Theodor Albrecht Edwin Klebs (6 Şubat 1834 - 23 Ekim 1913) Alman-İsviçreli bir mikrobiyologdu. Özellikle bulaşıcı hastalıklar konusundaki çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları modern bakteriyolojinin yolunu açmış ve Louis Pasteur ve Robert Koch'a ilham vermiştir. Klebs-Loeffler bakterisi (şimdi Corynebacterium diphtheriae) olarak adlandırılan difteriye neden olan bir bakteriyi tanımlayan ilk kişidir.
Edwin Klebs | |
---|---|
Theodor Albrecht Edwin Klebs | |
Doğum | 6 Şubat 1834 Königsberg, Prusya Krallığı |
Ölüm | 23 Ekim 1913 (79 yaşında) Bern, İsviçre |
Milliyet | Alman, İsviçreli |
Eğitim | University of Berlin |
Kariyeri | |
Dalı | Patoloji |
Doktora danışmanı | Rudolf Virchow |
Doktora öğrencileri | |
Hayatı
Klebs, Prusya Eyaleti, Königsberg'de doğdu. 1855'te Würzburg Üniversitesi'nde Rudolf Virchow'un yanında eğitim gördü ve 1858'de Berlin Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı. Ertesi yıl Königsberg Üniversitesi'nde habilitasyonunu elde etti.
1861'den 1866'ya kadar Berlin'deki Charité'de Virchow'un asistanlığını yaptı ve sonrasında İsviçre'deki Bern Üniversitesi'nde patoloji profesörü oldu. İsviçreli Rosa Grossenbacher ile evlendi ve ayrıca İsviçre vatandaşlığı aldı. 1870'de Fransa-Prusya Savaşı sırasında Prusya Ordusu için askeri doktor olarak görev yaptı. Atalarından birkaçı Napolyon Savaşları sırasında savaşmıştı.
Klebs; 1872'den 1873'e kadar Würzburg'da, 1873'ten 1882'ye kadar Prag'da ve 1882'den 1892'ye kadar Zürih'te eğitmenlik yaptı. Bazı anlaşmazlıklar nedeniyle 1893'te Zürih'ten istifa etti ve 1894'te Karlsruhe ve Strassburg'da başarısız özel iş denemeleri oldu.
1896'dan 1900'e kadar Chicago, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Rush Medical College'da dersler verdi. 1905'ten 1910'a kadar Berlin'de özel araştırmacıydı. Ardından İsviçre'ye döndü ve Lozan'da en büyük oğluyla birlikte yaşadı. Klebs Bern'de öldü.
Keşifleri
1883'te Klebs, Corynebacterium diphtheriae bakterisini difteri etiyolojik nedeni olarak başarıyla tanımladı. Bu bakteri Klebs-Löffler basili olarak da bilinir.
Bakteri cinsi Klebsiella, çalışmalarının onuruna adlandırılmıştır. Ayrıca 20 türden oluşan filamentli karofit yeşil alglerin bir cinsi olan Klebsormidium da 1972 yılında onun onuruna isimlendirilmiştir.
Klebs'in çalışmaları tıptaki en önemli keşiflerin bazılarının öncülü olmuştur. Akromegaliyi 1884'te Pierre Marie'den iki yıl önce tanımladı. 1878'de Élie Metchnikoff ve Émile Roux'tan 25 yıl önce maymunlara frengiyi başarıyla aşıladı. Robert Koch'tan dokuz yıl önce bakteri kolonilerini izole etti. Enfekte ineklerden süt enjekte ederek hayvanlarda deneysel olarak tüberküloz geliştiren ilk kişi oldu. Tifo basilini (şimdiki adı Salmonella typhi) Karl Joseph Eberth'ten önce tanımladı.
Bakteriyolojide temel testler
Klebs kendi araştırma stratejisinin yanı sıra genel bakteriyolojik araştırmalar için bir temel oluşturan dört " Grundversuche " (temel testler) tanımladı. Klebs'e göre bakteriyolojik testler aşağıdaki varsayımlardan oluşur:
- İlk olarak tüm bakteriler patolojiktir.
- İkincisi bakteriler asla kendiliğinden oluşmaz.
- Üçüncüsü her hastalığa sadece bakteriler neden olur.
- Dördüncüsü ayırt edilebilir hastalığa neden olan bakteriler ayırt edilebilir.
Bu hipotezlerden bazıları kelimenin tam anlamıyla yanlış olsa da genel olarak bakteriyolojideki modern deneylerin temeli sayılır.
