Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaratıcılık, yeni ve kullanışlı ürünler ve çözümler geliştirmeye yarayan bir bilişsel yetenektir.
Geçmişte sadece sanat ve edebiyat bağlamında bir yetenek olarak değerlendirilen bu özellik, zamanla bilim insanları veya mucitlere özgü bir yetenek olarak düşünülmüş, yirminci ve yirmi birinci yüzyılda ise eğitimden ekonomiye, sağlıktan teknolojiye kadar birçok alanın gelişmesinde anahtar kavram olarak görülmüştür.
Köken
“Yaratıcılık” kelimesi, Latincede yaratmak, doğurmak anlamına gelen “creare” fiilinden türeyerek batı dillerine “créativité” (Fransızca), “creativity” (İngilizce), “creatividad” (İspanyolca) olarak evrilmiştir.
Tanım
Türk Dil Kurumu Sözlüğü'nde yaratıcılık, “Yaratıcı olma durumu”, "Yaratma yeteneği" ve ruh bilim disiplininde “her bireyde var olduğu kabul edilen, bir şeyi yaratmaya iten farazi yatkınlık” olarak tanımlanıştır. Yaratıcılık çeşitli kaynaklarda "eski fikirlere yeni kimlikler kazandırma ve bilinenlerden yeni sentezler oluşturma faaliyetleri" ya da "yeni, kullanabilir fikirler veya problem çözümleri; hem bir fikrin kendisi hem de bir fikrin üretim veya problem çözme sürecine referans veren bir süreç" olarak tanımlanmıştır.
Yaratıcılığın geliştirilmesi
Farklı disiplinler ve bilimsel ekoller, yaratıcılık kavramına farklı şekillerde yaklaşmaktadır. Yaratıcılık, kamuoyunun genel algısında çoğunlukla sanatçılara ve/veya yaratıcı endüstrilere atfedilen bir beceri iken, aslında yaratıcılığın herkesin sahip olduğu bir olgu olduğuna inanan ve yaratıcılığın sadece sanatçılara özgü bir yetenek olmadığını düşünen yaklaşımlar vardır. Albert Einstein'a atfedilen bir söz, yaratıcılığın bulaşıcı olduğu ve aktarılabileceğini belirtir: "Yaratıcılık bulaşıcıdır; bulaştırınız".
Yaratıcılığın doğuştan gelmediği, pratik ederek geliştirileceğine ve ilerlemesi için uygun ortam ve çevre koşullarının sağlanması gerektiğine inananlar da bulunmaktadır. Yaratıcı bir bireyin özellikleri arasında merak, buluş yapma yetisi, sabır, serüvenci düşünme, imgelemci (hayal kurucu) olma ve imgelerle düşünebilme, deney ve araştırmalardan kaçmama ve sentezci yargılara varabilme gibi çok sayıda farklı olgu bulunmaktadır.
Yaratıcılık ve eğitim
Günümüz eğitim anlayışında yaratıcı düşünebilme ve bunu eğitim sistemi içinde kullanabilme bir zorunluluk olarak değerlendirilmektedir. Öğretmenlerin ve ebeveynlerin yaratıcılığı özendirecek ortamlar yaratabilecekleri düşünülmektedir; yaratıcılığın nasıl geliştiğini anlatmaktansa onlardaki yaratıcılık bilincini uyarlamaları önemli görülmektedir.
Öğretmenlerden, öğrencilerinin yaratıcılık becerilerine katkı sunmak için onları yeni çözüm üretmeleri için teşvik etmesi ve bu süreçte özgürce deneme yapmalarına fırsat tanımaları beklenmektedir. Yaratıcı düşünmenin gelişmesi için rahat, eğlenceli, keyifli ve zaman baskısı olmayan ortamlar gerektiği; öğretmenlerin bu ortamı sağlamak için öğrencilerine adil-eşit davranması, derse merak duygusu kazandırması, öğrenciyi cesaretlendirmesi, farklı etkinlikler yapması, yeniliğe değer vermesi, derste işlenen konularla gündelik yaşam arasında bağlantı kurması ve öğrenciyi gözlemlemesi gerektiği çeşitli çalışmalarda ifade edilmiştir.
Yaratıcı özgüven
Modern dönemde yaratıcılığın ayrıcalıklı bir zümreye ait bir beceri olmadığı ve bireyin kendi yapabilirliğine olan inancının güçlenmesiyle yaratıcılığının artıracağına ilişkin yeni bir kavram doğmuştur: Yaratıcı Özgüven Yaratıcı özgüven kavramı için literatürde farklı tanımlar bulunur. Stanford ve Postdam d.school’da çalışan uzmanlarla gerçekleştirilen bir nitel araştırmada yaratıcı özgüven kavramı “kişinin kendi yaratıcı becerilerine olan güveninin artması” olarak açıklanmıştır. Kavramın ana sözcülerinden olan David Kelly ve Tom Kelly ise yaratıcı özgüveni “bireyin etrafındaki dünyayı değişterebileceğine olan inancı” olarak tanımlamaktadır. 2013 yılında kaleme aldıkları “Yaratıcı Özgüven” başlıklı kitapta ve diğer başka kaynaklarda yazarlar bu inancın güçlendirilebileceğine ve doğru deneyimler ve pratik yaparak desteklendiğinde bireyin yaratıcı özgüveninin artırılabileceğini belirtmektedir.
Bu tanımın beslendiği temel kuramsal çerçeve, Öz-Yeterliktir. Sosyal öğrenme kuramı ve öz yarar alanındaki çalışmalarıyla tanınan Psikolog Albert Bandura, öz-yeterlik kavramını "bireylerin, kendi yaşamlarına etki eden olayları yönlendirebilme kapasitesine sahip olduklarına dair inançları" olarak tanımlar.
Türkiye'de öğretmenlerin yaratıcı özgüvenlerinin eğitimde yarattığı değişime dikkat çekmeyi hedefleyerek, öğretmenlerin ve içindeki yaratıcılığa inanan herkesi bir araya getirmeyi amacıyla 2020 yılından beri düzenlenmekte olan Yaratıcı Özgüven Festivali, yaratıcı özgüven alanında gerçekleştirilen sınırlı çalışmalardan birisidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Yeşilyurt, Etem (31 Mayıs 2020). "Yaratıcılık ve Yaratıcı Düşünme: Tüm Boyut ve Paydaşlarıyla Kapsayıcı Bir Derleme Çalışması". OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi: 1-1. doi:10.26466/opus.662721. ISSN 2528-9527.
- ^ San, İnci (2004). Sanat ve Eğitim : Yaratıcılık Temel Sanat Kuramları Sanat Eleştirisi Yaklaşımları. İstanbul. ISBN . OCLC 1063506178.
- ^ Bessis, P. ve Jaqui, H. (1973). Yaratıcılık nedir? (Çev. S. Gürbaşkan), İstanbul:İstanbul Reklam Yayınları.
- ^ Amabile, Teresa M. “How to Kill Creativity”, Harvard Business Review, 1988
- ^ . www.goodreads.com. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ a b Kelley, Tom; Kelley, David (1 Aralık 2012). "Reclaim Your Creative Confidence". Harvard Business Review. ISSN 0017-8012. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Taş, M, Ürün, A. (2019). Sanat ve Yaratma. kalemisi.
- ^ a b Öztürk, Şafak (2004). "Eğitimde Yaratıcı Düşünme". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 0 (18): 77-84. ISSN 1300-302X.
- ^ Özerbaş, Mehmet Arif (1 Eylül 2011). "Yaratıcı Düşünme Öğrenme Ortamının Akademik Başarı ve Bilgilerin Kalıcılığa Etkisi". Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 31 (3): 675-705. ISSN 1301-9058. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022.
- ^ Tongal, Çiğdem; Çiçek, B. Betül (4 Mart 2021). . Medium (İngilizce). 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Rauth, I., Koppen, E., Jobst, B., & Meinel, C. (2010). . DS 66-2: Proceedings of the 1st International Conference on Design Creativity, Kobe, Japan, May 2010. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kelley, David (2013). Creative confidence : unleashing the creative potential within us all. First edition. Tom Kelley. New York. s. 19-20. ISBN . OCLC 848756224.
- ^ . TED 2012 Konuşması. 2012. 20 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . ResearchGate (İngilizce). 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaraticilik yeni ve kullanisli urunler ve cozumler gelistirmeye yarayan bir bilissel yetenektir Yaraticilik gunumuzde sanattan egitime sagliktan ekonomiye kadar bircok alanda anahtar bir kavram olarak gorulur Gecmiste sadece sanat ve edebiyat baglaminda bir yetenek olarak degerlendirilen bu ozellik zamanla bilim insanlari veya mucitlere ozgu bir yetenek olarak dusunulmus yirminci ve yirmi birinci yuzyilda ise egitimden ekonomiye sagliktan teknolojiye kadar bircok alanin gelismesinde anahtar kavram olarak gorulmustur Koken Yaraticilik kelimesi Latincede yaratmak dogurmak anlamina gelen creare fiilinden tureyerek bati dillerine creativite Fransizca creativity Ingilizce creatividad Ispanyolca olarak evrilmistir TanimTurk Dil Kurumu Sozlugu nde yaraticilik Yaratici olma durumu Yaratma yetenegi ve ruh bilim disiplininde her bireyde var oldugu kabul edilen bir seyi yaratmaya iten farazi yatkinlik olarak tanimlanistir Yaraticilik cesitli kaynaklarda eski fikirlere yeni kimlikler kazandirma ve bilinenlerden yeni sentezler olusturma faaliyetleri ya da yeni kullanabilir fikirler veya problem cozumleri hem bir fikrin kendisi hem de bir fikrin uretim veya problem cozme surecine referans veren bir surec olarak tanimlanmistir Yaraticiligin gelistirilmesiZihin haritalama yaraticiligi arttirmak icin onerilen yontemlerden biridir Farkli disiplinler ve bilimsel ekoller yaraticilik kavramina farkli sekillerde yaklasmaktadir Yaraticilik kamuoyunun genel algisinda cogunlukla sanatcilara ve veya yaratici endustrilere atfedilen bir beceri iken aslinda yaraticiligin herkesin sahip oldugu bir olgu olduguna inanan ve yaraticiligin sadece sanatcilara ozgu bir yetenek olmadigini dusunen yaklasimlar vardir Albert Einstein a atfedilen bir soz yaraticiligin bulasici oldugu ve aktarilabilecegini belirtir Yaraticilik bulasicidir bulastiriniz Yaraticiligin dogustan gelmedigi pratik ederek gelistirilecegine ve ilerlemesi icin uygun ortam ve cevre kosullarinin saglanmasi gerektigine inananlar da bulunmaktadir Yaratici bir bireyin ozellikleri arasinda merak bulus yapma yetisi sabir seruvenci dusunme imgelemci hayal kurucu olma ve imgelerle dusunebilme deney ve arastirmalardan kacmama ve sentezci yargilara varabilme gibi cok sayida farkli olgu bulunmaktadir Yaraticilik ve egitimGunumuz egitim anlayisinda yaratici dusunebilme ve bunu egitim sistemi icinde kullanabilme bir zorunluluk olarak degerlendirilmektedir Ogretmenlerin ve ebeveynlerin yaraticiligi ozendirecek ortamlar yaratabilecekleri dusunulmektedir yaraticiligin nasil gelistigini anlatmaktansa onlardaki yaraticilik bilincini uyarlamalari onemli gorulmektedir Ogretmenlerden ogrencilerinin yaraticilik becerilerine katki sunmak icin onlari yeni cozum uretmeleri icin tesvik etmesi ve bu surecte ozgurce deneme yapmalarina firsat tanimalari beklenmektedir Yaratici dusunmenin gelismesi icin rahat eglenceli keyifli ve zaman baskisi olmayan ortamlar gerektigi ogretmenlerin bu ortami saglamak icin ogrencilerine adil esit davranmasi derse merak duygusu kazandirmasi ogrenciyi cesaretlendirmesi farkli etkinlikler yapmasi yenilige deger vermesi derste islenen konularla gundelik yasam arasinda baglanti kurmasi ve ogrenciyi gozlemlemesi gerektigi cesitli calismalarda ifade edilmistir Yaratici ozguvenModern donemde yaraticiligin ayricalikli bir zumreye ait bir beceri olmadigi ve bireyin kendi yapabilirligine olan inancinin guclenmesiyle yaraticiliginin artiracagina iliskin yeni bir kavram dogmustur Yaratici Ozguven Yaratici ozguven kavrami icin literaturde farkli tanimlar bulunur Stanford ve Postdam d school da calisan uzmanlarla gerceklestirilen bir nitel arastirmada yaratici ozguven kavrami kisinin kendi yaratici becerilerine olan guveninin artmasi olarak aciklanmistir Kavramin ana sozculerinden olan David Kelly ve Tom Kelly ise yaratici ozguveni bireyin etrafindaki dunyayi degisterebilecegine olan inanci olarak tanimlamaktadir 2013 yilinda kaleme aldiklari Yaratici Ozguven baslikli kitapta ve diger baska kaynaklarda yazarlar bu inancin guclendirilebilecegine ve dogru deneyimler ve pratik yaparak desteklendiginde bireyin yaratici ozguveninin artirilabilecegini belirtmektedir Bu tanimin beslendigi temel kuramsal cerceve Oz Yeterliktir Sosyal ogrenme kurami ve oz yarar alanindaki calismalariyla taninan Psikolog Albert Bandura oz yeterlik kavramini bireylerin kendi yasamlarina etki eden olaylari yonlendirebilme kapasitesine sahip olduklarina dair inanclari olarak tanimlar Turkiye de ogretmenlerin yaratici ozguvenlerinin egitimde yarattigi degisime dikkat cekmeyi hedefleyerek ogretmenlerin ve icindeki yaraticiliga inanan herkesi bir araya getirmeyi amaciyla 2020 yilindan beri duzenlenmekte olan Yaratici Ozguven Festivali yaratici ozguven alaninda gerceklestirilen sinirli calismalardan birisidir Ayrica bakinizinnovasyonKaynakca a b c Yesilyurt Etem 31 Mayis 2020 Yaraticilik ve Yaratici Dusunme Tum Boyut ve Paydaslariyla Kapsayici Bir Derleme Calismasi OPUS Uluslararasi Toplum Arastirmalari Dergisi 1 1 doi 10 26466 opus 662721 ISSN 2528 9527 San Inci 2004 Sanat ve Egitim Yaraticilik Temel Sanat Kuramlari Sanat Elestirisi Yaklasimlari Istanbul ISBN 978 975 6361 02 3 OCLC 1063506178 Bessis P ve Jaqui H 1973 Yaraticilik nedir Cev S Gurbaskan Istanbul Istanbul Reklam Yayinlari Amabile Teresa M How to Kill Creativity Harvard Business Review 1988 www goodreads com 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2022 a b Kelley Tom Kelley David 1 Aralik 2012 Reclaim Your Creative Confidence Harvard Business Review ISSN 0017 8012 9 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Tas M Urun A 2019 Sanat ve Yaratma kalemisi a b Ozturk Safak 2004 Egitimde Yaratici Dusunme Ondokuz Mayis Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi 0 18 77 84 ISSN 1300 302X Ozerbas Mehmet Arif 1 Eylul 2011 Yaratici Dusunme Ogrenme Ortaminin Akademik Basari ve Bilgilerin Kaliciliga Etkisi Gazi Universitesi Gazi Egitim Fakultesi Dergisi 31 3 675 705 ISSN 1301 9058 9 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2022 Tongal Cigdem Cicek B Betul 4 Mart 2021 Medium Ingilizce 6 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Rauth I Koppen E Jobst B amp Meinel C 2010 DS 66 2 Proceedings of the 1st International Conference on Design Creativity Kobe Japan May 2010 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kelley David 2013 Creative confidence unleashing the creative potential within us all First edition Tom Kelley New York s 19 20 ISBN 978 0 385 34936 9 OCLC 848756224 TED 2012 Konusmasi 2012 20 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi ResearchGate Ingilizce 9 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2022