Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ejderha (ejder olarak da bilinir), yarasa kanatlı, dikenli kuyruklu, derisi pullu, ağzından ateş saçan dev kertenkele ya da yılan biçimindeki efsanevi canavardır. Tarih öncesinin ejderhayı andıran dev sürüngenleri hakkında hiç bilgi yokken bile bu yaratıkların varlığına inanılırdı. Yunancadaki δράκων (drákōn) sözcüğü başlangıçta her türlü büyük yılan için kullanılırdı.
Efsanevi bir yaratık olan ejderha (Türkçesi Evreğen) çoğunlukla büyüsel veya ruhani güçlere, özelliklere sahip, kuvvetli ve büyük bir kertenkele veya başka bir sürüngen olarak tasvir edilmiş, tanımlanmıştır. Genellikle ağızlarından ateş çıkardıkları da söylenmektedir. Batı tasvirleri genellikle kanatlıyken, Doğu'daki tasvirlerde genellikle kanat bulunmaz. Ejderhalarınkine benzer özellikler içeren efsanevi yaratıklar neredeyse her kültürde mevcuttur. Hatta ejderha Çin ve diğer Uzak Doğu ülkelerinin simgesidir. Ve çoğu zaman iki yüzlü düşmanları belirtmek için 2 başlı ejderha deyimi kullanılır.
Avrupa'da uğursuzluk getirdiklerine inanılır; fakat uzak doğuda uğur ejderha ile bir tutulur. Çin'de on iki burçtan biri ejderhadır. Avrupa'da pek çok efsanede kötü karakterdir; fakat uzak doğuda ejderhaların sonsuz iyilik ve bilgelik getirdiklerine inanılır. Pek çok insan tarafından ejderhaların gerçekte yaşayıp yaşamadığı konusunda tartışmalar yapılmıştır ve hala yapılmaktadır. Hatta ejderhalar hakkında belgeseller bile yapılmaktadır. Şüphesiz ki geçmişte bulunan(bazı istisnalar hariç)ve ejderha iskeleti sanılan iskeletler dinozor iskeletleridir. Efsanelere göre yumurtlarlar. Bazı mitlere göre yavrularına karşı şaşırtıcı derecede iyi anne olabilirler. Hazine biriktirirler ve onları korurlar. Dünyanın hemen her yerinde ejderha efsanelerine rastlamak mümkündür.
Türk kültüründe "Evreğen"
Türk mitolojisinde “Evreğen” olarak bilinen varlık söylencesel dev bir sürüngendir. Kanatlıdır, korkunç bir görünümü vardır. Bazen devasa bir yılandır. Yeraltındaki mağarada yaşar ve orada bulunan hazineyi korur. Sularda veya ormanda yaşadığı da anlatılır. Bazen ateşin içinde barınır. Ağzından ateş saçar. Kuraklığın ve ölümün simgesidir. Masallarda suyun önünü keser ve bırakmak için karşılığında kurban ister. Su yaşam demektir, dolayısıyla onu kendi denetimine alarak yaşama sahip olacaktır. Bir başka açıdan bakıldığında susuz bıraktığı yeryüzüne ölüm ve kaos getirir. Öteki taraftan bunları elinde bulundurduğu için aynı zamanda bereketi refah ve güç simgesidir. Altay inanışlarında Bükrek (Bukra) adlı iyicil bir ejderha ile Sangal adlı kötücül bir ejderin birbirleriyle yaptıkları savaşlar anlatılır.
"Kâinat, acun, var olan her şeyin tümü" gibi anlamlarda kullandığımız evren sözcüğü de etimolojik olarak kökenini ejderha figüründen almaktadır. Türk mitolojisinde dünyanın bir ya da daha fazla ejderha tarafından döndürüldüğü yani "evrildiği" düşünülürdü. Bu ejderhaya da "eviren" denirdi. Daha sonra "i" harfi düşmüş ve sözcük "evren" halini almıştır. Değişik Türk topluluklarında tarih içerisinde Abran / Abrağan / Awrağan / Avrağan / Evreğen / Ewreğen / Ebreğen / Ebren/ Evren şeklinde sıralanabilecek uzun bir dönüşüm zinciri hep Ejderha, Yeraltı Canavarı, Yeraltı Denizi Yılanı, Yeraltı Ejderhası gibi anlamları içerir.
Türk mitolojisi ve sanatında da büyük yer tutmuştur. Bu efsanevi hayvan, gök ve yer-su unsurlarına bağlı olarak geniş bir uygulama alanı bulmuştur. Türklerde özellikle erken dönemlerde bereket, refah, güç ve kuvvet simgesi olarak kabul edilmiş bu efsanevi yaratık, Ön Asya kültürleriyle ilişkiye geçildiğinde bu anlamları zayıflamış ve daha çok alt edilen kötülüğün simgesi olmuştur. Çin kaynaklarından ve ' da gök ve yer ibadetlerinden bahsedilirken hunların bir ejder festivali düzenlediğinden söz edilir. Hsiung-nu'ların merkezlerinin ejder şehri olarak anılışı da belki eskiden bazı Türk toplulukları arasında ejder kültünün varlığını ortaya koyuyor. Türk kozmolojisinde yer ejderi ve gök ejderinden söz edilir. İnanışa göre yer altında ya da derin sularda bulunan yer ejderi bahar dönümünde yerin altından çıkıyor, pullar ve boynuzları oluşarak gökyüzüne yükseliyor, bulutların arasına karışıyordu. Böylece yağmur yağmasını sağlayarak bereket ve refahın oluşmasına katkıda bulunuyordu.
Evren kelimesi, "evrilmek" sözcüğüyle bağlantılıdır. Döndürmek, çevirmek, kıvranmak gibi anlamlar içerir. Evren (kâinat) aslında bir ejderhadır, tıpkı ejderha gibi evren de büyük ve insanüstüdür. İnsan aklıyla bütün niteliklerini anlamak mümkün değildir. Tıpkı kâinat gibi evrilmekte (dönüşüm geçirmekte) ve büyüyüp genişlemektedir. Ever (Eski Moğolcada Ebher), Moğolcada boynuz demektir ve ejderhaların boynuzlarının olduğu yaygın bir inanıştır. Tunguz dilinde Üre sözcüğü yılan veya ejderha anlamı taşır. Tunguzcanın Ulça lehçesinde ise Vere sözcüğü aynı anlama gelir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Türk Mitolojisinin Ana Hatları, Yaşar Çoruhlu.
- Genel
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)7 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Mitolojisinin Ana Hatları, Yaşar Çoruhlu.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ejderha ejder olarak da bilinir yarasa kanatli dikenli kuyruklu derisi pullu agzindan ates sacan dev kertenkele ya da yilan bicimindeki efsanevi canavardir Tarih oncesinin ejderhayi andiran dev surungenleri hakkinda hic bilgi yokken bile bu yaratiklarin varligina inanilirdi Yunancadaki drakwn drakōn sozcugu baslangicta her turlu buyuk yilan icin kullanilirdi Bir ejderhaGal ejderhasiBir Cin ejderhasiOsmanli Saltanat kayiginda ejder tasviri Istanbul Deniz MuzesiKacar Turk hukumdari Feth Ali sah donemine ait Iran parasi Paranin sag kisminda ejderha evren sembolune yer verilmistir Efsanevi bir yaratik olan ejderha Turkcesi Evregen cogunlukla buyusel veya ruhani guclere ozelliklere sahip kuvvetli ve buyuk bir kertenkele veya baska bir surungen olarak tasvir edilmis tanimlanmistir Genellikle agizlarindan ates cikardiklari da soylenmektedir Bati tasvirleri genellikle kanatliyken Dogu daki tasvirlerde genellikle kanat bulunmaz Ejderhalarinkine benzer ozellikler iceren efsanevi yaratiklar neredeyse her kulturde mevcuttur Hatta ejderha Cin ve diger Uzak Dogu ulkelerinin simgesidir Ve cogu zaman iki yuzlu dusmanlari belirtmek icin 2 basli ejderha deyimi kullanilir Avrupa da ugursuzluk getirdiklerine inanilir fakat uzak doguda ugur ejderha ile bir tutulur Cin de on iki burctan biri ejderhadir Avrupa da pek cok efsanede kotu karakterdir fakat uzak doguda ejderhalarin sonsuz iyilik ve bilgelik getirdiklerine inanilir Pek cok insan tarafindan ejderhalarin gercekte yasayip yasamadigi konusunda tartismalar yapilmistir ve hala yapilmaktadir Hatta ejderhalar hakkinda belgeseller bile yapilmaktadir Suphesiz ki gecmiste bulunan bazi istisnalar haric ve ejderha iskeleti sanilan iskeletler dinozor iskeletleridir Efsanelere gore yumurtlarlar Bazi mitlere gore yavrularina karsi sasirtici derecede iyi anne olabilirler Hazine biriktirirler ve onlari korurlar Dunyanin hemen her yerinde ejderha efsanelerine rastlamak mumkundur Turk kulturunde Evregen Turk mitolojisinde Evregen olarak bilinen varlik soylencesel dev bir surungendir Kanatlidir korkunc bir gorunumu vardir Bazen devasa bir yilandir Yeraltindaki magarada yasar ve orada bulunan hazineyi korur Sularda veya ormanda yasadigi da anlatilir Bazen atesin icinde barinir Agzindan ates sacar Kurakligin ve olumun simgesidir Masallarda suyun onunu keser ve birakmak icin karsiliginda kurban ister Su yasam demektir dolayisiyla onu kendi denetimine alarak yasama sahip olacaktir Bir baska acidan bakildiginda susuz biraktigi yeryuzune olum ve kaos getirir Oteki taraftan bunlari elinde bulundurdugu icin ayni zamanda bereketi refah ve guc simgesidir Altay inanislarinda Bukrek Bukra adli iyicil bir ejderha ile Sangal adli kotucul bir ejderin birbirleriyle yaptiklari savaslar anlatilir Kainat acun var olan her seyin tumu gibi anlamlarda kullandigimiz evren sozcugu de etimolojik olarak kokenini ejderha figurunden almaktadir Turk mitolojisinde dunyanin bir ya da daha fazla ejderha tarafindan donduruldugu yani evrildigi dusunulurdu Bu ejderhaya da eviren denirdi Daha sonra i harfi dusmus ve sozcuk evren halini almistir Degisik Turk topluluklarinda tarih icerisinde Abran Abragan Awragan Avragan Evregen Ewregen Ebregen Ebren Evren seklinde siralanabilecek uzun bir donusum zinciri hep Ejderha Yeralti Canavari Yeralti Denizi Yilani Yeralti Ejderhasi gibi anlamlari icerir Turk mitolojisi ve sanatinda da buyuk yer tutmustur Bu efsanevi hayvan gok ve yer su unsurlarina bagli olarak genis bir uygulama alani bulmustur Turklerde ozellikle erken donemlerde bereket refah guc ve kuvvet simgesi olarak kabul edilmis bu efsanevi yaratik On Asya kulturleriyle iliskiye gecildiginde bu anlamlari zayiflamis ve daha cok alt edilen kotulugun simgesi olmustur Cin kaynaklarindan ve da gok ve yer ibadetlerinden bahsedilirken hunlarin bir ejder festivali duzenlediginden soz edilir Hsiung nu larin merkezlerinin ejder sehri olarak anilisi da belki eskiden bazi Turk topluluklari arasinda ejder kultunun varligini ortaya koyuyor Turk kozmolojisinde yer ejderi ve gok ejderinden soz edilir Inanisa gore yer altinda ya da derin sularda bulunan yer ejderi bahar donumunde yerin altindan cikiyor pullar ve boynuzlari olusarak gokyuzune yukseliyor bulutlarin arasina karisiyordu Boylece yagmur yagmasini saglayarak bereket ve refahin olusmasina katkida bulunuyordu Evren kelimesi evrilmek sozcuguyle baglantilidir Dondurmek cevirmek kivranmak gibi anlamlar icerir Evren kainat aslinda bir ejderhadir tipki ejderha gibi evren de buyuk ve insanustudur Insan akliyla butun niteliklerini anlamak mumkun degildir Tipki kainat gibi evrilmekte donusum gecirmekte ve buyuyup genislemektedir Ever Eski Mogolcada Ebher Mogolcada boynuz demektir ve ejderhalarin boynuzlarinin oldugu yaygin bir inanistir Tunguz dilinde Ure sozcugu yilan veya ejderha anlami tasir Tunguzcanin Ulca lehcesinde ise Vere sozcugu ayni anlama gelir KaynakcaOzel Turk Mitolojisinin Ana Hatlari Yasar Coruhlu GenelTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 7 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisinin Ana Hatlari Yasar Coruhlu Ayrica bakinizBuke Sarkan Yelbegen