Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hikmet Ali Kıvılcımlı (1902, Priştine - 11 Ekim 1971, Belgrad), Türk Marksist-Leninist siyasetçi ve kuramcı, yazar, yayıncı ve çevirmen.
Hikmet Kıvılcımlı | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1902 Priştine, Kosova Vilayeti |
| Ölüm | 11 Ekim 1971 (69 yaşında) Belgrad, Yugoslavya |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Siyasetçi, kuramcı, yazar, yayıncı ve çevirmen |
Yaşamı
Babası Priştine'de Posta Telgraf Müdürü Hüseyin Bey, annesi Münire Hanım'dır. 17 yaşında gönüllü olarak Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı, Yörük Ali Efe çetesinde Kuvâ-yi Milliye gönüllüsü oldu, Köyceğiz Kuvâ-yi Milliye Askerî Kumandanlığı görevinde bulundu. Liseyi Vefa Lisesinde okuduktan sonra sınavla İstanbul Tıp Fakültesine girdi.
Öğrencilik yıllarında siyasi faaliyetlerini sürdürüp Kurtuluş, (Aydınlık) gibi TKP yayınları aracılığıyla komünist fikirlerle tanıştı ve 1920'lerin başında Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi oldu. 1925'te TKP'nin Beşiktaş Akaretler'de gerçekleştirdiği 2. kongrede TKP Merkez Komitesine (MK) seçildi. MK içerisinde gençlik sorumlusu olarak görev aldı. Aynı yıl Aydınlık gazetesinde ilk yazıları yayımlanmaya başladı. 1925'ten hayatının sonuna kadar kadar sürekli kovuşturmalara, işkencelere maruz kaldı ve toplam 22,5 yıl hapis yattı.
1925 yılında Kürt ayaklanmaları ile çıkan Takrir-i Sükûn Kanunu'ndan sonra İstiklal Mahkemesinde yargılandı ve 10 yıl kürek cezası aldı. 1 yıl hapis yattıktan sonra çıkan afla serbest kaldı. TKP'ye yönelik 1927 Tevkifatı ile MK Genel Sekreteri Vedat Nedim Tör ve Şevket Süreyya Aydemir'in partiden ayrılıp parti arşivini polise teslim etmesi sonucu, diğer parti üyeleriyle birlikte tutuklanarak 3 ay tutuklu kaldı. 1929 yılında TKP İzmir Davası'nda 4,5 yıl yeni bir mahkûmiyet aldı. En önemli eserlerinden olan Yol: TKP'nin Eleştirel Tarihi kitabı 1932'de yayımlandı. 1938 yılında Nâzım Hikmet'le birlikte yargılandığı 'nda 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 12 yıl hapis yattıktan sonra, Nazım Hikmet gibi o da, 14 Mayıs 1950 seçimlerini kazanarak Cumhuriyet Halk Partisinden iktidarı devralan Demokrat Partinin ilk icraatlarından biri olarak çıkardığı afla tahliye oldu.
Parti tarihindeki o zamana dek en geniş tutuklama olan dışında kalması sonucu, 1954 yılında yasal Vatan Partisini kurdu. Kıvılcımlı bu dönemde bir yandan toplum içinde yaygın dindarlık ve milliyetçiliğe, diğer andan devlet içinde "ilerici vurucu güç" olarak gördüğü orduya hitap eden bir politika izledi. Örneğin, 1957 Eyüp mitinginde Vatan Partisinin sosyalist amaçlarının İslam dininin değerleriyle uyuşmasına ağırlık veren konuşmasından ötürü önce "dini siyasete alet etmek" suçundan soruşturma açıldı, konuşma metni incelendikten sonra ise "komünizm propagandası yapma" suçuyla yargılandı, ardından parti kapatılıp 25 partili tutuklandı. Tutuklu yargılama sürerken gerçekleşen 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin hemen ertesi günü Kıvılcımlı "İkinci Kuvayı Milliye Gazalarının kutlu olmasını" dileyen bir telgraf çekti. Daha sonra da, Talat Aydemir gibi birçok subayla ilişkiler geliştirdi.
1965 yılında Tarihsel Maddecilik Yayınları'nı kurup yöneterek Marx, Engels ve Lenin'in eserlerinden birçok çeviriler yaptı ve yayımladı. Aynı yıl, en önemli eserlerinden olan Tarih Tezi kitabını da yayımladı. Ayrıca, Marx'ın Kapital adlı çalışmasının bir bölümünü çevirdi. İktisattan antropolojiye, Marksist düşüncenin tarihsel ve kuramsal gelişiminin açıklanmasına ve Türkiye'de bir işçi sınıfı devriminin strateji ve taktik sorunlarına kadar çeşitli konularda çok sayıda telif eseri ve (Aydınlık), , Ant ve (kendisinin kurduğu) Sosyalist gibi çeşitli dergilerde makaleleri yayımlandı.
12 Mart 1971 Muhtırası ile yine seçilmiş hükûmetin ordu tarafından devrilmesi üzerine, Kıvılcımlı'nın tutumu yine 27 Mayıs benzeri olup Ordu Kılıcını Attı başlıklı bir yazı ile meclisin kendisini düzeltmesi umudunu yitiren ordunun yönetime el koyma durumunda kaldığını belirtti.
O sırada prostat kanseri teşhisi konmuş olan Kıvılcımlı, kendisinin de arananlar listesine dahil edilmesi üzerine yurt dışına çıkmaya karar vererek sosyalist ülkelere gidip orada tedavi görmek istedi. Fakat iltica talebi gerek Bulgaristan gerekse Doğu Almanya tarafından (Moskova'ya danışılarak) reddedilip sınır dışı edildi. SBKP MK Genel Sekreteri ve SSCB cumhurbaşkanı Brejnev'e kendisine yapılan haksızlıkları anlatıp adalet talep ettiği mektup da cevapsız kaldı. Bunun üzerine sosyalist Arnavutluk'a giderken o zamanki sosyalist federal Yugoslavya içinde olan Makedonya'da 11 Ekim 1971'de öldü.
Eserleri
- 27 Mayıs ve Yön Hareketinin Sınıfsal Eleştirisi
- Allah – Peygamber – Kitap
- Anarşi Yok! Büyük Derleniş!
- Anılar
- Bergsonizm
- Bilimsel Sosyalizmin Doğuşu
- Brejnev'e Mektup
- Cennet
- Deccal Kapımızı Nasıl Çalıyor?
- Devrim Nedir?
- Devrim Zorlaması Demokratik Zortlama
- Dinin Türk Toplumuna Etkileri
- Diyalektik Materyalizm
- Diyalektik Materyalizm Nedir? Nasıl Kullanılır? Ne Değildir
- Durum Yargılaması
- Eyüp Konuşması
- Fetih ve Medeniyet
- Finans-Kapital ve Türkiye
- Genel Düşünceler
- Genel Olarak Sosyal Sınıflar ve Partiler
- Halk Savaşının Planları
- Ho Amca'nın Düşündürdükleri
- İhtiyat Kuvvet Milliyet (Şark)
- İlkel Sosyalizmden Kapitalizme Son Geçiş: Japonya
- İlkel Sosyalizmden Kapitalizme İlk Geçiş: İngiltere
- İnkılapçı Münevver (Devrimci Aydın) Nedir?
- İşçi Sınıfı Partisine giriş
- İşçi Sınıfının Tarihçil Görevi
- Kadın Sosyal Sınıfımız
- Kim Suçlamış?
- Komün Gücü
- Kısaca Marksizm Düşünüşü
- Metafizik Sosyolojiler
- Oportunizm Nedir?
- Osmanlı Tarihi ("Hüseyin Himmet Kırşehirli")
- Osmanlı Tarihinin Maddesi
- Parti ve fraksiyon
- Partide konaklar ve konuklar
- Sosyalizmimiz ve Devletçiliğimiz
- Soğan Ekmek Kongresi
- Strateji Plan / Düşman:Burjuvazi / Müttefik:Köylü / Türkiye'de Ulusal Sorun / Legaliteyi istismar
- Şeyh Bedrettin
- Taktik Ana Halkası: Legaliteyi İstismar
- Tarih Tezi
- Tarih-Devrim-Sosyalizm
- Toplum Biçimlerinin Gelişimi
- Türkiye Köyü Ve Sosyalizm
- Türkiye'de Kapitalizmin Gelişimi
- Türkiye'de Sınıflar ve Politika
- Türkçenin Üreme Yolları ve Dil Devrimciliğimiz
- Uyarmak İçin Uyanmalı – Uyanmak İçin Uyarmalı
- Üretim Nedir?
- Üç Seminer
- Vatan Partisi Tüzük ve Programı
- Yakın Tarihten
| Vikisöz'de Hikmet Kıvılcımlı ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- Bu kişinin Marxists Internet Archive'deki mevcut eserleri için: Hikmet Kıvılcımlı.
