Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fatma Nudiye Yalçı, Nudiye Hüseyin (1904, İstanbul – 1969, Sofya), Türk yazar, çevirmen. İlk Türk kadın oyun yazarıdır.
| Fatma Nudiye Yalçı | |
|---|---|
| Doğum | 1904 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1969 Sofya, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti |
| Takma ad | Nudiye Hüseyin |
| Meslek | Yazar, çevirmen |
| Dil | Türkçe |
| Milliyet | Türk |
| Evlilik | Nizamettin Nazif Bey |
Çeşitli Marksist eserleri Türkçeye çevirmiştir. 1938 yılında Donanma Davası’nda yargılanıp ve 10 yılını cezaevinde geçirmiş bir sosyalisttir. Vatan Partisi'nde aktif rol almıştır. Tiyatrocu Beklan Algan’ın teyzesidir.
Yaşamı
1904'te İstanbul'da doğdu. İstanbullu, varlıklı bir ailenin kızıydı. Notre Dame de Sion Fransız Lisesi'nde okudu ancak I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı'nın İttifak Devletleri'nin yanında yer alması sonucu Fransız lisesi kapanmasıyla mezun olamadı. Eğitimine özel derslerle devam etti. Yükseköğrenimine Darülfünun Felsefe bölümünde devam etti. Edebiyata ilgisi de üniversite yıllarında başladı. Mezuniyetinden sonra dönemin tanınmış gazetecilerinden Nizamettin Nazif Bey ile evlendi; Nudiye Nizamettin adını aldı. Bir Marksist olan eşi Nizamettin Nazif’ten Marksizm'in temel ilkelerini öğrendi. Evlilikleri 1928'de boşanma ile sonuçlandı.
Dönemin muhalif dergilerinden olan ve sol görüşteki aydınların ikinci adresi haline gelen (Resimli Ay)'da Doktor Hikmet Kıvılcımlı ile tanıştı. 1932'den itibaren birlikte yaşadılar ancak evlenmediler. Birlikte Marksizm Bibliyoteki isimli bir kitabevi kurdular; daha sonra Kıvılcımlı Kütüphanesi'nde yayıncılık yaptılar. Fatma Nudiye Hanım, kendisinin hazırladığı Sosyete ve Teknik kitabını Hikmet Bey’e ithaf etti. Engels’in “Maymunun İnsanlaşması Prosesinde Emeğin Rolü”, “Marksizmin Prensipleri”; Marx’ın “Klasik Alman Felsefesinin Sonu ve Ludwig Feuerbach”, “Enternasyonal İşçiler Cemiyetini Açış Hitabesi” eserlerini Türkçe’ye çevirdi.
1938'de Yavuz Zırhlısı'na bir öğrencinin dolabında Kıvılcımlı kütüphanesinden alınmış broşürlerinin bulunması nedeniyle Kıvılcımlı ile birlikte gözaltına alındı. Yavuz Zırhlısı'nda yapılan yargılamalar sonucunda orduyu isyana teşvik ve komünist faaliyette bulunmaktan suçlu bulundu. Sinop Cezaevi'nde 10 yıl hapis yattı. 1948'de tahliye oldu. 2 yıl sonra tahliye olan Doktor Kıvılcımlı’nın Sultanahmet Cezaevi günlerinden itibaren platonik bir aşk yaşadığı Emine Hanım’la cezaevinden çıktıktan sonra evlendiğinde dahi Dr. Kıvılcımlı’dan kopmadı. 1954'te Doktor Kıvılcımlı'nın kurduğu Vatan Partisi'nde üyeliğe seçildi ve parti çalışmalarına katıldı.
1957 seçim kampanyasında Fatma Nudiye Sirkeci'deki olaylı mitingde konuşma yaparken atılan bir kiremit parçası ile yaralandı. “Ameleden adamları mevki-i iktidara getirmek” suçundan dava açılarak 1958’de kapatılan Vatan Partisi’nin diğer yöneticileriyle birlikte tutuklandı. İki yıl tutuklu kaldığı davadan beraat ederek çıktı.
1960’lardan sonra siyasi hareketlerin içinde yer almadı. 1965’te kanser tedavisi için yurtdışına çıktı. Romanya'dan Bulgaristan’a geçti. 1967–1969 tarihleri arasında Doğu Almanya’nın Leipzig şehrine TKP organı Bizim Radyo yayınlarında çalıştı. 1969 yılında Sofya’da hayatını kaybetti. Cenazesi Sofya’ya defnedildi.
Kültür ve sanatta yeri
Bilgesu Erenus tarafından Fatma Nudiye Yalçı'nın yaşamının konu edildiği Yaftalı Tabut adıyla tiyatro oyunu yazıldı. Tiyatro oyunu 2021-22 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahnelendi.
Kaynakça
- ^ . Hürriyet. 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
- ^ a b . 19 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ a b . 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ . 7/24 Kültür Sanat. 8 Ekim 2021. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fatma Nudiye Yalci Nudiye Huseyin 1904 Istanbul 1969 Sofya Turk yazar cevirmen Ilk Turk kadin oyun yazaridir Fatma Nudiye YalciDogum1904 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum1969 Sofya Bulgaristan Halk CumhuriyetiTakma adNudiye HuseyinMeslekYazar cevirmenDilTurkceMilliyetTurkEvlilikNizamettin Nazif Bey Cesitli Marksist eserleri Turkceye cevirmistir 1938 yilinda Donanma Davasi nda yargilanip ve 10 yilini cezaevinde gecirmis bir sosyalisttir Vatan Partisi nde aktif rol almistir Tiyatrocu Beklan Algan in teyzesidir Yasami1904 te Istanbul da dogdu Istanbullu varlikli bir ailenin kiziydi Notre Dame de Sion Fransiz Lisesi nde okudu ancak I Dunya Savasi nda Osmanli nin Ittifak Devletleri nin yaninda yer almasi sonucu Fransiz lisesi kapanmasiyla mezun olamadi Egitimine ozel derslerle devam etti Yuksekogrenimine Darulfunun Felsefe bolumunde devam etti Edebiyata ilgisi de universite yillarinda basladi Mezuniyetinden sonra donemin taninmis gazetecilerinden Nizamettin Nazif Bey ile evlendi Nudiye Nizamettin adini aldi Bir Marksist olan esi Nizamettin Nazif ten Marksizm in temel ilkelerini ogrendi Evlilikleri 1928 de bosanma ile sonuclandi Donemin muhalif dergilerinden olan ve sol gorusteki aydinlarin ikinci adresi haline gelen Resimli Ay da Doktor Hikmet Kivilcimli ile tanisti 1932 den itibaren birlikte yasadilar ancak evlenmediler Birlikte Marksizm Bibliyoteki isimli bir kitabevi kurdular daha sonra Kivilcimli Kutuphanesi nde yayincilik yaptilar Fatma Nudiye Hanim kendisinin hazirladigi Sosyete ve Teknik kitabini Hikmet Bey e ithaf etti Engels in Maymunun Insanlasmasi Prosesinde Emegin Rolu Marksizmin Prensipleri Marx in Klasik Alman Felsefesinin Sonu ve Ludwig Feuerbach Enternasyonal Isciler Cemiyetini Acis Hitabesi eserlerini Turkce ye cevirdi 1938 de Yavuz Zirhlisi na bir ogrencinin dolabinda Kivilcimli kutuphanesinden alinmis brosurlerinin bulunmasi nedeniyle Kivilcimli ile birlikte gozaltina alindi Yavuz Zirhlisi nda yapilan yargilamalar sonucunda orduyu isyana tesvik ve komunist faaliyette bulunmaktan suclu bulundu Sinop Cezaevi nde 10 yil hapis yatti 1948 de tahliye oldu 2 yil sonra tahliye olan Doktor Kivilcimli nin Sultanahmet Cezaevi gunlerinden itibaren platonik bir ask yasadigi Emine Hanim la cezaevinden ciktiktan sonra evlendiginde dahi Dr Kivilcimli dan kopmadi 1954 te Doktor Kivilcimli nin kurdugu Vatan Partisi nde uyelige secildi ve parti calismalarina katildi 1957 secim kampanyasinda Fatma Nudiye Sirkeci deki olayli mitingde konusma yaparken atilan bir kiremit parcasi ile yaralandi Ameleden adamlari mevki i iktidara getirmek sucundan dava acilarak 1958 de kapatilan Vatan Partisi nin diger yoneticileriyle birlikte tutuklandi Iki yil tutuklu kaldigi davadan beraat ederek cikti 1960 lardan sonra siyasi hareketlerin icinde yer almadi 1965 te kanser tedavisi icin yurtdisina cikti Romanya dan Bulgaristan a gecti 1967 1969 tarihleri arasinda Dogu Almanya nin Leipzig sehrine TKP organi Bizim Radyo yayinlarinda calisti 1969 yilinda Sofya da hayatini kaybetti Cenazesi Sofya ya defnedildi Kultur ve sanatta yeriBilgesu Erenus tarafindan Fatma Nudiye Yalci nin yasaminin konu edildigi Yaftali Tabut adiyla tiyatro oyunu yazildi Tiyatro oyunu 2021 22 sezonunda Istanbul Sehir Tiyatrolarinda sahnelendi Kaynakca Hurriyet 21 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2021 a b 19 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2012 a b 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2012 7 24 Kultur Sanat 8 Ekim 2021 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2021