу Адыгэ Хасэ Международная черкесская ассоциация | |
Kısaltma | DÇB |
Kuruluş | 4 Mayıs 1990 | )
Tür | STK |
Lider | Hauti Sohrokov (2023) |
Resmî site | intercircass.org |
Amaçları
Örgütün amaçları şunlardır:
- Çerkes halkının kültürel ve manevi mirasının canlanmasını ve gelişmesini, ulusal kimliğinin korunmasını sağlamak,
- Çerkeslerin gerçek tarihinin restorasyonuna katkıda bulunan Çerkes halk derneklerinin çabalarını birleştirmek ve faaliyetlerini koordine etmek,
- Ekonomik, sosyal, kültürel ve dini sorunların çözümünde yardım etmek,
- Çerkeslerin birleşmesi ve daha fazlası için gerekli koşulların yaratılmasında yardım etmek,
- Halklar arasında barışın, dostluğun ve uyumun güçlendirilmesini teşvik etmek.
- Sosyal, ulusal ve diğer çatışmaları önlemek.
Görüş ve tutumlar
Örgüt Abhazya'nın bağımsızlığını savunmaktadır. Dernek başkanı Kasbolat Dzamikhov'un 2006'da “Gürcistan'ın mevcut liderliğinin Abhazya'ya yönelik politikasından kesinlikle memnun değiliz” açıklamasında bulunmuştu.
Ağustos 2008'de, Güney Osetya'daki savaş sırasında Gürcü silahlı kuvvetlerinin eylemleri hakkında yorum yapan örgüt, Gürcü liderliğinin eylemlerini kınayan bir çağrı yayınladı: “Gürcü yetkililer, kendi insan yaşamının ve halklarının çıkarlarının üzerinde olan siyasi hırslar, kabalıktır ve daha önce varılan tüm uluslararası anlaşmaları alaycı bir şekilde ihlal etmektedir.” Örgüt, Gürcü makamlarını suçlayarak şunları kaydetti: “Gürcistan'ın sivillere ve bir grup Rus barış gücüne yönelik açık silahlı saldırısının kışkırttığı, yüzlerce insanın ölümü, çok sayıda şehir ve köyün tahrip edilmesiyle sonuçlanan Güney Osetya'daki trajik olaylar. derin bir infiale yol açmaktadır”, “kan ölüsü siviller ve barışı koruma görevlileri, Gürcistan liderliğinin ve önderlik ettikleri silahlı oluşumların vicdanındadır”.
Derneğe göre, "Gürcistan Cumhuriyeti liderliği ikinci kez kanlı bir savaş başlatıyor ve bir kez daha Gürcü halkını tüm Kafkas halklarının karşısına alarak trajik bir duruma sürüklüyor" idi.
Aktivite
Dil ve kültür
DÇB, her yıl KAFFED ile iş birliği içinde Çerkesçe dil kursu açmaktadır.
Yabancı vatandaşlar komisyonu
DÇB, dünyanın çeşitli yerlerinden gelen Çerkeslerin sınır dışı edilmesi ihtimalinin çözülmesi amacıyla özel bir komisyon oluşturuldu. Bu komisyon devlet kurumlarıyla birlikte çalışıyor.
2023 Kahramanmaraş depremleri
DÇB, 2023 Kahramanmaraş depremleri üzerine Türkiye’ye bir heyet gönderdi. Deprem bölgesini ziyaret ederek yetkililerden bilgi alan heyet, bölgedeki Çerkes dernekleri ile de görüştü. Ziyaret sonrası Dünya Çerkes Birliği başkanı Hauti Sohrokov Kafkasya'da yardım kampanyaları düzenlendiğini belirtti.
Üye örgütler
Örgüt | Merkez | Aktif olduğu bölge | Başkan | Kuruluş tarihi |
---|---|---|---|---|
Kafkas Dernekleri Federasyonu | Ankara | Türkiye | Ünal Uluçay (Halav) | 2003 |
Ürdün Çerkes Yardım Derneği | Amman | Ürdün | Mohammed Hamid Dağjoqa | 1932 |
Suriye Çerkes Yardım Derneği | Şam | Suriye | Ğassan Şora | 1948 |
İsrail Çerkes Yardım Derneği | Kfar Kama | İsrail | Zakaria Napso | 1991 |
Avrupa Çerkes Kültür Dernekleri Federasyonu | Hannover | Almanya, Belçika, Hollanda | Zati Sönmez | 1991 |
Karadeniz Şapsığları (Çerkesleri) "Adığe Hase" | Soçi | Krasnodar Krayı | Çaçuh Macid | 2000 |
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Kamu Kuruluşu "Adığe Hase" | Nalçik | Kabardino-Balkarya | Hafice Muhammed | 1990 |
Adıge Cumhuriyeti Halk Hareketi "Adıge-Çerkes Konseyi" | Maykop | Adige Cumhuriyeti | Tlemeşok Ramazan | 1990 |
Tarihçe
Diaspora
Çerkeslerin dernekleşmesi
1864'te Rus-Çerkes Savaşı sona ermeden önce, Çerkes soykırımının bir parçası olarak kalan Çerkes nüfusu sürgün edildi. Rus İmparatorluk Hükûmeti'nin kendi arşiv rakamlarını dikkate alan hesaplamalar da dahil olmak üzere, bu süreçte Çerkes ulusunun %95-97 yok olduğu tahmin edilmektedir. Yerinden edilen insanlar öncelikle Osmanlı İmparatorluğu'na yerleştirildi.
Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Çerkesler başlangıçta kendi içlerine kapandılar ve hiçbir dış etkiye müsamaha göstermediler. Yeni nesil Çerkes aydınları, Osmanlı devletinde yüksek mevkilerle aktif rol aldılar. Teşkilât-ı Mahsusa, Hamidiye Alayları, İttihat ve Terakki gibi nüfuzlu oluşumların büyük bir kısmı Çerkeslerden oluşuyordu. Osmanlı topraklarındaki Çerkesler, Kafkasyalı kimliklerini benimserken, aynı zamanda birincil Osmanlı-Müslüman kimliğini de korudular. Osmanlı Devleti'nde Jön Türk İhtilali'nden sonra Çerkes kültürel faaliyetleri başladı. Her ikisi de Çerkesya'nın bağımsızlığını amaçlayan ve İttihak Terakki Cemiyeti tarafından desteklenen Şimalî Kafkas Cemiyeti ve Kafkas İstiklâl Komitesi gibi siyasi cemiyetler de kurulmuştu. 1908'de bu cemiyetlerin en önemlisi olan Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti kuruldu. 1923'te azınlık cemiyetlerinin yasaklanmasıyla bu cemiyetler kapatıldı.
Türkiye sınırları dışında kalan diğer eski Osmanlı topraklarında Çerkesler dernekleşmeye devam ettiler. 1928'de Şam'da Çerkes Eğitim ve İşbirliği Derneği kuruldu. Ekim 1932'de Amman'da Çerkes Hayır Kurumu kuruldu. Türkiye'de dernekleşme 1960 ve 1970'lerde tekrar başladı ve köylerden şehirlere giden Çerkesler dernekler kurdular. Ankara Çerkes Derneği bu dönemde 1961 yılında kuruldu.
Türkiye Çerkes derneklerinin birleşmesi
Türkiye'deki Çerkes-Kafkas Dernekleri'nin merkezi bir örgüt altında birleştirilme çabaları, 1975 yılında Ankara'da gerçekleştirilen bir toplantıyla başladı. Ardından, İstanbul, Kayseri, Antalya ve tekrar Ankara'da yapılan toplantılarla devam etmiştir. 5 Kasım 1977'de yapılan toplantının ardından otobüs durağında bekleyen Çerkesler silahlı saldırıya uğradı ve bir kişi hayatını kaybetti. Bunun sonucunda çalışmalara ara verildi. 1980'lerin ikinci yarısından itibaren dernekler yeniden faaliyete geçti ve 1977'de kesintiye uğrayan toplantılar, 90'ların başında yeniden başladı. 3 Temmuz 2003 tarihinde Türkiye'deki tüm Çerkes derneklerini birleştirmek amacıyla KAFFED kuruldu.
Kafkasya
Çerkeslerin dernekleşmesi
Sovyet devleti, Kuzey Kafkasya Çerkesleri ile Diaspora arasındaki temasları ve diğer bağlantıları durdurdu ve yasakladı. Yabancı Çerkeslerin geri dönüşleri, tarihi anavatanlarını ziyaret etmeleri reddedildi. İki kutuplu bir dünyanın oluşumu, "soğuk savaş" ve "demir perde" politikası, diaspora ve SSCB'nin Çerkeslerini ayıran nesnel faktörlerdi.
1966'da bu yana, şubeleri Kafkasya'da da bulunan «Vatan» derneği Moskova'da açıldı. Bu örgüt aracılığıyla SSCB Çerkesleri ve Diaspora Çerkesleri arasındaki ilişkiler başlatıldı. Resmi delegasyonlar gönderildi, diaspora Çerkesleri Çerkesçe kitap ve dergiler almaya başladı, Ürdün, Türkiye ve Suriye'nin Çerkes gençleri Kabardey-Balkar ve Adıgey üniversitelerinde eğitim alma fırsatı buldu. 1989'dan bu yana Çerkesler Uluslararası Siyasi ve Kültürel Derneği'nin kurulmasına yönelik aktif çalışmalar başladı. Böyle bir organizasyonun yaratılmasının başlatıcıları Hollanda'da Fethi Rejeb ve Almanya'da Batıray Özbek idi. 1980-1990'ın başında, Kabardey-Balkar, Adıgey, Karaçay-Çerkesya, Krasnodar Bölgesi, Stavropol Bölgesi ve Abhazya'da başta Adıge Hase olmak üzere çok sayıda sosyal örgüt ve ulusal hareket ortaya çıktı.
Dünya Çerkes derneklerinin birleşmesi
4-5 Mayıs 1990'da, Amsterdam'da ilk toplantı gerçekleştirildi. İkinci toplantı 19-20 Mayıs 1991'de Nalçık'ta gerçekleşti. Kongrenin çalışmalarına Türkiye, Suriye, Ürdün, İsrail, Almanya, Hollanda, Fransa ve ABD'den gelen delegelerin yanı sıra Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkesya, Adigey, Krasnodar bölgesi, Abhazya'dan da delegeler geldi. Kongre, daha sonra Dünya Çerkes Birliği (DÇB) olarak yeniden adlandırılan Dünya Çerkes Birliği'ni yarattı.
Kaynakça
- ^ a b c d e f (Rusça). 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
- ^ Jonty, Yamisha. Circassians United
- ^ Jonty, Yamisha. Profile of the Diaspora: A Global Community
- ^ a b "Kafkas Dernekleri Federasyonu İlkeleri". 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2013.
- ^ . KAFFED. 25 Ekim 2022. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023.
- ^ a b c d e f g Литвинова, Татьяна Николаевна (2017). "Политическая активность и консолидация разделенных народов на примере черкесов России и Турции". Политика и Общество (Rusça). МГИМОМИДРоссии. 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ Международная черкесская ассоциация приложит все усилия, чтобы Абхазия обрела независимость 28 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ocak 28, 2007 at the Wayback Machine // , 6 декабря 2006
- ^ a b Международная Черкесская ассоциация: Руководство Грузии противопоставило свой народ всем народам Кавказа 13 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ağustos 13, 2008 at the Wayback Machine // , 11 августа 2008
- ^ . 23 Temmuz 2023. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
- ^ "Хаути Сохроков: «Мы будем защищать законные права и интересы соотечественников»". 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2016.
- ^ "Dünya Çerkes Birliği'nden deprem ziyareti". 10 Mart 2023. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ a b c d e f g h (Rusça). 22 Mart 2020. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
- ^ (Rusça). 21 Temmuz 2021. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
- ^ Kazemzadeh 1974
- ^ The Circassian Genocide. Rutgers University Press. 9 Nisan 2013. s. 132. ISBN .
If we assume that Berzhe's middle figure of 50,000 was close to the number who survived to settle in the lowlands, then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright, died during Evdokimov's campaign, or were deported.
