Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erikli (Eryek) Baba Tekkesi, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde bulunan bir Alevi-Bektaşi dergâhıdır.
 | |
 | |
| Koordinatlar | 40°59′28″K 28°54′53″D / 40.99111°K 28.91472°D |
|---|---|
| Mimari | |
| Tamamlanma | 1993 |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Ahşap |
İstanbul surlarının Yedikule Kapısı dışında, Kazlıçeşme mahallesine adını veren tarihî çeşmenin yakınındadır. Geçmişi, Osmanlı Devleti'nin kurulduğu yıllara kadar giden ve İstabul'un fethi ile ilişkilendirilen dergâh, 1993 yılında yeniden inşa edilip faaliyetlerine başlamıştır. Tekkenin önündeki kitabesiz Erikli Baba Türbesi, günümüzde de pek çok insan tarafından ziyaret edilir.
Tarihçe
Tekkeye adını veren ve bahçesinde mezarı bulunan Erikli (Eryek) Baba'nın gerçek kimliği ve hayatı hakkında bilgiler yetersizdir. Ancak 14. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin kuruluşu sırasında İstanbul'a gelen Horasan erenlerinden olduğu kabul edilir ve kış günü erik bulmasıyla anılır. Gerçek adının Es-seyid Muhammed Eryek olduğu düşünülen Erikli Baba'nın, Hacı Bektaş Veli’nin ilk halifelerinden olduğu kabul edilir.
Osmanlı orduları İstanbul'u kuşattığında yeniçeriler, dergâhın yakınındaki Altınkapı karşısına ordugâh kurmuş; Eryek Baba Dergahı, yeniçerilere gıda ve moral desteğinde bulunmuştu. Dergâh, İstanbul’un fethinden sonra da yeniçerilerin yetiştirildiği bir yer oldu.
Dergâh, geçmişte "Yedikule Bektaşi Dergahı" ve postnişinlik ve zâkirlik yapmış kişilerden dolayı "Sütürşümar Mehmet Baba Dergahı", "Perişan Mehmet Ali Baba Tekkesi", "Şeyh Abdullah Tekkesi", "Zakirbaşı Bektaşi Dergâhı" gibi isimlerle anıldı.
Dergâhın haziresinde mezarı bulunan postnişinlerden biri, Seyyid Mehmet Baba'dır. 1799-1800'de Mehmet Baba'nın ölümünden sonra posta Hüseyin Baba oturmuştur. 1826'da II. Mahmut döneminde Alevi-Bektaşi Ocakları yasaklanıp tahrip edildiğinde tekke yıkıdı, Eryek Baba türbesine ve diğer mezarlara ise dokunulmadı. Postnişin Hüseyin Baba, Birgi'ye sürgün edildi.
Tekkenin yeniden canlandırılması, el-Hac Mehmed Perişan Baba döneminde gerçekleşti. Halefi olan Seyyid Hafız Mustafa Baba, tekkeyi büyüttü.
Dergah, Millî Mücadele yıllarında Mustafa Kemal ve arkadaşlarının yanında yer aldı. Dergah'taki mezarlıkta tüneller kazılarak silah saklandı ve işgale karşı direnen millî güçlere teslim edildi. 1925'te çıkan kanunla tekke ve zaviyeler kapatıldığında bir süre açık kalıp faaliyetlerini sürdüren dergâh daha sonra gönüllü olarak kapandı ve yöneticileri anahtarlarını TBMM'ye teslim etti.
Yapı, 1925’te sonra konut olarak kullanıldı; bakımsız kaldı. İstanbul'un fethinden sonra 550 yıl kadar Kazlıçeşme'de yer tutan deri imalatının çok kirlettiği Kazlıçeşme'de bulunan sanayi tesisleri 1990'da Tuzla'ya taşınmış ve Erikli Baba Dergâhı harabeye dönmüş olarak ortaya çıkmıştır. Dergâh'ı, 1993'te kurulan Erikli Baba Kültür Derneği restore etti.
Günümüzde bünyesinde 600 kişilik aşevi, kurbanlar için kesimhane, cenaze hizmetleri için gasilhane ve morg ve eğitim etkinlikleri için kütüphane bulunur. Yapının ikinci katı, cemevi olarak kullanılır.
Kaynakça
- ^ Yılmaz, Gülay (9 Mart 2015). "Bektaşilik ve İstanbul'daki Bektaşi Tekkeleri Üzerine Bir İnceleme". Osmanlı Araştırmaları. 45 (45): 97-136. doi:10.18589/oa.569965. ISSN 0255-0636. 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2024.
- ^ a b Koc, Almira (1 Ocak 2019). "Erikli Baba Tekkesi ve Toplumsal İşlevleri". Alevilik Araştırmaları Dergisi, Yaz 2019, Sayı 17- The Journal of Alevi Studies, Summer 2019, Issue 17.
- ^ Celal Şener, Erikli Baba Dergâhı, Erikili Baba Kültür Derneği broşürü
- ^ "Erikli Baba Tekkesi". kulturvadisi.com. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erikli Eryek Baba Tekkesi Istanbul un Zeytinburnu ilcesinde bulunan bir Alevi Bektasi dergahidir Erikli Baba TekkesiKoordinatlar40 59 28 K 28 54 53 D 40 99111 K 28 91472 D 40 99111 28 91472MimariTamamlanma1993OzelliklerMalzemelerAhsap Istanbul surlarinin Yedikule Kapisi disinda Kazlicesme mahallesine adini veren tarihi cesmenin yakinindadir Gecmisi Osmanli Devleti nin kuruldugu yillara kadar giden ve Istabul un fethi ile iliskilendirilen dergah 1993 yilinda yeniden insa edilip faaliyetlerine baslamistir Tekkenin onundeki kitabesiz Erikli Baba Turbesi gunumuzde de pek cok insan tarafindan ziyaret edilir TarihceTekkeye adini veren ve bahcesinde mezari bulunan Erikli Eryek Baba nin gercek kimligi ve hayati hakkinda bilgiler yetersizdir Ancak 14 yuzyilda Osmanli Devleti nin kurulusu sirasinda Istanbul a gelen Horasan erenlerinden oldugu kabul edilir ve kis gunu erik bulmasiyla anilir Gercek adinin Es seyid Muhammed Eryek oldugu dusunulen Erikli Baba nin Haci Bektas Veli nin ilk halifelerinden oldugu kabul edilir Osmanli ordulari Istanbul u kusattiginda yeniceriler dergahin yakinindaki Altinkapi karsisina ordugah kurmus Eryek Baba Dergahi yenicerilere gida ve moral desteginde bulunmustu Dergah Istanbul un fethinden sonra da yenicerilerin yetistirildigi bir yer oldu Dergah gecmiste Yedikule Bektasi Dergahi ve postnisinlik ve zakirlik yapmis kisilerden dolayi Sutursumar Mehmet Baba Dergahi Perisan Mehmet Ali Baba Tekkesi Seyh Abdullah Tekkesi Zakirbasi Bektasi Dergahi gibi isimlerle anildi Dergahin haziresinde mezari bulunan postnisinlerden biri Seyyid Mehmet Baba dir 1799 1800 de Mehmet Baba nin olumunden sonra posta Huseyin Baba oturmustur 1826 da II Mahmut doneminde Alevi Bektasi Ocaklari yasaklanip tahrip edildiginde tekke yikidi Eryek Baba turbesine ve diger mezarlara ise dokunulmadi Postnisin Huseyin Baba Birgi ye surgun edildi Tekkenin yeniden canlandirilmasi el Hac Mehmed Perisan Baba doneminde gerceklesti Halefi olan Seyyid Hafiz Mustafa Baba tekkeyi buyuttu Dergah Milli Mucadele yillarinda Mustafa Kemal ve arkadaslarinin yaninda yer aldi Dergah taki mezarlikta tuneller kazilarak silah saklandi ve isgale karsi direnen milli guclere teslim edildi 1925 te cikan kanunla tekke ve zaviyeler kapatildiginda bir sure acik kalip faaliyetlerini surduren dergah daha sonra gonullu olarak kapandi ve yoneticileri anahtarlarini TBMM ye teslim etti Yapi 1925 te sonra konut olarak kullanildi bakimsiz kaldi Istanbul un fethinden sonra 550 yil kadar Kazlicesme de yer tutan deri imalatinin cok kirlettigi Kazlicesme de bulunan sanayi tesisleri 1990 da Tuzla ya tasinmis ve Erikli Baba Dergahi harabeye donmus olarak ortaya cikmistir Dergah i 1993 te kurulan Erikli Baba Kultur Dernegi restore etti Gunumuzde bunyesinde 600 kisilik asevi kurbanlar icin kesimhane cenaze hizmetleri icin gasilhane ve morg ve egitim etkinlikleri icin kutuphane bulunur Yapinin ikinci kati cemevi olarak kullanilir Kaynakca Yilmaz Gulay 9 Mart 2015 Bektasilik ve Istanbul daki Bektasi Tekkeleri Uzerine Bir Inceleme Osmanli Arastirmalari 45 45 97 136 doi 10 18589 oa 569965 ISSN 0255 0636 21 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2024 a b Koc Almira 1 Ocak 2019 Erikli Baba Tekkesi ve Toplumsal Islevleri Alevilik Arastirmalari Dergisi Yaz 2019 Sayi 17 The Journal of Alevi Studies Summer 2019 Issue 17 Celal Sener Erikli Baba Dergahi Erikili Baba Kultur Dernegi brosuru Erikli Baba Tekkesi kulturvadisi com 2 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2024