Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Emprenye, ahşabın bünyesine farklı yöntemlerle çeşitli kimyasal maddeleri emdirme işlemidir.
Bu işlemle ahşabı mantar, böcek, kurtçuk gibi zararlılardan koruyarak ahşabın hizmet ömrünü artırma amaçlanmaktadır. İşlem, ahşabın türü, kullanılacağı ortam ve beklenen hizmet ömrüne bağlı olarak değişmektedir. Ayrıca önemli bir konu da ahşabın toprak ve rutubetle temas edip etmemesidir.
Emprenyeli ürünler hava koşullarından korunmayı arttırmak için örtücü veya şeffaf ürünler ile boyanabilir.
Gelişimi
Çıralı tahtaların ve yakarak yüzeyi kömürleştirilmiş tahtaların çürümeye daha dayanıklı olduğu çok eskilerden beri biliniyordu (örn. Japonya'da "shou sugi ban" veya "yakisugi" -yakılmış selvi-, İngiltere'de "charred wood -kömürleştirilmiş tahta- veya burnt siding -yanık yanak-" gelenekleri). Orta Çağdan kalma birçok kilisenin direklerinin yeraltı kısımları yanıktır (örn. Urnes Stave Kilisesi). Çam ve köknarın sadece çıralı özünden inşa edilmiş 1200lü yıllardan kalma binalar mevcuttur (örn.Urnes Stave Kilisesi). İlk teknik gelişme olarak bu özelliği çırasız tahtalara sonradan eklemek için geleneksel reçine tabakası ile koruma işi tahtaya emdirerek yapılmaya başlandı.
- Kreosot kok kömürü katranından destillasyon yöntemiyle üretilir ve polysiklik aromatik hydrokarbonlardan (PAH) oluşur, ama benzen, fenoller ve kresoller de içerir. Kanserojendir. , yani temas ettiği tenin güneş ışınlarına direncini azaltır.
Daha sonraları bu işlem kreosot yerine zehirli bakır, krom ve arsen tuzlarının ısı ve basınç yardımıyla tahtanın derinliklerine nüfuz etmesini sağlayarak yapılır oldu.
- Bu yöntemin de sorunu zehrinin yandıktan sonra bile insanlara ve çevreye zararlı olması idi. Bu yüzden krom ve arsen tuzlarıyla tahta emprenye etmek birçok ülkede yasaklanmıştır. Bu yöntemlerin son şekli bakır tuzları ile , ve gibi fungisidleri karbondioksit aracılığıyla nüfuz ettirmek şeklindedir. Bu tür emprenyeli ürünlerin başlangıçta açık bakır yeşili bir görüntüsü vardır; bu zamanla kahverengiye dönüşür. Uzun bir süre güneşe maruz kaldıktan sonra ise gri bir renk alır.
En son geliştirilen yöntemlerden biri ısı ve basınç yardımıyla tahtanın derinliklerine şeker üretiminin bir atığı olan furfuril alkol nüfuz ettirmek, sonra da onu yerinde polimerizasyonla, koruyan ve kuvvetkendiren teknik reçineye dönüştürmek (Kebony), bir diğeri gene ısı ve basınç yardımıyla tahtadaki doğal hidroksil grupları asetil gruplara dönüştürüp malzemenin zararlı organizmaların tahta çürüten etkilerinden korumak (Titanwood) şeklindedir. Bu tür emprenyeli ürünler başlangıçta genellikle kahverengi olur. Uzun bir süre güneşe maruz kaldıktan sonra ise gri bir renk alır.
Emprenye işlemleri normal tahtayı kimyasal biyolojik etkilere karşı daha dayanıklı ve daha sert hale getirsede daha kırılgan hale de getirebilir. Bu yüzden çekiç-çivi yerine matkap tornavida kullanmak, monte edilmiş halindeki gerginlikleri ham tahtanın dayanabileceğinden daha da aza düşürmek gerekebilir.
Mevzuat
Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne girmesiyle birlikte TS 788 “Ahşap ve Ahşap Esaslı Malzemelerinin Dayanıklılığı” standardı çeşitli standartlarda revize edilmiş ve Mart 1997 yılında yürürlüğe girmiştir.
Değişen ve yenilenen standartlar doğrultusunda 2009 yılı itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın birim fiyatlarına farklı ürün gruplarına ait emprenye maddeleri eklenmiş ve emprenye işlemleri tanımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Dış bağlantılar
- Ulusal Ahşap Birliği 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Gemenser, Robert «Fouroescence Induction as a Biomarker of Creosote Phototoxicity to the Aquatic Macrophyte Lemna Gibba», Environmental Toxicology and Risk Assesment, 1996, s. 163. Besøkt 21.05.2013
- ^ http://www.superwood.no/Files//Images/Certifikater/Superwood_report_Feb_14.pdf 6 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The performance of supercritical impregnated wood
- ^ http://www.economist.com/node/14299540 11 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Hard act to follow. Environment: Making softwoods more durable could reduce the demand for unsustainably logged tropical hardwoods
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emprenye ahsabin bunyesine farkli yontemlerle cesitli kimyasal maddeleri emdirme islemidir Demiryolu raylarinda kullanilan kreozot ile emprenye edilmis ahsap travers Bu islemle ahsabi mantar bocek kurtcuk gibi zararlilardan koruyarak ahsabin hizmet omrunu artirma amaclanmaktadir Islem ahsabin turu kullanilacagi ortam ve beklenen hizmet omrune bagli olarak degismektedir Ayrica onemli bir konu da ahsabin toprak ve rutubetle temas edip etmemesidir Emprenyeli urunler hava kosullarindan korunmayi arttirmak icin ortucu veya seffaf urunler ile boyanabilir Gelisimi Cirali tahtalarin ve yakarak yuzeyi komurlestirilmis tahtalarin curumeye daha dayanikli oldugu cok eskilerden beri biliniyordu orn Japonya da shou sugi ban veya yakisugi yakilmis selvi Ingiltere de charred wood komurlestirilmis tahta veya burnt siding yanik yanak gelenekleri Orta Cagdan kalma bircok kilisenin direklerinin yeralti kisimlari yaniktir orn Urnes Stave Kilisesi Cam ve koknarin sadece cirali ozunden insa edilmis 1200lu yillardan kalma binalar mevcuttur orn Urnes Stave Kilisesi Ilk teknik gelisme olarak bu ozelligi cirasiz tahtalara sonradan eklemek icin geleneksel recine tabakasi ile koruma isi tahtaya emdirerek yapilmaya baslandi Kreosot kok komuru katranindan destillasyon yontemiyle uretilir ve polysiklik aromatik hydrokarbonlardan PAH olusur ama benzen fenoller ve kresoller de icerir Kanserojendir yani temas ettigi tenin gunes isinlarina direncini azaltir Daha sonralari bu islem kreosot yerine zehirli bakir krom ve arsen tuzlarinin isi ve basinc yardimiyla tahtanin derinliklerine nufuz etmesini saglayarak yapilir oldu Bu yontemin de sorunu zehrinin yandiktan sonra bile insanlara ve cevreye zararli olmasi idi Bu yuzden krom ve arsen tuzlariyla tahta emprenye etmek bircok ulkede yasaklanmistir Bu yontemlerin son sekli bakir tuzlari ile ve gibi fungisidleri karbondioksit araciligiyla nufuz ettirmek seklindedir Bu tur emprenyeli urunlerin baslangicta acik bakir yesili bir goruntusu vardir bu zamanla kahverengiye donusur Uzun bir sure gunese maruz kaldiktan sonra ise gri bir renk alir Kebony tabanli terasTitanwood asetillestirme kimyasi En son gelistirilen yontemlerden biri isi ve basinc yardimiyla tahtanin derinliklerine seker uretiminin bir atigi olan furfuril alkol nufuz ettirmek sonra da onu yerinde polimerizasyonla koruyan ve kuvvetkendiren teknik recineye donusturmek Kebony bir digeri gene isi ve basinc yardimiyla tahtadaki dogal hidroksil gruplari asetil gruplara donusturup malzemenin zararli organizmalarin tahta curuten etkilerinden korumak Titanwood seklindedir Bu tur emprenyeli urunler baslangicta genellikle kahverengi olur Uzun bir sure gunese maruz kaldiktan sonra ise gri bir renk alir Emprenye islemleri normal tahtayi kimyasal biyolojik etkilere karsi daha dayanikli ve daha sert hale getirsede daha kirilgan hale de getirebilir Bu yuzden cekic civi yerine matkap tornavida kullanmak monte edilmis halindeki gerginlikleri ham tahtanin dayanabileceginden daha da aza dusurmek gerekebilir MevzuatTurkiye nin Gumruk Birligi ne girmesiyle birlikte TS 788 Ahsap ve Ahsap Esasli Malzemelerinin Dayanikliligi standardi cesitli standartlarda revize edilmis ve Mart 1997 yilinda yururluge girmistir Degisen ve yenilenen standartlar dogrultusunda 2009 yili itibariyla Turkiye Cumhuriyeti Bayindirlik ve Iskan Bakanligi nin birim fiyatlarina farkli urun gruplarina ait emprenye maddeleri eklenmis ve emprenye islemleri tanimlanarak yururluge girmistir Dis baglantilarUlusal Ahsap Birligi 10 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gemenser Robert Fouroescence Induction as a Biomarker of Creosote Phototoxicity to the Aquatic Macrophyte Lemna Gibba Environmental Toxicology and Risk Assesment 1996 s 163 Besokt 21 05 2013 http www superwood no Files Images Certifikater Superwood report Feb 14 pdf 6 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The performance of supercritical impregnated wood http www economist com node 14299540 11 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hard act to follow Environment Making softwoods more durable could reduce the demand for unsustainably logged tropical hardwoods