Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Endüstri ürünleri tasarımı veya endüstriyel tasarım seri üretim için tüketici ihtiyaç ve sorunlarına yönelik, estetik, yaratıcılık, teknik avantaj, işlevsellik, ergonomi, malzeme bilgisi, pazarlanabilirlik, üretim yöntemleri ve olanakları gibi çeşitli kriterleri gözeterek, yenilikçi ve güncel ürünler tasarlamaktır.
Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Bir ürünün tümünün veya bir parçasının, veya ürün üzerindeki bir süslemenin; çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.” şeklinde tanımlamıştır.
Sezgisel yaratıcılığı veya hesaplanmış bilimsel karar almayı vurgulayabilir ve çoğu zaman her ikisinin bir karışımını vurgular. Malzemeler, üretim süreçleri, iş stratejisi ve hakim sosyal, ticari veya estetik tutumlar gibi çok çeşitli faktörlerden etkilenebilir.Uygulamalı sanat olarak endüstriyel tasarım, çoğunlukla estetik ve kullanıcı odaklı hususların birleşimine odaklanır ancak aynı zamanda biçim, işlev, fiziksel ergonomi, pazarlama, marka geliştirme, sürdürülebilirlik ve satış sorunlarına da sıklıkla çözümler sunar.
Endüstriyel tasarımın gelişimi
Endüstriyel tasarıma disiplin olarak bakıldığında geçmişten günümüze pek çok düşünce okuluna rastlanır. Her devirdeki okullar, o devrin teknoloji seviyesinden ve insanların yaşayış şeklinden etkilenmiştir. Endüstriyel tasarım prensipleri, o prensipleri yaratan insanların bilgi, tecrübe ve değer yargılarını yansıttığına göre bu prensiplerin her devir değişmesi doğal karşılanmalıdır ve mühendislik gelişmelerinden birebir etkilenir. Mesela sanayileşmenin olmadığı devirlerde bugünkü manasıyla bir endüstriyel tasarımdan bahsetmek pek mümkün olmayacaktır.
Endüstriyel tasarımın tarihi gelişim süreci içerisinde incelediğimizde, yıllar boyunca farklı biçimlerde gelişen düşünce akımlarının nesneleri şekil, kullanım alanı, üretim teknikleri gibi birçok açıdan etkilediğini görebiliriz.
The Arts & Crafts Hareketi: El Yapımı Sanatçılık
Tasarımcı, yazar ve şair William Morris bu akımın öncülerindendir. Akımın savunucularının vurguladıkları nokta, el yapımının, seri üretime üstünlüğüdür. Bu akım modern üretim metotlarının kabalığını reddederek, el yapımı sanatçılığını benimsiyordu. Dekorasyon işleminin ürünün esas tasarımını bozmadan yalnızca ürün yüzeyine yapılmasını savundular. Morris ve arkadaşları, gereksiz dekorasyonu reddetmekle ürünün esas fonksiyonunun ve yapım kalitesinin önemini belirtmek istiyorlardı. Onlara göre ürün tasarımının ilk prensibi, kullanılan malzemenin özelliklerine saygı duymaktı. Bu akımın bir diğer özelliği Gotik tasarımların geleneklerine uymasıydı.
Art Nouveau: Yeni Sanat
Bu akım Fransa’da ortaya çıkmış kısa ömürlü bir akım olmakla beraber Avrupa'daki hemen hemen bütün ülkelere yayılmıştır. Sadece tasarımda değil mimaride, heykelde, resimde ve tüm uygulamalı sanatlarda modern gelişmelere sebep olmuştur. Temelde Arts & Crafts hareketindeki sanatların bütünlüğünü savunmuş, ancak Arts & Crafts’taki herkes için güzel tasarım fikrinden vazgeçip daha elitist ve daha pahalı tasarım, anlayışını benimsemiş, daha abartılı barok ve floral tarzda süslemeli özellikle el yapımı üretime önem vermiştir. Kendisinden önceki mimari dekorasyonlarda kullanılan geometrik şekillerden vazgeçerek, düz çizgiler kullanmaya başlamıştır. Bu akım kendisinden öncekiler gibi sanatçıya önem vermiş ancak tasarımı yeni seri üretimle nasıl birleştireceğine dair bir çözüm bulamamıştır. Bu yüzden çok uzun süreli olamamıştır.
De Stijl & The Modern Hareketi: Tasarımda 19. yüzyıl etkileri
19. yüzyılda hüküm süren bu akım fonksiyonelcilik, gelecekçilik, kubizm gibi alt akımları içinde barındırır.
