Erol Tümertekin, (d. 23 Temmuz 1926, İstanbul – ö. 15 Mayıs 2012, İstanbul), beşerî ve iktisadî coğrafya alanında yaptığı çalışmalarla Türk coğrafya bilimine önemli katkılarda bulunmuş coğrafyacı. Mimar Han Tümertekin'in babasıdır.
Erol Tümertekin | |
---|---|
Doğum | 23 Temmuz 1926 İstanbul |
Ölüm | 15 Mayıs 2012 (85 yaşında) |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye |
Mezun olduğu okul(lar) | İstanbul Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalı | Coğrafya |
Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi İstanbul Teknik Üniversitesi Mimar Sinan Üniversitesi |
Doktora danışmanı | Ali Tanoğlu |
Doktora öğrencileri | Nazmiye Özgüç Ayşe Nur Timor |
Hayatı
Erol Tümertekin 23 Temmuz 1926 tarihinde İstanbul’da doğdu. 1948 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin coğrafya enstitüsünden mezun oldu. 1950 yılında aynı okulda beşeri ve iktisadî coğrafya kürsüsünde araştırma görevlisi olarak akademik hayata başladı. 1952’de coğrafya doktoru, 1956’da doçent ve 1964'te de coğrafya profesörü unvanlarını aldı.
Erol Tümertekin, doktora çalışmalarını tamamladıktan sonra Whitbeck Vakfı bursu ile ABD’de bulunan University of Wisconsin-Madison’e gitti. Orada, şu anda coğrafyanın babaları olarak anılan, coğrafi metodolojinin önde gelen adlarından Richard Hartshorne’nun, iklim çalışmalarıyla ünlü Glenn Trewartha’nın, ünlü fiziki coğrafyacı Vernor Finch’in ve o sıralarda adı geçen üniversitede misafir öğretim üyesi olarak bulunan, Alman çağdaş coğrafya biliminin kurucularından Carl Troll’ün öğrencisi olmuş ve kazandığı çağdaş coğrafî görüşleri Türkiye'ye aktarmıştır. Tümertekin’in yaptığı çok yönlü ve uygulamalı coğrafya çalışmaları, geleneksel coğrafya çalışmalarından farklı olarak, güncel sorun ve konuların çağdaş yöntemlerle ele alınması, Türkiye'de coğrafya bilim dalının gelişmesine önemli katkıları olmuştur. Ağır Demir Sanayii ve Türkiye’deki Durumu başlıklı doktora tezi, sistemli ve uygulamalı coğrafya çalışmalarının Türkiye’de coğrafya biliminin ilgi alanına girmesine vesile olmuştur.
Doçentlik çalışması ise bölgesel uygulamalı coğrafyaya bir örnek olarak kurak bölgelerde ziraat konusundadır. Ulaşım, coğrafi metodoloji, iklimle ilgili istatistiksel çalışmalar, planlama–coğrafya ilişkisi, merkezi iş alanları gibi birçok konudaki hemen hemen ilk yayınları kendisinin gerçekleştirmiş olması yanında, Türkiye'deki coğrafi çalışmalarda öteden beri ihmal edilen “kadınlar”ı inceleme konusu olarak ilk ele alanın da yine Prof. Dr. Erol Tümertekin’dir. Çağdaş coğrafi görüşle yaptığı çalışmalarının sayısı hem oldukça fazladır hem de çoğu kitabı güncellenerek tekrar tekrar basılmıştır. Bunun, Türkiye'deki coğrafya bilim dalının geçmişte fazla üretken olmamasından doğan boşluğu doldurma ihtiyacı ve çabasıyla da ilişkisi vardır. Örneğin 1968 tarihli Türkiye’de İç Göçler başlıklı eseri, yalnız coğrafya alanında değil, sosyal bilimler alanında da Türkiye'de tamamlanmış ve neşredilmiş ilk çalışmalardan biridir. Türkiye'nin nüfus haritası ve nüfus yapısıyla, özellikle de iç göçler ve kademeli göçlerle ilgili birçok yayını bulunmaktadır. Tümertekin, Türkiye'deki nüfus çalışmalarına coğrafî açıdan yaklaşan ilk akademisyenlerden biridir.
