Metin, çeşitli amaçlarla dilin belli kurallarına göre bir araya getirilen cümleler topluluğu, dil bütüncesidir. Metindeki cümleler belli bir mantık sırasına ve dilbilgisi kurallarına göre dizilerek, bir ana düşünce veya tema etrafında şekillenir.
"Metin", Arapçaya mensup bir kelime olup, "mtn" kökünden türemiş, 'yazı parçası, yazıyı oluşturan unsurların her bir bölümü' olarak tanımlanmıştır. Ayrıca Türk Dil Kurumu'na göre "metin" sözcüğü;
- Bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelimelerin bütünü, tekst.
- Basılı veya el yazması parça.
şeklinde tanımlanmıştır.
Bir metnin metinsel olabilmesi için taşıması gereken yedi ölçüt vardır; bağlaşıklık, bağdaşıklık, amaçlılık, benimsenirlik, bilgisellik, durumsallık ve metindeşlik. Bağdaşıklık ve bağlaşıklık, bir yazıyı metne dönüştüren iki temel ilişki ağıdır. Bağlaşıklık, metindeki sözcük ve tümcelerin dilbilgisi kurallarına uygun olarak bir araya getirilmesidir. Bağdaşıklık, metindeki tümce ve sözcüklerin arasında anlam bakımından tutarlılık olmasıdır.
Bilgi ve belge yönetimine göre metin tanımlaması
Bilgiye ulaşmanın hem çok kolay hem de çok zor olduğu şu son zamanlarda, insanların bilgi ihtiyacını karşılamak için basılı kaynaklara yönelmelerini beklemek oldukça yanlış bir düşünce biçimidir. Bilgi patlaması teriminin tam anlamıyla karşıladığı bu bilgi çokluğu içerisindeki karmaşa, bilgiye olan talebin büyüklüğünü anlatmakla beraber; doğru bilgiye ulaşmanın zorluğunu da belirtmiş olur.
Günlük hayatta yapılan gazete, kitap, magazin okuma; radyo dinleme, televizyon ya da film izleme, bilgisayar kullanma gibi hareketler bilgiye ulaşmak için kullanılan yollardır. Her şeyin bu kadar çok ve çabuk değiştiği bir zaman diliminde, bilgiye ulaşmak için en önemli araçlardan birisi olarak tanımlanan, bilgiye dayalı belgenin ham maddesi metnin ulaşım ve kullanım yollarının değişmemesini beklemek eksik bir düşüncedir.
İnternet üzerindeki bilginin kolay ulaşımlı ve esnek bir bağlantı paylaşımını sağlamak olarak tanımlanabilecek hypertext kelimesi yazılı metnin eski lineer kısıtlarının aşılması anlamına gelir.
Hipertekst'in kullanımı ve türleri
Hipertekst belgeler birer iletişim araçlarıdır. Bu iletişim aracı kullanım ve karakter özelliği olarak iki bölümde incelenebilir: Dinamik İletişim ve Statik İletişim.
Dinamik İletişim'e ait belgeler kısa ömürlüdür ve tekrar edilebilirliği olmayan enstantane bir özellik taşır. Web sayfaları, telefon, televizyon, radyo bu tanımlama için bazı örneklerdir. İkinci çeşidi ise Statik İletişimdir.
Statik İletişim'e ait belgeler ise kalıcı, tekrar edilebilir ve süreklilik arz eder. Yazılı, basılı, kayıt altına alınmış her türlü bilginin yer aldığı iletişim araçları bu grup içinde düşünülür. Haberin ya da bilginin anlaşılmaması durumunda geriye dönülebilindiği gibi, alıcının yorulması halinde dinlenmesi ve bıraktığı yerden devam etmesi mümkündür.
Hipertekst'in kullanım amacı
Hipertekst'in kullanım amacı, statik belgelere dayalı hipertekstlerin içindeki bilgilerin çapraz bağlantı koleksiyonlarıyla kullanılabilir olmasıdır. Bu terimi ilk kullanan kişi olan hipertekst için 'yazmanın en genel biçimi' ifadesini kullanmıştır. Doğal yollar dışında çeşitli işlemlerden geçirerek bilgisayar tabanlı dijital çerçevede bilginin sunulması işine denir. Bunun ilk örneği mikrofilmlerdir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Multimedia and Hypertext: The Internet and Beyond 12 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Forming the Text, Performing the Work 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Digital Literature: From Text to Hypertext and Beyond 6 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Participatory knowledge-management design:A semiotic approach-Stefano Valtolina, BarbaraRitaBarricelli,YvonneDittrich
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Metin cesitli amaclarla dilin belli kurallarina gore bir araya getirilen cumleler toplulugu dil butuncesidir Metindeki cumleler belli bir mantik sirasina ve dilbilgisi kurallarina gore dizilerek bir ana dusunce veya tema etrafinda sekillenir Metin Arapcaya mensup bir kelime olup mtn kokunden turemis yazi parcasi yaziyi olusturan unsurlarin her bir bolumu olarak tanimlanmistir Ayrica Turk Dil Kurumu na gore metin sozcugu Bir yaziyi bicim anlatim ve noktalama ozellikleriyle olusturan kelimelerin butunu tekst Basili veya el yazmasi parca seklinde tanimlanmistir Bir metnin metinsel olabilmesi icin tasimasi gereken yedi olcut vardir baglasiklik bagdasiklik amaclilik benimsenirlik bilgisellik durumsallik ve metindeslik Bagdasiklik ve baglasiklik bir yaziyi metne donusturen iki temel iliski agidir Baglasiklik metindeki sozcuk ve tumcelerin dilbilgisi kurallarina uygun olarak bir araya getirilmesidir Bagdasiklik metindeki tumce ve sozcuklerin arasinda anlam bakimindan tutarlilik olmasidir Bilgi ve belge yonetimine gore metin tanimlamasiBilgiye ulasmanin hem cok kolay hem de cok zor oldugu su son zamanlarda insanlarin bilgi ihtiyacini karsilamak icin basili kaynaklara yonelmelerini beklemek oldukca yanlis bir dusunce bicimidir Bilgi patlamasi teriminin tam anlamiyla karsiladigi bu bilgi coklugu icerisindeki karmasa bilgiye olan talebin buyuklugunu anlatmakla beraber dogru bilgiye ulasmanin zorlugunu da belirtmis olur Gunluk hayatta yapilan gazete kitap magazin okuma radyo dinleme televizyon ya da film izleme bilgisayar kullanma gibi hareketler bilgiye ulasmak icin kullanilan yollardir Her seyin bu kadar cok ve cabuk degistigi bir zaman diliminde bilgiye ulasmak icin en onemli araclardan birisi olarak tanimlanan bilgiye dayali belgenin ham maddesi metnin ulasim ve kullanim yollarinin degismemesini beklemek eksik bir dusuncedir Internet uzerindeki bilginin kolay ulasimli ve esnek bir baglanti paylasimini saglamak olarak tanimlanabilecek hypertext kelimesi yazili metnin eski lineer kisitlarinin asilmasi anlamina gelir Hipertekst in kullanimi ve turleriHipertekst belgeler birer iletisim araclaridir Bu iletisim araci kullanim ve karakter ozelligi olarak iki bolumde incelenebilir Dinamik Iletisim ve Statik Iletisim Dinamik Iletisim e ait belgeler kisa omurludur ve tekrar edilebilirligi olmayan enstantane bir ozellik tasir Web sayfalari telefon televizyon radyo bu tanimlama icin bazi orneklerdir Ikinci cesidi ise Statik Iletisimdir Statik Iletisim e ait belgeler ise kalici tekrar edilebilir ve sureklilik arz eder Yazili basili kayit altina alinmis her turlu bilginin yer aldigi iletisim araclari bu grup icinde dusunulur Haberin ya da bilginin anlasilmamasi durumunda geriye donulebilindigi gibi alicinin yorulmasi halinde dinlenmesi ve biraktigi yerden devam etmesi mumkundur Hipertekst in kullanim amaciHipertekst in kullanim amaci statik belgelere dayali hipertekstlerin icindeki bilgilerin capraz baglanti koleksiyonlariyla kullanilabilir olmasidir Bu terimi ilk kullanan kisi olan hipertekst icin yazmanin en genel bicimi ifadesini kullanmistir Dogal yollar disinda cesitli islemlerden gecirerek bilgisayar tabanli dijital cercevede bilginin sunulmasi isine denir Bunun ilk ornegi mikrofilmlerdir Kaynakca Imer Kamile Kocaman Ahmet Ozsoy A Sumru 2011 Dilbilim Sozlugu Bogazici Universitesi Yayinevi s 193 ISBN 978 605 4238 53 8 Prof Dr Ismail Parlatir Osmanli Turkcesi Sozlugu Prof Dr Irfan Cakin Hacettepe Universitesi Bilgi ve Belge Yonetimi BolumuDis baglantilarMultimedia and Hypertext The Internet and Beyond 12 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Forming the Text Performing the Work 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Digital Literature From Text to Hypertext and Beyond 6 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Participatory knowledge management design A semiotic approach Stefano Valtolina BarbaraRitaBarricelli YvonneDittrich