Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erbil Vakayinamesi, Süryani dilinde yazılmış, günümüzde Erbil yakınlarında bulunan Adiabene şehrinde yaşayan Hristiyanların tarihi hakkında bilgi veren bir belgedir.
Belge'de Erbil'in ilk metropoliti olarak Pkida (ölümü 115) adında bir ruhban, ikinci metropoliti olarak da Shaq /İshak (123-136) adında bir ruhban ismen nakledilir.
Önemi
Yazar olarak Mesiha-Zeha ismi verilse de bu konu tartışmalıdır. Metnin ne zaman yazıldığı yönünde de çok çeşitli tartışmalar vardır. Bu tartışmalar 6. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar uzanan bir zaman dilimini ele almaktadırlar. Günümüze tamamı ulaşmayan kroniğin esasen milattan sonra 100'den 550 yılına kadar olan tarihi de içerdiği kabul edilir. Kronik sadece Hristiyanlık açısından değil, Sasani İmparatorluğu tarihi açısından da eşi bulunmaz bir değere sahiptir. Yine de kronikte verilen bilgilerin doğruluğu tartışmalıdır, zira verilen bilgilerin test edilmesi mümkün değildir. Kroniğin en ilginç yanlarından birisi, metinde Papa'nın bütün Hristiyanlık üzerindeki üstünlük iddiasını tartışmasıdır.
Roma İmparatorluğu'nda 303 'ten beri görülmeyen bu Hristiyan takibatları üzerine edinilen tüm bilgiler Erbil Vakayinamesi ve Afrahat''ın yazılarından edinilen bilgilerdir.
Orijinallik tartışmaları
Erbil Vakayinamesi 1907 yılında tarafından keşfedilmiştir. Keşfi sonrası Fransızca çevirisi ile yayınladığı metnin orijinal metinle örtüşmeyen tarafları ortaya çıkınca metnin gerçekliği konusunda çeşitli tartışmalar ortaya çıktı. Bazı bilim adamları Mingana'nın metni keşfetmediğini, kendisinin yazdığını iddia etmektedirler. Kroniğin orijinalliğini ilişkilendiren tartışmalar hala devam etmektedir.
Süryani edebiyatının uzmanı kabul edilen Sebastian Brock kroniğin sahte olması gerekmediğini söylemekte, öte yandan metin içindeki tarihsel olmayan bazı bilgilere değinmektedir. Peter Kawerau kroniğin orijinalliğini savunmuş, bunu yaparken kroniğin verdiği bilgilerin bazılarının sadece Bişapur'da bulunan bir yazıtla örtüştüğünü, bu yazıtınsa 1935 yılında yani Mingana'nın yayınının çok daha sonrasında keşfedildiğini ileri sürmüştür. Kawerau'ya göre kronik bu zamana kadar kabul edilenin aksine çok daha güvenilir tarihsel bilgiler sağladığı inancını taşımakta olduğunu ifade etmiştir.
Literatür
- Eduard Sachau: Die Chronik von Arbela. Berlin 1915 (Almanca çevirisi ile; Digitalisat der Universitäts- und Landesbibliothek Sachsen-Anhalt, Halle 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .).
- Julius Assfalg: Zur Textüberlieferung der Chronik von Arbela. Beobachtungen zu Ms. or. fol. 3126. In: Oriens Christianus 50 (1966), S. 19–36.
- J.-M. Fiey, Auteur et date de la Chronique d'Arbeles. In: L'Orient Syrien 12 (1967): 265-302.
- Omert J. Schrier, Syriac Evidence for the Roman-Persian War of 421-422. In: GRBS 33 (1992): 75-86.
- Erich Kettenhofen, Die Chronik von Arbela in der Sicht der Althistorie. In: Simblos 1 (1995), 287–319.
- Josef Wiesehöfer (Hrsg.): Das Partherreich und seine Zeugnisse. Stuttgart 1998, S. 428f. . (Diskussion zur Forschungsgeschichte und Echtheit)
- Christelle Jullien - Florence Jullien: La Chronique d'Arbèles. Propositions pour la fin d'une controverse. In: Oriens Christianus 85 (2001) 41-83.
- Ilaria Ramelli: Il Chronicon di Arbela: Presentazione, traduzione e note essenziali. Madrid 2002.
- Ilaria Ramelli: Il Chronicon di Arbela: una messa a punto storiografica. In: Aevum 80 (2006) 145-164.
İnternet
- (309 kB)
- alternatif İngilizce Çeviri 9 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dipnotlar
Kaynakça
- ^ Yayımlayan Alfons Mingana, Sources Syriaques'te, s. 1-75, Leipzig 1908. Krş. E. Sachau, Die Chronik von Arbela, (Abh. d. Kgl. Preuss. Ak. d. Wissensch. 1915, Nr. 6, Berlin 1915); Türkçesi: Erbil Vakayinameşi, çeviren Erol Sever, Mezopotamya Enstitüsü, Södertälje/İsveç 1998. ikinci basımı, 2002,:Yaba Yayınları, İstanbul.
- ^ Joseph Molitor, Kildaniler ve Doğu Süryani Kilisesi, Yaba Yayınları, s.11
- ^ Alphonse Mingana: Sources Syriaques. Vol. 1 (Mossul - Leipzig 1908).
- ^ Sebastian P. Brock: Syriac Historical Writing: A Survey of the Main Sources. In: Journal of the Iraqi Academy Syriac Corporation 5 (1979/80), S. 1–30.
- ^ Peter Kawerau: Die Chronik von Arbela (= Corpus scriptorum Christianorum Orientalium. Scriptores Syri 199–200). Louvain 1985. (Almanca çeviri)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erbil Vakayinamesi Suryani dilinde yazilmis gunumuzde Erbil yakinlarinda bulunan Adiabene sehrinde yasayan Hristiyanlarin tarihi hakkinda bilgi veren bir belgedir Belge de Erbil in ilk metropoliti olarak Pkida olumu 115 adinda bir ruhban ikinci metropoliti olarak da Shaq Ishak 123 136 adinda bir ruhban ismen nakledilir OnemiYazar olarak Mesiha Zeha ismi verilse de bu konu tartismalidir Metnin ne zaman yazildigi yonunde de cok cesitli tartismalar vardir Bu tartismalar 6 yuzyildan 11 yuzyila kadar uzanan bir zaman dilimini ele almaktadirlar Gunumuze tamami ulasmayan kronigin esasen milattan sonra 100 den 550 yilina kadar olan tarihi de icerdigi kabul edilir Kronik sadece Hristiyanlik acisindan degil Sasani Imparatorlugu tarihi acisindan da esi bulunmaz bir degere sahiptir Yine de kronikte verilen bilgilerin dogrulugu tartismalidir zira verilen bilgilerin test edilmesi mumkun degildir Kronigin en ilginc yanlarindan birisi metinde Papa nin butun Hristiyanlik uzerindeki ustunluk iddiasini tartismasidir Roma Imparatorlugu nda 303 ten be ri gorulmeyen bu Hristiyan takibatlari uzerine edinilen tum bilgiler Erbil Vakayinamesi ve Afrahat in yazilarindan edinilen bilgilerdir Orijinallik tartismalariErbil Vakayinamesi 1907 yilinda tarafindan kesfedilmistir Kesfi sonrasi Fransizca cevirisi ile yayinladigi metnin orijinal metinle ortusmeyen taraflari ortaya cikinca metnin gercekligi konusunda cesitli tartismalar ortaya cikti Bazi bilim adamlari Mingana nin metni kesfetmedigini kendisinin yazdigini iddia etmektedirler Kronigin orijinalligini iliskilendiren tartismalar hala devam etmektedir Suryani edebiyatinin uzmani kabul edilen Sebastian Brock kronigin sahte olmasi gerekmedigini soylemekte ote yandan metin icindeki tarihsel olmayan bazi bilgilere deginmektedir Peter Kawerau kronigin orijinalligini savunmus bunu yaparken kronigin verdigi bilgilerin bazilarinin sadece Bisapur da bulunan bir yazitla ortustugunu bu yazitinsa 1935 yilinda yani Mingana nin yayininin cok daha sonrasinda kesfedildigini ileri surmustur Kawerau ya gore kronik bu zamana kadar kabul edilenin aksine cok daha guvenilir tarihsel bilgiler sagladigi inancini tasimakta oldugunu ifade etmistir LiteraturEduard Sachau Die Chronik von Arbela Berlin 1915 Almanca cevirisi ile Digitalisat der Universitats und Landesbibliothek Sachsen Anhalt Halle 15 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Julius Assfalg Zur Textuberlieferung der Chronik von Arbela Beobachtungen zu Ms or fol 3126 In Oriens Christianus 50 1966 S 19 36 J M Fiey Auteur et date de la Chronique d Arbeles In L Orient Syrien 12 1967 265 302 Omert J Schrier Syriac Evidence for the Roman Persian War of 421 422 In GRBS 33 1992 75 86 Erich Kettenhofen Die Chronik von Arbela in der Sicht der Althistorie In Simblos 1 1995 287 319 Josef Wiesehofer Hrsg Das Partherreich und seine Zeugnisse Stuttgart 1998 S 428f ISBN 3 515 07331 0 Diskussion zur Forschungsgeschichte und Echtheit Christelle Jullien Florence Jullien La Chronique d Arbeles Propositions pour la fin d une controverse In Oriens Christianus 85 2001 41 83 Ilaria Ramelli Il Chronicon di Arbela Presentazione traduzione e note essenziali Madrid 2002 Ilaria Ramelli Il Chronicon di Arbela una messa a punto storiografica In Aevum 80 2006 145 164 Internet 309 kB alternatif Ingilizce Ceviri 9 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde DipnotlarKaynakca Yayimlayan Alfons Mingana Sources Syriaques te s 1 75 Leipzig 1908 Krs E Sachau Die Chronik von Arbela Abh d Kgl Preuss Ak d Wissensch 1915 Nr 6 Berlin 1915 Turkcesi Erbil Vakayinamesi ceviren Erol Sever Mezopotamya Enstitusu Sodertalje Isvec 1998 ikinci basimi 2002 Yaba Yayinlari Istanbul Joseph Molitor Kildaniler ve Dogu Suryani Kilisesi Yaba Yayinlari s 11 Alphonse Mingana Sources Syriaques Vol 1 Mossul Leipzig 1908 Sebastian P Brock Syriac Historical Writing A Survey of the Main Sources In Journal of the Iraqi Academy Syriac Corporation 5 1979 80 S 1 30 Peter Kawerau Die Chronik von Arbela Corpus scriptorum Christianorum Orientalium Scriptores Syri 199 200 Louvain 1985 Almanca ceviri