Fonksiyonelcilik akımının prensiplerini ilk kez Amerikalı heykeltıraş Horatio Greenough “Form and Function” adlı kitabında ortaya koymuştur. Bu kitapta verilen temel ileti, şeklin fonksiyonu izlemesi gerektiğiydi. Bu akım imalat sürecinde ürünün önce işlevinin, sonra görsel niteliklerinin göze alınmasının altını çizmiştir. Ürünün fonksiyonunu ifade etme fikri arabaları makinalar tarafından üretilen ve standart parçalardan oluşan Henry Ford tarafından da takip edilmiştir.
Gelecekçilik akımı İtalya’da başlamıştır. Gelecekçiler, sanatta ve mimaride yeni şekilleri savunmuşlardır. Tarihi konuların işlenmemesinin, makineleşmenin lehine olacağını düşünmüşler, daha çok arabalar, uçaklar gibi hızlı makinalardan yana olmuşlardır. Bu fikirler, eskinin güzellik anlayışını yıkmakla beraber yeni sanayî kültürün eğilimlerini yansıtmıştır. Aynı yıllarda Paris’te ise kubizm popüler olmuştur. Kubizm sanat ve tasarım dünyasında bir devrim sayılacak yeni fikirler ortaya atmıştır. O güne kadar vazgeçilemeyen naturalizmden uzaklaşarak kubik, dairesel, silindirik şekilleri kullanmaya başlamıştır. Bu figürler, bu akımın savunucularının modern dünyayı nasıl algıladıklarını göstermiştir. Tasarımcılar dünyayı değişik açılardan görünen geometrik şekillere benzetmişlerdir.
Cezanne, Picasso ve Braque bu hareketin en ünlü isimleridir. De Stijl hareketi adını 1917-1928 yılları arasında aynı adla yayınlanan bir tasarım dergisinden almıştır. Bu akıma göre tasarımda düzeni ve açıklğı yakalamanın yolu makina üretiminden, soyutluktan ve evrensellikten geçiyordu. Onlara göre bu kavramlar sınırsızlığı ifade ediyordu.
Bauhaus: Açıklık ve şeffaflık
Bauhaus tasarım okulu Almanya'da Walter Gropius'un liderliği altında sanatı ve teknolojiyi birleştirmek, yeni kuşak tasarımcı ve mimarlarına yaratıcı tasarım ve modern sanayiyi kombine etmeyi öğretmek amacıyla kurulmuştur. Bauhaus bugün bile mimaride ve endüstriyel tasarımda ilerici ve liberal bir tutumun sembolü sayılır. Okul, modern manada endüstriyel tasarım teorisini ve pratiği birleştirmeyi başarabilmiştir. Bu hareketin kabul ettiği en belirgin nitelikler homogenlik, özellikle binalarda evrensel standartların kullanılması ve bunların seri üretimine geçilmesiydi. Görsel sanatların asıl amacının yarattığı nesneyi bütün olarak görme olduğunu savunuyordu. Açıklık ve şeffaflık en önemli öğelerdendi.
Art Deco: Şık ama ucuz
Art Deco, 1920'lerde ve 1930'lardaki popüler tarz ve tasarımları ifade etmek için kullanılan terimdir. Bu yeni tarz, Eski Mısır’dan esinlenmiştir. Porselen tanrıça, eski at arabası motifleri tasarımlarda sıklıkla kullanılmıştır.
Bu hareket toplumun bütününe hizmet amacında olduğundan ucuz ve seri üretilmiş ürünleri ön plana almıştır. Seri olarak üretilmiş olmalarının yanı sıra bu ürünlerin en önemli nitelikleri daha kullanışlı ve daha konforlu olmalarıydı. Bu akım da tıpkı Art Nouveau akımı gibi el yapımı ürünlerden vazgeçmiştir.
1930'larda üretilen bu yeni tasarım ürünler Büyük Dünya İktisat Bunalımı’nın hemen ardından, kriz mağdurlarına hitaben üretilmiş, pahalı görünümlü, şık ama ucuz ürünlerdi. Büyük Bunalım'ın etkisinde kalan yıllar gösterdi ki batmakta olan bir piyasada bile endüstriyel tasarımcılar tarafından tasarlanmış olan ürünler kendilerini alıcılarına beğendirebilirler. Yine Büyük Bunalım’ın endüstriyel tasarıma bir diğer hediyesi olarak, tasarımlarda plastik kullanılmaya başlanmış, böylece yeni bir malzeme kullanılmış olmasının yanı sıra maliyetlerde düşürülmüştür.
1940'lara gelindiğinde savaşlar sonrası dünyada her şey de olduğu gibi tasarımlarda da yenilikler görülmüştür. Örneğin, aşırı geometrik motiflerden vazgeçilmiş daha basit şekiller kullanılmaya başlanmıştır. Tüm tasarımcılar üretim verimini ve satışları arttıracak tasarımların peşine düşmüşlerdir.
1960'lar ve pop
1950'li yıllar savaş yorgunu dünyanın yaralarını sarması ile geçerken, Amerika'nın savaşta zarar gören ülkelerin iktisatlarına yardım amacıyla yaptığı finansal yardımlar, dünyada bir tüketim toplumu yaratmıştır. Bunun endüstriyel tasarıma yansıması, Modern Movement yıllarının şekil, fonksiyonu izler mantığının tasarım, satışları izler olarak değişmesi olmuştur.
Avrupa’da üreticiler iyi tasarımın daha fazla ürün sattığını fark ettiklerinde tasarım danışmanlığı firmaları kurulmaya başlamıştır. Endüstriyel tasarımcının yeni rolü yalnızca estetikle değil, insan ergonomisi ve piyasa koşullarıyla da ilgilenmek haline gelmiştir. Tasarımlarda fiberglas, naylon gibi yeni malzemeler kullanılmaya başlanmıştır. İskandinav tasarımları başta Amerika olmak üzere tüm dünyada popüler olmuştur. Bu tasarımlar şık, kullanışlı, doğal renklerde ve konforluydu.
1960'larda hızla yayılan gençlik hareketi pop kültürünün gittikçe yayılmasına ve çok geçmeden endüstriyel tasarımı da etkisi altına almasına neden oldu. Pop “Modern Movement”a karşı bir tepki hareketi olarak Londra’da ortaya çıkmıştır. Tasarımın evrensel olması gerekmediğini savunmuş, tersine gittikçe yayılan bireyselliğe uygun olarak tüketici ihtiyaç ve isteklerine hizmet etmesini öngörmüştür. Ayrıca bu yıllarda çevreye saygılı tasarımlar da popüler olanlar arasında olmuştur.
Postmodernizm: “Yaratıcı kargaşa”
1970'ler postmodernist hareketin başlayıp, hüküm sürdüğü yıllar olmuştur. Postmodernizm Modernizm’in prensiplerine tepki olarak ortaya çıkmıştır. Endüstriyel tasarımda geçmişte kullanılan öğelerin yeniden ve ironik bir şekilde yorumlanması fikrini yaymıştır. Ayrıca postmodernist tasarımlar bilimde ortaya atılan kaos teorilerinden etkilenmiştir. Bunun bir sonucu olarak nesneler, fikirleri ve kültürü yaymak için bir araç olarak görülmeye başlanmıştır. Zaman içinde nesneler yoluyla fikirleri yaymak o kadar önem kazanmıştır ki fikir, nesneden daha önemli bir hale gelmiştir.
Devrin tasarımcıları kendi aralarında “yaratıcı kargaşa” adlı bir terim kullanmışlardır. Bu terim belli bir tasarım anlayışını kabul etmemeyi, belli prensiplere bağlı kalmamayı ifade etmek için kullanılmıştır. Ancak bugün bakıldığında postmodernizm çok sınırlayıcı bir akım olarak görülmektedir.
Bu akımın bir sonucu olarak 1981 yılında kurulan Memphis Grup, endüstriyel tasarımda renk ve dekorasyonu kullanarak yeni nesneler yaratma ve hayal gücünü zenginleştirme iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Memphis de Modernizm’e karşı bir alternatif olma iddiasında olmuş, ancak hiçbir zaman homojen bir akım olamamıştır. Daha çok bir grup tasarımcının ortaya attığı sivri amaçlar olarak kalmıştır.
Eğitim
Ürün tasarımı ve endüstriyel tasarım, kullanıcı arayüzü tasarımı, enformasyon tasarımı ve etkileşim tasarımı alanlarında örtüşür.
Saf sanat kolejleri ve tasarım okullarından (ürün tasarımı), karma mühendislik ve tasarım programlarına, sergi tasarımı ve iç tasarım gibi ilgili disiplinlere, estetik tasarımı neredeyse tamamen kullanım ve ergonomi ilgilerine tabi tutan okullara, sözde işlevselci okullara kadar çeşitli endüstriyel tasarım okulları bu yönlerden birinde uzmanlaşmıştır. Endüstriyel tasarım ve mühendislik tasarımı arasındaki belirli işlevsel örtüşme alanları dışında, ilki uygulamalı sanat olarak kabul edilirken, ikincisi uygulamalı bilimdir.
ABD'deki mühendislik eğitim programları, Ulusal Sanat ve Tasarım Okulları Birliği (NASAD) tarafından akredite edilen endüstriyel tasarım programlarının aksine, Mühendislik ve Teknoloji Akreditasyon Kurulu (ABET) tarafından akreditasyon gerektirir. Elbette mühendislik eğitimi, endüstriyel tasarım eğitiminde genellikle gerekli olmayan, matematik ve fizik bilimlerinde yoğun eğitim gerektirir.