Bilimsel hatalar
Klebs bulaşıcı hastalıklar konusunda bazı önemli hatalar yapmıştır. Örneğin sıtmaya bir bakterinin neden olduğuna inanıyordu. 1879'da Corrado Tommasi-Crudeli ve Roma Campagna'daki Pontine Bataklıkları sularından bir bakteri izole ettiklerini iddia etti. Sıtma salgınları bölgesindeki nemli topraktan keşfettiği için bakterinin sıtma patojeni olduğu sonucuna vardı. Ona Bacillus malariae adını verdiler. Tavşanlara enjekte ettikleri bakteri izolatı ile daha fazla deney yaptılar. Enfekte tavşanların sıtmanın özellikleri olan ateş ve genişlemiş dalak geliştirdiğini gözlemlediler. Sıtma bakterisinin kirli suyla veya havadan soluma yoluyla bulaştığını öne sürdüler. Klebs antimalaryal ilaç olan kinininin mikropları öldürdüğünü bildirdi. Bu keşif zamanın önde gelen sıtma uzmanları tarafından desteklendi. Bir Fransız Ordu doktoru Charles Alphonse Laveran 1880'de sıtmaya bir protozoon parazitinin neden olduğunu doğru bir şekilde keşfettiğinde (buna Oscillaria malariae adını verdi, şimdi Plasmodium falciparum), Klebs ve Tommasi-Crudeli'nin basil teorisi tercih edilerek bu keşif göz ardı edildi. Yine de Amerikalı bir doktor olan George Miller Sternberg 1881'de basilin spesifik sıtma semptomlarına neden olmadığını kanıtladı. Basil teorisi; 1898'de sivrisinek-sıtma teorisinin deneysel olarak gösterilmesiyle sonunda yanlış olduğu kanıtlandı.
Kaynakça
- ^ a b Garrison (1913). "Edwin Klebs (1834-1913)". Science. 38 (991): 920-921. doi:10.1126/science.38.991.920. (PMID) 17753538. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.
- ^ Anonymous (1913). "Theodor Albrecht Edwin Klebs. Born Königsberg-i.-Pr., February 6, 1834-died Berne, October 23, 1913". The Journal of Pathology and Bacteriology. 18 (1): 401-403. doi:10.1002/path.1700180140.
- ^ Anonymous (1968). "Edwin Klebs (1834-1913) Peripatetic Bacteriologist". JAMA. 204 (8): 729-730. doi:10.1001/jama.1968.03140210085024.
- ^ Anonymous (1913). "Professor Edwin Klebs". BMJ. 2 (2760): 1413-1414. doi:10.1136/bmj.2.2760.1413-d.
- ^ Ellis (2013). "Edwin Klebs: discoverer of the bacillus of diphtheria". British Journal of Hospital Medicine. 74 (11): 641. doi:10.12968/hmed.2013.74.11.641. (PMID) 24220527.
- ^ "Klebs, Theodor Albrecht Edwin". The Free Medical Dictionary. Farlex, Inc. a Hotchalk Partner. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014.
- ^ . . World-wide electronic publication, National University of Ireland, Galway. 2008. 17 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
- ^ Eine Enzyklopädie zu eponymischen Pflanzennamen [Encyclopedia of eponymic plant names] (pdf) (Almanca). Berlin: Botanic Garden and Botanical Museum, Freie Universität Berlin. 2022. doi:10.3372/epolist2022. ISBN . 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Anonymous (1935). "Edwin Klebs". Nature. 136 (3443): 675-676. doi:10.1038/136675c0.
- ^ Carter (2001). "Edwin Klebs's Grundversuche". Bulletin of the History of Medicine. 75 (4): 771-781. doi:10.1353/bhm.2001.0164. (PMID) 11740130.
- ^ "History of the discovery of the malaria parasites and their vectors". Parasites & Vectors. 3 (1): 5. 2010. doi:10.1186/1756-3305-3-5. (PMC) 2825508 $2. (PMID) 20205846. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ The malaria genome projects : promise, progress, and prospects. Londra: Imperial College Press. 2012. s. 3. ISBN .
- ^ Tropical Medicine: an Illustrated History of The Pioneers. Burlington: Elsevier. 2007. s. 70. ISBN . 13 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Smith (1985). "Laveran's germ: the reception and use of a medical discovery". The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 34 (1): 2-20. doi:10.4269/ajtmh.1985.34.2. (PMID) 2578751.
- ^ Explorers of the body : dramatic breakthroughs in medicine from ancient times to modern science. 2nd. New York: iUniverse. 2006. s. 248. ISBN .
- ^ (PDF). Science Vision. 14 (1): 3-17. 2014. 27 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . Dr. B.S. Kakkilaya's Malaria Web Site. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
Ek okuma
Dış bağlantılar
- İsviçre Tarihi Sözlüğü'nde Almanca, Fransızca ve İtalyanca Edwin Klebs makalesi.
- Bio at the University of Würzburg 10 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
- Biography at Encyclopædia Britannica 26 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Theodor Albrecht Edwin Klebs 6 Subat 1834 23 Ekim 1913 Alman Isvicreli bir mikrobiyologdu Ozellikle bulasici hastaliklar konusundaki calismalari ile taninir Calismalari modern bakteriyolojinin yolunu acmis ve Louis Pasteur ve Robert Koch a ilham vermistir Klebs Loeffler bakterisi simdi Corynebacterium diphtheriae olarak adlandirilan difteriye neden olan bir bakteriyi tanimlayan ilk kisidir Edwin KlebsTheodor Albrecht Edwin KlebsDogum6 Subat 1834 1834 02 06 Konigsberg Prusya KralligiOlum23 Ekim 1913 79 yasinda Bern IsvicreMilliyetAlman IsvicreliEgitimUniversity of BerlinKariyeriDaliPatolojiDoktora danismaniRudolf VirchowDoktora ogrencileriHayatiKlebs Prusya Eyaleti Konigsberg de dogdu 1855 te Wurzburg Universitesi nde Rudolf Virchow un yaninda egitim gordu ve 1858 de Berlin Universitesi nde doktorasini tamamladi Ertesi yil Konigsberg Universitesi nde habilitasyonunu elde etti 1861 den 1866 ya kadar Berlin deki Charite de Virchow un asistanligini yapti ve sonrasinda Isvicre deki Bern Universitesi nde patoloji profesoru oldu Isvicreli Rosa Grossenbacher ile evlendi ve ayrica Isvicre vatandasligi aldi 1870 de Fransa Prusya Savasi sirasinda Prusya Ordusu icin askeri doktor olarak gorev yapti Atalarindan birkaci Napolyon Savaslari sirasinda savasmisti Klebs 1872 den 1873 e kadar Wurzburg da 1873 ten 1882 ye kadar Prag da ve 1882 den 1892 ye kadar Zurih te egitmenlik yapti Bazi anlasmazliklar nedeniyle 1893 te Zurih ten istifa etti ve 1894 te Karlsruhe ve Strassburg da basarisiz ozel is denemeleri oldu 1896 dan 1900 e kadar Chicago Amerika Birlesik Devletleri ndeki Rush Medical College da dersler verdi 1905 ten 1910 a kadar Berlin de ozel arastirmaciydi Ardindan Isvicre ye dondu ve Lozan da en buyuk ogluyla birlikte yasadi Klebs Bern de oldu Kesifleri1883 te Klebs Corynebacterium diphtheriae bakterisini difteri etiyolojik nedeni olarak basariyla tanimladi Bu bakteri Klebs Loffler basili olarak da bilinir Bakteri cinsi Klebsiella calismalarinin onuruna adlandirilmistir Ayrica 20 turden olusan filamentli karofit yesil alglerin bir cinsi olan Klebsormidium da 1972 yilinda onun onuruna isimlendirilmistir Klebs in calismalari tiptaki en onemli kesiflerin bazilarinin onculu olmustur Akromegaliyi 1884 te Pierre Marie den iki yil once tanimladi 1878 de Elie Metchnikoff ve Emile Roux tan 25 yil once maymunlara frengiyi basariyla asiladi Robert Koch tan dokuz yil once bakteri kolonilerini izole etti Enfekte ineklerden sut enjekte ederek hayvanlarda deneysel olarak tuberkuloz gelistiren ilk kisi oldu Tifo basilini simdiki adi Salmonella typhi Karl Joseph Eberth ten once tanimladi Bakteriyolojide temel testler Klebs kendi arastirma stratejisinin yani sira genel bakteriyolojik arastirmalar icin bir temel olusturan dort Grundversuche temel testler tanimladi Klebs e gore bakteriyolojik testler asagidaki varsayimlardan olusur Ilk olarak tum bakteriler patolojiktir Ikincisi bakteriler asla kendiliginden olusmaz Ucuncusu her hastaliga sadece bakteriler neden olur Dorduncusu ayirt edilebilir hastaliga neden olan bakteriler ayirt edilebilir Bu hipotezlerden bazilari kelimenin tam anlamiyla yanlis olsa da genel olarak bakteriyolojideki modern deneylerin temeli sayilir Bilimsel hatalarKlebs bulasici hastaliklar konusunda bazi onemli hatalar yapmistir Ornegin sitmaya bir bakterinin neden olduguna inaniyordu 1879 da Corrado Tommasi Crudeli ve Roma Campagna daki Pontine Batakliklari sularindan bir bakteri izole ettiklerini iddia etti Sitma salginlari bolgesindeki nemli topraktan kesfettigi icin bakterinin sitma patojeni oldugu sonucuna vardi Ona Bacillus malariae adini verdiler Tavsanlara enjekte ettikleri bakteri izolati ile daha fazla deney yaptilar Enfekte tavsanlarin sitmanin ozellikleri olan ates ve genislemis dalak gelistirdigini gozlemlediler Sitma bakterisinin kirli suyla veya havadan soluma yoluyla bulastigini one surduler Klebs antimalaryal ilac olan kinininin mikroplari oldurdugunu bildirdi Bu kesif zamanin onde gelen sitma uzmanlari tarafindan desteklendi Bir Fransiz Ordu doktoru Charles Alphonse Laveran 1880 de sitmaya bir protozoon parazitinin neden oldugunu dogru bir sekilde kesfettiginde buna Oscillaria malariae adini verdi simdi Plasmodium falciparum Klebs ve Tommasi Crudeli nin basil teorisi tercih edilerek bu kesif goz ardi edildi Yine de Amerikali bir doktor olan George Miller Sternberg 1881 de basilin spesifik sitma semptomlarina neden olmadigini kanitladi Basil teorisi 1898 de sivrisinek sitma teorisinin deneysel olarak gosterilmesiyle sonunda yanlis oldugu kanitlandi Kaynakca a b Garrison 1913 Edwin Klebs 1834 1913 Science 38 991 920 921 doi 10 1126 science 38 991 920 PMID 17753538 16 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2022 Anonymous 1913 Theodor Albrecht Edwin Klebs Born Konigsberg i Pr February 6 1834 died Berne October 23 1913 The Journal of Pathology and Bacteriology 18 1 401 403 doi 10 1002 path 1700180140 Anonymous 1968 Edwin Klebs 1834 1913 Peripatetic Bacteriologist JAMA 204 8 729 730 doi 10 1001 jama 1968 03140210085024 Anonymous 1913 Professor Edwin Klebs BMJ 2 2760 1413 1414 doi 10 1136 bmj 2 2760 1413 d Ellis 2013 Edwin Klebs discoverer of the bacillus of diphtheria British Journal of Hospital Medicine 74 11 641 doi 10 12968 hmed 2013 74 11 641 PMID 24220527 Klebs Theodor Albrecht Edwin The Free Medical Dictionary Farlex Inc a Hotchalk Partner 24 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2014 World wide electronic publication National University of Ireland Galway 2008 17 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2011 Eine Enzyklopadie zu eponymischen Pflanzennamen Encyclopedia of eponymic plant names pdf Almanca Berlin Botanic Garden and Botanical Museum Freie Universitat Berlin 2022 doi 10 3372 epolist2022 ISBN 978 3 946292 41 8 31 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Anonymous 1935 Edwin Klebs Nature 136 3443 675 676 doi 10 1038 136675c0 Carter 2001 Edwin Klebs s Grundversuche Bulletin of the History of Medicine 75 4 771 781 doi 10 1353 bhm 2001 0164 PMID 11740130 History of the discovery of the malaria parasites and their vectors Parasites amp Vectors 3 1 5 2010 doi 10 1186 1756 3305 3 5 PMC 2825508 2 PMID 20205846 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The malaria genome projects promise progress and prospects Londra Imperial College Press 2012 s 3 ISBN 978 1 84816 903 6 Tropical Medicine an Illustrated History of The Pioneers Burlington Elsevier 2007 s 70 ISBN 978 0 08 055939 1 13 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Smith 1985 Laveran s germ the reception and use of a medical discovery The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 34 1 2 20 doi 10 4269 ajtmh 1985 34 2 PMID 2578751 Explorers of the body dramatic breakthroughs in medicine from ancient times to modern science 2nd New York iUniverse 2006 s 248 ISBN 978 0 595 40731 6 PDF Science Vision 14 1 3 17 2014 27 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Dr B S Kakkilaya s Malaria Web Site 10 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2014 Ek okumaDis baglantilarIsvicre Tarihi Sozlugu nde Almanca Fransizca ve Italyanca Edwin Klebs makalesi Bio at the University of Wurzburg 10 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Biography at Encyclopaedia Britannica 26 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde