Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zarf tümleci veya belirteç tümleci; Türkçede cümlenin öğelerinden biridir. Pek çoğu zarflarla ve edatlarla kurulur. Edatlarla kurulan zarf tümleçleri edat tümleci veya edatlı tümleç olarak da bilinir.
Zarf tümleci cümlede yüklem ile bildirilen iş, oluş veya yargının zamanını, durumunu, miktarını, yönünü, koşulunu vs. bildiren öğedir. Yükleme yöneltilen ne zaman, nasıl, ne kadar, nereye, hangi takdirde vb. soruların yanıtı niteliğindedir:
- "Ablamlar haftaya yola çıkacaklarmış." (eylemin zamanını belirtir)
- "Çocuk korkudan titriyordu." (eylemin nedenini belirtir)
- "Eve koşarak gittim." (eylemin nasıl yapıldığını belirtir)
- "Öğretmen uzunca bir cetvelle tahtaya çizgiler çizdi." (eylemin ne ile yapıldığını belirtir)
- "Yatmadan önce biraz kitap okudum." (eylemin ne kadar yapıldığını belirtir)
Edat tümleci
Edat tümleci veya edatlı tümleç, içinde bir edat bulunan zarf tümlecidir. Edatlar kendi başına anlamsız sözcüklerdir ancak başka sözcüklerle birlikte zarf tümleci oluştururlar. Aşağıdaki örneklerde edatlı zarf tümleçleri kalın yazılmış, edatların altı çizilmiştir:
- Bu çiçekleri annem için topladım.
- Yarın trenle İzmir'e gideceğiz.
- Sabaha karşı yola çıktık.
- Yağmur başladığı için pikniği iptal ettik.
- Sen gelmeden önce baban aradı.
- Servis iptal olduğu için okula babamla gideceğim.
Adlaşma
İleri, geri, beri, doğru, içeri, dışarı, aşağı, yukarı gibi yer-yön zarfları, aldığında adlaşır ve zarf tümleci oluşturmaz:
- İçeri gelsene! (yalın hâl, zarf, zarf tümleci)
- Artık komutanlardan başka hiç kimse dışarı çıkmazdı. - Attilâ İlhan (yalın hâl, zarf, zarf tümleci)
- Şu sandalyeleri içeriye taşıyalım. (-e hâli, isim, dolaylı tümleç)
- Ben dışarıyı bir kontrol edeyim. (-i hâli, isim, belirtili nesne)
- Dışarıda karlar erimeye başlamış." - A. Ümit (-de hâli, isim,dolaylı tümleç)
Kaynakça
- ^ Zarf tümleci 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Turkceciler.com. Erişim: 11 Kasım 2013.
- ^ a b "dışarı." 4 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TDK. erişim: 4 Kasım 2014
Notlar
- ^ Dolaylı tümleç ile karıştırılmamalıdır.
- ^ "İle" edatı ayrı da yazılabilir.
- ^ "İle" edatı ayrı da yazılabilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zarf tumleci veya belirtec tumleci Turkcede cumlenin ogelerinden biridir Pek cogu zarflarla ve edatlarla kurulur Edatlarla kurulan zarf tumlecleri edat tumleci veya edatli tumlec olarak da bilinir Zarf tumleci cumlede yuklem ile bildirilen is olus veya yarginin zamanini durumunu miktarini yonunu kosulunu vs bildiren ogedir Yukleme yoneltilen ne zaman nasil ne kadar nereye hangi takdirde vb sorularin yaniti niteligindedir Ablamlar haftaya yola cikacaklarmis eylemin zamanini belirtir Cocuk korkudan titriyordu eylemin nedenini belirtir Eve kosarak gittim eylemin nasil yapildigini belirtir Ogretmen uzunca bir cetvelle tahtaya cizgiler cizdi eylemin ne ile yapildigini belirtir Yatmadan once biraz kitap okudum eylemin ne kadar yapildigini belirtir Edat tumleciEdat tumleci veya edatli tumlec icinde bir edat bulunan zarf tumlecidir Edatlar kendi basina anlamsiz sozcuklerdir ancak baska sozcuklerle birlikte zarf tumleci olustururlar Asagidaki orneklerde edatli zarf tumlecleri kalin yazilmis edatlarin alti cizilmistir Bu cicekleri annem icin topladim Yarin trenle Izmir e gidecegiz Sabaha karsi yola ciktik Yagmur basladigi icin piknigi iptal ettik Sen gelmeden once baban aradi Servis iptal oldugu icin okula babamla gidecegim AdlasmaIleri geri beri dogru iceri disari asagi yukari gibi yer yon zarflari aldiginda adlasir ve zarf tumleci olusturmaz Iceri gelsene yalin hal zarf zarf tumleci Artik komutanlardan baska hic kimse disari cikmazdi Attila Ilhan yalin hal zarf zarf tumleci Su sandalyeleri iceriye tasiyalim e hali isim dolayli tumlec Ben disariyi bir kontrol edeyim i hali isim belirtili nesne Disarida karlar erimeye baslamis A Umit de hali isim dolayli tumlec Kaynakca Zarf tumleci 11 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkceciler com Erisim 11 Kasim 2013 a b disari 4 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde TDK erisim 4 Kasim 2014 Notlar Dolayli tumlec ile karistirilmamalidir Ile edati ayri da yazilabilir Ile edati ayri da yazilabilir