Kurumlar
Çoğu endüstriyel tasarımcı, meslek okulunda veya üniversitede tasarım veya ilgili programı tamamlar. İlgili programlar arasında grafik tasarım, iç tasarım, endüstriyel tasarım, mimari teknoloji ve çizim yer alır. Endüstriyel tasarım diplomaları ve dereceleri, meslek okullarında ve üniversitelerde verilmektedir. Diplomalar ve dereceler iki ila dört yıllık bir eğitim alır.
Eğitim, Endüstriyel Tasarım Lisansı (B.I.D.), Bachelor of Science (B.Sc) veya Güzel Sanatlar Lisansı (B.F.A.) ile sonuçlanır. Daha sonra lisans programı Tasarım Yüksek Lisansı (ing: Master of Design), Güzel Sanatlar Yüksek Lisansı ve Master of Arts veya Master of Science gibi diğer lisansüstü derecelere yükseltilebilir.
Endüstriyel tasarım örnekleri
Birçok endüstriyel tasarımcı, kültür ve günlük yaşam üzerinde o kadar önemli etki yapmıştır ki, çalışmaları sosyal bilim tarihçileri tarafından belgelenir. Mimar olarak tanınan Alvar Aalto, sandalye, tabure, lamba, çay arabası ve vazo gibi pek çok sayıda ev eşyası da tasarladı.
Raymond Loewy, Royal Dutch Shell kurumsal logosun, orijinal BP logosu (2000 yılına kadar kullanımda), PRR S1 buharlı lokomotif, Studebaker Starlight (sonraki mermi burnu dahil), ayrıca Schick elektrikli tıraş makineleri, Electrolux buzdolapları, kısa dalga radyolar, Le Creuset Fransız fırınları ve diğer birçok öğenin yanı sıra modern bir mobilya serisinin tasarım sorumlusu olan üretken Amerikalı bir tasarımcıydı.
Kariyerinin çoğunu American Motors Corporation ile geçiren Richard Teague, aynı sac parçaları kullanan çok çeşitli farklı araçlar yapmak için değiştirilebilir gövde panelleri kullanma fikrini ortaya attı. Pacer, Gremlin, Matador coupe, Jeep Cherokee ve Eagle Premier'in tüm iç mekanı gibi eşsiz otomotiv tasarımlarının tasarımından sorumluydu.
Milwaukee'nin Brooks Stevens'ı en çok Milwaukee Road Skytop Lounge arabası ve Oscar Mayer Wienermobile tasarımlarıyla tanınıyordu.
Viktor Schreckengost, Murray and Sears, Roebuck and Company için Murray bisikletleri tarafından üretilen bisikletleri tasarladı. Mühendis Ray Spiller ile birlikte, bugüne kadar kullanılan motor üstü kabin biçimli ilk kamyonu tasarladı. Schreckengost ayrıca Cleveland Institute of Art'ın endüstriyel tasarım okulunu kurdu.
Oskar Barnack, hassas mekanikçi, endüstriyel tasarımcı ve 35 mm fotoğrafçılığın babası olan Alman optik mühendisiydi. 50 yıl fotoğrafçılığa damgasını vuran Leica'yı geliştirdi ve kendisi mekanik ve optik tasarımda zirvedir.
Charles ve Ray Eames, Eames Ahşap Şezlong ve Eames Şezlong gibi öncü mobilya tasarımlarıyla ünlüydü. Henry Dreyfuss, Eliot Noyes, John Vassos ve Russel Wright diğer etkili tasarımcılardır..
Dieter Rams, tüketici ürünleri şirketi Braun ve İşlevselci endüstriyel tasarım okulu ile yakından ilişkili Alman endüstriyel tasarımcıdır.
Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Volkswagen ve BMW gibi otomobil üreticileri için araba tasarlayan Alman endüstriyel tasarımcısı Luigi Colani, endüstriyel tasarıma alışılmadık yaklaşımıyla da halk tarafından bilinir. Sıradan ev eşyaları, aletler ve mobilyalardan kamyonlara, üniformalara ve odalara kadar çok sayıda alanda çalışmıştı. Colani tarafından yaratılan grand piyano Pegasus, Schimmel piyano şirketi tarafından üretilip satılır.
Apple'ın son ürünlerinin birçoğu Sir Jonathan Ive tarafından tasarlandı.
Kaynakça
- ^ Heskett 1980, s. 10.
- ^ a b "Usability glossary [[:Şablon:Pipe]] Usability Body of Knowledge". usabilitybok.org. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2022. URL–vikibağı karışıklığı ()
- ^ de Noblet, J., Industrial Design, Paris: A.F.A.A. (1993)
- ^ Pulos, Arthur J., The American Design Adventure 1940-1975, Cambridge, Mass:MIT Press (1988), p. 249 ()
- ^ "Engineering". ScienceDaily. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ "Accreditation". ABET. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2023.
