Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kılkuyruk (Anas acuta), ördekgiller (Anatidae) familyasından bir yüzücü ördek türü. Daha önceleri Dafila acuta olarak isimlendirilmiştir. Asya ve Avrupa'nın kuzey bölgelerinden Kanada ve Alaska'nın ortalarına kadar ve Amerika'nın orta-batı bölgelerinde bulunur. Bu tür, kışları bulunduğu bölgelerden daha güneye, Ekvator'a kadar gidebilen güçlü göçmen kuşlardır. Üreme zamanları dışında toplu olarak yaşar, göç ederken diğer kuş türleriyle büyük sürüler oluşturur. Bu kadar geniş alana dağılmış olan bu kuş türünün coğrafi dağılıma bağlı alt türleri olmaması sıra dışı bir durumdur.
| Kılkuyruk | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Anas acuta Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Oldukça iri bir ördek türü olan kılkuyruğun adı erkeklerinin ince uzun kuyruğundan gelir. Hem erkek hem de dişinin gagaları mavi-gri, bacakları ve ayakları ise gridir. Erkek, koyu kahverengi başının arkasından boynu boyunca aşağı doğru çoğunlukla beyaz olan alt tüylerine kadar uzanan ince beyaz bir çizgi ile dikkat çeker. Erkeğin sırtında ve yanlarında da göz alıcı gri, kahverengi ve siyah desenler bulunur. Dişinin tüyleri daha az dikkat çekicidir. Diğer dişi yüzücü ördekler gibi mat kahverengi tüylere sahiptir. Dişiler kaba bir vaklama sesine sahipken erkekler ince bir ıslık sesi çıkarır.
Kılkuyruk, açık sulak alanlarda, genellikle sudan uzak yere yuvalanır. Yüzerken bitki arayarak beslenir ve yumurtlama mevsiminde omurgasızlar ile de beslenir. Üreme dönemleri dışında diğer ördek türleriyle birlikte büyük sürüler hâlinde bulunur. Bu türün popülasyonu yırtıcı hayvanlardan, parazitlerden ve kuş hastalıklarından etkilenmektedir. Tarım, avcılık ve balıkçılık gibi insan aktivitelerinin de popülasyon üzerinde önemli etkisi vardır. Ancak türün çok geniş dağılımı ve çok büyük popülasyonu nedeniyle dünya çapında tehdit altında sayılmamaktadır.
Taksonomi
Bu tür ilk olarak 1758 yılında Linnaeus tarafından Systema naturae adlı eserinde Anas acuta olarak tanımlanmıştır. Türün bilimsel adı Latince "ördek" anlamına gelen anas ve "sivriltmek" anlamına gelen acuere fiilinden türetilmiş acuta sözcüklerinden oluşur. Türün bilimsel adı erkeklerin ince, uzun kuyruklarına atıfta bulunur.
Geniş yüzücü ördek cinsi Anas içinde kılkuyruğun en yakın akrabaları Anas georgica ve Anas eatoni'dir. Bu üç tür bazen 1824 yılında James Francis Stephens tarafından tanımlanan Dafila cinsinde sınıflandırılır. Bu sınıflandırma morfolojik, moleküler ve davranışsal verilerle desteklenmektedir.
Anas eatoni türünün iki alt türü vardır: Kerguelen Adalarında yaşayan A. e. eatoni ve Crozet Adalarında yaşayan A. e. drygalskyi. Bu tür önceden Kuzey Yarımkürede yaşayan kılkuyruk ile aynı tür içinde sınıflandırılmıştır. Eşeysel dimorfizm güneyde yaşayan bu türde daha az belirgindir ve erkeğin üreme dönemi tüyleri dişiye benzer. Eğer Anas eatoni ayrı bir tür olarak değerlendirilirse bu kadar geniş alana dağılmış olan kılkuyruğun coğrafi dağılıma bağlı alt türleri olmaması sıra dışı bir durumdur.Manra Adasında yaşamış ve soyu tükenmiş olan A. a. modesta olarak tanımlanan alt tür ana türden ayırtedilememektedir.
Fiziksel özellikleri
Kılkuyruk, kanat genişliği 23,6 ila 28,2 cm arasında olan oldukça büyük bir ördektir. Erkeğin boyu 59 ila 76 cm, ağırlığı da 450 ila 1360 gram arasındadır. Dişi 51 ila 64 cm arasındaki boyu ve 454 ila 1135 gram arasındaki ağırlığı ile erkekten oldukça küçüktür. Üreme döneminde erkeğin başı koyu kahverengi, göğsü beyazdır. Boynun yanından aşağı doğru beyaz bir çizgi uzanır. Üst tüyleri ve yanları gridir. Omuzlardan itibaren sırtında ortalarında siyah çizgiler bulunan gri tüyler bulunur. Kuyruğun altı siyahtır ve kıç bölgesi sarıdır. Kuyruğun orta tüyleri diğer kuyruk tüylerinden 10 cm kadar uzundur. Gaga mavimsi ve ayaklar mavi-gridir.