Meslekî Hayatı
Erol Tümertekin’in bilimsel araştırmalarında en dikkati çeken tarafı kendisini İstanbul’a adamış olmasıdır. National Geographic Society'nin başkanı Gilbert M. Grosvenor’un “Şehirlerin anlatacak çok şeyi vardır. Her blok ayrı bir araştırma alanı, ayrı bir arazidir.” sözüne tam olarak uygun düşen çabalarında İstanbul’u, araştırmaları için, kendisine arazi olarak seçti. Nitekim, 1960'lardan beri kendisine araştırma alanı olarak seçtiği İstanbul ile ilgili çeşitli coğrafî konularda 4 ayrı kitap ve 23 makale kaleme aldı. Türkiye dışında, Japonya’dan Polonya’ya, ABD’den Rusya’ya kadar, Türkiye’de araştırmalarına en çok atıf yapılan, belki de tek coğrafyacı olduğu söylenebilir. Yabancı dillerdeki yayınlarından başka, araştırmalarının bir bölümü de uluslararası dergi ve bültenlerde neşredildi.
Prof. Tümertekin, coğrafya alanında çok sayıda ders kitabı kazandırdı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin coğrafya bölümünün yanı sıra, aynı üniversitenin iktisat ve siyasal bilgiler fakültelerinde ve dahi İstanbul Teknik Üniversitesi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde de uzun yıllar ders verdi.
Erol Tümertekin, birçok uluslararası araştırmada da yer aldı: UNESCO’nun Kurak ve Yarı Kurak Bölgeler araştırması; Pennsylvania Üniversitesi’nin Ortadoğu’da su konulu araştırması ile Ford Vakfı adına yapılan Türkiye’de sosyal bilimlerin durumuyla ilgili bir araştırmasında da görev aldı. Amerikan Journal of Developing Areas başlıklı derginin yayın kurulunda 30 yıldan fazla görev yaptı.
Uluslararası Coğrafya Birliği/ International Geographical Union'in uygulamalı coğrafya, tarımsal tipoloji, ekonomik kalkınmanın bölgesel yönleri, dünya nüfus haritası konularında teşkil edilmiş çeşitli komisyonlarında görev aldı. Fransız coğrafya bilim çevreleriyle olan yakın ilişkilerinden dolayı, 1821 yılında kurulan ve dünyanın en eski coğrafya derneği olan Fransız Société de Géographie tarafından 1982 yılında onur üyeliğine seçildi. Uzun yıllar İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde yönetim kurulu üyeliği, coğrafya enstitüsü müdürlüğü ve bir süre dekan yardımcılığı yapan Erol Tümertekin 11 yıl da coğrafya bölüm başkanlığı yaptı.
Eserlerinden Bazıları
Kitaplar
- İstanbul İnsan ve Mekân, 2017,
- Coğrafya: Geçmiş - Kavramlar - Coğrafyacılar, (Prof. Dr. Nazmiye Özgüç ile birlikte), 2014,
- Ekonomik Coğrafya, (Prof. Dr. Nazmiye Özgüç ile birlikte), 2006,
- Beşeri Coğrafya: İnsan, Kültür, Mekân (Prof. Dr. Nazmiye Özgüç ile birlikte), 1998,
- Ağır Demir Sanayii ve Türkiye’deki Durumu, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını, No: 16, 1954.
- Kurak Bölgelerde Ziraat, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını No: 96, 1957.
- Türkiye Nüfusu - Population of Turkey, (N. Tunçdilek ile), İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını No: 25, 1959.
- Türkiye’de Şehirlerin Fonksiyonel Sınıflandırılması. A Functional Classification of Cities in Turkey, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını, No.43, 1965.
- Amerika Birleşik Devletleri Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını, No.46, 1967.
Makaleler
- Türkiye’de filoksera, (Phylloxera in Turkey), İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.1:67-86, 1951.
- Tuz Gölü bölgesinde coğrafî müşahadeler, (A.Ardel ile), İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.5-6:169-178, 1953-1954.
- Türkiye’nin 1954 buğday istihsali hakkında bir araştırma, Türk Coğrafya Dergisi, No.13-14:173-178, 1955.
- Sanayinin kuruluş yeri, İkinci İskan ve Şehircilik Haftası Konferansları, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay., No.79-61:33-48, 1958.
- Türkiye’de yağışlı günler, (H.Cöntürk ile), İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.10:129-137, 1959.
- Sanayi bölgelerinin tespiti meselesi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Sayı 1-4, 1959.
- Bölge planlamasında coğrafyacının rolü, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.11:51-55, 1960.
- İzmir’de sanayi faaliyetlerinin bünyesi ve dağılışı, Türk Coğrafya Dergisi, No.21-45-62, 1961.
- İstanbul’da sanayi faaliyetlerinin bünyesi ve Türkiye sanayiindeki yeri, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, Sayı 10:105-125, 1961.
- Pazarlama coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.12:117-124, 1961.
- 1960'ta Türkiye nüfusu, (N. Tunçdilek ile), İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.12:78-89, 1961.
- Bölge düzenleme ve gelişme problemlerinin incelenmesinde coğrafyacının yeri, (J.Tricart’dan çeviri), İstanbul Üniversitesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Dergisi No.2:79-94, 1975.
- Türkiye’de iç göçler üzerine, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.22:29-42, 1977.
- Türkiye’de iç göçlerde yeni eğilimler, İTÜ Mimarlık Fakültesi Şehircilik Enstitüsü Dergisi No.14:18-33, 1977.
- Türkiye coğrafyasında Ord. Prof. Ali Tanoğlu’nun yeri, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, No.23:97-110, 1980.
- Beşerî coğrafya: Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Bilim, s.187-215, Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara, 1997.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erol Tumertekin d 23 Temmuz 1926 Istanbul o 15 Mayis 2012 Istanbul beseri ve iktisadi cografya alaninda yaptigi calismalarla Turk cografya bilimine onemli katkilarda bulunmus cografyaci Mimar Han Tumertekin in babasidir Erol TumertekinDogum23 Temmuz 1926 IstanbulOlum15 Mayis 2012 85 yasinda MilliyetTurkVatandaslik TurkiyeMezun oldugu okul lar Istanbul UniversitesiKariyeriDaliCografyaCalistigi kurumlarIstanbul Universitesi Istanbul Teknik Universitesi Mimar Sinan UniversitesiDoktora danismaniAli TanogluDoktora ogrencileriNazmiye Ozguc Ayse Nur TimorHayatiErol Tumertekin 23 Temmuz 1926 tarihinde Istanbul da dogdu 1948 yilinda Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi nin cografya enstitusunden mezun oldu 1950 yilinda ayni okulda beseri ve iktisadi cografya kursusunde arastirma gorevlisi olarak akademik hayata basladi 1952 de cografya doktoru 1956 da docent ve 1964 te de cografya profesoru unvanlarini aldi Erol Tumertekin doktora calismalarini tamamladiktan sonra Whitbeck Vakfi bursu ile ABD de bulunan University of Wisconsin Madison e gitti Orada su anda cografyanin babalari olarak anilan cografi metodolojinin onde gelen adlarindan Richard Hartshorne nun iklim calismalariyla unlu Glenn Trewartha nin unlu fiziki cografyaci Vernor Finch in ve o siralarda adi gecen universitede misafir ogretim uyesi olarak bulunan Alman cagdas cografya biliminin kurucularindan Carl Troll un ogrencisi olmus ve kazandigi cagdas cografi gorusleri Turkiye ye aktarmistir Tumertekin in yaptigi cok yonlu ve uygulamali cografya calismalari geleneksel cografya calismalarindan farkli olarak guncel sorun ve konularin cagdas yontemlerle ele alinmasi Turkiye de cografya bilim dalinin gelismesine onemli katkilari olmustur Agir Demir Sanayii ve Turkiye deki Durumu baslikli doktora tezi sistemli ve uygulamali cografya calismalarinin Turkiye de cografya biliminin ilgi alanina girmesine vesile olmustur Docentlik calismasi ise bolgesel uygulamali cografyaya bir ornek olarak kurak bolgelerde ziraat konusundadir Ulasim cografi metodoloji iklimle ilgili istatistiksel calismalar planlama cografya iliskisi merkezi is alanlari gibi bircok konudaki hemen hemen ilk yayinlari kendisinin gerceklestirmis olmasi yaninda Turkiye deki cografi calismalarda oteden beri ihmal edilen kadinlar i inceleme konusu olarak ilk ele alanin da yine Prof Dr Erol Tumertekin dir Cagdas cografi gorusle yaptigi calismalarinin sayisi hem oldukca fazladir hem de cogu kitabi guncellenerek tekrar tekrar basilmistir Bunun Turkiye deki cografya bilim dalinin gecmiste fazla uretken olmamasindan dogan boslugu doldurma ihtiyaci ve cabasiyla da iliskisi vardir Ornegin 1968 tarihli Turkiye de Ic Gocler baslikli eseri yalniz cografya alaninda degil sosyal bilimler alaninda da Turkiye de tamamlanmis ve nesredilmis ilk calismalardan biridir Turkiye nin nufus haritasi ve nufus yapisiyla ozellikle de ic gocler ve kademeli goclerle ilgili bircok yayini bulunmaktadir Tumertekin Turkiye deki nufus calismalarina cografi acidan yaklasan ilk akademisyenlerden biridir Mesleki HayatiErol Tumertekin in bilimsel arastirmalarinda en dikkati ceken tarafi kendisini Istanbul a adamis olmasidir National Geographic Society nin baskani Gilbert M Grosvenor un Sehirlerin anlatacak cok seyi vardir Her blok ayri bir arastirma alani ayri bir arazidir sozune tam olarak uygun dusen cabalarinda Istanbul u arastirmalari icin kendisine arazi olarak secti Nitekim 1960 lardan beri kendisine arastirma alani olarak sectigi Istanbul ile ilgili cesitli cografi konularda 4 ayri kitap ve 23 makale kaleme aldi Turkiye disinda Japonya dan Polonya ya ABD den Rusya ya kadar Turkiye de arastirmalarina en cok atif yapilan belki de tek cografyaci oldugu soylenebilir Yabanci dillerdeki yayinlarindan baska arastirmalarinin bir bolumu de uluslararasi dergi ve bultenlerde nesredildi Prof Tumertekin cografya alaninda cok sayida ders kitabi kazandirdi Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi nin cografya bolumunun yani sira ayni universitenin iktisat ve siyasal bilgiler fakultelerinde ve dahi Istanbul Teknik Universitesi ve Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi nde de uzun yillar ders verdi Erol Tumertekin bircok uluslararasi arastirmada da yer aldi UNESCO nun Kurak ve Yari Kurak Bolgeler arastirmasi Pennsylvania Universitesi nin Ortadogu da su konulu arastirmasi ile Ford Vakfi adina yapilan Turkiye de sosyal bilimlerin durumuyla ilgili bir arastirmasinda da gorev aldi Amerikan Journal of Developing Areas baslikli derginin yayin kurulunda 30 yildan fazla gorev yapti Uluslararasi Cografya Birligi International Geographical Union in uygulamali cografya tarimsal tipoloji ekonomik kalkinmanin bolgesel yonleri dunya nufus haritasi konularinda teskil edilmis cesitli komisyonlarinda gorev aldi Fransiz cografya bilim cevreleriyle olan yakin iliskilerinden dolayi 1821 yilinda kurulan ve dunyanin en eski cografya dernegi olan Fransiz Societe de Geographie tarafindan 1982 yilinda onur uyeligine secildi Uzun yillar Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi nde yonetim kurulu uyeligi cografya enstitusu mudurlugu ve bir sure dekan yardimciligi yapan Erol Tumertekin 11 yil da cografya bolum baskanligi yapti Eserlerinden BazilariKitaplar Istanbul Insan ve Mekan 2017 ISBN 978 9753330701 Cografya Gecmis Kavramlar Cografyacilar Prof Dr Nazmiye Ozguc ile birlikte 2014 ISBN 978 9757206347 Ekonomik Cografya Prof Dr Nazmiye Ozguc ile birlikte 2006 ISBN 978 9757206071 Beseri Cografya Insan Kultur Mekan Prof Dr Nazmiye Ozguc ile birlikte 1998 ISBN 978 9757206156 Agir Demir Sanayii ve Turkiye deki Durumu Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Yayini No 16 1954 Kurak Bolgelerde Ziraat Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi Yayini No 96 1957 Turkiye Nufusu Population of Turkey N Tuncdilek ile Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Yayini No 25 1959 Turkiye de Sehirlerin Fonksiyonel Siniflandirilmasi A Functional Classification of Cities in Turkey Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Yayini No 43 1965 Amerika Birlesik Devletleri Cografyasi Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Yayini No 46 1967 Makaleler Turkiye de filoksera Phylloxera in Turkey Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 1 67 86 1951 Tuz Golu bolgesinde cografi musahadeler A Ardel ile Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 5 6 169 178 1953 1954 Turkiye nin 1954 bugday istihsali hakkinda bir arastirma Turk Cografya Dergisi No 13 14 173 178 1955 Sanayinin kurulus yeri Ikinci Iskan ve Sehircilik Haftasi Konferanslari Siyasal Bilgiler Fakultesi Yay No 79 61 33 48 1958 Turkiye de yagisli gunler H Conturk ile Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 10 129 137 1959 Sanayi bolgelerinin tespiti meselesi Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi Mecmuasi Sayi 1 4 1959 Bolge planlamasinda cografyacinin rolu Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 11 51 55 1960 Izmir de sanayi faaliyetlerinin bunyesi ve dagilisi Turk Cografya Dergisi No 21 45 62 1961 Istanbul da sanayi faaliyetlerinin bunyesi ve Turkiye sanayiindeki yeri Istanbul Universitesi Sosyoloji Dergisi Sayi 10 105 125 1961 Pazarlama cografyasi Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 12 117 124 1961 1960 ta Turkiye nufusu N Tuncdilek ile Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 12 78 89 1961 Bolge duzenleme ve gelisme problemlerinin incelenmesinde cografyacinin yeri J Tricart dan ceviri Istanbul Universitesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Dergisi No 2 79 94 1975 Turkiye de ic gocler uzerine Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 22 29 42 1977 Turkiye de ic goclerde yeni egilimler ITU Mimarlik Fakultesi Sehircilik Enstitusu Dergisi No 14 18 33 1977 Turkiye cografyasinda Ord Prof Ali Tanoglu nun yeri Istanbul Universitesi Cografya Enstitusu Dergisi No 23 97 110 1980 Beseri cografya Cumhuriyet Doneminde Turkiye de Bilim s 187 215 Turkiye Bilimler Akademisi Ankara 1997 Kaynakca a b c d e Ozguc N 1994 Tumertekin Erol Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi Cilt VII s 308 Istanbul Tuncel H Yigit A Celikbag S 2010 Turkiye Cografya Bibliyografyasi Kitaplar ve Makaleler Bilecik Univ Yay No 2 Ankara