- ^ . 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). nasad.arts-accredit.org. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.[]
- ^ . International Photography Hall of Fame and Museum. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
Dış bağlantılar
Bu maddede kullanılan Vikipedi'nin politikalarına veya kurallarına uygun olmadığı düşünülmektedir. |
- ETMK - Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu 12 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ENTA - Endüstriyel Tasarımcılar Derneği 6 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TOBB ETÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü 16 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ODTÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü 3 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İTÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü 30 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gazi Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü 10 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Endustri urunleri tasarimi veya endustriyel tasarim seri uretim icin tuketici ihtiyac ve sorunlarina yonelik estetik yaraticilik teknik avantaj islevsellik ergonomi malzeme bilgisi pazarlanabilirlik uretim yontemleri ve olanaklari gibi cesitli kriterleri gozeterek yenilikci ve guncel urunler tasarlamaktir Calculator Olivetti Divisumma 24 1956 da Marcello Nizzoli tarafindan tasarlandi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan Bir urunun tumunun veya bir parcasinin veya urun uzerindeki bir suslemenin cizgi sekil bicim renk doku malzeme veya esneklik gibi insan duyulari ile algilanan cesitli unsur veya ozelliklerinin olusturdugu butunu ifade eder seklinde tanimlamistir Sezgisel yaraticiligi veya hesaplanmis bilimsel karar almayi vurgulayabilir ve cogu zaman her ikisinin bir karisimini vurgular Malzemeler uretim surecleri is stratejisi ve hakim sosyal ticari veya estetik tutumlar gibi cok cesitli faktorlerden etkilenebilir Uygulamali sanat olarak endustriyel tasarim cogunlukla estetik ve kullanici odakli hususlarin birlesimine odaklanir ancak ayni zamanda bicim islev fiziksel ergonomi pazarlama marka gelistirme surdurulebilirlik ve satis sorunlarina da siklikla cozumler sunar Endustriyel tasarimin gelisimi Endustriyel tasarima disiplin olarak bakildiginda gecmisten gunumuze pek cok dusunce okuluna rastlanir Her devirdeki okullar o devrin teknoloji seviyesinden ve insanlarin yasayis seklinden etkilenmistir Endustriyel tasarim prensipleri o prensipleri yaratan insanlarin bilgi tecrube ve deger yargilarini yansittigina gore bu prensiplerin her devir degismesi dogal karsilanmalidir ve muhendislik gelismelerinden birebir etkilenir Mesela sanayilesmenin olmadigi devirlerde bugunku manasiyla bir endustriyel tasarimdan bahsetmek pek mumkun olmayacaktir Endustriyel tasarimin tarihi gelisim sureci icerisinde inceledigimizde yillar boyunca farkli bicimlerde gelisen dusunce akimlarinin nesneleri sekil kullanim alani uretim teknikleri gibi bircok acidan etkiledigini gorebiliriz The Arts amp Crafts Hareketi El Yapimi Sanatcilik Tasarimci yazar ve sair William Morris bu akimin onculerindendir Akimin savunucularinin vurguladiklari nokta el yapiminin seri uretime ustunlugudur Bu akim modern uretim metotlarinin kabaligini reddederek el yapimi sanatciligini benimsiyordu Dekorasyon isleminin urunun esas tasarimini bozmadan yalnizca urun yuzeyine yapilmasini savundular Morris ve arkadaslari gereksiz dekorasyonu reddetmekle urunun esas fonksiyonunun ve yapim kalitesinin onemini belirtmek istiyorlardi Onlara gore urun tasariminin ilk prensibi kullanilan malzemenin ozelliklerine saygi duymakti Bu akimin bir diger ozelligi Gotik tasarimlarin geleneklerine uymasiydi Art Nouveau Yeni Sanat Bu akim Fransa da ortaya cikmis kisa omurlu bir akim olmakla beraber Avrupa daki hemen hemen butun ulkelere yayilmistir Sadece tasarimda degil mimaride heykelde resimde ve tum uygulamali sanatlarda modern gelismelere sebep olmustur Temelde Arts amp Crafts hareketindeki sanatlarin butunlugunu savunmus ancak Arts amp Crafts taki herkes icin guzel tasarim fikrinden vazgecip daha elitist ve daha pahali tasarim anlayisini benimsemis daha abartili barok ve floral tarzda suslemeli ozellikle el yapimi uretime onem vermistir Kendisinden onceki mimari dekorasyonlarda kullanilan geometrik sekillerden vazgecerek duz cizgiler kullanmaya baslamistir Bu akim kendisinden oncekiler gibi sanatciya onem vermis ancak tasarimi yeni seri uretimle nasil birlestirecegine dair bir cozum bulamamistir Bu yuzden cok uzun sureli olamamistir De Stijl amp The Modern Hareketi Tasarimda 19 yuzyil etkileri 19 yuzyilda hukum suren bu akim fonksiyonelcilik gelecekcilik kubizm gibi alt akimlari icinde barindirir Fonksiyonelcilik akiminin prensiplerini ilk kez Amerikali heykeltiras Horatio Greenough Form and Function adli kitabinda ortaya koymustur Bu kitapta verilen temel ileti seklin fonksiyonu izlemesi gerektigiydi Bu akim imalat surecinde urunun once islevinin sonra gorsel niteliklerinin goze alinmasinin altini cizmistir Urunun fonksiyonunu ifade etme fikri arabalari makinalar tarafindan uretilen ve standart parcalardan olusan Henry Ford tarafindan da takip edilmistir Gelecekcilik akimi Italya da baslamistir Gelecekciler sanatta ve mimaride yeni sekilleri savunmuslardir Tarihi konularin islenmemesinin makinelesmenin lehine olacagini dusunmusler daha cok arabalar ucaklar gibi hizli makinalardan yana olmuslardir Bu fikirler eskinin guzellik anlayisini yikmakla beraber yeni sanayi kulturun egilimlerini yansitmistir Ayni yillarda Paris te ise kubizm populer olmustur Kubizm sanat ve tasarim dunyasinda bir devrim sayilacak yeni fikirler ortaya atmistir O gune kadar vazgecilemeyen naturalizmden uzaklasarak kubik dairesel silindirik sekilleri kullanmaya baslamistir Bu figurler bu akimin savunucularinin modern dunyayi nasil algiladiklarini gostermistir Tasarimcilar dunyayi degisik acilardan gorunen geometrik sekillere benzetmislerdir Cezanne Picasso ve Braque bu hareketin en unlu isimleridir De Stijl hareketi adini 1917 1928 yillari arasinda ayni adla yayinlanan bir tasarim dergisinden almistir Bu akima gore tasarimda duzeni ve aciklgi yakalamanin yolu makina uretiminden soyutluktan ve evrensellikten geciyordu Onlara gore bu kavramlar sinirsizligi ifade ediyordu Bauhaus Aciklik ve seffaflik Bauhaus tasarim okulu Almanya da Walter Gropius un liderligi altinda sanati ve teknolojiyi birlestirmek yeni kusak tasarimci ve mimarlarina yaratici tasarim ve modern sanayiyi kombine etmeyi ogretmek amaciyla kurulmustur Bauhaus bugun bile mimaride ve endustriyel tasarimda ilerici ve liberal bir tutumun sembolu sayilir Okul modern manada endustriyel tasarim teorisini ve pratigi birlestirmeyi basarabilmistir Bu hareketin kabul ettigi en belirgin nitelikler homogenlik ozellikle binalarda evrensel standartlarin kullanilmasi ve bunlarin seri uretimine gecilmesiydi Gorsel sanatlarin asil amacinin yarattigi nesneyi butun olarak gorme oldugunu savunuyordu Aciklik ve seffaflik en onemli ogelerdendi Art Deco Sik ama ucuz Art Deco 1920 lerde ve 1930 lardaki populer tarz ve tasarimlari ifade etmek icin kullanilan terimdir Bu yeni tarz Eski Misir dan esinlenmistir Porselen tanrica eski at arabasi motifleri tasarimlarda siklikla kullanilmistir Bu hareket toplumun butunune hizmet amacinda oldugundan ucuz ve seri uretilmis urunleri on plana almistir Seri olarak uretilmis olmalarinin yani sira bu urunlerin en onemli nitelikleri daha kullanisli ve daha konforlu olmalariydi Bu akim da tipki Art Nouveau akimi gibi el yapimi urunlerden vazgecmistir 1930 larda uretilen bu yeni tasarim urunler Buyuk Dunya Iktisat Bunalimi nin hemen ardindan kriz magdurlarina hitaben uretilmis pahali gorunumlu sik ama ucuz urunlerdi Buyuk Bunalim in etkisinde kalan yillar gosterdi ki batmakta olan bir piyasada bile endustriyel tasarimcilar tarafindan tasarlanmis olan urunler kendilerini alicilarina begendirebilirler Yine Buyuk Bunalim in endustriyel tasarima bir diger hediyesi olarak tasarimlarda plastik kullanilmaya baslanmis boylece yeni bir malzeme kullanilmis olmasinin yani sira maliyetlerde dusurulmustur 1940 lara gelindiginde savaslar sonrasi dunyada her sey de oldugu gibi tasarimlarda da yenilikler gorulmustur Ornegin asiri geometrik motiflerden vazgecilmis daha basit sekiller kullanilmaya baslanmistir Tum tasarimcilar uretim verimini ve satislari arttiracak tasarimlarin pesine dusmuslerdir 1960 lar ve pop 1950 li yillar savas yorgunu dunyanin yaralarini sarmasi ile gecerken Amerika nin savasta zarar goren ulkelerin iktisatlarina yardim amaciyla yaptigi finansal yardimlar dunyada bir tuketim toplumu yaratmistir Bunun endustriyel tasarima yansimasi Modern Movement yillarinin sekil fonksiyonu izler mantiginin tasarim satislari izler olarak degismesi olmustur Avrupa da ureticiler iyi tasarimin daha fazla urun sattigini fark ettiklerinde tasarim danismanligi firmalari kurulmaya baslamistir Endustriyel tasarimcinin yeni rolu yalnizca estetikle degil insan ergonomisi ve piyasa kosullariyla da ilgilenmek haline gelmistir Tasarimlarda fiberglas naylon gibi yeni malzemeler kullanilmaya baslanmistir Iskandinav tasarimlari basta Amerika olmak uzere tum dunyada populer olmustur Bu tasarimlar sik kullanisli dogal renklerde ve konforluydu 1960 larda hizla yayilan genclik hareketi pop kulturunun gittikce yayilmasina ve cok gecmeden endustriyel tasarimi da etkisi altina almasina neden oldu Pop Modern Movement a karsi bir tepki hareketi olarak Londra da ortaya cikmistir Tasarimin evrensel olmasi gerekmedigini savunmus tersine gittikce yayilan bireysellige uygun olarak tuketici ihtiyac ve isteklerine hizmet etmesini ongormustur Ayrica bu yillarda cevreye saygili tasarimlar da populer olanlar arasinda olmustur Postmodernizm Yaratici kargasa 1970 ler postmodernist hareketin baslayip hukum surdugu yillar olmustur Postmodernizm Modernizm in prensiplerine tepki olarak ortaya cikmistir Endustriyel tasarimda gecmiste kullanilan ogelerin yeniden ve ironik bir sekilde yorumlanmasi fikrini yaymistir Ayrica postmodernist tasarimlar bilimde ortaya atilan kaos teorilerinden etkilenmistir Bunun bir sonucu olarak nesneler fikirleri ve kulturu yaymak icin bir arac olarak gorulmeye baslanmistir Zaman icinde nesneler yoluyla fikirleri yaymak o kadar onem kazanmistir ki fikir nesneden daha onemli bir hale gelmistir Devrin tasarimcilari kendi aralarinda yaratici kargasa adli bir terim kullanmislardir Bu terim belli bir tasarim anlayisini kabul etmemeyi belli prensiplere bagli kalmamayi ifade etmek icin kullanilmistir Ancak bugun bakildiginda postmodernizm cok sinirlayici bir akim olarak gorulmektedir Bu akimin bir sonucu olarak 1981 yilinda kurulan Memphis Grup endustriyel tasarimda renk ve dekorasyonu kullanarak yeni nesneler yaratma ve hayal gucunu zenginlestirme iddiasiyla ortaya cikmistir Memphis de Modernizm e karsi bir alternatif olma iddiasinda olmus ancak hicbir zaman homojen bir akim olamamistir Daha cok bir grup tasarimcinin ortaya attigi sivri amaclar olarak kalmistir EgitimUrun tasarimi ve endustriyel tasarim kullanici arayuzu tasarimi enformasyon tasarimi ve etkilesim tasarimi alanlarinda ortusur Saf sanat kolejleri ve tasarim okullarindan urun tasarimi karma muhendislik ve tasarim programlarina sergi tasarimi ve ic tasarim gibi ilgili disiplinlere estetik tasarimi neredeyse tamamen kullanim ve ergonomi ilgilerine tabi tutan okullara sozde islevselci okullara kadar cesitli endustriyel tasarim okullari bu yonlerden birinde uzmanlasmistir Endustriyel tasarim ve muhendislik tasarimi arasindaki belirli islevsel ortusme alanlari disinda ilki uygulamali sanat olarak kabul edilirken ikincisi uygulamali bilimdir ABD deki muhendislik egitim programlari Ulusal Sanat ve Tasarim Okullari Birligi NASAD tarafindan akredite edilen endustriyel tasarim programlarinin aksine Muhendislik ve Teknoloji Akreditasyon Kurulu ABET tarafindan akreditasyon gerektirir Elbette muhendislik egitimi endustriyel tasarim egitiminde genellikle gerekli olmayan matematik ve fizik bilimlerinde yogun egitim gerektirir Kurumlar Cogu endustriyel tasarimci meslek okulunda veya universitede tasarim veya ilgili programi tamamlar Ilgili programlar arasinda grafik tasarim ic tasarim endustriyel tasarim mimari teknoloji ve cizim yer alir Endustriyel tasarim diplomalari ve dereceleri meslek okullarinda ve universitelerde verilmektedir Diplomalar ve dereceler iki ila dort yillik bir egitim alir Egitim Endustriyel Tasarim Lisansi B I D Bachelor of Science B Sc veya Guzel Sanatlar Lisansi B F A ile sonuclanir Daha sonra lisans programi Tasarim Yuksek Lisansi ing Master of Design Guzel Sanatlar Yuksek Lisansi ve Master of Arts veya Master of Science gibi diger lisansustu derecelere yukseltilebilir Endustriyel tasarim ornekleriLurelle Guild elektrikli supurge y 1937 Brooklyn MuzesiCharles Eames tarafindan tasarlanmis sandalyeRussel Wright Kahve Urn y 1935 Brooklyn Muzesi Bircok endustriyel tasarimci kultur ve gunluk yasam uzerinde o kadar onemli etki yapmistir ki calismalari sosyal bilim tarihcileri tarafindan belgelenir Mimar olarak taninan Alvar Aalto sandalye tabure lamba cay arabasi ve vazo gibi pek cok sayida ev esyasi da tasarladi Raymond Loewy Royal Dutch Shell kurumsal logosun orijinal BP logosu 2000 yilina kadar kullanimda PRR S1 buharli lokomotif Studebaker Starlight sonraki mermi burnu dahil ayrica Schick elektrikli tiras makineleri Electrolux buzdolaplari kisa dalga radyolar Le Creuset Fransiz firinlari ve diger bircok ogenin yani sira modern bir mobilya serisinin tasarim sorumlusu olan uretken Amerikali bir tasarimciydi Kariyerinin cogunu American Motors Corporation ile geciren Richard Teague ayni sac parcalari kullanan cok cesitli farkli araclar yapmak icin degistirilebilir govde panelleri kullanma fikrini ortaya atti Pacer Gremlin Matador coupe Jeep Cherokee ve Eagle Premier in tum ic mekani gibi essiz otomotiv tasarimlarinin tasarimindan sorumluydu Milwaukee nin Brooks Stevens i en cok Milwaukee Road Skytop Lounge arabasi ve Oscar Mayer Wienermobile tasarimlariyla taniniyordu Viktor Schreckengost Murray and Sears Roebuck and Company icin Murray bisikletleri tarafindan uretilen bisikletleri tasarladi Muhendis Ray Spiller ile birlikte bugune kadar kullanilan motor ustu kabin bicimli ilk kamyonu tasarladi Schreckengost ayrica Cleveland Institute of Art in endustriyel tasarim okulunu kurdu Oskar Barnack hassas mekanikci endustriyel tasarimci ve 35 mm fotografciligin babasi olan Alman optik muhendisiydi 50 yil fotografciliga damgasini vuran Leica yi gelistirdi ve kendisi mekanik ve optik tasarimda zirvedir Charles ve Ray Eames Eames Ahsap Sezlong ve Eames Sezlong gibi oncu mobilya tasarimlariyla unluydu Henry Dreyfuss Eliot Noyes John Vassos ve Russel Wright diger etkili tasarimcilardir Dieter Rams tuketici urunleri sirketi Braun ve Islevselci endustriyel tasarim okulu ile yakindan iliskili Alman endustriyel tasarimcidir Fiat Alfa Romeo Lancia Volkswagen ve BMW gibi otomobil ureticileri icin araba tasarlayan Alman endustriyel tasarimcisi Luigi Colani endustriyel tasarima alisilmadik yaklasimiyla da halk tarafindan bilinir Siradan ev esyalari aletler ve mobilyalardan kamyonlara uniformalara ve odalara kadar cok sayida alanda calismisti Colani tarafindan yaratilan grand piyano Pegasus Schimmel piyano sirketi tarafindan uretilip satilir Apple in son urunlerinin bircogu Sir Jonathan Ive tarafindan tasarlandi Kaynakca Heskett 1980 s 10 a b Usability glossary Sablon Pipe Usability Body of Knowledge usabilitybok org 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2022 URL vikibagi karisikligi yardim de Noblet J Industrial Design Paris A F A A 1993 Pulos Arthur J The American Design Adventure 1940 1975 Cambridge Mass MIT Press 1988 p 249 9780262161060 Engineering ScienceDaily 19 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2023 Accreditation ABET 30 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2023 12 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF nasad arts accredit org 29 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2020 olu kirik baglanti International Photography Hall of Fame and Museum 4 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2021 Dis baglantilarBu maddede kullanilan dis baglantilarin Vikipedi nin politikalarina veya kurallarina uygun olmadigi dusunulmektedir Bu maddedeki uygunsuz ve gereksiz dis baglantilari kaldirarak maddeye yararli kaynak gosterme amacli baglantilar ekleyin ETMK Endustriyel Tasarimcilar Meslek Kurulusu 12 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ENTA Endustriyel Tasarimcilar Dernegi 6 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde TOBB ETU Endustriyel Tasarim Bolumu 16 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ODTU Endustri Urunleri Tasarimi Bolumu 3 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ITU Endustri Urunleri Tasarimi Bolumu 30 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gazi Universitesi Endustri Urunleri Tasarimi Bolumu 10 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde