Edward Joseph Snowden (d. 21 Haziran 1983), Amerikalı bilgisayar uzmanı, eski Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ve eski Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) çalışanı. Gizli NSA belgelerini medyaya ifşa ederek NSA tarafından yürütülen küresel izleme aletlerinin işletme detaylarını, Beş Göz ortaklarını ve birçok ticari ve uluslararası ortağı ortaya çıkaran NSA sızıntılarını başlatmıştır.
Edward Joseph Snowden | |
---|---|
Doğum | 21 Haziran 1983 Elizabeth City, Kuzey Carolina, ABD |
Milliyet | Amerikalı |
Vatandaşlık | ABD (1983–günümüz) Rusya (2022–günümüz) |
Meslek | Sistem yöneticiliği |
İşveren | Booz Allen Hamilton Kunia, Hawaii, ABD (10 Haziran 2013'e kadar) |
Tanınma nedeni | ABD hükûmetinin gizli izleme programlarının detaylarını ifşa etmesi |
Çocuk(lar) | 2 |
Ödüller | Sam Adams Ödülü, 2014 Sivil Cesaret Berlin Ödülü |
İmza | |
Snowden'in gizli belgeleri ifşa etmesi Pentagon evraklarını sızdıran Daniel Ellsberg tarafından ABD tarihindeki en önemli sızıntı olarak nitelendirilmiştir. 5 Haziran 2013'te başlayan bir süreç PRISM, XKeyscore ve Tempora gibi internet izleme programlarının yanında ABD ve Avrupa'nın telefon metadatalarının alıkonulmasını ortaya çıkardı. Raporlar, Snowden'in NSA çalışanı Booz Allen Hamilton için çalışırken The Guardian ve The Washington Post'a sızdırdığı belgelere dayanmaktadır. Gazetelere yapılan siyasi baskılar sebebiyle Kasım 2013'e kadar The Guardian belgelerin yüzde birini yayımlayabildi.
Adil yargılanmayacağını düşünüp ülkeyi terk eden Snowden, başta Latin Amerika'ya kaçmayı düşünüyorken Julian Assange'ın tavsiyesiyle Rusya'ya gitti. Rusya’da havalimanında bir süre kaldıktan sonra Temmuz 2013'te 1 yıllık geçici siyasi sığınma hakkı aldı. Sürenin dolmasından sonra 1 Ağustos 2014'te 3 yıllık geçici oturum hakkı elde etti. 22 Ekim 2020'de avukatının yaptığı açıklamaya göre Rusya, Snowden'a kalıcı oturma izni verdi.
Bir tartışma konusu olarak Snowden çeşitli çevreler tarafından kahraman, ihbarcı, muhalif, hain ve vatansever olarak nitelendirildi. Snowden'e göre onu belgeleri sızdırmaya iten tek neden "halkı onlar adına ne yapıldığı ve onlara karşı neler yapıldığı konusunda bilgilendirmek"ti. İfşa edilen belgeler toplu gözetleme, hükûmet gizliliği ve ulusal gizlilikle bilgi mahremiyeti arasındaki denge hakkındaki tartışmaları alevlendirdi. NSA ifşalarının basılmasından yedi ay sonra Snowden görevinin tamamlandığını belirtti.
Bir federal yargıç Aralık 2013'te hükûmetin, "neredeyse kesinlikle" devlet içinde veya devlete gelen neredeyse tüm telefon konuşmalarından metadata toplayarak ABD anayasasına karşı hareket ettiğini dile getirdi. On gün sonra, başka bir federal yargıç gözetleme programının yasal olduğunu dile getirdi ve sonuç olarak programın anayasaya uygunluğunun en sonunda Yüce Divan'da tartışılması olasılığını yükseltti.
Snowden, onu devlet mallarının casusluğu ve hırsızlığıyla suçlayan Amerikalı yetkililer tarafından bir kaçak olarak görülüyor. Snowden şu an Rusya'da yaşıyor ve kalıcı oturma izni aldı.
Ünlü yönetmen Oliver Stone Snowden'ın yaşamı hakkında Snowden adlı filmi 2016 yılında yayımlamıştır. 2014 yılında Laura Poitras tarafından adlı belgeseli hazırlanmış, 24 Ekim 2014'ten itibaren halk gösterimine açılmıştır.
26 Eylül 2022'de Rusya başkanı Vladimir Putin, Snowden'e Rus vatandaşlığı veren bir kararnameyi imzaladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Snowden, Edward [@Snowden] (18 Mayıs 2022). "With two kids under two, it feels like [...] for them" (X gönderisi). Erişim tarihi: 6 Haziran 2022 – X vasıtasıyla.
- ^ Snowden, Rusya’dan ayrılmayı düşünmüyor 1 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Haberrus.com
- ^ Julian Assange 'told Edward Snowden not to seek asylum in Latin America' 6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - The Guardian
- ^ . Sözcü. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edward Joseph Snowden d 21 Haziran 1983 Amerikali bilgisayar uzmani eski Merkezi Istihbarat Teskilati CIA ve eski Ulusal Guvenlik Dairesi NSA calisani Gizli NSA belgelerini medyaya ifsa ederek NSA tarafindan yurutulen kuresel izleme aletlerinin isletme detaylarini Bes Goz ortaklarini ve bircok ticari ve uluslararasi ortagi ortaya cikaran NSA sizintilarini baslatmistir Edward Joseph SnowdenDogum21 Haziran 1983 41 yasinda Elizabeth City Kuzey Carolina ABDMilliyetAmerikaliVatandaslik ABD 1983 gunumuz Rusya 2022 gunumuz MeslekSistem yoneticiligiIsverenBooz Allen Hamilton Kunia Hawaii ABD 10 Haziran 2013 e kadar Taninma nedeniABD hukumetinin gizli izleme programlarinin detaylarini ifsa etmesiCocuk lar 2OdullerSam Adams Odulu 2014 Sivil Cesaret Berlin OduluImza Snowden in gizli belgeleri ifsa etmesi Pentagon evraklarini sizdiran Daniel Ellsberg tarafindan ABD tarihindeki en onemli sizinti olarak nitelendirilmistir 5 Haziran 2013 te baslayan bir surec PRISM XKeyscore ve Tempora gibi internet izleme programlarinin yaninda ABD ve Avrupa nin telefon metadatalarinin alikonulmasini ortaya cikardi Raporlar Snowden in NSA calisani Booz Allen Hamilton icin calisirken The Guardian ve The Washington Post a sizdirdigi belgelere dayanmaktadir Gazetelere yapilan siyasi baskilar sebebiyle Kasim 2013 e kadar The Guardian belgelerin yuzde birini yayimlayabildi Adil yargilanmayacagini dusunup ulkeyi terk eden Snowden basta Latin Amerika ya kacmayi dusunuyorken Julian Assange in tavsiyesiyle Rusya ya gitti Rusya da havalimaninda bir sure kaldiktan sonra Temmuz 2013 te 1 yillik gecici siyasi siginma hakki aldi Surenin dolmasindan sonra 1 Agustos 2014 te 3 yillik gecici oturum hakki elde etti 22 Ekim 2020 de avukatinin yaptigi aciklamaya gore Rusya Snowden a kalici oturma izni verdi Bir tartisma konusu olarak Snowden cesitli cevreler tarafindan kahraman ihbarci muhalif hain ve vatansever olarak nitelendirildi Snowden e gore onu belgeleri sizdirmaya iten tek neden halki onlar adina ne yapildigi ve onlara karsi neler yapildigi konusunda bilgilendirmek ti Ifsa edilen belgeler toplu gozetleme hukumet gizliligi ve ulusal gizlilikle bilgi mahremiyeti arasindaki denge hakkindaki tartismalari alevlendirdi NSA ifsalarinin basilmasindan yedi ay sonra Snowden gorevinin tamamlandigini belirtti Bir federal yargic Aralik 2013 te hukumetin neredeyse kesinlikle devlet icinde veya devlete gelen neredeyse tum telefon konusmalarindan metadata toplayarak ABD anayasasina karsi hareket ettigini dile getirdi On gun sonra baska bir federal yargic gozetleme programinin yasal oldugunu dile getirdi ve sonuc olarak programin anayasaya uygunlugunun en sonunda Yuce Divan da tartisilmasi olasiligini yukseltti Snowden onu devlet mallarinin casuslugu ve hirsizligiyla suclayan Amerikali yetkililer tarafindan bir kacak olarak goruluyor Snowden su an Rusya da yasiyor ve kalici oturma izni aldi Unlu yonetmen Oliver Stone Snowden in yasami hakkinda Snowden adli filmi 2016 yilinda yayimlamistir 2014 yilinda Laura Poitras tarafindan adli belgeseli hazirlanmis 24 Ekim 2014 ten itibaren halk gosterimine acilmistir 26 Eylul 2022 de Rusya baskani Vladimir Putin Snowden e Rus vatandasligi veren bir kararnameyi imzaladi Ayrica bakinizJulian AssangeKaynakca Snowden Edward Snowden 18 Mayis 2022 With two kids under two it feels like for them X gonderisi Erisim tarihi 6 Haziran 2022 X vasitasiyla Snowden Rusya dan ayrilmayi dusunmuyor 1 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haberrus com Julian Assange told Edward Snowden not to seek asylum in Latin America 6 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Sozcu 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 27 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2022