Elektronik yayıncılık, belgelerin elektronik ortamlar ve/ya da ağlar aracılığıyla dağıtımı, arşivlenmesi ve bu belgelere erişilmesi olarak tanımlanabilir. Aynı zamanda dijital yayıncılık ve çevrimiçi yayıncılık olarak da adlandırılır. Elektronik yayıncılık ayrıca bilgisayar, tablet ya da akıllı telefon ekranlarından okunmak üzere tasarlanmış kitapları veya dergileri de kapsar.
Hakkında
Yayıncılık; kitap, dergi, gazete gibi yazılı ürünleri basım yöntemiyle çoğaltarak okuyucuya sunmaktır. Elektronik yayıncılık (e-yayıncılık) ise yazılı, basılı bilginin veya yazılımın internet ya da diğer elektronik araçlar vasıtasıyla elektronik ortama aktarılması ve kullanıcıya ulaştırılmasıdır. Ayrıca elektronik yayıncılık bilginin alınması, işlenmesi, depolanması ve dağıtımı gibi tüm bilgi hizmetlerinin bilgisayarın bilgi teknolojisiyle yapılan tüm işlemleri kapsadığı bir bütün olarak da algılanabilir.
E-yayıncılıkta ilk aşama, bir kelime işlemcisi sayesinde herhangi bir yazının metin haline getirilmesidir. Sonraki aşamada ise bu metin bir ağ ortamında hakem ve editörlük denetimi gibi birçok işlemin yapıldığı yayıncılık sürecinden geçer ve okuyuculara sunulur. E-yayıncılık çalışmayı üreten kişiler ile kullanıcılar arasında elektronik bir iletişim kurularak yapılan yayıncılık olarak da tanımlanabilir. Kısaca e-yayıncılık, bilginin bilgisayar ve ağları aracılığıyla üretilip yayılması süreci olarak adlandırılır. Bu sürecin ilk aşaması yayının hazırlanış aşaması, bir diğer aşaması ise kullanıcılara ulaştırılması aşamasıdır. Bir yazarın çalışmasını kelime işlemcide oluşturması birinci aşamaya, yazarın çalışmasının tamamını bir veri tabanında hizmete sunulması ise ikinci aşamaya örnek olarak gösterilebilir.
Elektronik Yayıncılık Terminolojisi
Oxford Learner's Dictionary' de "elektronik yayıncılık" bilgisayar gibi makinelerde okunabilen kitapların ve diğer materyallerin yayımlanması şeklinde tanımlanmıştır.UNESCO tarafından elektronik yayıncılık, halka açık enformasyon yaymak için iletişimin elektronik araçlarının kullanımı olarak tanım yapılmıştır. Cambridge Dictionary tanımına göre elektronik yayıncılık, bilgisayar kullanarak okunabilen bilgileri yayımlama işi olarak tanımlanmıştır.
Tarihçe
İlk dijitalleştirme girişimi, 1971'de Amerika Birleşik Devletleri' nde Michael S.Hart tarafından gerçekleştirilmiştir. Hart basılı eserlerin elektronik sürümlerini herkesin kullanabilmesi için Gutenberg Projesi' ni başlatmıştır. Gutenberg Projesinde dijital ortama aktarılan belgeler posta listeleri aracılığıyla e-posta adresi olanlara topluca gönderiliyordu.
Bilgisayara erişimin çok sınırlı ve pahalı olduğu o dönemlerde Illinois Üniversitesi' nde öğrenci olan Michael S. Hart'a Xerox Sigma V bilgisayarının işleticisi olan arkadaşları tarafından erişim imkânı sağlanmıştır ve bu bilgisayarın İnternet'in öncülü olan ARPANET'in bir parçası olduğunun bilincinde olan Hart, kendisine verilen değerli bilgisayar zamanını hangi amaç uğruna kullanacağı konusunda bir süre kafa yorduktan sonra,Bağımsızlık Günü (Amerika Birleşik Devletleri) nedeniyle o gün (4 Temmuz 1971) yerel markette kopyaları dağıtılan Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi' ni yazmaya karar vermiştir. Hart' ın tamamını teleprinter ile yazdığı Bağımsızlık Bildirgesi' ni Haklar Bildirisi, ABD Anayasası, İncil ve Shakespeare' in eserleri, "Alice Harikalar Diyarında", "Peter Pan" gibi edebi yapıtlar takip etmiştir. Hart ve gönüllü arkadaşları tarayıcı yazılımının geliştiği 1989 yılına kadar metinleri bilgisayara elle girdi. 1990'larda ise internet kullanımının yaygınlaşmasıyla proje hızlanmıştır. Hart öncülüğünde yapılan Gutenberg Projesi ve ilk e-kitabın üretilmesi yayıncılığın gelişmesinde ve dijitalleştirilmesinde temel ve önemli gelişmelerdir.
Bununla beraber, 1969 yılında ARPANET, 1989 yılında World Wide Web'in ve 1993 yılında ilk internet tarayıcısının icadı ile insanların ağa erişiminin sağlanması dijital bilgi çağı gibi isimlerle adlandırılan bir devrin başlamasının en önemli nedenleridir.
İlk dijitalleştirme projeleri, fiziksel ortamdaki içeriği dijital içeriğe aktarıyordu. Elektronik yayıncılık ise tüm düzenleme ve yayınlama sürecini (üretim, düzen, yayın) dijital dünyaya entegre etmeyi amaçlamaktadır.
Elektronik Yayıncılık Ortamları
- E-Posta
- E-Kitap
- E-Dergi
- Elektronik gazete
- E-Radyo
- E-Televizyon
- Elektronik Kütüphane
- Elektronik Tezler
- Elektronik Veri Tabanları
- Elektronik Başvuru Kaynakları: Ansiklopediler, Sözlükler, Gömüler, Biyografiler
- Elektronik Teknik Raporlar, Gri Yayınlar, Patentler ve Standartlar
- Elektronik Ayrı Basımlar (E-Prints)
- Elektronik Rehberler ve Ticari Kataloglar
Kaynakça
- ^ Tonta, Yaşar. "Elektronik Yayıncılık ve Elektronik Bilgi Kaynakları" (PDF). 14 Mart 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
- ^ Keş, Yusuf. Elektronik Yayıncılık ve Web Tasarımı (Haziran 2009 bas.). İstanbul: Hiperlink Yayınları. ISBN . Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ "Oxford Learner's Dictionaries". Oxford University Press. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "UNESCO Thesaurus". 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ "Cambridge Dictionary". Cambridge University Press. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ Tonta, Yaşar; Madran, Orçun; Holt, İlkay. "Akademiden Notlar 30: Kamu Malı Günü Özel Yayını". 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ Poynder, Richard. "Michael Hart, Founder of Project Gutenberg, Speaks to Richard Poynder" (PDF). Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ Bozkurt, Aras; Gümüş, Salih; Erdoğdu, Erdem (2017). Dijital Yayıncılık ve Dijital Yayıncılık Araçları. Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Yayınları. ISBN . 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elektronik yayincilik belgelerin elektronik ortamlar ve ya da aglar araciligiyla dagitimi arsivlenmesi ve bu belgelere erisilmesi olarak tanimlanabilir Ayni zamanda dijital yayincilik ve cevrimici yayincilik olarak da adlandirilir Elektronik yayincilik ayrica bilgisayar tablet ya da akilli telefon ekranlarindan okunmak uzere tasarlanmis kitaplari veya dergileri de kapsar Hakkinda Yayincilik kitap dergi gazete gibi yazili urunleri basim yontemiyle cogaltarak okuyucuya sunmaktir Elektronik yayincilik e yayincilik ise yazili basili bilginin veya yazilimin internet ya da diger elektronik araclar vasitasiyla elektronik ortama aktarilmasi ve kullaniciya ulastirilmasidir Ayrica elektronik yayincilik bilginin alinmasi islenmesi depolanmasi ve dagitimi gibi tum bilgi hizmetlerinin bilgisayarin bilgi teknolojisiyle yapilan tum islemleri kapsadigi bir butun olarak da algilanabilir E yayincilikta ilk asama bir kelime islemcisi sayesinde herhangi bir yazinin metin haline getirilmesidir Sonraki asamada ise bu metin bir ag ortaminda hakem ve editorluk denetimi gibi bircok islemin yapildigi yayincilik surecinden gecer ve okuyuculara sunulur E yayincilik calismayi ureten kisiler ile kullanicilar arasinda elektronik bir iletisim kurularak yapilan yayincilik olarak da tanimlanabilir Kisaca e yayincilik bilginin bilgisayar ve aglari araciligiyla uretilip yayilmasi sureci olarak adlandirilir Bu surecin ilk asamasi yayinin hazirlanis asamasi bir diger asamasi ise kullanicilara ulastirilmasi asamasidir Bir yazarin calismasini kelime islemcide olusturmasi birinci asamaya yazarin calismasinin tamamini bir veri tabaninda hizmete sunulmasi ise ikinci asamaya ornek olarak gosterilebilir Elektronik Yayincilik Terminolojisi Oxford Learner s Dictionary de elektronik yayincilik bilgisayar gibi makinelerde okunabilen kitaplarin ve diger materyallerin yayimlanmasi seklinde tanimlanmistir UNESCO tarafindan elektronik yayincilik halka acik enformasyon yaymak icin iletisimin elektronik araclarinin kullanimi olarak tanim yapilmistir Cambridge Dictionary tanimina gore elektronik yayincilik bilgisayar kullanarak okunabilen bilgileri yayimlama isi olarak tanimlanmistir Tarihce Ilk dijitallestirme girisimi 1971 de Amerika Birlesik Devletleri nde Michael S Hart tarafindan gerceklestirilmistir Hart basili eserlerin elektronik surumlerini herkesin kullanabilmesi icin Gutenberg Projesi ni baslatmistir Gutenberg Projesinde dijital ortama aktarilan belgeler posta listeleri araciligiyla e posta adresi olanlara topluca gonderiliyordu Bilgisayara erisimin cok sinirli ve pahali oldugu o donemlerde Illinois Universitesi nde ogrenci olan Michael S Hart a Xerox Sigma V bilgisayarinin isleticisi olan arkadaslari tarafindan erisim imkani saglanmistir ve bu bilgisayarin Internet in onculu olan ARPANET in bir parcasi oldugunun bilincinde olan Hart kendisine verilen degerli bilgisayar zamanini hangi amac ugruna kullanacagi konusunda bir sure kafa yorduktan sonra Bagimsizlik Gunu Amerika Birlesik Devletleri nedeniyle o gun 4 Temmuz 1971 yerel markette kopyalari dagitilan Amerikan Bagimsizlik Bildirgesi ni yazmaya karar vermistir Hart in tamamini teleprinter ile yazdigi Bagimsizlik Bildirgesi ni Haklar Bildirisi ABD Anayasasi Incil ve Shakespeare in eserleri Alice Harikalar Diyarinda Peter Pan gibi edebi yapitlar takip etmistir Hart ve gonullu arkadaslari tarayici yaziliminin gelistigi 1989 yilina kadar metinleri bilgisayara elle girdi 1990 larda ise internet kullaniminin yayginlasmasiyla proje hizlanmistir Hart onculugunde yapilan Gutenberg Projesi ve ilk e kitabin uretilmesi yayinciligin gelismesinde ve dijitallestirilmesinde temel ve onemli gelismelerdir Bununla beraber 1969 yilinda ARPANET 1989 yilinda World Wide Web in ve 1993 yilinda ilk internet tarayicisinin icadi ile insanlarin aga erisiminin saglanmasi dijital bilgi cagi gibi isimlerle adlandirilan bir devrin baslamasinin en onemli nedenleridir Ilk dijitallestirme projeleri fiziksel ortamdaki icerigi dijital icerige aktariyordu Elektronik yayincilik ise tum duzenleme ve yayinlama surecini uretim duzen yayin dijital dunyaya entegre etmeyi amaclamaktadir Elektronik Yayincilik Ortamlari E Posta E Kitap E Dergi Elektronik gazete E Radyo E Televizyon Elektronik Kutuphane Elektronik Tezler Elektronik Veri Tabanlari Elektronik Basvuru Kaynaklari Ansiklopediler Sozlukler Gomuler Biyografiler Elektronik Teknik Raporlar Gri Yayinlar Patentler ve Standartlar Elektronik Ayri Basimlar E Prints Elektronik Rehberler ve Ticari KataloglarKaynakca Tonta Yasar Elektronik Yayincilik ve Elektronik Bilgi Kaynaklari PDF 14 Mart 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Aralik 2020 Kes Yusuf Elektronik Yayincilik ve Web Tasarimi Haziran 2009 bas Istanbul Hiperlink Yayinlari ISBN 978 9944 157 05 6 Erisim tarihi 13 Ocak 2021 Oxford Learner s Dictionaries Oxford University Press Erisim tarihi 12 Ocak 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link UNESCO Thesaurus 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2021 Cambridge Dictionary Cambridge University Press 3 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2021 Tonta Yasar Madran Orcun Holt Ilkay Akademiden Notlar 30 Kamu Mali Gunu Ozel Yayini 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2021 Poynder Richard Michael Hart Founder of Project Gutenberg Speaks to Richard Poynder PDF Erisim tarihi 13 Ocak 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bozkurt Aras Gumus Salih Erdogdu Erdem 2017 Dijital Yayincilik ve Dijital Yayincilik Araclari Eskisehir Anadolu Universitesi Yayinlari ISBN 978 975 06 2106 2 14 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2021