Elazığ Meryem Ana Kilisesi, Elazığ'ın Harput mahallesinde bulunan 2. yüzyıla ait tarihi yapı.
179 yılında inşa edilen kilise, tarihi Harput şehrindeki kalenin doğusunda ve kalenin üzerine kurulduğu kaya bloğunun altına yapılmıştır. Kaynaklarda Kızıl Kilise, Yakubi Kilisesi ve Süryani Kilisesi olarak geçer.
Kilise, ilk Hristiyan topluluklarından Süryaniler tarafından kurulmuştur. Hristiyanlık öncesi Süryaniler, putperesttirler ve kökenleri Aramilerden gelmektedir. Aramiler, Süryani ismini Hristiyanlığı kabullerinden sonra kendilerini putperest ırkdaşlarından ayırmak için kullanmışlardır. Tarihi kayıtlar Aramilerin MÖ 14. yüzyılda Suriye’nin doğusunda görünmeye başladıklarını yazar. Aramileri, Sami kavimlerin bir kolu sayıp, Mezopotamya’ya Arap Yarımadası’ndan geldiklerini tahmin edenler varsa da, bunların Mezopotamya’nın kuzeyindeki dağlık bölgelerin halkı olduğunu ileri sürenler de vardır.
1134 yılında Harput bölgesinin ileri gelen din adamları ve ayanı, Artuklu hükümdarı Fahreddin Karaarslan'dan kilisenin onarımı için izin almışlar ve kilisenin tamiri yapılmıştır. Buna dair Süryanice bir kitabe mevcutsa da kitabenin o tarihte yazıldığı kesin değildir. Buna dayanarak daha önce kilisenin şimdiki halinden daha basit bir yapıya sahip olduğu, hali hazırdaki yapının 8. ila 12. yüzyıllar arasına inşa edildiğine yönelik tez vardır.
1310 (1892/1893) Elazı Salnamesinde Süryanice kilise kitabesi şu şekildedir: Harput Kalesi’nin altında kadim Süryani milletine mahsus olarak miladi hazreti İsa’dan 179 sene sonra yapılmış ve halen mamur bulunan 1500 senelik bir kilise vardır ki, Kızıl Kilise derler. İşte bu kilisedeki bir taşta “milattan 179 sene sonra Hartepert’te Süryani’den Meryem Ana kilisesi bina olundu ve 1134 de Tatarların Yunan diyarını mülklerine kattıkları esnada ve gönderilen padişahın hükümeti ahdinde Süryanilerin piskoposları, reisleri belirtilen melikin yanına varıp aldıkları emir üzerine gerek bu kiliseyi ve gerek bunun güney doğusunda çay kıyısında bulunan Marteşmun isimli kilise ile Sinabut ve Hüseynik kiliselerini tamir ettiler” ibaresi Süryani lisanıyla yazılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b KESER KAYAALP, Elif (Ekim 2016). STD, XXV/2"Geçmiş ve Şimdi Arasında: Harput'taki Meryem Ana Kilisesi'nin Kültürel ve Fiziksel Biyografisi" (PDF). ss. 193-212. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ ÇAKI, F.-YILMAZ, Ş., (2005), “Kimlik tartışması ve Süryaniler: Bir Literatür Çalışması”, Süryaniler ve Süryanilik III, Ankara.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elazig Meryem Ana Kilisesi Elazig in Harput mahallesinde bulunan 2 yuzyila ait tarihi yapi 179 yilinda insa edilen kilise tarihi Harput sehrindeki kalenin dogusunda ve kalenin uzerine kuruldugu kaya blogunun altina yapilmistir Kaynaklarda Kizil Kilise Yakubi Kilisesi ve Suryani Kilisesi olarak gecer Kilise ilk Hristiyan topluluklarindan Suryaniler tarafindan kurulmustur Hristiyanlik oncesi Suryaniler putperesttirler ve kokenleri Aramilerden gelmektedir Aramiler Suryani ismini Hristiyanligi kabullerinden sonra kendilerini putperest irkdaslarindan ayirmak icin kullanmislardir Tarihi kayitlar Aramilerin MO 14 yuzyilda Suriye nin dogusunda gorunmeye basladiklarini yazar Aramileri Sami kavimlerin bir kolu sayip Mezopotamya ya Arap Yarimadasi ndan geldiklerini tahmin edenler varsa da bunlarin Mezopotamya nin kuzeyindeki daglik bolgelerin halki oldugunu ileri surenler de vardir 1134 yilinda Harput bolgesinin ileri gelen din adamlari ve ayani Artuklu hukumdari Fahreddin Karaarslan dan kilisenin onarimi icin izin almislar ve kilisenin tamiri yapilmistir Buna dair Suryanice bir kitabe mevcutsa da kitabenin o tarihte yazildigi kesin degildir Buna dayanarak daha once kilisenin simdiki halinden daha basit bir yapiya sahip oldugu hali hazirdaki yapinin 8 ila 12 yuzyillar arasina insa edildigine yonelik tez vardir 1310 1892 1893 Elazi Salnamesinde Suryanice kilise kitabesi su sekildedir Harput Kalesi nin altinda kadim Suryani milletine mahsus olarak miladi hazreti Isa dan 179 sene sonra yapilmis ve halen mamur bulunan 1500 senelik bir kilise vardir ki Kizil Kilise derler Iste bu kilisedeki bir tasta milattan 179 sene sonra Hartepert te Suryani den Meryem Ana kilisesi bina olundu ve 1134 de Tatarlarin Yunan diyarini mulklerine kattiklari esnada ve gonderilen padisahin hukumeti ahdinde Suryanilerin piskoposlari reisleri belirtilen melikin yanina varip aldiklari emir uzerine gerek bu kiliseyi ve gerek bunun guney dogusunda cay kiyisinda bulunan Martesmun isimli kilise ile Sinabut ve Huseynik kiliselerini tamir ettiler ibaresi Suryani lisaniyla yazilmistir Kaynakca a b KESER KAYAALP Elif Ekim 2016 STD XXV 2 Gecmis ve Simdi Arasinda Harput taki Meryem Ana Kilisesi nin Kulturel ve Fiziksel Biyografisi PDF ss 193 212 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mayis 2020 CAKI F YILMAZ S 2005 Kimlik tartismasi ve Suryaniler Bir Literatur Calismasi Suryaniler ve Suryanilik III Ankara