Erişkin dişinin tüyleri kahverengi alacalıdır, başı gri-kahverengidir ve sivri kuyruğu erkekten daha az belirgindir. Yine de şekli, ince ve uzun boynu ve uzun gri gagasıyla kolayca ayırtedilebilir. Üreme dönemi dışında erkek, dişiye benzer ancak hem uzun gri omuz tüylerini hem de ayna desenlerini korur. Genç kuşlar dişiye benzer ama alacaları daha az belirgindir, aynaları mat kahverengi ve arka kısmında bulunan çizgi daha incedir.
Kılkuyruk karada kolayca yürür ve canlı bir şekilde yüzer. Çok hızlı uçar ve kanatları diğer ördekler gibi doğrudan yana doğru açık değil hafif arkaya doğru kıvrıktır. Uçarken erkek arkadan beyaz ve önden de soluk ten rengiyle çevrelenmiş kara bir ayna gösterir. Dişi ise uçarken 1600 metreden fark edilebilen önü dar arkası geniş beyaz ile çevrelenmiş koyu kahverengi bir ayna gösterir., önden de soluk ten rengi bir ayna gösterir.
Erkeğin çağrısı çamurcuna benzeyen hafif tiz bir ıslık şeklindedir. Dişi ise yeşilbaş gibi vaklar ve ürkütüldüğünde boğuk bir ses çıkarır.
Dağılımı ve yaşam alanı
Kılkuyruk, Avrasya'nın kuzeyinde Polonya ve Moğolistan'a kadar olan bölgede,Kanada, Alaska ve ABD'nin Ortabatı eyaletlerinde üreme dönemini geçirir. Kışları, üreme bölgesinin güneyinde Panama'da Ekvator'a kadar olan bölgede, Sahraaltı Afrika'da ve tropik Güney Asya'da geçirir. Az sayıda kılkuyruk özellikle Hawaii olmak üzere Pasifik adalarına göç eder.Okyanus aşırı yolculuklara da rastlanır, örneğin Kanada'da Labrador'da yakalanıp halka takılan bir kılkuyruk dokuz gün sonra İngiltere'de bir avcı tarafından vurulmuştur.Japonya'da halkalanan kuşlar ABD'de Utah ve Mississippi'nin doğusunda altı eyalette bulunmuştur.Büyük Britanya ve ABD'nin kuzeybatısı gibi bölgelerde tüm yıl boyunca yaşayabilirler.
Kılkuyruğun üreme alanları açık, ağaçsız otlaklar, göl kenarları ve tundra gibi sulak alanlardır. Kışları korunaklı deltalar, tuzlu su bataklıkları ve sahil lagünleri de dahil olmak üzere daha geniş bir habitatta bulunur. Üreme dönemi dışında diğer ördek türleriyle birlikte çok büyük sürüler hâlinde dolaşırlar.
Davranış
Üreme
Hem erkek hem dişi bir yaşında cinsel olgunluğa erişir. Çiftleşme esnasında erkek başı eğik ve kuyruğu kalkık pozisyonda dişiye yakın bir şekilde yüzer ve sürekli ıslık sesine benzer bir ses çıkarır. Eğer bir grup erkek varsa, bunlar uçarak tek bir erkek kalana kadar dişiyi kovalar. Dişi gövdesini eğerek su içindeki çiftleşmeye hazırlanır. Erkek başını aşağı yukarı sallayarak dişinin üstüne çıkar ve dişinin kafasının arkasındaki tüyleri ağzına alır. Çiftleşmeden sonra erkek başını tekrar kaldırarak ıslık çalar.
Üreme dönemi nisan ile haziran ayları arasındadır. Yuva genellikle sudan uzakta, kuru zemin üzerinde bitki örtüsünün içinde gizlenmiş olarak yapılır. Çok derin olmayan yuva bitki artıkları ve tüylerle döşenir. Dişi günde bir tane olmak üzere yedi ila dokuz krem rengi yumurta yumurtlar. Yumurtalar 55 ila 38 mm arasında ve 45 gram ağırlığındadır. Ağırlığının %7'si kabuktan oluşur. Eğer ilk yumurtalar yırtıcılar tarafından yokedilirse dişi temmuz ayı sonuna kadar tekrar yumurtlayabilir.
Yavrular yumurtadan çıkana kadar 22 ila 24 gün arasında yalnızca dişi kuluçkaya yatar. Gelişmiş olarak yumurtadan çıkan yavrular anne kılkuyruk tarafından en yakın suya götürülür ve burada su üstünde bulunan ölü böceklerle beslenirler. Yavrular yumurtadan çıktıktan 46 ila 47 gün arasında palazlanır ancak anne üreme dönemi tüylerini değiştirene kadar yavrular yanında kalır.
Yavruların dörtte üçü palazlanacak kadar uzun yaşar ancak yarısına yakını üreme dönemine kadar hayatta kalır. Kaydedilmiş en uzun yaş Hollanda'da yaşamış olan bir kılkuyruğa aittir ve 27 yıl 5 aydır.
Beslenme
Kılkuyruk akşamları ya da geceleri, sığ sularda yüzerek ve su içine başını sokarak asıl olarak bitkilerle beslenir, dolayısıyla da gündüzleri dinlenerek geçirir. Uzun boynu sayesinde yeşilbaş gibi diğer yüzücü ördeklerin uzanamadığı, 30 cm derinlikte suların dibinden bitkileri toplayabilir.
