Edith Frank-Holländer, d. Holländer, (16 Ocak 1900, Aachen - 6 Ocak 1945, Auschwitz-Birkenau toplama kampı), Holokost'un Alman bir kurbanıdır. Margot ve Anne Frank'ın annesi olarak ün kazandı.
Edith Frank | |
---|---|
Doğum | Edith Holländer 16 Ocak 1900 Aachen, Prusya Krallığı, Alman İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Ocak 1945 (44 yaşında) |
Evlilik | Otto Frank |
Çocuk(lar) | Margot Frank Anne Frank |
Akraba(lar) | Eugene Hollander (kuzen) |
Hayatı
1942’ye kadar
Frank-Holländer, tüccar Abraham Holländer ve pembe yıldızın dört çocuğunun en küçüğü olarak Aachen'de doğdu. Ataları Hollanda'da yaşadı ve 1800 civarında Almanya'ya taşındı. Babası "Aachen'deki Yahudi cemaatinin önde gelen bir üyesiydi" ve Frank-Holländer de dindar bir şekilde yetiştirilmişti. 1942'de Gizli Ek'teki saklanma yerine götürdüğü eşyalar arasında dua kitabı da vardı. Holländer ailesi zengindi, Edith'in babası başarılı bir hurda metal işine sahipti. Frank-Holländer, bugün hala var olan olan Aachen'deki Evanjelik Kız Lisesi'ne katıldı ve 1916'da liseden mezun oldu. Liseden mezun olduktan sonra, Edith birkaç yıl aile şirketinde çalıştı, arkadaşlarıyla tenis oynadı ve çok okudu. 12 Mayıs 1925'te bankacının kendisinden on bir yaş büyük oğlu Otto Frank ile Aachen sinagogunda evlendi. Ebeveynlerinin evinden taşındı ve başlangıçta kocasıyla birlikte Frankfurt'taki Beethovenplatz'daki ebeveynlerinin evinde yaşadı. 1926'da kızları Margot'un doğumundan sonra, aile 1927'nin ortalarında Frankfurt'ta 307'de kiralık bir daireye taşındı. 1929'da Anne adında ikinci kızları Annelies Marie doğdu.
Ocak 1933'te "iktidarın ele geçirilmesinden" sonra, Frank-Holländer ve kızları ilk olarak ailesiyle birlikte yaşamak için Aachen'e taşındılar ve kocasını 5 Aralık 1933'te Amsterdam'a kadar takip ettiler ve burada Merwedeplein 37'de bir daireye taşındılar. Margot 1933 Noel'inde ve Anne Şubat 1934'te izledi. Hollanda'ya kaçmak Frank-Holländer için zor bir zamandı. Almanya'da kalan akrabalarından ayrı, çok daha sıkışık koşullarda, o zamanlar çevrelerinde yaygın olan ev yardımı olmadan yaşıyordu ve Felemenkçe bilmiyordu. Bir dil kursunu erken bıraktı. Daha 1942'de Anne Frank günlüğünde annesinin "korkunç Felemenkçe konuştuğundan" bahsetmişti. Edith, kızı Margot ile birlikte Amsterdam'daki liberal sinagoga düzenli olarak katıldı. Bazen Frank-Holländer, örneğin ailesiyle birlikte, örneğin Aralık 1935'te Otto Frank'ın İsviçre'deki akrabalarını ziyaret etmek için, 1936 yazında kızlarıyla birlikte ve bir yıl sonra yalnız başına Frankfurt am Main'e bir arkadaşını ziyaret etmek için seyahat etti.
Aachen'de kalan annesi Rosa Holländer ile yakın temas halindeydi. Frank-Holländer'in kardeşleri Julius ve Walter Holländer, 1938 Kasım pogromları sırasında zaten tutuklanmışlardı. Julius Holländer kısa bir süre sonra bir savaş gazisi olarak serbest bırakılırken, girişimci Walter Holländer Sachsenhausen toplama kampına sürüldü. Aralık 1938'de bir mülteci kampında en mütevazı koşullarda yaşadığı Hollanda'ya sürüldü. ABD'ye göç etmesine ancak Aralık 1939'da izin verildi. Ticaret şirketi B. Holländer, Ocak 1939'da ilişkin 1938 kararnamesi temelinde feshedildi. Julius Holländer de 1939'da ABD'ye göç etmeyi başardı. Rosa Holländer, Mart 1939'da Hollanda'ya göç etmesine izin verilen birkaç kişiden biriydi. Burada Frank-Holländer'in evinde yaşadı ve 29 Ocak 1942'de kanserden öldü. Hoofddorp'taki Yahudi Cemaati Mezarlığı'na gömüldü.
Mayıs 1940'ta Alman birlikleri, batı kampanyasının ilk günlerinde Hollanda'yı işgal etti. İşgalci güç, gitgide daha fazla anti-Semitik yasalar getirdi. Otto Frank, ailenin ABD'ye göçünü organize etmeye çalıştı, ancak çabaları başarısız oldu.
Arka Evdeki zaman
Yahudilerin Hollanda'dan sistematik olarak sınır dışı edilmesi 1942 yazında başladığında, Otto Frank zaten bir saklanma yeri hazırlamıştı. 5 Temmuz 1942'de Edith Frank-Holländer, Margot Frank'e hitaben Almanya'da çalışma zorunluluğunu kabul etti. Kocasının yokluğunda, van Pels ailesinin arkadaşlarına, 1942 baharında kurulan Otto Frank’ın arka binasındaki saklanma yeri olsa bile, ailelerin bir an önce saklanmaları gerektiğini bildirdi. Anne ve Margot Frank'a temyiz başvurusunun Otto Frank için olduğunu açıkladı. 6 Temmuz 1942'de Frank-Holländer, kocası ve iki kızıyla birlikte saklanmaya başladı. Daha sonra van Pels ailesi ve diş hekimi Fritz Pfeffer şirkete katıldı.
Gizli Ev'teki zaman Frank-Holländer için zordu. Miep Gies, Frank-Holländer'i "arkadaş canlısı, düzenli, çok sessiz ama hiçbir şeyi bu kadar çabuk kaçırmayan keskin bir gözlemci." Saklandığı aylar boyunca Frank-Holländer, Gizli Ek'in diğer sakinlerinden daha melankolik ve karamsar oldu. “En çok kötü haberi Edith Frank aldı. Kış [1942] yaklaşırken, yavaş yavaş daha derin bir depresyona girdi. […] Hiçbir haber, ne kadar umut verici olursa olsun, onda en ufak bir umut kıvılcımını bile uyandıramadı […] çünkü onun için yalnızca uzun, karanlık tünel vardı, ama ufukta bir ışık ışını yok,” dedi yardımcı Miep Gies anılarında.
İhanet ve ölüm
4 Ağustos 1944'te saklanan sekiz kişi ihanete uğradı. Frank-Holländer, ailesiyle birlikte Weteringschans gözaltı merkezine ve oradan da Lenie de Jong-van Naarden ile ilk kez tanıştığı Westerbork aktarma kampına transfer edildi. Daha sonra Frank-Holländer'i "çok özel bir kadın" olarak tanımladı: "Çocuklarına çok iyi baktı. Hep kızlarla meşguldü." 3 Eylül 1944'te saklanan sekiz kişi, Frank-Holländer ve kızlarının gruptan ayrılıp götürüldüğü Auschwitz'e sürüldü. Amsterdam'daki Yahudi Lisesi'nden Margot ve Anne Frank'i tanıyan Bloeme Evers-Emden'in geriye dönüp baktığında anlattığı gibi, üçü her zaman orada kaldı:
“Onlar hep üçtü, anne ve kızları. 'Arka binadan' [günlük anlamına gelen] belki de toplanabilecek herhangi bir uyumsuzluk, varoluşsal ihtiyaç nedeniyle ortadan kalkmıştı, her zaman üçü vardı ve kesinlikle birbirlerine çok destek verdiler. […] Birbirlerine destek oldukları için, kimse tifüsle savaşamasa bile kendilerini hayatta tutabildiler.”
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edith Frank Hollander d Hollander 16 Ocak 1900 Aachen 6 Ocak 1945 Auschwitz Birkenau toplama kampi Holokost un Alman bir kurbanidir Margot ve Anne Frank in annesi olarak un kazandi Edith FrankDogumEdith Hollander 16 Ocak 1900 1900 01 16 Aachen Prusya Kralligi Alman ImparatorluguOlum6 Ocak 1945 44 yasinda EvlilikOtto FrankCocuk lar Margot Frank Anne FrankAkraba lar Eugene Hollander kuzen Hayati1942 ye kadar Merwedeplein 37 deki konut binasi Frank Hollander tuccar Abraham Hollander ve pembe yildizin dort cocugunun en kucugu olarak Aachen de dogdu Atalari Hollanda da yasadi ve 1800 civarinda Almanya ya tasindi Babasi Aachen deki Yahudi cemaatinin onde gelen bir uyesiydi ve Frank Hollander de dindar bir sekilde yetistirilmisti 1942 de Gizli Ek teki saklanma yerine goturdugu esyalar arasinda dua kitabi da vardi Hollander ailesi zengindi Edith in babasi basarili bir hurda metal isine sahipti Frank Hollander bugun hala var olan olan Aachen deki Evanjelik Kiz Lisesi ne katildi ve 1916 da liseden mezun oldu Liseden mezun olduktan sonra Edith birkac yil aile sirketinde calisti arkadaslariyla tenis oynadi ve cok okudu 12 Mayis 1925 te bankacinin kendisinden on bir yas buyuk oglu Otto Frank ile Aachen sinagogunda evlendi Ebeveynlerinin evinden tasindi ve baslangicta kocasiyla birlikte Frankfurt taki Beethovenplatz daki ebeveynlerinin evinde yasadi 1926 da kizlari Margot un dogumundan sonra aile 1927 nin ortalarinda Frankfurt ta 307 de kiralik bir daireye tasindi 1929 da Anne adinda ikinci kizlari Annelies Marie dogdu Ocak 1933 te iktidarin ele gecirilmesinden sonra Frank Hollander ve kizlari ilk olarak ailesiyle birlikte yasamak icin Aachen e tasindilar ve kocasini 5 Aralik 1933 te Amsterdam a kadar takip ettiler ve burada Merwedeplein 37 de bir daireye tasindilar Margot 1933 Noel inde ve Anne Subat 1934 te izledi Hollanda ya kacmak Frank Hollander icin zor bir zamandi Almanya da kalan akrabalarindan ayri cok daha sikisik kosullarda o zamanlar cevrelerinde yaygin olan ev yardimi olmadan yasiyordu ve Felemenkce bilmiyordu Bir dil kursunu erken birakti Daha 1942 de Anne Frank gunlugunde annesinin korkunc Felemenkce konustugundan bahsetmisti Edith kizi Margot ile birlikte Amsterdam daki liberal sinagoga duzenli olarak katildi Bazen Frank Hollander ornegin ailesiyle birlikte ornegin Aralik 1935 te Otto Frank in Isvicre deki akrabalarini ziyaret etmek icin 1936 yazinda kizlariyla birlikte ve bir yil sonra yalniz basina Frankfurt am Main e bir arkadasini ziyaret etmek icin seyahat etti Aachen de kalan annesi Rosa Hollander ile yakin temas halindeydi Frank Hollander in kardesleri Julius ve Walter Hollander 1938 Kasim pogromlari sirasinda zaten tutuklanmislardi Julius Hollander kisa bir sure sonra bir savas gazisi olarak serbest birakilirken girisimci Walter Hollander Sachsenhausen toplama kampina suruldu Aralik 1938 de bir multeci kampinda en mutevazi kosullarda yasadigi Hollanda ya suruldu ABD ye goc etmesine ancak Aralik 1939 da izin verildi Ticaret sirketi B Hollander Ocak 1939 da iliskin 1938 kararnamesi temelinde feshedildi Julius Hollander de 1939 da ABD ye goc etmeyi basardi Rosa Hollander Mart 1939 da Hollanda ya goc etmesine izin verilen birkac kisiden biriydi Burada Frank Hollander in evinde yasadi ve 29 Ocak 1942 de kanserden oldu Hoofddorp taki Yahudi Cemaati Mezarligi na gomuldu Mayis 1940 ta Alman birlikleri bati kampanyasinin ilk gunlerinde Hollanda yi isgal etti Isgalci guc gitgide daha fazla anti Semitik yasalar getirdi Otto Frank ailenin ABD ye gocunu organize etmeye calisti ancak cabalari basarisiz oldu Arka Evdeki zaman Edith Frank Hollander in arka evde saklandigi Prinsengracht 263 Yahudilerin Hollanda dan sistematik olarak sinir disi edilmesi 1942 yazinda basladiginda Otto Frank zaten bir saklanma yeri hazirlamisti 5 Temmuz 1942 de Edith Frank Hollander Margot Frank e hitaben Almanya da calisma zorunlulugunu kabul etti Kocasinin yoklugunda van Pels ailesinin arkadaslarina 1942 baharinda kurulan Otto Frank in arka binasindaki saklanma yeri olsa bile ailelerin bir an once saklanmalari gerektigini bildirdi Anne ve Margot Frank a temyiz basvurusunun Otto Frank icin oldugunu acikladi 6 Temmuz 1942 de Frank Hollander kocasi ve iki kiziyla birlikte saklanmaya basladi Daha sonra van Pels ailesi ve dis hekimi Fritz Pfeffer sirkete katildi Gizli Ev teki zaman Frank Hollander icin zordu Miep Gies Frank Hollander i arkadas canlisi duzenli cok sessiz ama hicbir seyi bu kadar cabuk kacirmayan keskin bir gozlemci Saklandigi aylar boyunca Frank Hollander Gizli Ek in diger sakinlerinden daha melankolik ve karamsar oldu En cok kotu haberi Edith Frank aldi Kis 1942 yaklasirken yavas yavas daha derin bir depresyona girdi Hicbir haber ne kadar umut verici olursa olsun onda en ufak bir umut kivilcimini bile uyandiramadi cunku onun icin yalnizca uzun karanlik tunel vardi ama ufukta bir isik isini yok dedi yardimci Miep Gies anilarinda Ihanet ve olum 4 Agustos 1944 te saklanan sekiz kisi ihanete ugradi Frank Hollander ailesiyle birlikte Weteringschans gozalti merkezine ve oradan da Lenie de Jong van Naarden ile ilk kez tanistigi Westerbork aktarma kampina transfer edildi Daha sonra Frank Hollander i cok ozel bir kadin olarak tanimladi Cocuklarina cok iyi bakti Hep kizlarla mesguldu 3 Eylul 1944 te saklanan sekiz kisi Frank Hollander ve kizlarinin gruptan ayrilip goturuldugu Auschwitz e suruldu Amsterdam daki Yahudi Lisesi nden Margot ve Anne Frank i taniyan Bloeme Evers Emden in geriye donup baktiginda anlattigi gibi ucu her zaman orada kaldi Onlar hep uctu anne ve kizlari Arka binadan gunluk anlamina gelen belki de toplanabilecek herhangi bir uyumsuzluk varolussal ihtiyac nedeniyle ortadan kalkmisti her zaman ucu vardi ve kesinlikle birbirlerine cok destek verdiler Birbirlerine destek olduklari icin kimse tifusle savasamasa bile kendilerini hayatta tutabildiler