Epirojenez, yer kabuğunun geniş bir alanda yükselmesi veya alçalması olayına verilen addır. Bu olayın sonucunda kara veya kıta oluşumu gerçekleşir.
Yer kabuğu, manto üzerinde yüzer durumda bulunur ve belirli bir dengeye sahiptir. Bu dengeye izostatik denge denmektedir. Yer kabuğunun ağırlığının değişmesi bu dengeyi bozar ve bunun sonucunda epirojenik hareketler oluşur. Bu dengenin bozulmasında başlıca nedenler şunlardır; denizlerde birikme, karalarda aşınma, buzullaşma, buzulların erimesi.
Dış kuvvetlerin ayrışmış maddeleri taşıması ya da buzulların erimesi gibi nedenlerden ötürü, yer kabuğunun yükü azalmaktadır. Hafifleyen yer kabuğu, mantonun kaldırma kuvvetinin de etkisiyle yükselirken, deniz seviyesi gerilemektedir. Deniz gerilemesi regresyon olarak anlandırılır. Bu oluşumun sonucunda eski kumsallar, deniz seviyesine göre yüksekte kalır ve kıyı taraçlarını oluşturur.
Yer kabuğu, üzerindeki yük arttığı için alçalmaktadır. Dış kuvvetlerin taşıdığı materyalleri belirli bir alanda biriktirmesi, buzul oluşumu, volkanik faaliyetler sonucu çıkan materyellerin birikmesi gibi nedenlerden dolayı yer kabuğu ağırlaşıp alçalabilir. Yer kabuğu çökerken deniz karaya doğru ilerler, bu olaya transgresyon adı verilir.
Kaynakça
- Hüseyin Samet Arabacı (2022). 10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı. Yıldırım Yayınları. s. 19.
Jeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Epirojenez yer kabugunun genis bir alanda yukselmesi veya alcalmasi olayina verilen addir Bu olayin sonucunda kara veya kita olusumu gerceklesir Yer kabugu manto uzerinde yuzer durumda bulunur ve belirli bir dengeye sahiptir Bu dengeye izostatik denge denmektedir Yer kabugunun agirliginin degismesi bu dengeyi bozar ve bunun sonucunda epirojenik hareketler olusur Bu dengenin bozulmasinda baslica nedenler sunlardir denizlerde birikme karalarda asinma buzullasma buzullarin erimesi Dis kuvvetlerin ayrismis maddeleri tasimasi ya da buzullarin erimesi gibi nedenlerden oturu yer kabugunun yuku azalmaktadir Hafifleyen yer kabugu mantonun kaldirma kuvvetinin de etkisiyle yukselirken deniz seviyesi gerilemektedir Deniz gerilemesi regresyon olarak anlandirilir Bu olusumun sonucunda eski kumsallar deniz seviyesine gore yuksekte kalir ve kiyi taraclarini olusturur Yer kabugu uzerindeki yuk arttigi icin alcalmaktadir Dis kuvvetlerin tasidigi materyalleri belirli bir alanda biriktirmesi buzul olusumu volkanik faaliyetler sonucu cikan materyellerin birikmesi gibi nedenlerden dolayi yer kabugu agirlasip alcalabilir Yer kabugu cokerken deniz karaya dogru ilerler bu olaya transgresyon adi verilir KaynakcaHuseyin Samet Arabaci 2022 10 Sinif Cografya Ders Kitabi Yildirim Yayinlari s 19 Jeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz