Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.
Eğirdir Gölü | |
---|---|
Eğirdir Gölü'nün kıyıdan görünümü | |
Havza | |
Ülke(ler) | Türkiye |
Şehir(ler) | Isparta |
İlçe(ler) | Gelendost, Eğirdir, Senirkent |
Koordinatlar | 37°59′37″K 30°53′18″D / 37.99361°K 30.88833°D |
Ada(lar) | Can Ada, Yeşil Ada |
Yerleşim(ler) (sahil) | Eğirdir |
Genel bilgiler | |
Akarsu (giden) | Karacaören-1 Barajı, Karacaören-2 Barajı |
Uzunluk | 50 km (31 mi) |
Genişlik | 15 km (9,3 mi) |
Yüzölçümü | 468 km2 (181 sq mi) |
Ortalama derinlik | 14 m (46 ft) |
En derin noktası | 16,5 m (54 ft) |
Kıyı uzunluğu | 150 km (93 mi) |
Özellikler | Tatlı su |
Wikimedia Commons | |
Eğirdir Gölü (Türkiye) |
35° 37′ 41″ Kuzey – 38° 16′ 55″ Kuzey enlemleri ile; 30° 44′′ 39″″ Doğu – 30° 57′ 43″ Doğu boylamı arasında yer alır. Dik kayalara, düz ve sığ bir tabana sahip olan gölün, kıyı uzunluğu 150 km dir. Eğirdir Gölü’nde Kemer Boğazın kuzeyinde yer alan bölümü Hoyran, Güneyinde yer alan bölümü Eğirdir bölümü olarak bilinmektedir.
Doğal yapı
Eğirdir Gölü’nün yüzey alanı insanların su kullanımına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Karstik yapıdaki gölün özelikle batı kesimlerinde yer alan düdenlerin bir kısmı kapatılmıştır. Farklı amaçlarla kullanılmak üzere (içme suyu, tarım vb.) gölde DSİ tarafından çok sayıda pompaj istasyonları kurulmuştur. Eğirdir Gölü’nün en önemli özeliklerinden bir diğeri denizle olan bağlantısıdır. Kovada kanalı ile Kovada Gölü’ne gelen sular Kovada Vadisi’nden, Aksu Çayı’na oradan da karstik yollarla Akdeniz’e boşalmakta idi. Son yirmi yıldır gölün suları Çandır Ovası’nda yaptırılan Karacaören I ve II barajlarına gelmektedir. Eğirdir Gölü ile Kovada Gölü arasında doğal bağlantıyı oluşturan 22 km’lik Kovada Kanalı yer almaktadır. Kemer Boğazı; Doğu-Batı doğrultusunda daralma göstererek yaklaşık (göldeki su sevisine bağlı olarak farklılık arz etmekte) 1,8 km’lik mesafe ile gölün iki bölümlü görünüm almasına neden olmaktadır.
Oluşumu
Eğirdir gölü çukurluğunun plüvyal dönemlerdeki karstik olaylar sonucu oluştuğu ve yine bu dönemde su ile dolduğu belirtilmiştir. Göl çukurluğunun tektonik kökenli, su birikiminin Neojen sonrasında geliştiğini. Holosen'de büyük bir polyenin çökmesi sonucu ortaya çıktığını, göl içindeki küçük adaların da bunun kanıtı, olduğunu, söylemektedir, tektonik kökenli çukurluğun karstik olaylarla şimdiki biçimini kazandığını gölün plüvyal dönemde geliştiğini belirtmiştir. Anadolu'nun eski iklimi ile birleştirilerek Eğirdir dahil yöredeki büyük su kütleleri plüvyal göller biçiminde gruplandırılmaktadır. Kaynağı, Gölcük maar volkanizması olan döküntü tüllerin kolüvyum konileri içinde yer alabilmesi, Eğirdir Gölü'nü çevreleyen yamaçların en azından Orta-Üst Pliyosen öncesinde yaratılması ile olanaklıdır.
Koruma
Türkiye'nin en büyük 2. tatlı su gölüdür. Eğirdir Gölü’nün maksimum su kotu ile çevrelenen su alanı “I. Derece Doğal Sit Alanı” olarak belirlenmiştir. Maksimum su kotundan itibaren 300 metrelik bir bant ise “III. Derece Doğal Sit Alanı” olarak kabul edilmiştir. Eğirdir Gölü, “A Sınıfı Sulak Alan” listesindedir. Eğirdir Gölü havzası içerisinde Kovada Gölü Milli Parkı ve Gelincik Dağı Tabiat Parkı bulunmaktadır.
Su bütçesi
Gölü besleyen en önemli su girdileri; gölün tabanından kaynayan kaynaklardır. Aynı zamanda çevre dağlardan inen ve yağış suları ile beslenen irili ufaklı çok sayıda dere ve çay vardır. Bunlardan en önemlileri; Yalvaç ilçesinden gelen ve Gelendost ilçesinden göle karışan Akçay, Uluborlu ve Senirkent ilçelerinden geçerek göle inen Pupa Çayı, Hoyran Ovası'ndan inen Değirmen Çayı ve Aksu Çayı'ndan bir kanalla göle bağlanan Aksu Deresi’dir. Eğirdir Gölü, Isparta ilinin ve çevresindeki yerleşim birimlerinin içme suyu ihtiyacını karşılar. Aynı zamanda Isparta, Gönen, Uluborlu, Senirkent, Yalvaç, Gelendost ve Eğirdir ovalarında sulama suyu olarak kullanılır.
Ovaların göl kıyılarına açıldığı gölün sığ kısımları tamamen saz ve kamışlarla kaplıdır. Göl, kapalı havzaya sahip olduğu halde tabanından bol miktarda kaynak suları ile beslenmekte ve göl suyunun 1/3’ü her yıl yenilenmektedir. Gölün giderleri, DSİ pompa istasyonları, Kovada Kanalı ve yazları aşırı buharlaşmadır.
Flora ve fauna
Gölde bulunan balık türleri tatlısu levreği, sazan, çim sazanı, sudak, eğrez ve son yıllarda ortaya çıkan gümüş balığıdır. kerevit, yengeç, su yılanı, , kurbağa ve da gölde bulunan diğer canlılardır. Göl, yaban hayatı için de önemli bir yer tutar. , yumurta piçi, karabatak, balıkçıl türleri, angıt, bozkaz, sakar meke, benekli sutavuğu, uzunbacak, bıyıklı sumru, saz delicesi, martı çeşitleri gibi yerli türler ile birlikte pelikan, flamingo, kuğu, sakarca kazı, boz kaz, fiyu, kılkuyruk, yeşilbaş, elmabaş, macar, kız kuşu, su çulluğu ve tepeli pakta gibi kışlayan ve konaklayan türleri bünyesinde barındırır.
Adalar
Gölde, Eğirdir’e bir karayoluyla bağlanmış bulunan iki küçük adacık bulunmaktadır. Birincisi Can Ada, ikincisi ise Yeşilada’dır.
Can Ada; Eğirdir ile Yeşilada arasında yer alan ve 7 dönümlük (7000 m²) bir alana sahip olan küçük bir adacıktır. Yerleşim alanı olmayıp, çadır ve karavan turizmi ile piknik alanı olarak kullanılmaktadır. Atatürk'ün Eğirdir'i ziyareti sırasında Canada, 1 Şubat 1933 tarihli Belediye encümeni kararıyla kendisine hediye edilmiş, daha sonra Atatürk'ün mirasçılarına, onlardan da Eğirdir Belediyesine geçmiştir.
Yeşil Ada: Eğirdir'in en güzel turizm bölgesi olan adada, doğa güzelliklerinin yanında Aya Stefanos Kilisesi gibi tarihi zenginliklerde bulunmaktadır. Yerli ve yabancı turistlere hizmet veren balık lokantaları ve ev pansiyonculuğu gelişmiştir.
Galeri
- UUİ'dan çekilen Eğirdir Gölü fotoğrafı(Göl, merkezde sabitlenmiş kameranın hemen üzerinden görülmektedir.)
- UUİ'dan çekilen diğer bir fotoğraf
- Eğirdir Gölü'nde gün doğumu
- Eğirdir Gölü'nde gün batımı
- Eğirdir Gölü
- Eğirdir Gölü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kesici,Erol,"Eğirdir Gölü (Isparta)’nün Doğal Yapısına Yapılan Müdahalelerin Gölün Ekolojik Yapısına Etkileri" SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fak. 32500 Eğirdir/ISPARTA.
- ^ Kazanci, Nizamettin, "EĞİRDİR GÖLÜ ÇANAĞININ OLUŞUM ZAMANINA İLİŞKİN BiR GÖZLEM" Fen Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara .
- ^ Korkmaz, Mehmet "Eğirdir Gölü ve çevresinde turizm gelişiminin sürdürülebilirliği üzerine değerlendirmeler" SDÜ Orman Fakültesi Orman Müh. Böl., 32260, Isparta
- ^ Bulut, Cafer. Atay, Ramazan"ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ EĞİRDİR GÖLÜ’NDE FİZİKO-KİMYASAL PARAMETRELERİN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ VE LİMNOLOJİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ".
Dış bağlantılar
- http://www.focusdergisi.com.tr/kultur/00464 10 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Egirdir Golu Isparta ili sinirlarinda yer alan tektonik ve karstik etkilerle olusmus bir tatli su goludur Egirdir GoluEgirdir Golu nun kiyidan gorunumuHavzaUlke ler TurkiyeSehir ler IspartaIlce ler Gelendost Egirdir SenirkentKoordinatlar37 59 37 K 30 53 18 D 37 99361 K 30 88833 D 37 99361 30 88833Ada lar Can Ada Yesil AdaYerlesim ler sahil EgirdirGenel bilgilerAkarsu giden Karacaoren 1 Baraji Karacaoren 2 BarajiUzunluk50 km 31 mi Genislik15 km 9 3 mi Yuzolcumu468 km2 181 sq mi Ortalama derinlik14 m 46 ft En derin noktasi16 5 m 54 ft Kiyi uzunlugu150 km 93 mi OzelliklerTatli suWikimedia CommonsEgirdir Golu Turkiye Egirdir Golu 35 37 41 Kuzey 38 16 55 Kuzey enlemleri ile 30 44 39 Dogu 30 57 43 Dogu boylami arasinda yer alir Dik kayalara duz ve sig bir tabana sahip olan golun kiyi uzunlugu 150 km dir Egirdir Golu nde Kemer Bogazin kuzeyinde yer alan bolumu Hoyran Guneyinde yer alan bolumu Egirdir bolumu olarak bilinmektedir Dogal yapiEgirdir Golu nun yuzey alani insanlarin su kullanimina bagli olarak farklilik gostermektedir Karstik yapidaki golun ozelikle bati kesimlerinde yer alan dudenlerin bir kismi kapatilmistir Farkli amaclarla kullanilmak uzere icme suyu tarim vb golde DSI tarafindan cok sayida pompaj istasyonlari kurulmustur Egirdir Golu nun en onemli ozeliklerinden bir digeri denizle olan baglantisidir Kovada kanali ile Kovada Golu ne gelen sular Kovada Vadisi nden Aksu Cayi na oradan da karstik yollarla Akdeniz e bosalmakta idi Son yirmi yildir golun sulari Candir Ovasi nda yaptirilan Karacaoren I ve II barajlarina gelmektedir Egirdir Golu ile Kovada Golu arasinda dogal baglantiyi olusturan 22 km lik Kovada Kanali yer almaktadir Kemer Bogazi Dogu Bati dogrultusunda daralma gostererek yaklasik goldeki su sevisine bagli olarak farklilik arz etmekte 1 8 km lik mesafe ile golun iki bolumlu gorunum almasina neden olmaktadir OlusumuEgirdir golu cukurlugunun pluvyal donemlerdeki karstik olaylar sonucu olustugu ve yine bu donemde su ile doldugu belirtilmistir Gol cukurlugunun tektonik kokenli su birikiminin Neojen sonrasinda gelistigini Holosen de buyuk bir polyenin cokmesi sonucu ortaya ciktigini gol icindeki kucuk adalarin da bunun kaniti oldugunu soylemektedir tektonik kokenli cukurlugun karstik olaylarla simdiki bicimini kazandigini golun pluvyal donemde gelistigini belirtmistir Anadolu nun eski iklimi ile birlestirilerek Egirdir dahil yoredeki buyuk su kutleleri pluvyal goller biciminde gruplandirilmaktadir Kaynagi Golcuk maar volkanizmasi olan dokuntu tullerin koluvyum konileri icinde yer alabilmesi Egirdir Golu nu cevreleyen yamaclarin en azindan Orta Ust Pliyosen oncesinde yaratilmasi ile olanaklidir KorumaTurkiye nin en buyuk 2 tatli su goludur Egirdir Golu nun maksimum su kotu ile cevrelenen su alani I Derece Dogal Sit Alani olarak belirlenmistir Maksimum su kotundan itibaren 300 metrelik bir bant ise III Derece Dogal Sit Alani olarak kabul edilmistir Egirdir Golu A Sinifi Sulak Alan listesindedir Egirdir Golu havzasi icerisinde Kovada Golu Milli Parki ve Gelincik Dagi Tabiat Parki bulunmaktadir Su butcesiGolu besleyen en onemli su girdileri golun tabanindan kaynayan kaynaklardir Ayni zamanda cevre daglardan inen ve yagis sulari ile beslenen irili ufakli cok sayida dere ve cay vardir Bunlardan en onemlileri Yalvac ilcesinden gelen ve Gelendost ilcesinden gole karisan Akcay Uluborlu ve Senirkent ilcelerinden gecerek gole inen Pupa Cayi Hoyran Ovasi ndan inen Degirmen Cayi ve Aksu Cayi ndan bir kanalla gole baglanan Aksu Deresi dir Egirdir Golu Isparta ilinin ve cevresindeki yerlesim birimlerinin icme suyu ihtiyacini karsilar Ayni zamanda Isparta Gonen Uluborlu Senirkent Yalvac Gelendost ve Egirdir ovalarinda sulama suyu olarak kullanilir Ovalarin gol kiyilarina acildigi golun sig kisimlari tamamen saz ve kamislarla kaplidir Gol kapali havzaya sahip oldugu halde tabanindan bol miktarda kaynak sulari ile beslenmekte ve gol suyunun 1 3 u her yil yenilenmektedir Golun giderleri DSI pompa istasyonlari Kovada Kanali ve yazlari asiri buharlasmadir Flora ve faunaGolde bulunan balik turleri tatlisu levregi sazan cim sazani sudak egrez ve son yillarda ortaya cikan gumus baligidir kerevit yengec su yilani kurbaga ve da golde bulunan diger canlilardir Gol yaban hayati icin de onemli bir yer tutar yumurta pici karabatak balikcil turleri angit bozkaz sakar meke benekli sutavugu uzunbacak biyikli sumru saz delicesi marti cesitleri gibi yerli turler ile birlikte pelikan flamingo kugu sakarca kazi boz kaz fiyu kilkuyruk yesilbas elmabas macar kiz kusu su cullugu ve tepeli pakta gibi kislayan ve konaklayan turleri bunyesinde barindirir AdalarGolde Egirdir e bir karayoluyla baglanmis bulunan iki kucuk adacik bulunmaktadir Birincisi Can Ada ikincisi ise Yesilada dir Can Ada Egirdir ile Yesilada arasinda yer alan ve 7 donumluk 7000 m bir alana sahip olan kucuk bir adaciktir Yerlesim alani olmayip cadir ve karavan turizmi ile piknik alani olarak kullanilmaktadir Ataturk un Egirdir i ziyareti sirasinda Canada 1 Subat 1933 tarihli Belediye encumeni karariyla kendisine hediye edilmis daha sonra Ataturk un mirascilarina onlardan da Egirdir Belediyesine gecmistir Yesil Ada Egirdir in en guzel turizm bolgesi olan adada doga guzelliklerinin yaninda Aya Stefanos Kilisesi gibi tarihi zenginliklerde bulunmaktadir Yerli ve yabanci turistlere hizmet veren balik lokantalari ve ev pansiyonculugu gelismistir Egirdir Golu panoramik resmiGaleriUUI dan cekilen Egirdir Golu fotografi Gol merkezde sabitlenmis kameranin hemen uzerinden gorulmektedir UUI dan cekilen diger bir fotograf Egirdir Golu nde gun dogumu Egirdir Golu nde gun batimi Egirdir Golu Egirdir GoluAyrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakca Kesici Erol Egirdir Golu Isparta nun Dogal Yapisina Yapilan Mudahalelerin Golun Ekolojik Yapisina Etkileri SDU Egirdir Su Urunleri Fak 32500 Egirdir ISPARTA Kazanci Nizamettin EGIRDIR GOLU CANAGININ OLUSUM ZAMANINA ILISKIN BiR GOZLEM Fen Fakultesi Jeoloji Muhendisligi Bolumu Ankara Korkmaz Mehmet Egirdir Golu ve cevresinde turizm gelisiminin surdurulebilirligi uzerine degerlendirmeler SDU Orman Fakultesi Orman Muh Bol 32260 Isparta Bulut Cafer Atay Ramazan ANADOLU UNIVERSITESI BILIM VE TEKNOLOJI DERGISI EGIRDIR GOLU NDE FIZIKO KIMYASAL PARAMETRELERIN MEVSIMSEL DEGISIMI VE LIMNOLOJIK ACIDAN DEGERLENDIRILMESI Dis baglantilarhttp www focusdergisi com tr kultur 00464 10 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde