Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eşeysiz üreme tek bir organizmadan yalnızca bu organizmanın genlerini alarak yeni bir canlı üremesidir. Bu üreme yönteminde ploitlik görülmez. durumu dışında eşeysiz üreme sonucu oluşan organizma, ana organizmanın birebir genetik kopyasıdır. Daha dar bir tanımlama gametlerin birleşmesi dışında oluşan üreme yöntemi demek olan agamogenez terimidir. Eşeysiz üreme arkea, bakteri ve protistler gibi tek hücreli organizmalar için ana üreme yoludur. Birçok bitki ve mantar da eşeysiz ürer.
Tüm prokaryotlar eşeysiz olarak üreseler de bazen bakteriyel konjugasyon, transformasyon, transdüksiyon gibi yatay gen transferi mekanizmaları rekombinasyon anlamında eşeyli üremeye benzetilir. Çok hücreli canlılarda, özellikle hayvanlarda tamamen eşeysiz üreme görece nadir olarak görülmektedir. Çok hücreli canlılarda eşeyli üremenin neden çok yaygın olduğu anlaşılamamıştır. Günümüzdeki hipotezler eşeysiz üremenin hızlı popülasyon artışında ve kararlı ortamlarda kısa süreli avantajları olabileceğini ancak eşeyli üremenin daha hızlı bir genetik çeşitlilik sağlayarak değişen ortamlara adaptasyonda çok bariz bir avantajı olduğunu önermektedir. Gelişimsel kısıtlamalar neden çok az hayvan türünün yaşam döngüleri boyunca eşeyli üremeden neden tamamen vazgeçtiğini açıklayabilir. Eşeyli üremeden eşeysiz üremeye geçmenin önündeki kısıtlardan biri mayoz bölünmenin kaybolmasıyla birlikte mayoz bölünme sayesinde DNA tahribatının rekombinasyon sayesinde koruyucu onarımında yok olması olabilir.
Eşeysiz Üreme Çeşitleri
Bölünerek Üreme
Prokaryot canlılarda (arke ve bakteriler), ana hücrenin basitçe ikiye bölünerek gerçekleştirdiği üreme çeşididir. Oluşan iki hücre de genetik olarak birbirinin aynısıdır. Ökaryotlarda (protistler ve tek hücreli mantarlar) mitoza oldukça benzer bir şekilde gerçekleşebilir.
Tomurcuklanma
Tek hücreli canlılarda (bira mayası gibi) ve çok hücreli canlılar (şapkalı mantar, sölenter vb.) görülür. Ana hücre kendisinden bir çıkıntı oluşturarak, anne ve kızı gibi, kendisinden daha küçük bir hücre oluşturur. Tomurcuk ana canlıdan kopana kadar ona bağlı bir şekilde büyür.
Çoğu çok hücreli canlı yaşam döngülerinde spor üretmelerine sporogenez denir. Hayvanlar ve bazı protistalarda mayoz hemen döllenme tarafından izlendiğinden spor oluşumu gözlenmez. Lakin bitkiler ve çoğu algde görülen mayoz ile gametten ziyade haploit (n) kromozomlu sporlar oluşur. Bu sporlar döllenme olmadan çok hücreli bireyler haline gelir. Bu canlılar mitozla yeni gametler oluşturabilir. Eşeyli üreme ve eşeysiz üremenin bu şekilde birbirini takip etmesine metagenez (döl almışı) denir. Eşeyli üremeyi döllenme ile tanımladığımız için sporla üremeye, ne kadar mayozla oluşup kromozom sayısında bir yarıya inme olsa da, eşeyli üreme demiyoruz. Bitkilerin yaşam döngüsünde çoğalma için sporla üreme ve eşeyli üremenin bir arada bulunması gereklidir.
Vejetatif Üreme
Bitkilerde tohum, mayoz, spor ya da döllenme olmadan görülen çoğalma biçimidir. Çelik, yumru, rizom, sürünücü gövde gibi bitki kısımlarından yeni bir bitki üretilmesidir. Aşılama ve doku kültürü de bu kısma girer.
Partenogenez
Yumurta hücresinin döllenme olmadan gelişerek yeni bir birey oluşturmasıdır. Döllenmemiş yumurta mitozla gelişir ve erkek birey oluşturur.
Kaynakça
- ^ Narra HP, Ochman H; Ochman (2006). "Of what use is sex to bacteria?". Current Biology. 16 (17). ss. R705-710. doi:10.1016/j.cub.2006.08.024. (PMID) 16950097.
- ^ Dawson KJ (Ekim 1995). "The Advantage of Asexual Reproduction: When is it Two-fold?". Journal of Theoretical Biology. 176 (3). ss. 341-347. doi:10.1006/jtbi.1995.0203. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2014.
- ^ Engelstädter J (Kasım 2008). "Constraints on the evolution of asexual reproduction". BioEssays. 30 (11–12). ss. 1138-1150. doi:10.1002/bies.20833. (PMID) 18937362.
- ^ Bernstein H, Hopf FA, Michod RE; Hopf; Michod (1987). "The molecular basis of the evolution of sex". Adv. Genet. Advances in Genetics. Cilt 24. ss. 323-70. doi:10.1016/s0065-2660(08)60012-7. ISBN . (PMID) 3324702.
- ^ Avise, J. (2008) Clonality: The Genetics, Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals. See pp. 22-25. Oxford University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eseysiz ureme tek bir organizmadan yalnizca bu organizmanin genlerini alarak yeni bir canli uremesidir Bu ureme yonteminde ploitlik gorulmez durumu disinda eseysiz ureme sonucu olusan organizma ana organizmanin birebir genetik kopyasidir Daha dar bir tanimlama gametlerin birlesmesi disinda olusan ureme yontemi demek olan agamogenez terimidir Eseysiz ureme arkea bakteri ve protistler gibi tek hucreli organizmalar icin ana ureme yoludur Bircok bitki ve mantar da eseysiz urer Ciger otlarinda eseysiz ureme yoluyla olusan filoid Tum prokaryotlar eseysiz olarak ureseler de bazen bakteriyel konjugasyon transformasyon transduksiyon gibi yatay gen transferi mekanizmalari rekombinasyon anlaminda eseyli uremeye benzetilir Cok hucreli canlilarda ozellikle hayvanlarda tamamen eseysiz ureme gorece nadir olarak gorulmektedir Cok hucreli canlilarda eseyli uremenin neden cok yaygin oldugu anlasilamamistir Gunumuzdeki hipotezler eseysiz uremenin hizli populasyon artisinda ve kararli ortamlarda kisa sureli avantajlari olabilecegini ancak eseyli uremenin daha hizli bir genetik cesitlilik saglayarak degisen ortamlara adaptasyonda cok bariz bir avantaji oldugunu onermektedir Gelisimsel kisitlamalar neden cok az hayvan turunun yasam donguleri boyunca eseyli uremeden neden tamamen vazgectigini aciklayabilir Eseyli uremeden eseysiz uremeye gecmenin onundeki kisitlardan biri mayoz bolunmenin kaybolmasiyla birlikte mayoz bolunme sayesinde DNA tahribatinin rekombinasyon sayesinde koruyucu onariminda yok olmasi olabilir Eseysiz Ureme Cesitleri Bolunerek Ureme Prokaryot canlilarda arke ve bakteriler ana hucrenin basitce ikiye bolunerek gerceklestirdigi ureme cesididir Olusan iki hucre de genetik olarak birbirinin aynisidir Okaryotlarda protistler ve tek hucreli mantarlar mitoza oldukca benzer bir sekilde gerceklesebilir Tomurcuklanma Tek hucreli canlilarda bira mayasi gibi ve cok hucreli canlilar sapkali mantar solenter vb gorulur Ana hucre kendisinden bir cikinti olusturarak anne ve kizi gibi kendisinden daha kucuk bir hucre olusturur Tomurcuk ana canlidan kopana kadar ona bagli bir sekilde buyur Sporla Ureme Cogu cok hucreli canli yasam dongulerinde spor uretmelerine sporogenez denir Hayvanlar ve bazi protistalarda mayoz hemen dollenme tarafindan izlendiginden spor olusumu gozlenmez Lakin bitkiler ve cogu algde gorulen mayoz ile gametten ziyade haploit n kromozomlu sporlar olusur Bu sporlar dollenme olmadan cok hucreli bireyler haline gelir Bu canlilar mitozla yeni gametler olusturabilir Eseyli ureme ve eseysiz uremenin bu sekilde birbirini takip etmesine metagenez dol almisi denir Eseyli uremeyi dollenme ile tanimladigimiz icin sporla uremeye ne kadar mayozla olusup kromozom sayisinda bir yariya inme olsa da eseyli ureme demiyoruz Bitkilerin yasam dongusunde cogalma icin sporla ureme ve eseyli uremenin bir arada bulunmasi gereklidir Vejetatif Ureme Bitkilerde tohum mayoz spor ya da dollenme olmadan gorulen cogalma bicimidir Celik yumru rizom surunucu govde gibi bitki kisimlarindan yeni bir bitki uretilmesidir Asilama ve doku kulturu de bu kisma girer Partenogenez Yumurta hucresinin dollenme olmadan geliserek yeni bir birey olusturmasidir Dollenmemis yumurta mitozla gelisir ve erkek birey olusturur Kaynakca Narra HP Ochman H Ochman 2006 Of what use is sex to bacteria Current Biology 16 17 ss R705 710 doi 10 1016 j cub 2006 08 024 PMID 16950097 Dawson KJ Ekim 1995 The Advantage of Asexual Reproduction When is it Two fold Journal of Theoretical Biology 176 3 ss 341 347 doi 10 1006 jtbi 1995 0203 8 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2014 Engelstadter J Kasim 2008 Constraints on the evolution of asexual reproduction BioEssays 30 11 12 ss 1138 1150 doi 10 1002 bies 20833 PMID 18937362 Bernstein H Hopf FA Michod RE Hopf Michod 1987 The molecular basis of the evolution of sex Adv Genet Advances in Genetics Cilt 24 ss 323 70 doi 10 1016 s0065 2660 08 60012 7 ISBN 9780120176243 PMID 3324702 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Avise J 2008 Clonality The Genetics Ecology and Evolution of Sexual Abstinence in Vertebrate Animals See pp 22 25 Oxford University Press ISBN 019536967X ISBN 978 0195369670