Kışları asıl olarak tohumlar ve su bitkilerinin köksaplarıyla beslenirler. Diğer Anas cinsi ördeklerden daha az olmak üzere, kılkuyruk tarlalarda kökler, hububat ve diğer tohumlarla da beslenir. Üreme döneminde asıl olarak su böcekleri, yumuşakçalar ve kabuklular gibi omurgasız hayvanlar ile beslenir.
Sağlık
Tilkiler, kunduzlar gibi memeliler ve martılar, kargalar ile saksağanlar gibi kuşlar kılkuyruk yuvalarına ve yavrularına saldırabilmektedir. Erişkinler karadan saldıran avcılardan uçarak kaçabilir ancak kuluçkada yatan dişiler doru vaşak gibi büyük etçiller tarafından ani saldırılara maruz kalabilir.Bayağı çakır kuşu gibi büyük yırtıcı kuşlar yerdeki ördekleri avlayabildiği gibi, ak sungur gibi bazı doğanlar uçan kuşları yakalayacak güce ve hıza sahiptir.
Kılkuyruklar, Cryptosporidium, Giardia, şeritliler, kan parazitleri ve tüy bitleri gibi bir dizi parazite maruz kalabilmektedir. Ayrıca diğer kuş hastalıklarından da etkilenmektedir. Kuş botulizmi ve kuş kolerasından kaynaklanan önemli ölümcül salgınlardan genellikle en çok etkilenen türlerdendir. H5N1 türü oldukça yüksek oranda patojenik olan ve insanlara da geçebilen kuş gribine de yakalanabilmektedir.
Kılkuyruk hızı, çevikliği ve etinin lezzeti nedeniyle avcılar arasında rağbet gören bir türdür ve yaşama alanının tamamına yakınında avlanır. Dünyanın en büyük popülasyonuna sahip ördek türlerinden olsa da avlanması ve diğer faktörler azalmasına neden olmuş ve zaman zaman yöresel olarak avlanma yasağı konmuştur. Türkiye'nin hemen her bölgesinde görülen kılkuyrukların avlanmalarına yılda bir çıkarılan Merkez Av Komisyonu kararı ile belli sınırlamalar konulmaktadır. Buna göre kılkuyrukların da içinde bulunduğu III. grup kuşlar 2012/2013 döneminde ancak Ekim ile Şubat tarihleri arasında Çarşamba, Cumartesi, Pazar ve resmi tatil günlerinde avlanabilirler. Bartın, Bitlis, Zonguldak ve Trabzon illerinde ise kılkuyruklar koruma altına alınmış ve il genelinde avlanmaları yasaklanmıştır.
Bu türün tercih ettiği yaşam alanı olan sığ sulak bölgeler doğal olarak kuraklık ve bitki örtüsü istilâsı gibi problemlerden etkilenmektedir. Bu yaşam alanları küresel iklimsel değişikliklerden oldukça önemli derecede etkilenmektedir. Aynı zamanda sulak alanların ve otluk alanların tarım arazisi hâline getirilmesi bu türün beslenme ve yuvalanma bölgelerinin azalmasına neden olmaktadır. İlkbaharda yapılan ekim faaliyetleri sonucunda erken mevsimde üreyen bu ördek türünün bir sürü yuvasının tarım nedeniyle yokolması anlamına gelmektedir. Kanada'da yapılan bir araştırma, inceleme yapılan yuvaların yarısından fazlasının tarlaların sürülmesi nedeniyle yokolduğunu göstermektedir.
Kurşun saçmalar ile avlanma ve balıkçı kurşunları, özellikle bunların toplandığı sığ suların diplerinden beslenen su kuşlarında kurşun zehirlenmesinin ana nedenlerindendir. İspanya'da yapılan bir araştırmada da kılkuyruk ve elmabaş patkanın, midesinde en fazla kurşun saçma bulunan türler olduğu tespit edilmiştir.
Korunma durumu
Kılkuyruğun yaşadığı alanın 28,4 milyon kilometrekare olduğu ve popülasyonunun da 5,3-5,4 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, IUCN Kırmızı Listesinin son on yılda ya da üç jenerasyonda %30'luk bir popülasyon azalışı kriterine uymadığı için 'tehdit altında değil' olarak sınıflandırılmıştır.
Palearktik biyocoğrafik bölgesinde, bu kuşun çok sayıda bulunduğu Rusya dahil olmak üzere birçok bölgede, üreme yapan popülasyonda azalma görülmektedir, yaşadığı diğer yerlerde ise popülasyon sabittir.
Kuzey Amerika'da yaşayan kılkuyruklar kuş hastalıklarından çok etkilenmiş ve 1957 yılında 10 milyondan fazla olan sayıları 1964 yılında 3,5 milyona gerilemiştir. Her ne kadar kılkuyruk sayısı o dönemden sonra artış gösterdiyse de 1999 yılında üreme popülasyonu uzun dönem ortalamasının %30 altındaydı. 1997 yılında, çoğu kılkuyruk olmak üzere 1,5 milyon kuş Kanada ve Utah'ta ortaya çıkan kuş botulizmi salgını nedeniyle ölmüştür.
Notlar
- ^ a b Linnaeus, Carolus (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata (Latince). Holmiae. (Laurentii Salvii). s. 126.
A. cauda acuminata elongata subtus nigra, occipite utrinque linea alba
- ^ Johnson, Kevin P. (1999). (PDF). The Auk (İngilizce). 116 (3). ss. 792-805. 5 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ Johnson, Kevin P. (2000). (PDF). Animal Behaviour (İngilizce). 59 (5). ss. 953-963. doi:10.1006/anbe.1999.1399. (PMID) 10860522. 11 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ Livezey, B. C. (1991). "A phylogenetic analysis and classification of recent dabbling ducks (Tribe Anatini) based on comparative morphology" (PDF). The Auk (İngilizce). 108 (3). ss. 471-507. 26 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ a b c d e f g h i Madge, Steve (1988). Wildfowl: An Identification Guide to the Ducks, Geese and Swans of the World (Helm Identification Guides) (İngilizce). Christopher Helm. ss. 222-224. ISBN .
- ^ Hume, Julian P (2012). Extinct Birds (İngilizce). Londra: Poyser. ss. 50. ISBN .
- ^ a b c d e f g h i j k l Robinson, Jerry (2002). . Animal Diversity Web (İngilizce). University of Michigan Museum of Zoology. 5 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ a b c Gooders, John (1997). Ducks of Britain and the Northern Hemisphere (İngilizce). Collins & Brown. ss. 58-61. ISBN .
- ^ a b c Mullarney, Killian (2001). Birds of Europe (İngilizce). Princeton University Press. ss. 48-49. ISBN .
- ^ "From Tokyo to Tupelo". ESPN Outdoors News (İngilizce). ESPN Outdoors. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ "Northern Pintail species description". Bird Guide (İngilizce). Cornell Lab of Ornithology. 6 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ "Northern Pintail Information and Photos". Species accounts (İngilizce). South Dakota Birds and Birding. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2012.
- ^ a b c d . BTOWeb BirdFacts (İngilizce). British Trust for Ornithology. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ Forsman, Dick (2008). The Raptors of Europe & the Middle East A Handbook of Field Identification (İngilizce). Princeton University Press. ss. 21-25. ISBN .
- ^ Kuhn, Ryan C (Ocak 2002). "Occurrence of Cryptosporidium and Giardia in Wild Ducks along the Rio Grande River Valley in Southern New Mexico". Applied Environmental Microbiology (İngilizce). 68 (1). ss. 161-165. doi:10.1128/AEM.68.1.161-165.2002. (PMC) 126547 $2. (PMID) 11772622.
- ^ . Parasite species summary page (İngilizce). 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ Williams, NA (1977). "Blood parasites of mallard and pintail ducks from central Alberta and the Mackenzie Delta, Northwest Territories". Journal of Wildlife Diseases (İngilizce). 13 (3). ss. 226-229. (PMID) 410954. 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ (İngilizce). 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ a b Friend, Milton (Nisan 2001). "Disease emergence in birds: Challenges for the twenty-first century". The Auk (İngilizce). 118 (2). ss. 290-303. doi:10.1642/0004-8038(2001)118[0290:DEIBCF]2.0.CO;2. 28 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ . News release No. 0402.06 (İngilizce). U.S. Department of Agriculture. 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ Marrone, Teresa (2000). Dressing & Cooking Wild Game (Complete Hunter) (İngilizce). Creative Publishing International. ss. 123. ISBN .
- ^ Cocker, Mark (2005). Birds Britannica (İngilizce). Londra: Chatto & Windus. ISBN .
- ^ "U.S. Fish and Wildlife Service Proposes Duck Hunting Regulations, Limited Canvasback Season Re-Opened". News Release 1 August 2003 (İngilizce). U.S. Fish and Wildlife Service. 20 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ a b "2011-2012 AV DÖNEMİ MERKEZ AV KOMİSYONU KARARI". Resmi Gazete. 18 Haziran 2011. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ Türkiye'nin anonim kuşları, TRAKUS. . 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2012.
- ^ "Losing ground: The top 10 common birds in decline" (PDF). Common birds in decline; a state of the birds report, summer 2007 (İngilizce). Audubon. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ "Index of Species Information". Wildlife species: Anas acuta (İngilizce). USDA Forest Service. 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ Scheuhammer, AM (1996). "The ecotoxicology of lead shot and lead fishing weights". Ecotoxicology (İngilizce). 5 (5). ss. 279-295. doi:10.1007/BF00119051.
- ^ Mateo, Rafael (1997). "Lead shot pellets in the Ebro delta, Spain: Densities in sediments and prevalence of exposure in waterfowl". nvironmental Pollution (İngilizce). 96 (3). ss. 335-341. doi:10.1016/S0269-7491(97)00046-8. (PMID) 15093399. 3 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ "Northern Pintail Anas acuta" (İngilizce). BirdLife International. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ Snow, David (1998). The Birds of the Western Palearctic concise edition (2 volumes) (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. ss. 222-225. ISBN .
Dış bağlantılar
- Kılkuyruk videoları, fotoğrafları ve sesleri10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Internet Bird Collection
- Kılkuyruk fotoğrafları 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TRAKUS.org
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kilkuyruk Anas acuta ordekgiller Anatidae familyasindan bir yuzucu ordek turu Daha onceleri Dafila acuta olarak isimlendirilmistir Asya ve Avrupa nin kuzey bolgelerinden Kanada ve Alaska nin ortalarina kadar ve Amerika nin orta bati bolgelerinde bulunur Bu tur kislari bulundugu bolgelerden daha guneye Ekvator a kadar gidebilen guclu gocmen kuslardir Ureme zamanlari disinda toplu olarak yasar goc ederken diger kus turleriyle buyuk suruler olusturur Bu kadar genis alana dagilmis olan bu kus turunun cografi dagilima bagli alt turleri olmamasi sira disi bir durumdur KilkuyrukKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim AnseriformesFamilya AnatidaeCins AnasTur A acutaIkili adlandirmaAnas acutaLinnaeus 1758Acik yesil yuvalama alani Mavi kislama alani Koyu yesil yil boyunca yasam alani source source source source source source Anas acuta Oldukca iri bir ordek turu olan kilkuyrugun adi erkeklerinin ince uzun kuyrugundan gelir Hem erkek hem de disinin gagalari mavi gri bacaklari ve ayaklari ise gridir Erkek koyu kahverengi basinin arkasindan boynu boyunca asagi dogru cogunlukla beyaz olan alt tuylerine kadar uzanan ince beyaz bir cizgi ile dikkat ceker Erkegin sirtinda ve yanlarinda da goz alici gri kahverengi ve siyah desenler bulunur Disinin tuyleri daha az dikkat cekicidir Diger disi yuzucu ordekler gibi mat kahverengi tuylere sahiptir Disiler kaba bir vaklama sesine sahipken erkekler ince bir islik sesi cikarir Kilkuyruk acik sulak alanlarda genellikle sudan uzak yere yuvalanir Yuzerken bitki arayarak beslenir ve yumurtlama mevsiminde omurgasizlar ile de beslenir Ureme donemleri disinda diger ordek turleriyle birlikte buyuk suruler halinde bulunur Bu turun populasyonu yirtici hayvanlardan parazitlerden ve kus hastaliklarindan etkilenmektedir Tarim avcilik ve balikcilik gibi insan aktivitelerinin de populasyon uzerinde onemli etkisi vardir Ancak turun cok genis dagilimi ve cok buyuk populasyonu nedeniyle dunya capinda tehdit altinda sayilmamaktadir TaksonomiBu tur ilk olarak 1758 yilinda Linnaeus tarafindan Systema naturae adli eserinde Anas acuta olarak tanimlanmistir Turun bilimsel adi Latince ordek anlamina gelen anas ve sivriltmek anlamina gelen acuere fiilinden turetilmis acuta sozcuklerinden olusur Turun bilimsel adi erkeklerin ince uzun kuyruklarina atifta bulunur Genis yuzucu ordek cinsi Anas icinde kilkuyrugun en yakin akrabalari Anas georgica ve Anas eatoni dir Bu uc tur bazen 1824 yilinda James Francis Stephens tarafindan tanimlanan Dafila cinsinde siniflandirilir Bu siniflandirma morfolojik molekuler ve davranissal verilerle desteklenmektedir Anas eatoni turunun iki alt turu vardir Kerguelen Adalarinda yasayan A e eatoni ve Crozet Adalarinda yasayan A e drygalskyi Bu tur onceden Kuzey Yarimkurede yasayan kilkuyruk ile ayni tur icinde siniflandirilmistir Eseysel dimorfizm guneyde yasayan bu turde daha az belirgindir ve erkegin ureme donemi tuyleri disiye benzer Eger Anas eatoni ayri bir tur olarak degerlendirilirse bu kadar genis alana dagilmis olan kilkuyrugun cografi dagilima bagli alt turleri olmamasi sira disi bir durumdur Manra Adasinda yasamis ve soyu tukenmis olan A a modesta olarak tanimlanan alt tur ana turden ayirtedilememektedir Fiziksel ozellikleriErkek kilkuyruk source source Kilkuyrugun cagrisi Kilkuyruk kanat genisligi 23 6 ila 28 2 cm arasinda olan oldukca buyuk bir ordektir Erkegin boyu 59 ila 76 cm agirligi da 450 ila 1360 gram arasindadir Disi 51 ila 64 cm arasindaki boyu ve 454 ila 1135 gram arasindaki agirligi ile erkekten oldukca kucuktur Ureme doneminde erkegin basi koyu kahverengi gogsu beyazdir Boynun yanindan asagi dogru beyaz bir cizgi uzanir Ust tuyleri ve yanlari gridir Omuzlardan itibaren sirtinda ortalarinda siyah cizgiler bulunan gri tuyler bulunur Kuyrugun alti siyahtir ve kic bolgesi saridir Kuyrugun orta tuyleri diger kuyruk tuylerinden 10 cm kadar uzundur Gaga mavimsi ve ayaklar mavi gridir Eriskin disinin tuyleri kahverengi alacalidir basi gri kahverengidir ve sivri kuyrugu erkekten daha az belirgindir Yine de sekli ince ve uzun boynu ve uzun gri gagasiyla kolayca ayirtedilebilir Ureme donemi disinda erkek disiye benzer ancak hem uzun gri omuz tuylerini hem de ayna desenlerini korur Genc kuslar disiye benzer ama alacalari daha az belirgindir aynalari mat kahverengi ve arka kisminda bulunan cizgi daha incedir Kilkuyruk karada kolayca yurur ve canli bir sekilde yuzer Cok hizli ucar ve kanatlari diger ordekler gibi dogrudan yana dogru acik degil hafif arkaya dogru kivriktir Ucarken erkek arkadan beyaz ve onden de soluk ten rengiyle cevrelenmis kara bir ayna gosterir Disi ise ucarken 1600 metreden fark edilebilen onu dar arkasi genis beyaz ile cevrelenmis koyu kahverengi bir ayna gosterir onden de soluk ten rengi bir ayna gosterir Erkegin cagrisi camurcuna benzeyen hafif tiz bir islik seklindedir Disi ise yesilbas gibi vaklar ve urkutuldugunde boguk bir ses cikarir Dagilimi ve yasam alaniBeslenen disi kilkuyruk Hindistan Kilkuyruk Avrasya nin kuzeyinde Polonya ve Mogolistan a kadar olan bolgede Kanada Alaska ve ABD nin Ortabati eyaletlerinde ureme donemini gecirir Kislari ureme bolgesinin guneyinde Panama da Ekvator a kadar olan bolgede Sahraalti Afrika da ve tropik Guney Asya da gecirir Az sayida kilkuyruk ozellikle Hawaii olmak uzere Pasifik adalarina goc eder Okyanus asiri yolculuklara da rastlanir ornegin Kanada da Labrador da yakalanip halka takilan bir kilkuyruk dokuz gun sonra Ingiltere de bir avci tarafindan vurulmustur Japonya da halkalanan kuslar ABD de Utah ve Mississippi nin dogusunda alti eyalette bulunmustur Buyuk Britanya ve ABD nin kuzeybatisi gibi bolgelerde tum yil boyunca yasayabilirler Kilkuyrugun ureme alanlari acik agacsiz otlaklar gol kenarlari ve tundra gibi sulak alanlardir Kislari korunakli deltalar tuzlu su batakliklari ve sahil lagunleri de dahil olmak uzere daha genis bir habitatta bulunur Ureme donemi disinda diger ordek turleriyle birlikte cok buyuk suruler halinde dolasirlar DavranisCiftlesen erkek ve disi kilkuyrukUreme Hem erkek hem disi bir yasinda cinsel olgunluga erisir Ciftlesme esnasinda erkek basi egik ve kuyrugu kalkik pozisyonda disiye yakin bir sekilde yuzer ve surekli islik sesine benzer bir ses cikarir Eger bir grup erkek varsa bunlar ucarak tek bir erkek kalana kadar disiyi kovalar Disi govdesini egerek su icindeki ciftlesmeye hazirlanir Erkek basini asagi yukari sallayarak disinin ustune cikar ve disinin kafasinin arkasindaki tuyleri agzina alir Ciftlesmeden sonra erkek basini tekrar kaldirarak islik calar Ureme donemi nisan ile haziran aylari arasindadir Yuva genellikle sudan uzakta kuru zemin uzerinde bitki ortusunun icinde gizlenmis olarak yapilir Cok derin olmayan yuva bitki artiklari ve tuylerle dosenir Disi gunde bir tane olmak uzere yedi ila dokuz krem rengi yumurta yumurtlar Yumurtalar 55 ila 38 mm arasinda ve 45 gram agirligindadir Agirliginin 7 si kabuktan olusur Eger ilk yumurtalar yirticilar tarafindan yokedilirse disi temmuz ayi sonuna kadar tekrar yumurtlayabilir Yavrular yumurtadan cikana kadar 22 ila 24 gun arasinda yalnizca disi kuluckaya yatar Gelismis olarak yumurtadan cikan yavrular anne kilkuyruk tarafindan en yakin suya goturulur ve burada su ustunde bulunan olu boceklerle beslenirler Yavrular yumurtadan ciktiktan 46 ila 47 gun arasinda palazlanir ancak anne ureme donemi tuylerini degistirene kadar yavrular yaninda kalir Yavrularin dortte ucu palazlanacak kadar uzun yasar ancak yarisina yakini ureme donemine kadar hayatta kalir Kaydedilmis en uzun yas Hollanda da yasamis olan bir kilkuyruga aittir ve 27 yil 5 aydir Beslenmek icin su dibine uzanan kilkuyruklar solda disi sagda erkek Beslenme Kilkuyruk aksamlari ya da geceleri sig sularda yuzerek ve su icine basini sokarak asil olarak bitkilerle beslenir dolayisiyla da gunduzleri dinlenerek gecirir Uzun boynu sayesinde yesilbas gibi diger yuzucu ordeklerin uzanamadigi 30 cm derinlikte sularin dibinden bitkileri toplayabilir Kislari asil olarak tohumlar ve su bitkilerinin koksaplariyla beslenirler Diger Anas cinsi ordeklerden daha az olmak uzere kilkuyruk tarlalarda kokler hububat ve diger tohumlarla da beslenir Ureme doneminde asil olarak su bocekleri yumusakcalar ve kabuklular gibi omurgasiz hayvanlar ile beslenir Kilkuyruk yuvasinda yumurtalarSaglikTilkiler kunduzlar gibi memeliler ve martilar kargalar ile saksaganlar gibi kuslar kilkuyruk yuvalarina ve yavrularina saldirabilmektedir Eriskinler karadan saldiran avcilardan ucarak kacabilir ancak kuluckada yatan disiler doru vasak gibi buyuk etciller tarafindan ani saldirilara maruz kalabilir Bayagi cakir kusu gibi buyuk yirtici kuslar yerdeki ordekleri avlayabildigi gibi ak sungur gibi bazi doganlar ucan kuslari yakalayacak guce ve hiza sahiptir Kilkuyruklar Cryptosporidium Giardia seritliler kan parazitleri ve tuy bitleri gibi bir dizi parazite maruz kalabilmektedir Ayrica diger kus hastaliklarindan da etkilenmektedir Kus botulizmi ve kus kolerasindan kaynaklanan onemli olumcul salginlardan genellikle en cok etkilenen turlerdendir H5N1 turu oldukca yuksek oranda patojenik olan ve insanlara da gecebilen kus gribine de yakalanabilmektedir Kilkuyruk hizi cevikligi ve etinin lezzeti nedeniyle avcilar arasinda ragbet goren bir turdur ve yasama alaninin tamamina yakininda avlanir Dunyanin en buyuk populasyonuna sahip ordek turlerinden olsa da avlanmasi ve diger faktorler azalmasina neden olmus ve zaman zaman yoresel olarak avlanma yasagi konmustur Turkiye nin hemen her bolgesinde gorulen kilkuyruklarin avlanmalarina yilda bir cikarilan Merkez Av Komisyonu karari ile belli sinirlamalar konulmaktadir Buna gore kilkuyruklarin da icinde bulundugu III grup kuslar 2012 2013 doneminde ancak Ekim ile Subat tarihleri arasinda Carsamba Cumartesi Pazar ve resmi tatil gunlerinde avlanabilirler Bartin Bitlis Zonguldak ve Trabzon illerinde ise kilkuyruklar koruma altina alinmis ve il genelinde avlanmalari yasaklanmistir Bu turun tercih ettigi yasam alani olan sig sulak bolgeler dogal olarak kuraklik ve bitki ortusu istilasi gibi problemlerden etkilenmektedir Bu yasam alanlari kuresel iklimsel degisikliklerden oldukca onemli derecede etkilenmektedir Ayni zamanda sulak alanlarin ve otluk alanlarin tarim arazisi haline getirilmesi bu turun beslenme ve yuvalanma bolgelerinin azalmasina neden olmaktadir Ilkbaharda yapilan ekim faaliyetleri sonucunda erken mevsimde ureyen bu ordek turunun bir suru yuvasinin tarim nedeniyle yokolmasi anlamina gelmektedir Kanada da yapilan bir arastirma inceleme yapilan yuvalarin yarisindan fazlasinin tarlalarin surulmesi nedeniyle yokoldugunu gostermektedir Kursun sacmalar ile avlanma ve balikci kursunlari ozellikle bunlarin toplandigi sig sularin diplerinden beslenen su kuslarinda kursun zehirlenmesinin ana nedenlerindendir Ispanya da yapilan bir arastirmada da kilkuyruk ve elmabas patkanin midesinde en fazla kursun sacma bulunan turler oldugu tespit edilmistir Disi arkada ve erkek onde kilkuyrukKorunma durumuKuzey Kilkuyruk Anas acuta Kalkuta Bati Bengal Hindistan da Kilkuyrugun yasadigi alanin 28 4 milyon kilometrekare oldugu ve populasyonunun da 5 3 5 4 milyon oldugu tahmin edilmektedir Dolayisiyla IUCN Kirmizi Listesinin son on yilda ya da uc jenerasyonda 30 luk bir populasyon azalisi kriterine uymadigi icin tehdit altinda degil olarak siniflandirilmistir Palearktik biyocografik bolgesinde bu kusun cok sayida bulundugu Rusya dahil olmak uzere bircok bolgede ureme yapan populasyonda azalma gorulmektedir yasadigi diger yerlerde ise populasyon sabittir Kuzey Amerika da yasayan kilkuyruklar kus hastaliklarindan cok etkilenmis ve 1957 yilinda 10 milyondan fazla olan sayilari 1964 yilinda 3 5 milyona gerilemistir Her ne kadar kilkuyruk sayisi o donemden sonra artis gosterdiyse de 1999 yilinda ureme populasyonu uzun donem ortalamasinin 30 altindaydi 1997 yilinda cogu kilkuyruk olmak uzere 1 5 milyon kus Kanada ve Utah ta ortaya cikan kus botulizmi salgini nedeniyle olmustur Notlar a b Linnaeus Carolus 1758 Systema naturae per regna tria naturae secundum classes ordines genera species cum characteribus differentiis synonymis locis Tomus I Editio decima reformata Latince Holmiae Laurentii Salvii s 126 A cauda acuminata elongata subtus nigra occipite utrinque linea alba Johnson Kevin P 1999 PDF The Auk Ingilizce 116 3 ss 792 805 5 Subat 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2012 Johnson Kevin P 2000 PDF Animal Behaviour Ingilizce 59 5 ss 953 963 doi 10 1006 anbe 1999 1399 PMID 10860522 11 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2012 Livezey B C 1991 A phylogenetic analysis and classification of recent dabbling ducks Tribe Anatini based on comparative morphology PDF The Auk Ingilizce 108 3 ss 471 507 26 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2012 a b c d e f g h i Madge Steve 1988 Wildfowl An Identification Guide to the Ducks Geese and Swans of the World Helm Identification Guides Ingilizce Christopher Helm ss 222 224 ISBN 0 7470 2201 1 Hume Julian P 2012 Extinct Birds Ingilizce Londra Poyser ss 50 ISBN 140815725X a b c d e f g h i j k l Robinson Jerry 2002 Animal Diversity Web Ingilizce University of Michigan Museum of Zoology 5 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2012 a b c Gooders John 1997 Ducks of Britain and the Northern Hemisphere Ingilizce Collins amp Brown ss 58 61 ISBN 1 85585 570 4 a b c Mullarney Killian 2001 Birds of Europe Ingilizce Princeton University Press ss 48 49 ISBN 0 691 05054 6 From Tokyo to Tupelo ESPN Outdoors News Ingilizce ESPN Outdoors 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2012 Northern Pintail species description Bird Guide Ingilizce Cornell Lab of Ornithology 6 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2012 Northern Pintail Information and Photos Species accounts Ingilizce South Dakota Birds and Birding 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2012 a b c d BTOWebBirdFacts Ingilizce British Trust for Ornithology 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Forsman Dick 2008 The Raptors of Europe amp the Middle East A Handbook of Field Identification Ingilizce Princeton University Press ss 21 25 ISBN 0 85661 098 4 Kuhn Ryan C Ocak 2002 Occurrence of Cryptosporidium and Giardia in Wild Ducks along the Rio Grande River Valley in Southern New Mexico Applied Environmental Microbiology Ingilizce 68 1 ss 161 165 doi 10 1128 AEM 68 1 161 165 2002 PMC 126547 2 PMID 11772622 Parasite species summary page Ingilizce 10 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Williams NA 1977 Blood parasites of mallard and pintail ducks from central Alberta and the Mackenzie Delta Northwest Territories Journal of Wildlife Diseases Ingilizce 13 3 ss 226 229 PMID 410954 30 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Ingilizce 10 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2012 a b Friend Milton Nisan 2001 Disease emergence in birds Challenges for the twenty first century The Auk Ingilizce 118 2 ss 290 303 doi 10 1642 0004 8038 2001 118 0290 DEIBCF 2 0 CO 2 28 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 News release No 0402 06 Ingilizce U S Department of Agriculture 10 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Marrone Teresa 2000 Dressing amp Cooking Wild Game Complete Hunter Ingilizce Creative Publishing International ss 123 ISBN 0 86573 108 X Cocker Mark 2005 Birds Britannica Ingilizce Londra Chatto amp Windus ISBN 0 7011 6907 9 U S Fish and Wildlife Service Proposes Duck Hunting Regulations Limited Canvasback Season Re Opened News Release 1 August 2003 Ingilizce U S Fish and Wildlife Service 20 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 a b 2011 2012 AV DONEMI MERKEZ AV KOMISYONU KARARI Resmi Gazete 18 Haziran 2011 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Turkiye nin anonim kuslari TRAKUS 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2012 Losing ground The top 10 common birds in decline PDF Common birds in decline a state of the birds report summer 2007 Ingilizce Audubon 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Index of Species Information Wildlife species Anas acuta Ingilizce USDA Forest Service 28 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Scheuhammer AM 1996 The ecotoxicology of lead shot and lead fishing weights Ecotoxicology Ingilizce 5 5 ss 279 295 doi 10 1007 BF00119051 Mateo Rafael 1997 Lead shot pellets in the Ebro delta Spain Densities in sediments and prevalence of exposure in waterfowl nvironmental Pollution Ingilizce 96 3 ss 335 341 doi 10 1016 S0269 7491 97 00046 8 PMID 15093399 3 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Northern Pintail Anas acuta Ingilizce BirdLife International 23 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Snow David 1998 The Birds of the Western Palearctic concise edition 2 volumes Ingilizce Oxford Oxford University Press ss 222 225 ISBN 0 19 854099 X Dis baglantilarKilkuyruk videolari fotograflari ve sesleri10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Internet Bird Collection Kilkuyruk fotograflari 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde TRAKUS org