Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir.Ermenistan, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 5 Eylül 1993'te onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.
2024 itibarıyla, Ermenistan'da listede dört alan ve geçici listede beş alan bulunmaktadır. Tamamı kültürel miras olan ülkedeki üç Dünya Mirası'ndan ilki, 1996'da listelenen Hağpat Manastırı'ydı. 2000 yılında Sanahin Manastırı da Hağpat Manastırı ile beraber listeye eklendi. Aynı yıl, Geğard Manastırı ve yukarı Azat Vadisi'nden oluşan bir grupla birlikte, Eçmiyazin'deki katedral ve kiliseler ile Zvartnots arkeolojik sit alanından oluşan ikinci bir grup daha listeye dahil edildi.
Dünya Mirasları listesi
UNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; Her alan kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültüreldir ve vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.
| Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
| Hağpat Manastırı ve Sanahin Manastırı |  | Lori | 1996 | 777; ii, iv (kültürel) | 10. yüzyılın ikinci yarısında III. Aşot'un karısı Kraliçe Hosrovanuş tarafından yaptırılan her iki manastıra da 13. yüzyıla kadar ek binalar eklenmiştir. Hağpat Manastırı (resimdeki) Dünya Mirasları Listesi'ne 1996'da, Sanahin Manastırı ise 2000 yılında alınmıştır. |
| Geğard Manastırı ve yukarı Azat Vadisi |  | Kotayk | 2000 | 960; ii (kültürel) | Geğard Manastırı, Azat Nehri'nin yakınlarında konumlanır. Rivayete göre manastırı 4. yüzyılda Aydınlatıcı Grigor inşa ettirmiştir. Manastırın ana şapeli 13. yüzyılda inşa edildi. Aynı zamanda kaya kiliseleri, mezarlar, oda ve birkaç haçkar içerir. |
| Eçmiyazin'deki katedraller ve kiliseler ve Zvartnots arkeolojik sit alanı |  | Armavir | 2000 | 1011; ii, iii (kültürel) | Eçmiyazin'deki katedraller ve kiliseler şunları içermektedir: Eçmiyazin Katedrali (resimdeki, 301'de inşa edilmiş), Azize Gayane Kilisesi (630), Azize Hripsime Kilisesi (618) ve Şoğakat Kilisesi (1694'te 4. yüzyıldan kalma bir şapel üzerine inşa edilmiş). Zvartnots Katedrali 7. yüzyılda inşa edilmiş, fakat muhtemelen bir deprem nedeniyle 10. yüzyılda yıkılmıştır. |
Geçici liste
Dünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesine aday göstermeler, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir. Ermenistan, 2024 itibarıyla geçici listesine dört alan kaydetti.
| Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
| Divin şehri arkeolojik sit alanı |  | Ararat | 1995 | ii, iii, vi (kültürel) | Kral III. Hüsrev, 4. yüzyılda Divin'de Ermenistan'ın başkenti ve katolikosluğun merkezi olarak hizmet vermesi için bir saray inşa etti. Divin, Sasani ve Arminiya dönemlerinde de başkent olmaya devam etti. 13. yüzyılda ise şehir, Moğollar tarafından tahrip edildi. |
| Yereruyk arkeolojik sit alanı ve Yereruyk bazilikası |  | Şirak | 1995 | iii, iv, vi (kültürel) | Yereruyk, 4. yüzyılda inşa edildi. Bu nedenle Ermenistan'daki en eski Hristiyan anıtlarından biridir. 17. yüzyılda bir deprem nedeniyle hasar gördü. Günümüzde harabe halindedir. |
| Noravank Manastırı ve yukarı Amağu Vadisi |  | Vayots Dzor | 1995 | i, iii, vi, vii, ix (karma) | Manastır, 13. yüzyılda Amağu Nehri'nin yakınlarında inşa edildi. Ayrıca manastırdaki bazı yapılar, Momik tarafından tasarlanmıştı. |
| Tatevi Anapat, Tatev Manastırı ve Vorotan Nehri civarındaki bölgeler |  | Sünik | 1995 | i, ii, iv, vi, vii, ix (karma) | 9. yüzyıl ve 13. yüzyıl arası bir tarihten kaldığı düşünülen Tatev Manastırı, Vorotan Kanyonu'nun yukarısında; 17. yüzyılda inşa edilen Tatevi Anapat ise vadinin altında yer alır. 850 metre derinliği ile Vorotan Kanyonu, ülkenin en derin kanyonudur. |
| Vişaplar ve Tirinkatar kültürel peyzaşı |  | Aragatsotn | 2024 | ii, iii, vi (kültürel) | Ermenistan'ın yüksek dağlarında bulunan, 2 ila 5 metre arasında değişen, günümüze kadar korunabilmiş, üzerinde yerel halk tarafından "vişap" olarak adlandırılan ejderha ikonografileri barındıran bazalttan yapılmış dikili taşlardır. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "The World Heritage Convention". UNESCO World Heritage Centre. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2010.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO World Heritage Centre. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
- ^ a b c "Armenia". UNESCO World Heritage Centre. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "Monasteries of Haghpat and Sanahin". UNESCO World Heritage Centre. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "Monasteries of Haghpat and Sanahin (Documents)". UNESCO World Heritage Centre. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "Monastery of Geghard and the Upper Azat Valley". UNESCO World Heritage Centre. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "Cathedral and Churches of Echmiatsin and the Archaeological Site of Zvartnots". UNESCO World Heritage Centre. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists: Armenia". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.
- ^ "The archaeological site of the city of Dvin". UNESCO World Heritage Centre. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ Kettenhofen, Erich (2 Aralık 2011). "Dvin". Encyclopædia Iranica. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
- ^ "The basilica and archaeological site of Yererouk". UNESCO World Heritage Centre. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "The monastery of Noravank and the upper Amaghou Valley". UNESCO World Heritage Centre. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "The monasteries of Tatev and Tatevi Anapat and the adjacent areas of the Vorotan Valley". UNESCO World Heritage Centre. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ . UNESCO World Heritage Centre. 12 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2024.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ermenistan'daki Dünya Mirasları listesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- UNESCO - Armenia (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Egitim Bilim ve Kultur Orgutu UNESCO Dunya Miraslari 1972 yilinda kurulan UNESCO Dunya Mirasi Sozlesmesi nde tanimlandigi sekliyle kulturel veya dogal miras acisindan onem tasiyan yerlerdir Ermenistan Dunya Kulturel ve Dogal Mirasinin Korunmasina Dair Sozlesme yi 5 Eylul 1993 te onaylayarak tarihi yerlerini listeye dahil edilmeye uygun hale getirdi Hagpat Sanahin Ecmiyazin Zvartnots Gegard Azat NehriErmenistan daki Dunya Miraslari nin konumlari 2024 itibariyla Ermenistan da listede dort alan ve gecici listede bes alan bulunmaktadir Tamami kulturel miras olan ulkedeki uc Dunya Mirasi ndan ilki 1996 da listelenen Hagpat Manastiri ydi 2000 yilinda Sanahin Manastiri da Hagpat Manastiri ile beraber listeye eklendi Ayni yil Gegard Manastiri ve yukari Azat Vadisi nden olusan bir grupla birlikte Ecmiyazin deki katedral ve kiliseler ile Zvartnots arkeolojik sit alanindan olusan ikinci bir grup daha listeye dahil edildi Dunya Miraslari listesiUNESCO alanlari on kritere gore listelemektedir Her alan kriterlerden en az birini karsilamasi gerekir i den vi ye kadar olan kriterler kultureldir ve vii den x e kadar olan kriterler dogaldir Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO verileri AciklamaHagpat Manastiri ve Sanahin Manastiri Lori 1996 777 ii iv kulturel 10 yuzyilin ikinci yarisinda III Asot un karisi Kralice Hosrovanus tarafindan yaptirilan her iki manastira da 13 yuzyila kadar ek binalar eklenmistir Hagpat Manastiri resimdeki Dunya Miraslari Listesi ne 1996 da Sanahin Manastiri ise 2000 yilinda alinmistir Gegard Manastiri ve yukari Azat Vadisi Kotayk 2000 960 ii kulturel Gegard Manastiri Azat Nehri nin yakinlarinda konumlanir Rivayete gore manastiri 4 yuzyilda Aydinlatici Grigor insa ettirmistir Manastirin ana sapeli 13 yuzyilda insa edildi Ayni zamanda kaya kiliseleri mezarlar oda ve birkac hackar icerir Ecmiyazin deki katedraller ve kiliseler ve Zvartnots arkeolojik sit alani Armavir 2000 1011 ii iii kulturel Ecmiyazin deki katedraller ve kiliseler sunlari icermektedir Ecmiyazin Katedrali resimdeki 301 de insa edilmis Azize Gayane Kilisesi 630 Azize Hripsime Kilisesi 618 ve Sogakat Kilisesi 1694 te 4 yuzyildan kalma bir sapel uzerine insa edilmis Zvartnots Katedrali 7 yuzyilda insa edilmis fakat muhtemelen bir deprem nedeniyle 10 yuzyilda yikilmistir Gecici listeDunya Mirasi listesinde yer alan alanlara ek olarak uye devletler aday gostermeyi dusunebilecekleri gecici alanlarin bir listesini de tutabilirler Dunya Mirasi listesine aday gostermeler yalnizca alanin daha once gecici listede yer almasi durumunda kabul edilir Ermenistan 2024 itibariyla gecici listesine dort alan kaydetti Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO kriterleri AciklamaDivin sehri arkeolojik sit alani Ararat 1995 ii iii vi kulturel Kral III Husrev 4 yuzyilda Divin de Ermenistan in baskenti ve katolikoslugun merkezi olarak hizmet vermesi icin bir saray insa etti Divin Sasani ve Arminiya donemlerinde de baskent olmaya devam etti 13 yuzyilda ise sehir Mogollar tarafindan tahrip edildi Yereruyk arkeolojik sit alani ve Yereruyk bazilikasi Sirak 1995 iii iv vi kulturel Yereruyk 4 yuzyilda insa edildi Bu nedenle Ermenistan daki en eski Hristiyan anitlarindan biridir 17 yuzyilda bir deprem nedeniyle hasar gordu Gunumuzde harabe halindedir Noravank Manastiri ve yukari Amagu Vadisi Vayots Dzor 1995 i iii vi vii ix karma Manastir 13 yuzyilda Amagu Nehri nin yakinlarinda insa edildi Ayrica manastirdaki bazi yapilar Momik tarafindan tasarlanmisti Tatevi Anapat Tatev Manastiri ve Vorotan Nehri civarindaki bolgeler Sunik 1995 i ii iv vi vii ix karma 9 yuzyil ve 13 yuzyil arasi bir tarihten kaldigi dusunulen Tatev Manastiri Vorotan Kanyonu nun yukarisinda 17 yuzyilda insa edilen Tatevi Anapat ise vadinin altinda yer alir 850 metre derinligi ile Vorotan Kanyonu ulkenin en derin kanyonudur Visaplar ve Tirinkatar kulturel peyzasi Aragatsotn 2024 ii iii vi kulturel Ermenistan in yuksek daglarinda bulunan 2 ila 5 metre arasinda degisen gunumuze kadar korunabilmis uzerinde yerel halk tarafindan visap olarak adlandirilan ejderha ikonografileri barindiran bazalttan yapilmis dikili taslardir Ayrica bakinizErmenistan da turizmKaynakca The World Heritage Convention UNESCO World Heritage Centre 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2010 Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage UNESCO World Heritage Centre 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2021 a b c Armenia UNESCO World Heritage Centre 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 UNESCO World Heritage Centre The Criteria for Selection UNESCO Dunya Miras Merkezi 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 Monasteries of Haghpat and Sanahin UNESCO World Heritage Centre 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 Monasteries of Haghpat and Sanahin Documents UNESCO World Heritage Centre 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 Monastery of Geghard and the Upper Azat Valley UNESCO World Heritage Centre 26 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 Cathedral and Churches of Echmiatsin and the Archaeological Site of Zvartnots UNESCO World Heritage Centre 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 UNESCO World Heritage Centre Tentative Lists UNESCO Dunya Miras Merkezi 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 UNESCO World Heritage Centre Tentative Lists Armenia UNESCO Dunya Miras Merkezi 21 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2024 The archaeological site of the city of Dvin UNESCO World Heritage Centre 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 Kettenhofen Erich 2 Aralik 2011 Dvin Encyclopaedia Iranica 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2021 The basilica and archaeological site of Yererouk UNESCO World Heritage Centre 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 The monastery of Noravank and the upper Amaghou Valley UNESCO World Heritage Centre 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 The monasteries of Tatev and Tatevi Anapat and the adjacent areas of the Vorotan Valley UNESCO World Heritage Centre 25 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 UNESCO World Heritage Centre 12 Mart 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ermenistan daki Dunya Miraslari listesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir UNESCO Armenia Ingilizce