Yazar|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ The First 'Circassian Exodus' to the Ottoman Empire (1858–1867), and the Ottoman Response, Based on the Accounts of Contemporary British Observers (Tez). s. 16.
with one estimate showing that the indigenous population of the entire north-western Caucasus was reduced by a massive 94 percent
Text of citation: "The estimates of Russian historian Narochnitskii, in Richmond, ch. 4, p. 5. Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 percent of the Circassians (including the Abkhazians) remaining. (Stephen Shenfield, "The Circassians: A Forgotten Genocide?", in The Massacre in History, p. 154.)" - ^ "145th Anniversary of the Circassian Genocide and the Sochi Olympics Issue". Reuters. 22 Mayıs 2009. 8 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009.
- ^ Barry, Ellen (20 Mayıs 2011). "Georgia Says Russia Committed Genocide in 19th Century". The New York Times. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ Richmond, Walter (2013). The Circassian Genocide. Rutgers University Press. back cover. ISBN . 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ a b Okçuoğlu, Bahar Ayça (Nisan 2019). "TÜRKİYE'DE ÇERKES DİASPORASI: KİMLİK İNŞASI VE REFERANSLARI". Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 22 (1). 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ Walter Richmond. Circassian genocide. s. 118.
- ^ a b Besleney, Zeynel Abidin: The Circassian Diaspora in Turkey. Political History, New York 2014, pp. 58-60.
- ^ Richmond, Walter (9 Nisan 2013). The Circassian Genocide (İngilizce). Rutgers University Press. ISBN . 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2017.
- ^ Aksoy, Zeynep (4 Mart 2014). "Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti (1908-1923) – I". Guşıps. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ Dr. Vasfi Güsar. “Çerkes Teâvün Cemiyeti,” Kafkasya Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran 1975, No. 48.
- ^ . Çerkes Derneği Ankara. 14 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ a b c d e . 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023.
- ^ "'Daha önce Türkçe bilmiyorduk şimdi dilimizi bilmiyoruz'". 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ "Sosyalist Çerkesler: 'Tsey Mahmut'un katilleri Türkiye'yi yönetiyor'". 6 Kasım 2012. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ . 15 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dunya Cerkes Birligi veya Uluslararasi Cerkes Dernegi Kabardeyce Dunejpso Adyge Hase Adigece Duneepsteu Adyge Hase Rusca Mezhdunarodnaya cherkesskaya associaciya Ingilizce International Circassian Association dunyadaki tum Cerkes kuruluslarin cati orgutu olan kurulustur Cesitli Cerkes topluluklarinda yerel bir Cerkes dernegi Adige Hase vardir Bu derneklerin amaci Cerkeslere Cerkesce konusabilecekleri Cerkes kulturel faaliyetlerde bulunabilecekleri ve Habze kanunlarini ogrenebilecekleri rahat bir ortam saglamaktir Bu dernekler yerel ve bolgesel bazda koordine edilir ve Dunya Cerkes Birligi araciligiyla uluslararasi iletisim kurar Turkiye Cerkeslerinin ust kurulusu olan KAFFED Dunya Cerkes Birligi kurucu uyesi olmakla birlikte uyeligi devam etmektedir ancak ayrilma tartismasi devam etmektedir Dunya Cerkes BirligiDunejpso Adyge Hase Duneepsteu Adyge Hase Mezhdunarodnaya cherkesskaya associaciyaKisaltmaDCBKurulus4 Mayis 1990 34 yil once 1990 05 04 TurSTKLiderHauti Sohrokov 2023 Resmi siteintercircass orgAmaclariOrgutun amaclari sunlardir Cerkes halkinin kulturel ve manevi mirasinin canlanmasini ve gelismesini ulusal kimliginin korunmasini saglamak Cerkeslerin gercek tarihinin restorasyonuna katkida bulunan Cerkes halk derneklerinin cabalarini birlestirmek ve faaliyetlerini koordine etmek Ekonomik sosyal kulturel ve dini sorunlarin cozumunde yardim etmek Cerkeslerin birlesmesi ve daha fazlasi icin gerekli kosullarin yaratilmasinda yardim etmek Halklar arasinda barisin dostlugun ve uyumun guclendirilmesini tesvik etmek Sosyal ulusal ve diger catismalari onlemek Gorus ve tutumlarOrgut Abhazya nin bagimsizligini savunmaktadir Dernek baskani Kasbolat Dzamikhov un 2006 da Gurcistan in mevcut liderliginin Abhazya ya yonelik politikasindan kesinlikle memnun degiliz aciklamasinda bulunmustu Agustos 2008 de Guney Osetya daki savas sirasinda Gurcu silahli kuvvetlerinin eylemleri hakkinda yorum yapan orgut Gurcu liderliginin eylemlerini kinayan bir cagri yayinladi Gurcu yetkililer kendi insan yasaminin ve halklarinin cikarlarinin uzerinde olan siyasi hirslar kabaliktir ve daha once varilan tum uluslararasi anlasmalari alayci bir sekilde ihlal etmektedir Orgut Gurcu makamlarini suclayarak sunlari kaydetti Gurcistan in sivillere ve bir grup Rus baris gucune yonelik acik silahli saldirisinin kiskirttigi yuzlerce insanin olumu cok sayida sehir ve koyun tahrip edilmesiyle sonuclanan Guney Osetya daki trajik olaylar derin bir infiale yol acmaktadir kan olusu siviller ve barisi koruma gorevlileri Gurcistan liderliginin ve onderlik ettikleri silahli olusumlarin vicdanindadir Dernege gore Gurcistan Cumhuriyeti liderligi ikinci kez kanli bir savas baslatiyor ve bir kez daha Gurcu halkini tum Kafkas halklarinin karsisina alarak trajik bir duruma surukluyor idi AktiviteDil ve kultur DCB her yil KAFFED ile is birligi icinde Cerkesce dil kursu acmaktadir Yabanci vatandaslar komisyonu DCB dunyanin cesitli yerlerinden gelen Cerkeslerin sinir disi edilmesi ihtimalinin cozulmesi amaciyla ozel bir komisyon olusturuldu Bu komisyon devlet kurumlariyla birlikte calisiyor 2023 Kahramanmaras depremleri DCB 2023 Kahramanmaras depremleri uzerine Turkiye ye bir heyet gonderdi Deprem bolgesini ziyaret ederek yetkililerden bilgi alan heyet bolgedeki Cerkes dernekleri ile de gorustu Ziyaret sonrasi Dunya Cerkes Birligi baskani Hauti Sohrokov Kafkasya da yardim kampanyalari duzenlendigini belirtti Uye orgutlerOrgut Merkez Aktif oldugu bolge Baskan Kurulus tarihiKafkas Dernekleri Federasyonu Ankara Turkiye Unal Ulucay Halav 2003Urdun Cerkes Yardim Dernegi Amman Urdun Mohammed Hamid Dagjoqa 1932Suriye Cerkes Yardim Dernegi Sam Suriye Gassan Sora 1948Israil Cerkes Yardim Dernegi Kfar Kama Israil Zakaria Napso 1991Avrupa Cerkes Kultur Dernekleri Federasyonu Hannover Almanya Belcika Hollanda Zati Sonmez 1991Karadeniz Sapsiglari Cerkesleri Adige Hase Soci Krasnodar Krayi Cacuh Macid 2000Kabardey Balkar Cumhuriyeti Kamu Kurulusu Adige Hase Nalcik Kabardino Balkarya Hafice Muhammed 1990Adige Cumhuriyeti Halk Hareketi Adige Cerkes Konseyi Maykop Adige Cumhuriyeti Tlemesok Ramazan 1990TarihceDiaspora Cerkeslerin derneklesmesi 1864 te Rus Cerkes Savasi sona ermeden once Cerkes soykiriminin bir parcasi olarak kalan Cerkes nufusu surgun edildi Rus Imparatorluk Hukumeti nin kendi arsiv rakamlarini dikkate alan hesaplamalar da dahil olmak uzere bu surecte Cerkes ulusunun 95 97 yok oldugu tahmin edilmektedir Yerinden edilen insanlar oncelikle Osmanli Imparatorlugu na yerlestirildi Osmanli Imparatorlugu ndaki Cerkesler baslangicta kendi iclerine kapandilar ve hicbir dis etkiye musamaha gostermediler Yeni nesil Cerkes aydinlari Osmanli devletinde yuksek mevkilerle aktif rol aldilar Teskilat i Mahsusa Hamidiye Alaylari Ittihat ve Terakki gibi nufuzlu olusumlarin buyuk bir kismi Cerkeslerden olusuyordu Osmanli topraklarindaki Cerkesler Kafkasyali kimliklerini benimserken ayni zamanda birincil Osmanli Musluman kimligini de korudular Osmanli Devleti nde Jon Turk Ihtilali nden sonra Cerkes kulturel faaliyetleri basladi Her ikisi de Cerkesya nin bagimsizligini amaclayan ve Ittihak Terakki Cemiyeti tarafindan desteklenen Simali Kafkas Cemiyeti ve Kafkas Istiklal Komitesi gibi siyasi cemiyetler de kurulmustu 1908 de bu cemiyetlerin en onemlisi olan Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti kuruldu 1923 te azinlik cemiyetlerinin yasaklanmasiyla bu cemiyetler kapatildi Turkiye sinirlari disinda kalan diger eski Osmanli topraklarinda Cerkesler derneklesmeye devam ettiler 1928 de Sam da Cerkes Egitim ve Isbirligi Dernegi kuruldu Ekim 1932 de Amman da Cerkes Hayir Kurumu kuruldu Turkiye de derneklesme 1960 ve 1970 lerde tekrar basladi ve koylerden sehirlere giden Cerkesler dernekler kurdular Ankara Cerkes Dernegi bu donemde 1961 yilinda kuruldu Turkiye Cerkes derneklerinin birlesmesi Turkiye deki Cerkes Kafkas Dernekleri nin merkezi bir orgut altinda birlestirilme cabalari 1975 yilinda Ankara da gerceklestirilen bir toplantiyla basladi Ardindan Istanbul Kayseri Antalya ve tekrar Ankara da yapilan toplantilarla devam etmistir 5 Kasim 1977 de yapilan toplantinin ardindan otobus duraginda bekleyen Cerkesler silahli saldiriya ugradi ve bir kisi hayatini kaybetti Bunun sonucunda calismalara ara verildi 1980 lerin ikinci yarisindan itibaren dernekler yeniden faaliyete gecti ve 1977 de kesintiye ugrayan toplantilar 90 larin basinda yeniden basladi 3 Temmuz 2003 tarihinde Turkiye deki tum Cerkes derneklerini birlestirmek amaciyla KAFFED kuruldu Kafkasya Cerkeslerin derneklesmesi Sovyet devleti Kuzey Kafkasya Cerkesleri ile Diaspora arasindaki temaslari ve diger baglantilari durdurdu ve yasakladi Yabanci Cerkeslerin geri donusleri tarihi anavatanlarini ziyaret etmeleri reddedildi Iki kutuplu bir dunyanin olusumu soguk savas ve demir perde politikasi diaspora ve SSCB nin Cerkeslerini ayiran nesnel faktorlerdi 1966 da bu yana subeleri Kafkasya da da bulunan Vatan dernegi Moskova da acildi Bu orgut araciligiyla SSCB Cerkesleri ve Diaspora Cerkesleri arasindaki iliskiler baslatildi Resmi delegasyonlar gonderildi diaspora Cerkesleri Cerkesce kitap ve dergiler almaya basladi Urdun Turkiye ve Suriye nin Cerkes gencleri Kabardey Balkar ve Adigey universitelerinde egitim alma firsati buldu 1989 dan bu yana Cerkesler Uluslararasi Siyasi ve Kulturel Dernegi nin kurulmasina yonelik aktif calismalar basladi Boyle bir organizasyonun yaratilmasinin baslaticilari Hollanda da Fethi Rejeb ve Almanya da Batiray Ozbek idi 1980 1990 in basinda Kabardey Balkar Adigey Karacay Cerkesya Krasnodar Bolgesi Stavropol Bolgesi ve Abhazya da basta Adige Hase olmak uzere cok sayida sosyal orgut ve ulusal hareket ortaya cikti Dunya Cerkes derneklerinin birlesmesi 4 5 Mayis 1990 da Amsterdam da ilk toplanti gerceklestirildi Ikinci toplanti 19 20 Mayis 1991 de Nalcik ta gerceklesti Kongrenin calismalarina Turkiye Suriye Urdun Israil Almanya Hollanda Fransa ve ABD den gelen delegelerin yani sira Kabardey Balkar Karacay Cerkesya Adigey Krasnodar bolgesi Abhazya dan da delegeler geldi Kongre daha sonra Dunya Cerkes Birligi DCB olarak yeniden adlandirilan Dunya Cerkes Birligi ni yaratti Kaynakca a b c d e f Rusca 26 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2023 Jonty Yamisha Circassians United Jonty Yamisha Profile of the Diaspora A Global Community a b Kafkas Dernekleri Federasyonu Ilkeleri 15 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2013 KAFFED 25 Ekim 2022 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2023 a b c d e f g Litvinova Tatyana Nikolaevna 2017 Politicheskaya aktivnost i konsolidaciya razdelennyh narodov na primere cherkesov Rossii i Turcii Politika i Obshestvo Rusca MGIMOMIDRossii 31 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 Mezhdunarodnaya cherkesskaya associaciya prilozhit vse usiliya chtoby Abhaziya obrela nezavisimost 28 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ocak 28 2007 at the Wayback Machine 6 dekabrya 2006 a b Mezhdunarodnaya Cherkesskaya associaciya Rukovodstvo Gruzii protivopostavilo svoj narod vsem narodam Kavkaza 13 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Agustos 13 2008 at the Wayback Machine 11 avgusta 2008 23 Temmuz 2023 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2023 Hauti Sohrokov My budem zashishat zakonnye prava i interesy sootechestvennikov 23 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2016 Dunya Cerkes Birligi nden deprem ziyareti 10 Mart 2023 10 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 a b c d e f g h Rusca 22 Mart 2020 31 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2023 Rusca 21 Temmuz 2021 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2023 Kazemzadeh 1974 The Circassian Genocide Rutgers University Press 9 Nisan 2013 s 132 ISBN 978 0 8135 6069 4 If we assume that Berzhe s middle figure of 50 000 was close to the number who survived to settle in the lowlands then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright died during Evdokimov s campaign or were deported Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The First Circassian Exodus to the Ottoman Empire 1858 1867 and the Ottoman Response Based on the Accounts of Contemporary British Observers Tez s 16 with one estimate showing that the indigenous population of the entire north western Caucasus was reduced by a massive 94 percent Text of citation The estimates of Russian historian Narochnitskii in Richmond ch 4 p 5 Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 percent of the Circassians including the Abkhazians remaining Stephen Shenfield The Circassians A Forgotten Genocide in The Massacre in History p 154 145th Anniversary of the Circassian Genocide and the Sochi Olympics Issue Reuters 22 Mayis 2009 8 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2009 Barry Ellen 20 Mayis 2011 Georgia Says Russia Committed Genocide in 19th Century The New York Times 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 Richmond Walter 2013 The Circassian Genocide Rutgers University Press back cover ISBN 978 0 8135 6069 4 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 a b Okcuoglu Bahar Ayca Nisan 2019 TURKIYE DE CERKES DIASPORASI KIMLIK INSASI VE REFERANSLARI Sosyoloji Arastirmalari Dergisi 22 1 13 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 Walter Richmond Circassian genocide s 118 a b Besleney Zeynel Abidin The Circassian Diaspora in Turkey Political History New York 2014 pp 58 60 Richmond Walter 9 Nisan 2013 The Circassian Genocide Ingilizce Rutgers University Press ISBN 978 0 8135 6069 4 17 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2017 Aksoy Zeynep 4 Mart 2014 Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti 1908 1923 I Gusips 16 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 Dr Vasfi Gusar Cerkes Teavun Cemiyeti Kafkasya Dergisi Nisan Mayis Haziran 1975 No 48 Cerkes Dernegi Ankara 14 Nisan 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2023 a b c d e 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2023 Daha once Turkce bilmiyorduk simdi dilimizi bilmiyoruz 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2023 Sosyalist Cerkesler Tsey Mahmut un katilleri Turkiye yi yonetiyor 6 Kasim 2012 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2023 15 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2015