- Hollanda Sosyal Tarih Enstitüsü'nde Bulunan Hikmet Kıvılcımlı Arşivi5 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hikmet Ali Kivilcimli 1902 Pristine 11 Ekim 1971 Belgrad Turk Marksist Leninist siyasetci ve kuramci yazar yayinci ve cevirmen Hikmet KivilcimliDogum1902 Pristine Kosova VilayetiOlum11 Ekim 1971 69 yasinda Belgrad YugoslavyaMilliyetTurkMeslekSiyasetci kuramci yazar yayinci ve cevirmenYasamiBabasi Pristine de Posta Telgraf Muduru Huseyin Bey annesi Munire Hanim dir 17 yasinda gonullu olarak Turk Kurtulus Savasi na katildi Yoruk Ali Efe cetesinde Kuva yi Milliye gonullusu oldu Koycegiz Kuva yi Milliye Askeri Kumandanligi gorevinde bulundu Liseyi Vefa Lisesinde okuduktan sonra sinavla Istanbul Tip Fakultesine girdi Ogrencilik yillarinda siyasi faaliyetlerini surdurup Kurtulus Aydinlik gibi TKP yayinlari araciligiyla komunist fikirlerle tanisti ve 1920 lerin basinda Turkiye Komunist Partisi TKP uyesi oldu 1925 te TKP nin Besiktas Akaretler de gerceklestirdigi 2 kongrede TKP Merkez Komitesine MK secildi MK icerisinde genclik sorumlusu olarak gorev aldi Ayni yil Aydinlik gazetesinde ilk yazilari yayimlanmaya basladi 1925 ten hayatinin sonuna kadar kadar surekli kovusturmalara iskencelere maruz kaldi ve toplam 22 5 yil hapis yatti 1925 yilinda Kurt ayaklanmalari ile cikan Takrir i Sukun Kanunu ndan sonra Istiklal Mahkemesinde yargilandi ve 10 yil kurek cezasi aldi 1 yil hapis yattiktan sonra cikan afla serbest kaldi TKP ye yonelik 1927 Tevkifati ile MK Genel Sekreteri Vedat Nedim Tor ve Sevket Sureyya Aydemir in partiden ayrilip parti arsivini polise teslim etmesi sonucu diger parti uyeleriyle birlikte tutuklanarak 3 ay tutuklu kaldi 1929 yilinda TKP Izmir Davasi nda 4 5 yil yeni bir mahkumiyet aldi En onemli eserlerinden olan Yol TKP nin Elestirel Tarihi kitabi 1932 de yayimlandi 1938 yilinda Nazim Hikmet le birlikte yargilandigi nda 15 yil hapis cezasina carptirildi 12 yil hapis yattiktan sonra Nazim Hikmet gibi o da 14 Mayis 1950 secimlerini kazanarak Cumhuriyet Halk Partisinden iktidari devralan Demokrat Partinin ilk icraatlarindan biri olarak cikardigi afla tahliye oldu Parti tarihindeki o zamana dek en genis tutuklama olan disinda kalmasi sonucu 1954 yilinda yasal Vatan Partisini kurdu Kivilcimli bu donemde bir yandan toplum icinde yaygin dindarlik ve milliyetcilige diger andan devlet icinde ilerici vurucu guc olarak gordugu orduya hitap eden bir politika izledi Ornegin 1957 Eyup mitinginde Vatan Partisinin sosyalist amaclarinin Islam dininin degerleriyle uyusmasina agirlik veren konusmasindan oturu once dini siyasete alet etmek sucundan sorusturma acildi konusma metni incelendikten sonra ise komunizm propagandasi yapma sucuyla yargilandi ardindan parti kapatilip 25 partili tutuklandi Tutuklu yargilama surerken gerceklesen 27 Mayis 1960 askeri darbesinin hemen ertesi gunu Kivilcimli Ikinci Kuvayi Milliye Gazalarinin kutlu olmasini dileyen bir telgraf cekti Daha sonra da Talat Aydemir gibi bircok subayla iliskiler gelistirdi 1965 yilinda Tarihsel Maddecilik Yayinlari ni kurup yoneterek Marx Engels ve Lenin in eserlerinden bircok ceviriler yapti ve yayimladi Ayni yil en onemli eserlerinden olan Tarih Tezi kitabini da yayimladi Ayrica Marx in Kapital adli calismasinin bir bolumunu cevirdi Iktisattan antropolojiye Marksist dusuncenin tarihsel ve kuramsal gelisiminin aciklanmasina ve Turkiye de bir isci sinifi devriminin strateji ve taktik sorunlarina kadar cesitli konularda cok sayida telif eseri ve Aydinlik Ant ve kendisinin kurdugu Sosyalist gibi cesitli dergilerde makaleleri yayimlandi 12 Mart 1971 Muhtirasi ile yine secilmis hukumetin ordu tarafindan devrilmesi uzerine Kivilcimli nin tutumu yine 27 Mayis benzeri olup Ordu Kilicini Atti baslikli bir yazi ile meclisin kendisini duzeltmesi umudunu yitiren ordunun yonetime el koyma durumunda kaldigini belirtti O sirada prostat kanseri teshisi konmus olan Kivilcimli kendisinin de arananlar listesine dahil edilmesi uzerine yurt disina cikmaya karar vererek sosyalist ulkelere gidip orada tedavi gormek istedi Fakat iltica talebi gerek Bulgaristan gerekse Dogu Almanya tarafindan Moskova ya danisilarak reddedilip sinir disi edildi SBKP MK Genel Sekreteri ve SSCB cumhurbaskani Brejnev e kendisine yapilan haksizliklari anlatip adalet talep ettigi mektup da cevapsiz kaldi Bunun uzerine sosyalist Arnavutluk a giderken o zamanki sosyalist federal Yugoslavya icinde olan Makedonya da 11 Ekim 1971 de oldu Eserleri27 Mayis ve Yon Hareketinin Sinifsal Elestirisi Allah Peygamber Kitap Anarsi Yok Buyuk Derlenis Anilar Bergsonizm Bilimsel Sosyalizmin Dogusu Brejnev e Mektup Cennet Deccal Kapimizi Nasil Caliyor Devrim Nedir Devrim Zorlamasi Demokratik Zortlama Dinin Turk Toplumuna Etkileri Diyalektik Materyalizm Diyalektik Materyalizm Nedir Nasil Kullanilir Ne Degildir Durum Yargilamasi Eyup Konusmasi Fetih ve Medeniyet Finans Kapital ve Turkiye Genel Dusunceler Genel Olarak Sosyal Siniflar ve Partiler Halk Savasinin Planlari Ho Amca nin Dusundurdukleri Ihtiyat Kuvvet Milliyet Sark Ilkel Sosyalizmden Kapitalizme Son Gecis Japonya Ilkel Sosyalizmden Kapitalizme Ilk Gecis Ingiltere Inkilapci Munevver Devrimci Aydin Nedir Isci Sinifi Partisine giris Isci Sinifinin Tarihcil Gorevi Kadin Sosyal Sinifimiz Kim Suclamis Komun Gucu Kisaca Marksizm Dusunusu Metafizik Sosyolojiler Oportunizm Nedir Osmanli Tarihi Huseyin Himmet Kirsehirli Osmanli Tarihinin Maddesi Parti ve fraksiyon Partide konaklar ve konuklar Sosyalizmimiz ve Devletciligimiz Sogan Ekmek Kongresi Strateji Plan Dusman Burjuvazi Muttefik Koylu Turkiye de Ulusal Sorun Legaliteyi istismar Seyh Bedrettin Taktik Ana Halkasi Legaliteyi Istismar Tarih Tezi Tarih Devrim Sosyalizm Toplum Bicimlerinin Gelisimi Turkiye Koyu Ve Sosyalizm Turkiye de Kapitalizmin Gelisimi Turkiye de Siniflar ve Politika Turkcenin Ureme Yollari ve Dil Devrimciligimiz Uyarmak Icin Uyanmali Uyanmak Icin Uyarmali Uretim Nedir Uc Seminer Vatan Partisi Tuzuk ve Programi Yakin Tarihten Vikisoz de Hikmet Kivilcimli ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Dipnotlar a b 9 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2011 a b c Canan Ozcan Eylul 2018 Hayati ve Eserleriyle Komple Bir Entelektuel Olarak Dr Hikmet Kivilcimli Marmara Universitesi Siyasal Bilimler Dergisi 6 2 s 176 202 Erisim tarihi 27 Mart 2024 Dis baglantilarBu kisinin Marxists Internet Archive deki mevcut eserleri icin Hikmet Kivilcimli Hollanda Sosyal Tarih Enstitusu nde Bulunan Hikmet Kivilcimli Arsivi5 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde