Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erzurum Taarruzu (Rusça: Эрзурумское сражение ya da Erzurum Muharebesi) Rus İmparatorluk Ordusu'nun, I. Dünya Savaşı sırasında, stratejik Erzurum kentinin ele geçirilmesine yol açan Kafkasya Cephesi'ne yönelik büyük bir kış saldırısıydı. Osmanlı ordusu, kış aylarında, Rusların zaferine yol açan bir dizi beklenmedik terslik yaşadı.
| Erzurum Taarruzu | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi | |||||||||
 Le Petit Journal 27 Şubat 1916 Erzurum'dan sonra Türklerin çekilişi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Rus İmparatorluğu |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Nikolay Yudeniç |  Abdülkerim Paşa | ||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||
| Rus Kafkas Ordusu | 3. Ordu | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 120,000 338 ağır silah | 80,000 150 ağır silah | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 17,000 (2,300 öldürüldü) | 40,000'den fazla (13,000 savaş esiri dahil) | ||||||||
Arka plan
Sarıkamış Harekâtı'ndaki yenilgiden sonra Osmanlılar yeniden örgütlenmeye çalıştı. Ermeni Kırımı, güçlerini tedarik etmeyi bir sorun haline getirdi. Osmanlı Ordusu'nun ikmalini yapan Ermenilerin ticareti kesintiye uğradı. Ermeni askerlerinin çalışma taburlarına atılması sorunu daha da kötüleştirdi. Ancak, 1915 boyunca, cephenin kuzey kesimleri sessiz kaldı.
Aynı zamanda, Çanakkale Savaşı'nın sona ermesi ile önemli miktarda Türk askeri başa çıkması Rus Kafkas Ordusu komutanı Nikolay Yudeniç'i bir taarruz başlatmaya hazırlanmasına neden oldu. Bölgedeki ana kaleler Erzurum'u, ardından Trabzon'u almayı umuyordu. Erzurum, dağlarda bir dizi kale tarafından korunduğu için bu zor hedefti.
Mevcut Osmanlı tümenlerinden sekizi Kafkas Cephesi için tayin edildi. Yudeniç, Osmanlı tümenleri yeniden konuşlandırılıp savaşa hazır hale getirilmeden önce bir saldırı başlatabileceğine inanıyordu.
Tarafların güçleri
Rusya
Rusların 130.000 piyade ve 35.000 süvarisi vardı. Ayrıca yedekte 160.000 asker, 150 ikmal kamyonu ve Sibirya Hava Filosu'nun 20 uçağı vardı. Diğer kaynaklara göre, saldıran grup (Rus Kafkas ordusu) yaklaşık 120 bin kişiyi ve 338 silahı içeriyordu.
Osmanlı
Osmanlı kuvvetlerinin bölgede 78.000 askerden oluşuyordu.
Harekatlar
Osmanlı Başkomutanlığı kış aylarında herhangi bir Rus harekâtı beklemiyordu. Mahmut Kâmil Paşa İstanbul'da, Kurmay Başkanı yardımcısı Albay Felix Guse ise Almanya'daydı. General Yudeniç büyük bir kış saldırısı başlattı.
Savunma hatları
Rusların sayılarda hafif bir üstünlüğü vardı ama sadece sayılara güvenemezlerdi. Bu nedenle Rus planı, hattın zayıf bir bölümünü kırmaktı.
10 Ocak'ta, ilk taarruz XI. Kolordusuna yöneltildi. İlk çarpışma Azkani köyü ve onun dağ zirvesi Kara Urgan'da oldu.
17 Ocak'ta Köprüköy Muharebesi'nde Erzurum yolu üzerindeki ana kasaba olan Köprüköy'deki kuvvetler ayrılmak zorunda kaldı. 18 Ocak'ta Rus kuvvetleri Erzurum yolu üzerinde bulunan ve 23 Ocak'ta Üçüncü Ordu karargahının yeni yeri olan Hasankale'ye yanaştı.
29 Ocak'ta Mahmut Kâmil Paşa İstanbul'dan döndü. Rusların sadece Erzurum'a saldırmakla kalmayıp Van Gölü çevresindeki taarruz güney kanadını da yenileyeceğini hissediyordu. Güneydeki Hınıs, Muş'tan takviye gelmesin diye 7 Şubat'ta alındı. Mahmut Kâmil Paşa savunma hatlarını güçlendirmeye çalıştı. Bu, Osmanlı yedek kuvvetlerinin çoğunu çekti ve dikkatlerini daha kuzeydeki belirleyici saldırıdan uzaklaştırdı.
11 ve 12 Şubat tarihlerinde önemli bir topçu platformu olan Deveboynu Sırtı yoğun çatışmalara sahne oldu. Deveboynu Sırtı'nın kuzeyinde, Rus kolları, Osmanlıların geçilmez olarak gördüğü Kargapazar sırtı üzerinden yaklaştı. X. Kolordu hattın bu bölümünü koruyordu ve komutanı tümenlerini birbirlerini destekleyemeyecekleri şekilde konumlandırmıştı. Mahmut Kâmil Paşa'nın Deveboynu Sırtı bölgesinde beş tümeni vardı, ancak bu konumun kuzeyindeki olaylara tepki vermekte yavaş kaldı.
Erzurum Şehri
Kale hem kuzeyden hem de doğudan Rus tehdidi altındaydı. Zaferler ile Rus Ordusu Erzurum'a olan mesafeyi temizlemişti. Ruslar artık ağır tahkim edilmiş bir kale olan Erzurum'u almayı planlıyorlardı. Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu'nun en iyi korunan ikinci şehri olarak kabul edilmekteydi. Kale 235 adet top ile korunmaktaydı. Surları, şehri iki halka halinde 180°'lik bir yay üzerinde kaplıyordu. Merkezi alanı kaplayan on bir kale ve bataryalar vardı. Kanatlar, her kanatta iki kaleden oluşan bir grup tarafından korunuyordu. Osmanlı Üçüncü Ordusu, çevreyi yeterince idare edecek askerlerden yoksundu.
11 Şubat'ta Ruslar Erzurum çevresindeki müstahkem oluşumları bombalamaya başladı. Şiddetli çatışmalar patlak verdi. 350 kişilik Osmanlı taburları, 1000 kişilik Rus taburlarına karşı savunmak zorunda kaldı. Kuşatılmış Osmanlılar için birkaç takviye vardı. Ruslar üç günde Erzurum ovasına hakim yükseklere ulaşmayı başarmışlardı. Artık Üçüncü Ordu'nun liderleri için şehrin kaybedildiği açıktı. Osmanlı birlikleri cephedeki müstahkem bölgelerden çekilmeye ve Erzurum şehrini boşaltmaya başladılar.
12 Şubat'ta Karagöbek Kalesi alındı. 13'ünde, Ruslar saldırılarına devam etti.
14 Şubat'ta Tafet Kalesi alındı ve Ruslar şimdi şehirlerin savunmasının her iki halkasını da delmişlerdi.
15 Şubat'a kadar Erzurum'u çevreleyen kalan kaleler boşaltıldı.
16'sı sabahı erken saatlerde şehre ilk girenler arasında Rus Kazakları da vardı. Osmanlı birlikleri başarılı bir şekilde geri çekildi ve kuşatmaktan kaçındı, ancak kayıplar zaten yüksekti ve 327 parça top Ruslara kaybedilmişti. Üçüncü Ordu'nun destek birimleri ve kasabanın hastanesinde yaklaşık 250 yaralı esir alındı.
Hava keşifleri Osmanlıların geri çekildiğini ortaya çıkarsa da, Rus takibi olabileceği kadar etkili olmadı. Bu arada X. ve XI. Kolordu'nun kalıntıları Erzurum'un 8 kilometre (5,0 mi) doğusunda başka bir savunma hattı kurdu.
Kayıplar
Saldırının Köprüköy Muharebesi olarak bilinen ilk aşaması, Osmanlılar için 20.000 ve Ruslar için 12.000 kayıpla sonuçlandı. Taarruz sonunda, bizzat Erzurum kentinin işgali sırasında, Ruslar 9 sancak, 5.000 mahkûm ve 327 silah ele geçirdi. Osmanlıların kaybı yaklaşık 10.000 öldürüp ya da yaralı ve 5.000 esirdi. Rusların kaybu ise 1.000 ölü, 4.000 yaralı ve diğer 4.000 ise soğuk ısırmasından etkilenmiştir.
Neticesi
Erzurum'u kaybetmesi havayı bir anda değiştirdiği için Osmanlı Devleti'nin Çanakkale Zaferi'ndeki zaferinin tadına varma şansı olmamıştır. 10. ve 13. Tümenlerden oluşan V. Kolordusu Gelibolu'dan getirildi. 27 Şubat'ta Mahmut Kâmil Paşa'nın yerine Vehip Paşa getirildi. Karargahın yeni yeri Erzincan oldu. Erzurum Taarruzu'nun bir başka sonucu olarak da Nisan ayında Trabzon düştü.
Edebiyat
Erzurum Taarruzu, John Buchan'ın Greenmantle romanının doruk noktasını oluşturur.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Jukes, Geoffrey (2002). The First World War: The Eastern Front 1914-1918 (İngilizce). 1. Cilt. Osprey Publishing. s. 9. ISBN . 11 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
- ^ a b c d e "Эрзурум. Большая Российская энциклопедия". 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
- ^ a b c d e f g h i Walton, 1984
- ^ a b c d e f g Allen & Muratoff
- ^ Allen & Muratoff 1999, s. 342.
- ^ Allen & Muratoff 1999, s. 363.
- Genel
- Walton, Robert (1984). The Fall of Erzerum. Marshall Cavendish Illustrated Encyclopedia of World War I, vol iv (İngilizce). New York: Marshall Cavendish Corporation. ss. 1262-1264. ISBN .
- Allen, W.E.D.; Muratoff, Paul (1999). Caucasian Battlefields, A History of Wars on the Turco-Caucasian Border, 1828-1921 (İngilizce). ss. 351-363. ISBN .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Erzurum Taarruzu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- YouTube'da Storming and Capture of Erzurum
- The Great War’ vol. 6, edited by H.W. Wilson, Chapter 109 'The Renewed Russian Offensive and the Fall of Erzerum' by F. A. McKenzie 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Children’s Story of the War’ vol 5 'The Advance on Erzurum' by Sir Edward Parrott, M.A. L.L.D. 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erzurum Taarruzu Rusca Erzurumskoe srazhenie ya da Erzurum Muharebesi Rus Imparatorluk Ordusu nun I Dunya Savasi sirasinda stratejik Erzurum kentinin ele gecirilmesine yol acan Kafkasya Cephesi ne yonelik buyuk bir kis saldirisiydi Osmanli ordusu kis aylarinda Ruslarin zaferine yol acan bir dizi beklenmedik terslik yasadi Erzurum TaarruzuI Dunya Savasi nda Kafkasya CephesiLe Petit Journal 27 Subat 1916 Erzurum dan sonra Turklerin cekilisiTarih11 16 Subat 1916BolgeErzurum Osmanli ImparatorluguSonucRus zaferiCografi DegisikliklerRuslar Erzurum u ve Mus u isgal ettilerTaraflar Rus Imparatorlugu Osmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerNikolay YudenicAbdulkerim PasaCatisan birliklerRus Kafkas Ordusu3 OrduGucler120 000 338 agir silah80 000 150 agir silahKayiplar17 000 2 300 olduruldu 40 000 den fazla 13 000 savas esiri dahil Arka planSarikamis Harekati ndaki yenilgiden sonra Osmanlilar yeniden orgutlenmeye calisti Ermeni Kirimi guclerini tedarik etmeyi bir sorun haline getirdi Osmanli Ordusu nun ikmalini yapan Ermenilerin ticareti kesintiye ugradi Ermeni askerlerinin calisma taburlarina atilmasi sorunu daha da kotulestirdi Ancak 1915 boyunca cephenin kuzey kesimleri sessiz kaldi Ayni zamanda Canakkale Savasi nin sona ermesi ile onemli miktarda Turk askeri basa cikmasi Rus Kafkas Ordusu komutani Nikolay Yudenic i bir taarruz baslatmaya hazirlanmasina neden oldu Bolgedeki ana kaleler Erzurum u ardindan Trabzon u almayi umuyordu Erzurum daglarda bir dizi kale tarafindan korundugu icin bu zor hedefti Mevcut Osmanli tumenlerinden sekizi Kafkas Cephesi icin tayin edildi Yudenic Osmanli tumenleri yeniden konuslandirilip savasa hazir hale getirilmeden once bir saldiri baslatabilecegine inaniyordu Taraflarin gucleriRusya Ruslarin 130 000 piyade ve 35 000 suvarisi vardi Ayrica yedekte 160 000 asker 150 ikmal kamyonu ve Sibirya Hava Filosu nun 20 ucagi vardi Diger kaynaklara gore saldiran grup Rus Kafkas ordusu yaklasik 120 bin kisiyi ve 338 silahi iceriyordu Osmanli Osmanli kuvvetlerinin bolgede 78 000 askerden olusuyordu HarekatlarOsmanli Baskomutanligi kis aylarinda herhangi bir Rus harekati beklemiyordu Mahmut Kamil Pasa Istanbul da Kurmay Baskani yardimcisi Albay Felix Guse ise Almanya daydi General Yudenic buyuk bir kis saldirisi baslatti Savunma hatlari Rus askerleri ele gecirilen Turk silahlari onunde Ruslarin sayilarda hafif bir ustunlugu vardi ama sadece sayilara guvenemezlerdi Bu nedenle Rus plani hattin zayif bir bolumunu kirmakti 10 Ocak ta ilk taarruz XI Kolordusuna yoneltildi Ilk carpisma Azkani koyu ve onun dag zirvesi Kara Urgan da oldu 17 Ocak ta Koprukoy Muharebesi nde Erzurum yolu uzerindeki ana kasaba olan Koprukoy deki kuvvetler ayrilmak zorunda kaldi 18 Ocak ta Rus kuvvetleri Erzurum yolu uzerinde bulunan ve 23 Ocak ta Ucuncu Ordu karargahinin yeni yeri olan Hasankale ye yanasti 29 Ocak ta Mahmut Kamil Pasa Istanbul dan dondu Ruslarin sadece Erzurum a saldirmakla kalmayip Van Golu cevresindeki taarruz guney kanadini da yenileyecegini hissediyordu Guneydeki Hinis Mus tan takviye gelmesin diye 7 Subat ta alindi Mahmut Kamil Pasa savunma hatlarini guclendirmeye calisti Bu Osmanli yedek kuvvetlerinin cogunu cekti ve dikkatlerini daha kuzeydeki belirleyici saldiridan uzaklastirdi 11 ve 12 Subat tarihlerinde onemli bir topcu platformu olan Deveboynu Sirti yogun catismalara sahne oldu Deveboynu Sirti nin kuzeyinde Rus kollari Osmanlilarin gecilmez olarak gordugu Kargapazar sirti uzerinden yaklasti X Kolordu hattin bu bolumunu koruyordu ve komutani tumenlerini birbirlerini destekleyemeyecekleri sekilde konumlandirmisti Mahmut Kamil Pasa nin Deveboynu Sirti bolgesinde bes tumeni vardi ancak bu konumun kuzeyindeki olaylara tepki vermekte yavas kaldi Erzurum Sehri Kale hem kuzeyden hem de dogudan Rus tehdidi altindaydi Zaferler ile Rus Ordusu Erzurum a olan mesafeyi temizlemisti Ruslar artik agir tahkim edilmis bir kale olan Erzurum u almayi planliyorlardi Erzurum Osmanli Imparatorlugu nun en iyi korunan ikinci sehri olarak kabul edilmekteydi Kale 235 adet top ile korunmaktaydi Surlari sehri iki halka halinde 180 lik bir yay uzerinde kapliyordu Merkezi alani kaplayan on bir kale ve bataryalar vardi Kanatlar her kanatta iki kaleden olusan bir grup tarafindan korunuyordu Osmanli Ucuncu Ordusu cevreyi yeterince idare edecek askerlerden yoksundu 11 Subat ta Ruslar Erzurum cevresindeki mustahkem olusumlari bombalamaya basladi Siddetli catismalar patlak verdi 350 kisilik Osmanli taburlari 1000 kisilik Rus taburlarina karsi savunmak zorunda kaldi Kusatilmis Osmanlilar icin birkac takviye vardi Ruslar uc gunde Erzurum ovasina hakim yukseklere ulasmayi basarmislardi Artik Ucuncu Ordu nun liderleri icin sehrin kaybedildigi acikti Osmanli birlikleri cephedeki mustahkem bolgelerden cekilmeye ve Erzurum sehrini bosaltmaya basladilar 12 Subat ta Karagobek Kalesi alindi 13 unde Ruslar saldirilarina devam etti 14 Subat ta Tafet Kalesi alindi ve Ruslar simdi sehirlerin savunmasinin her iki halkasini da delmislerdi 15 Subat a kadar Erzurum u cevreleyen kalan kaleler bosaltildi 16 si sabahi erken saatlerde sehre ilk girenler arasinda Rus Kazaklari da vardi Osmanli birlikleri basarili bir sekilde geri cekildi ve kusatmaktan kacindi ancak kayiplar zaten yuksekti ve 327 parca top Ruslara kaybedilmisti Ucuncu Ordu nun destek birimleri ve kasabanin hastanesinde yaklasik 250 yarali esir alindi Hava kesifleri Osmanlilarin geri cekildigini ortaya cikarsa da Rus takibi olabilecegi kadar etkili olmadi Bu arada X ve XI Kolordu nun kalintilari Erzurum un 8 kilometre 5 0 mi dogusunda baska bir savunma hatti kurdu KayiplarErzurum da ele gecirilen sancaklari tutan Rus askerleri Saldirinin Koprukoy Muharebesi olarak bilinen ilk asamasi Osmanlilar icin 20 000 ve Ruslar icin 12 000 kayipla sonuclandi Taarruz sonunda bizzat Erzurum kentinin isgali sirasinda Ruslar 9 sancak 5 000 mahkum ve 327 silah ele gecirdi Osmanlilarin kaybi yaklasik 10 000 oldurup ya da yarali ve 5 000 esirdi Ruslarin kaybu ise 1 000 olu 4 000 yarali ve diger 4 000 ise soguk isirmasindan etkilenmistir NeticesiErzurum u kaybetmesi havayi bir anda degistirdigi icin Osmanli Devleti nin Canakkale Zaferi ndeki zaferinin tadina varma sansi olmamistir 10 ve 13 Tumenlerden olusan V Kolordusu Gelibolu dan getirildi 27 Subat ta Mahmut Kamil Pasa nin yerine Vehip Pasa getirildi Karargahin yeni yeri Erzincan oldu Erzurum Taarruzu nun bir baska sonucu olarak da Nisan ayinda Trabzon dustu EdebiyatErzurum Taarruzu John Buchan in Greenmantle romaninin doruk noktasini olusturur KaynakcaOzel a b Jukes Geoffrey 2002 The First World War The Eastern Front 1914 1918 Ingilizce 1 Cilt Osprey Publishing s 9 ISBN 9781841763422 11 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2024 a b c d e Erzurum Bolshaya Rossijskaya enciklopediya 9 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2022 a b c d e f g h i Walton 1984 a b c d e f g Allen amp Muratoff Allen amp Muratoff 1999 s 342 Allen amp Muratoff 1999 s 363 GenelWalton Robert 1984 The Fall of Erzerum Marshall Cavendish Illustrated Encyclopedia of World War I vol iv Ingilizce New York Marshall Cavendish Corporation ss 1262 1264 ISBN 0 86307 181 3 Allen W E D Muratoff Paul 1999 Caucasian Battlefields A History of Wars on the Turco Caucasian Border 1828 1921 Ingilizce ss 351 363 ISBN 0 89839 296 9 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Erzurum Taarruzu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir YouTube da Storming and Capture of Erzurum The Great War vol 6 edited by H W Wilson Chapter 109 The Renewed Russian Offensive and the Fall of Erzerum by F A McKenzie 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Children s Story of the War vol 5 The Advance on Erzurum by Sir Edward Parrott M A L L D 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde