Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Elizabeth Báthory, (7 Ağustos 1560 - 21 Ağustos 1614) Macar soylu ve seri katildir.
Elizabeth Báthory | |
---|---|
Doğum adı | Báthori Erzsébet |
Diğer ad(lar)ı | Nádasdy Ferencné Báthori Erzsébet |
Doğum | 7 Ağustos 1560 Nyírbátor, Macaristan Krallığı (Şuanki Čachtice, Slovakya) |
Ölüm | 21 Ağustos 1614 (54 yaşında) Csejthe, Macaristan Krallığı |
Ceza | Müebbet hapis |
Kurbanların sayısı | ≥80-650 |
Cinayetlerin süresi | 1590–1610 |
Cinayetlerin yer(ler)i | Macaristan Krallığı |
Tutuklama tarihi | 30 Aralık 1610 |
Evlilik(ler) | |
Çocuk(lar) | 8 |
Báthory, "Kanlı Kontes" olarak da anılmıştır. Kocası öldükten sonra büyücülükle uğraştığı, at ve türevleri gibi hayvanların kurban edildiği ayinlere katıldığı da söylenmektedir.
40 yaşına geldiğinde, yaşlanıp güzelliğini kaybedeceğini düşünen Báthory, bir gün hizmetkârı olan genç bir kızın saçlarını tararken canını acıtması üzerine ona sert bir tokat atmış, genç kızın yüzünden düşen bir damla kan Báthory'nin ellerine dökülmüştür. Báthory bu kanla, kızın gençliğini ve güzelliğini aldığını zannetmiş ve uşağına emir vererek kızın bütün kanını bir küvete doldurtup "kan banyosu" yapmıştır.
Bu olaydan sonra Báthory, tahminlere göre 612 bakire kızı kaçırtıp, bu kızlara tepesinden asılı bir kafeste işkence çektirmiş, kafesten akan kanlarla ise duş almıştır.
Yaptıkları anlaşılan Báthory şatoda hücreye kapatılmış, sadece küçük bir boşluk bulunan hücresinde 1614 yılında ölü olarak bulunmuştur.Şizofreni hastasıdır. Aynı zamanda Bram Stoker'in Dracula isimli romanının, III. Vlad'dan sonraki en büyük esin kaynaklarından birisidir.
Madam Báthory'nin küçüklükte yaşadığı düşünülen bir rivayet vardır. Bu rivayete göre Báthory, annesiz ve babasız olması sebebiyle amcasının evinde yaşamaktadır. Küçüklükte kişilik bozukluğu yaşamıştır. Bunun sebebi amcasının ve yengesinin işkenceye düşkün insanlar olmasıdır. Bir gün, küçük bir kız olan Báthory'nin önünde bir adama işkence etmek için bir atı ikiye bölüp atın içine o adamı koymuş ve yine Báthory'nin önünde bu atı tekrar dikmişlerdir. O günden sonra Báthory işkenceye meraklı olmaya ve normal çocukların oynadığı oyunlardan uzak durmaya başlamıştır. Madam Báthory, küçüklükten gelen kişilik bozukluğu yüzünden ruhsal olarak üzerine sıçrayan kanın onu güzelleştirdiğini düşünmektedir.
Hayatı
Macaristan Krallığı’nın en ünlü soylu ailelerinden biri olan Báthory ailesinden gelen Kontes Elizabeth Báthory ve kızı Celile, tarihin en kötü şöhretli kadınları listesinde kuşkusuz ilk sıralarda yer alıyorlar. Báthory, 54 yıllık yaşamı boyunca işlediği korkunç cinayetler nedeniyle de dünyanın en ünlü kadın seri katili unvanını taşıyor. 15 yaşındayken evlendirildiği kocası Ferenc Nádasdy’nin ölümünden sonra suç ortağı hizmetçileriyle birlikte yüzlerce (söylentiye göre 650) genç kızın işkence edilerek öldürülmesinden sorumlu tutulan Báthory, ömrünün kalan 4 yılını kendi şatosu olan ’de küçük bir odaya hapsolmuş bir şekilde geçirdi. Cinayetleri bizzat işlettiği yardımcıları korkunç cezalar alırken, Báthory bir soylu olduğu için ne yargı önüne çıkartılmış ne de söz konusu suçlardan hüküm giymiştir. Öte yandan Csejte Şatosu'nda kapısı tuğlalara örülen bir odada unutulmaya terk edilen kontesin adını anmak bile yasaklanmıştır. Báthory’nin gençliğini koruyabilmek amacıyla bakire kızların kanlarıyla banyo yaptığı söylentileri onun uzaktan akrabası sayılabilecek Eflak prensi Vlad Tepeş gibi bir vampir olduğuna inanılmasına yol açmıştır.
Macarca ismiyle Erzsébeth Báthory, 1560 yılında doğdu ve çocukluğunu Ecsed Şatosu'nda geçirdi. Macaristan’ın Osmanlılar ve Avusturyalılarla gerçekleştirdiği savaşların yaşandığı bu dönemde Báthory; Latince, Almanca ve Yunanca dillerini iyi derecede bilen bir Protestan genç kız olarak yetiştirilmiştir. Acımasızlığıyla şöhret kazanan kuzeni Transilvanya prensi Stephen gibi Elizabeth de çocukluğundan itibaren ani öfke nöbetleri geçirmektedir. Araştırmacılar bunun aileden gelen genetik bir bozukluk olduğuna ve Báthory’nin epilepsi hastası olduğuna inanmaktadır. Günümüzdeki tarih uzmanları ve psikiyatrlar Báthory’nin aynı zamanda cinsel kimlik bozukluğuna da sahip olduğunu belirtmişlerdir. Henüz 14 yaşındayken hamile kalan Elizabeth, söylenene göre kadın ya da erkek istediği herkesle birlikte olabilmektedir. Öte yandan Báthory’nin kimi akrabalarının da sicili pek parlak değildi. Halasının lezbiyen bir cadı, amcasının şeytana tapan bir simyacı ve erkek kardeşinin ise birlikte yalnız kalınmaktan korkulan bir cinsi sapık olarak tanınması Báthory’nin çevresinde öyküneceği yeterince kötü örnek olduğunu göstermektedir. Çocukluğundan beri Elizabeth’le ilgilenen bakıcısının da kara büyüyle uğraştığı bilindiğine ve ayinlerinde küçük çocukları kurban etmekten çekinmemesi bilindiğini eklersek, Báthory’nin bu durumda bir seri katile dönüşmesi öngörülebilir.
Elizabeth, evlendikten sonra kocasının evlilik hediyesi olan Csejte Şatosu'na yerleşti. Şato etrafındaki birbirine bitişik 17 köy ve tarım arazileriyle çevrili olup Küçük Karpat Dağları'nın kayalıkları üzerinde yükseliyordu. Kocasının sürekli savaşta ve evden uzakta oluşu Báthory’i ticari ve politik konularla ilgilenmek zorunda bırakmıştı. Tarihçilere göre Báthory bu konuda da oldukça başarılıydı. Öte yandan Báthory güzelliğiyle övünmek, aynalar karşısında zaman geçirmek ve günde neredeyse beş defa kıyafet değiştirmekten de geri kalmıyordu. Báthory’nin amcası ve kocasından öğrendiği acımasızlığı, sarayındaki hizmetçilere göstermesi ise en sıradan uğraşıydı. Yaşlanmaya başladığını düşündüğü andan itibaren cildini yenileyebilmek için kendini farklı büyülerle uğraşmaya verdiği de biliniyor.
Başka kaynaklara göre Báthory’nin bölgedeki savaşta çaresiz kadınların koruyuculuğunu üstelendiği söylentileri de bulunmaktadır. Örneğin Báthory, kocası Osmanlıların eline esir düşen bir kadın ya da kızı tecavüze uğrayıp hamile bırakılan bir kadın için politik hünerlerini sergilemekten çekinmemişti. Diğer yandan şatosunun bir bölümünde istemeden hamile kadınların çocuklarının düşürüldüğü de biliniyor. Báthory'nin bunları daha fazla genç kızı öldürebilmek için yaptığı düşünülüyor. Önceleri sadece köylü kızlarını katlederken kocasının ölümünden sonra artan kan arzusu bu seri katilin soyluların kızlarına da göz dikmesini sağlıyor. Böylece görgü ve terbiye öğrenmeleri için sarayına kabul ettiği kızların tamamı sırra kadem basıyor. Öte yandan bölgedeki kız kaçırma olayları da artıyor. Saray çevresindeki dedikodular ayyuka çıktığında kralın emriyle görevlendirilen György Thurzó şatoya incelemeye geliyor ve yaklaşık 300 kişilik bir tanık ordusu dinlendikten sonra korkunç gerçekle yüzleşiyor. Kralın, Bathroy’nin kocasına olan borcu nedeniyle eyleme geçtiği ve böylece Báthory’den kurtulmak istediği de bir başka korkunç gerçekti. Bugüne dek Elizabeth’in suçsuzluğunu savunanlar krallık tarafından gerçekleştirilen bir komploya kurban gittiği ve bir Protestan olmanın cezasını çektiğini öne sürüyor.
Elizabeth Báthory, özellikle kocasının ölümünün ardından işkence yöntemlerini giderek artırmıştı. Psikologlar, Báthory’nin yaşlandıkça artan akıl hastalığının bu dönemde iyice kötüleştiğini iddia ediyorlar. İyi ödeme vaatleriyle kandırılan ya da kaçırılan genç kızları mahzene kapatılıyor ve bedenleri tanınmaz hale gelene dek dövülüyor, sonra da yakılıyor ya da parçalanıyordu. Kurbanların ölesiye dövüldüğü, açlığa terk edildiği, canlı olarak yakıldığı, iğnelerle işkenceye uğradığı, kışın dışarıda üzerlerine su dökülerek donmaya bırakıldığı, yüzlerinin, kollarının ve cinsel organlarının ısırıldığı ve cinsel anlamda tacize uğradıkları da biliniyor. Báthory’nin bu korkunç işkencelerini 1585 yılından 1610’a kadar sahip olduğu tüm şatolarda gerçekleştirdiği ortaya çıkmıştır. 650 kişilik kurban sayısına Báthory’nin hâlâ hükûmet arşivlerinde saklı olduğuna inanılan günlük ve mektuplarından ulaşılmıştır. Báthory, bir seri katil olarak çok da becerikli sayılmazdı, bir asil olmasının avantajlarını sonuna kadar kullanmış fakat işlediği cinayetlerin üzerini örtmek konusunda da yeterince titiz davranmamıştır. Tüm bu imtiyaz ona sadece mahkeme aşamasında yaramıştır, yargılanmadan doğruca kendi şatosunda müebbet hapse konulmuştur. Öte yandan kralın Báthory'e borcunu ödemesine gerek kalmadığı hükmüne de varılmıştır.
Báthory, Csejte Şatosu'nda ölü bulunduğunda odasında el sürülmemiş pek çok kap yemek bulunuyordu, bu nedenle tam ölüm tarihi bilinemiyor. Önce Csejte kilisesinin bahçesine gömülen cesedi, Csejteli köylülerin ayaklanması sonucu Ecsed’deki Bathory aile kabristanına defnedilmek üzere buradan taşınmıştır. Kontes Elizabeth Báthory denince aklımıza gelen kan banyosunun bu efsaneye sonradan eklendiğini de belirtelim. Báthory aleyhine ifade veren tanıklardan hiçbiri bir kan banyosundan söz etmediği ve bunun sadece Transilvanya vampir inanışıyla alakalı olarak uydurulmuş olduğu bilinmektedir. Báthory’nin hikâyesi farklı perspektifler ya da kurgusal olaylar içeren pek çok filme de konu olmasının yanı sıra sulandırılarak “Kontes Dracula” ve benzeri filmlerin yapılmasına da esin kaynağı olmuştur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Erzsébet Báthory'da BBC parçası 27 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nadasdy ailesinin soyağacı 7 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Báthory ailesinin soyağacı 7 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kanlı Kontes Bathory: Vampir mi, seri katil mi?...
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Elizabeth Bathory 7 Agustos 1560 21 Agustos 1614 Macar soylu ve seri katildir Elizabeth BathoryDogum adiBathori ErzsebetDiger ad lar iNadasdy Ferencne Bathori ErzsebetDogum7 Agustos 1560 Nyirbator Macaristan Kralligi Suanki Cachtice Slovakya Olum21 Agustos 1614 54 yasinda Csejthe Macaristan KralligiCezaMuebbet hapisKurbanlarin sayisi 80 650Cinayetlerin suresi1590 1610Cinayetlerin yer ler iMacaristan KralligiTutuklama tarihi30 Aralik 1610Evlilik ler Cocuk lar 8 Bathory Kanli Kontes olarak da anilmistir Kocasi oldukten sonra buyuculukle ugrastigi at ve turevleri gibi hayvanlarin kurban edildigi ayinlere katildigi da soylenmektedir 40 yasina geldiginde yaslanip guzelligini kaybedecegini dusunen Bathory bir gun hizmetkari olan genc bir kizin saclarini tararken canini acitmasi uzerine ona sert bir tokat atmis genc kizin yuzunden dusen bir damla kan Bathory nin ellerine dokulmustur Bathory bu kanla kizin gencligini ve guzelligini aldigini zannetmis ve usagina emir vererek kizin butun kanini bir kuvete doldurtup kan banyosu yapmistir Bu olaydan sonra Bathory tahminlere gore 612 bakire kizi kacirtip bu kizlara tepesinden asili bir kafeste iskence cektirmis kafesten akan kanlarla ise dus almistir Yaptiklari anlasilan Bathory satoda hucreye kapatilmis sadece kucuk bir bosluk bulunan hucresinde 1614 yilinda olu olarak bulunmustur Sizofreni hastasidir Ayni zamanda Bram Stoker in Dracula isimli romaninin III Vlad dan sonraki en buyuk esin kaynaklarindan birisidir Madam Bathory nin kucuklukte yasadigi dusunulen bir rivayet vardir Bu rivayete gore Bathory annesiz ve babasiz olmasi sebebiyle amcasinin evinde yasamaktadir Kucuklukte kisilik bozuklugu yasamistir Bunun sebebi amcasinin ve yengesinin iskenceye duskun insanlar olmasidir Bir gun kucuk bir kiz olan Bathory nin onunde bir adama iskence etmek icin bir ati ikiye bolup atin icine o adami koymus ve yine Bathory nin onunde bu ati tekrar dikmislerdir O gunden sonra Bathory iskenceye merakli olmaya ve normal cocuklarin oynadigi oyunlardan uzak durmaya baslamistir Madam Bathory kucuklukten gelen kisilik bozuklugu yuzunden ruhsal olarak uzerine sicrayan kanin onu guzellestirdigini dusunmektedir HayatiMacaristan Kralligi nin en unlu soylu ailelerinden biri olan Bathory ailesinden gelen Kontes Elizabeth Bathory ve kizi Celile tarihin en kotu sohretli kadinlari listesinde kuskusuz ilk siralarda yer aliyorlar Bathory 54 yillik yasami boyunca isledigi korkunc cinayetler nedeniyle de dunyanin en unlu kadin seri katili unvanini tasiyor 15 yasindayken evlendirildigi kocasi Ferenc Nadasdy nin olumunden sonra suc ortagi hizmetcileriyle birlikte yuzlerce soylentiye gore 650 genc kizin iskence edilerek oldurulmesinden sorumlu tutulan Bathory omrunun kalan 4 yilini kendi satosu olan de kucuk bir odaya hapsolmus bir sekilde gecirdi Cinayetleri bizzat islettigi yardimcilari korkunc cezalar alirken Bathory bir soylu oldugu icin ne yargi onune cikartilmis ne de soz konusu suclardan hukum giymistir Ote yandan Csejte Satosu nda kapisi tuglalara orulen bir odada unutulmaya terk edilen kontesin adini anmak bile yasaklanmistir Bathory nin gencligini koruyabilmek amaciyla bakire kizlarin kanlariyla banyo yaptigi soylentileri onun uzaktan akrabasi sayilabilecek Eflak prensi Vlad Tepes gibi bir vampir olduguna inanilmasina yol acmistir Macarca ismiyle Erzsebeth Bathory 1560 yilinda dogdu ve cocuklugunu Ecsed Satosu nda gecirdi Macaristan in Osmanlilar ve Avusturyalilarla gerceklestirdigi savaslarin yasandigi bu donemde Bathory Latince Almanca ve Yunanca dillerini iyi derecede bilen bir Protestan genc kiz olarak yetistirilmistir Acimasizligiyla sohret kazanan kuzeni Transilvanya prensi Stephen gibi Elizabeth de cocuklugundan itibaren ani ofke nobetleri gecirmektedir Arastirmacilar bunun aileden gelen genetik bir bozukluk olduguna ve Bathory nin epilepsi hastasi olduguna inanmaktadir Gunumuzdeki tarih uzmanlari ve psikiyatrlar Bathory nin ayni zamanda cinsel kimlik bozukluguna da sahip oldugunu belirtmislerdir Henuz 14 yasindayken hamile kalan Elizabeth soylenene gore kadin ya da erkek istedigi herkesle birlikte olabilmektedir Ote yandan Bathory nin kimi akrabalarinin da sicili pek parlak degildi Halasinin lezbiyen bir cadi amcasinin seytana tapan bir simyaci ve erkek kardesinin ise birlikte yalniz kalinmaktan korkulan bir cinsi sapik olarak taninmasi Bathory nin cevresinde oykunecegi yeterince kotu ornek oldugunu gostermektedir Cocuklugundan beri Elizabeth le ilgilenen bakicisinin da kara buyuyle ugrastigi bilindigine ve ayinlerinde kucuk cocuklari kurban etmekten cekinmemesi bilindigini eklersek Bathory nin bu durumda bir seri katile donusmesi ongorulebilir Elizabeth evlendikten sonra kocasinin evlilik hediyesi olan Csejte Satosu na yerlesti Sato etrafindaki birbirine bitisik 17 koy ve tarim arazileriyle cevrili olup Kucuk Karpat Daglari nin kayaliklari uzerinde yukseliyordu Kocasinin surekli savasta ve evden uzakta olusu Bathory i ticari ve politik konularla ilgilenmek zorunda birakmisti Tarihcilere gore Bathory bu konuda da oldukca basariliydi Ote yandan Bathory guzelligiyle ovunmek aynalar karsisinda zaman gecirmek ve gunde neredeyse bes defa kiyafet degistirmekten de geri kalmiyordu Bathory nin amcasi ve kocasindan ogrendigi acimasizligi sarayindaki hizmetcilere gostermesi ise en siradan ugrasiydi Yaslanmaya basladigini dusundugu andan itibaren cildini yenileyebilmek icin kendini farkli buyulerle ugrasmaya verdigi de biliniyor Baska kaynaklara gore Bathory nin bolgedeki savasta caresiz kadinlarin koruyuculugunu ustelendigi soylentileri de bulunmaktadir Ornegin Bathory kocasi Osmanlilarin eline esir dusen bir kadin ya da kizi tecavuze ugrayip hamile birakilan bir kadin icin politik hunerlerini sergilemekten cekinmemisti Diger yandan satosunun bir bolumunde istemeden hamile kadinlarin cocuklarinin dusuruldugu de biliniyor Bathory nin bunlari daha fazla genc kizi oldurebilmek icin yaptigi dusunuluyor Onceleri sadece koylu kizlarini katlederken kocasinin olumunden sonra artan kan arzusu bu seri katilin soylularin kizlarina da goz dikmesini sagliyor Boylece gorgu ve terbiye ogrenmeleri icin sarayina kabul ettigi kizlarin tamami sirra kadem basiyor Ote yandan bolgedeki kiz kacirma olaylari da artiyor Saray cevresindeki dedikodular ayyuka ciktiginda kralin emriyle gorevlendirilen Gyorgy Thurzo satoya incelemeye geliyor ve yaklasik 300 kisilik bir tanik ordusu dinlendikten sonra korkunc gercekle yuzlesiyor Kralin Bathroy nin kocasina olan borcu nedeniyle eyleme gectigi ve boylece Bathory den kurtulmak istedigi de bir baska korkunc gercekti Bugune dek Elizabeth in sucsuzlugunu savunanlar krallik tarafindan gerceklestirilen bir komploya kurban gittigi ve bir Protestan olmanin cezasini cektigini one suruyor Elizabeth Bathory ozellikle kocasinin olumunun ardindan iskence yontemlerini giderek artirmisti Psikologlar Bathory nin yaslandikca artan akil hastaliginin bu donemde iyice kotulestigini iddia ediyorlar Iyi odeme vaatleriyle kandirilan ya da kacirilan genc kizlari mahzene kapatiliyor ve bedenleri taninmaz hale gelene dek dovuluyor sonra da yakiliyor ya da parcalaniyordu Kurbanlarin olesiye dovuldugu acliga terk edildigi canli olarak yakildigi ignelerle iskenceye ugradigi kisin disarida uzerlerine su dokulerek donmaya birakildigi yuzlerinin kollarinin ve cinsel organlarinin isirildigi ve cinsel anlamda tacize ugradiklari da biliniyor Bathory nin bu korkunc iskencelerini 1585 yilindan 1610 a kadar sahip oldugu tum satolarda gerceklestirdigi ortaya cikmistir 650 kisilik kurban sayisina Bathory nin hala hukumet arsivlerinde sakli olduguna inanilan gunluk ve mektuplarindan ulasilmistir Bathory bir seri katil olarak cok da becerikli sayilmazdi bir asil olmasinin avantajlarini sonuna kadar kullanmis fakat isledigi cinayetlerin uzerini ortmek konusunda da yeterince titiz davranmamistir Tum bu imtiyaz ona sadece mahkeme asamasinda yaramistir yargilanmadan dogruca kendi satosunda muebbet hapse konulmustur Ote yandan kralin Bathory e borcunu odemesine gerek kalmadigi hukmune de varilmistir Bathory Csejte Satosu nda olu bulundugunda odasinda el surulmemis pek cok kap yemek bulunuyordu bu nedenle tam olum tarihi bilinemiyor Once Csejte kilisesinin bahcesine gomulen cesedi Csejteli koylulerin ayaklanmasi sonucu Ecsed deki Bathory aile kabristanina defnedilmek uzere buradan tasinmistir Kontes Elizabeth Bathory denince aklimiza gelen kan banyosunun bu efsaneye sonradan eklendigini de belirtelim Bathory aleyhine ifade veren taniklardan hicbiri bir kan banyosundan soz etmedigi ve bunun sadece Transilvanya vampir inanisiyla alakali olarak uydurulmus oldugu bilinmektedir Bathory nin hikayesi farkli perspektifler ya da kurgusal olaylar iceren pek cok filme de konu olmasinin yani sira sulandirilarak Kontes Dracula ve benzeri filmlerin yapilmasina da esin kaynagi olmustur Kaynakca Death of Countess Elizabeth Bathory History Today www historytoday com 22 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2021 www britannica com Ingilizce 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2022 Dis baglantilarErzsebet Bathory da BBC parcasi 27 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nadasdy ailesinin soyagaci 7 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bathory ailesinin soyagaci 7 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kanli Kontes Bathory Vampir mi seri katil mi