Fenike alfabesi, tahminen MÖ 1200 yılında ortaya çıkmış, Fenike dilini yazmak için kullanılmıştır. Günümüzde kullanılan birçok çağdaş alfabe Fenike alfabesinden türemiştir. , doğrudan Fenike yazı sisteminden gelmektedir. Modern Arap alfabesinin kökeni olan Arami alfabesi; Avrupa'da Yunan alfabesi, Yunan alfabesi üzerinden Kiril alfabesi ve Latin alfabesi, Fenike alfabesinden türemiş alfabelerdir. Fenikelilerden önce yazı, resimlerden oluşmaktaydı ve her kelimeye karşılık bir resim çizilirdi. Fenikeliler, her ses için bir sembol kullanarak bu sesleri birleştirip kelimeler oluşturdular. Bu sayede cümleler, artık resimlerin birleştirilmesiyle değil; seslerin birlikteliğini içerir kelimelerin birleştirilmesiyle kuruluyordu.
Fenike alfabesi | |
---|---|
Tür | Alfabe |
Diller | Fenikece |
Dönem | M.Ö.1200– M.Ö.150 |
Aile sistemi | Mısır hiyeroglifleri
|
ISO 15924 | rtl, Phoenician |
Yön | Sağdan sola |
Unicode adı | Phoenician |
Unicode aralığı | U+10900–U+1091F |
Bu sayfa fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir bulunmadığı takdirde, veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız . |
Bugün Fenike alfabesi ile ilgili arkeolojik kalıntılar, Mısır ve Lübnan'ın tarihi bölgelerinde bulunabilir. Fenike Alfabesi olarak adlandırılan ve ilk alfabe olduğu iddia edilen yazıt, İtalya'nın Toskana bölgesinde bulunan Marsilya Yazıtı'dır.
Alfabe
Harf | İsim | Anlamı | Transliterasyon | Karşılık gelen harf | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İbrani | Arap | Yunan | Latin | Kiril | |||||
Alef | öküz | ʼ | א | ﺍ | Αα | Aa | Аа | ||
Bet | ev | b | ב | ﺏ | Ββ | Bb | Бб, Вв | ||
Gimel | deve | g | ג | ﺝ | Γγ | Cc, Gg | Гг | ||
Dalet | kapı | d | ד | ﺩ | Δδ | Dd | Дд | ||
He | pencere | h | ה | ﮬ | Εε | Ee | amig, Єє | ||
Vav | kanca | w | ו | ﻭ | (Ϝϝ), Υυ | Ff, Uu, Vv, Ww, Yy | Уу | ||
Zayin | silah | z | ז | ﺯ | Ζζ | Zz | Зз | ||
Het | duvar, avlu | ḥ | ח | ﺡ | Ηη | Hh | Ии | ||
Tet | tekerlek | ṭ | ט | ﻁ | Θθ | Фф | |||
Yud | el | y | י | ﻱ | Ιι | Ii, Jj | Іі | ||
Kaph | avuç çizgileri | k | כ | ﻙ | Κκ | Kk | Кк | ||
Lamed | üvendire | l | ל | ﻝ | Λλ | Ll | Лл | ||
Mem | su | m | מ | ﻡ | Μμ | Mm | Мм | ||
Nun | balık | n | נ | ﻥ | Νν | Nn | Нн | ||
Sameh | sütun, mesnet | s | ס | س | Ξξ, Χχ | Xx | Xx | ||
Ayın | göz | ʿ | ע | ﻉ | Οο | Oo | Оо | ||
Pe | ağız | p | פ | ﻑ | Ππ | Pp | Пп | ||
Tsade | av, bitki | ṣ | צ | ﺹ | Ϡϡ | Цц, Чч | |||
Qaf | iğne deliği | q | ק | ﻕ | Ϙϙ | ||||
Reş | baş | r | ר | ﺭ | Ρρ | Rr | Рр | ||
Şin | dişler | š | ש | ش | Σσ | Ss | Сс, Шш | ||
Tav | işaretleme | t | ת | ﺕ | Ττ | Tt | Тт |
Fenike Alfabesinden türeyen alfabeler
Bu tabelada Fenike Alfabesinden türeyen diğer alfabelerden örnekler gösterilmektedir. Böylece ortak kökenli harflerin zaman ile değişimi gözlemlenebilmektedir.
Fenike Alfabesi | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Euboia (Eğriboz) Alfabesi | ||||||||||||||||||||||||||||
İyon Alfabesi | – | |||||||||||||||||||||||||||
Antik Yunan Alfabesi | Α,α | B,β | Γ,γ | Δ,δ | Ε,ε (Ͱ,ͱ) | (Ϝ,ϝ) (Ͷ,ͷ) | Ζ,ζ | Η,η | Θ,θ | Ι,ι | Κ,κ | Λ,λ | Μ,μ | Ν,ν | Ξ,ξ | Ο,ο | Π,π | (𐌑,ϻ) (Ͳ,ͳ) (Ϡ,ϡ) | (Ϙ,ϙ) (Ϟ,ϟ) | Ρ,ρ | Σ,σ,ς | Τ,τ | Υ,υ | Φ,φ | Χ,χ | Ψ,ψ | Ω,ω | (Ϸ,ϸ) |
Fenike alfabesi | ||||||||||||||||||||||||||||
Arami alfabesi | 𐡀 | 𐡁 | 𐡂 | 𐡃 | 𐡄 | 𐡅 | 𐡆 | 𐡇 | 𐡈 | 𐡉 | 𐡊 | 𐡋 | 𐡌 | 𐡍 | 𐡎 | 𐡏 | 𐡐 | 𐡑 | 𐡒 | 𐡓 | 𐡔 | 𐡕 | ||||||
Süryani alfabesi | ܐ | ܒ | ܓ | ܕ | ܗ | ܘ | ܙ | ܚ | ܛ | ܝ | ܟ | ܠ | ܡ | ܢ | ܣ | ܥ | ܦ | ܨ | ܩ | ܪ | ܫ | ܬ |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Phoenicia.org 3 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Alphabet of Biblical Hebrew 7 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Omniglot.com (Phoenician alphabet) 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 's Final proposal for encoding the Phoenician script in the UCS
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fenike alfabesi tahminen MO 1200 yilinda ortaya cikmis Fenike dilini yazmak icin kullanilmistir Gunumuzde kullanilan bircok cagdas alfabe Fenike alfabesinden turemistir dogrudan Fenike yazi sisteminden gelmektedir Modern Arap alfabesinin kokeni olan Arami alfabesi Avrupa da Yunan alfabesi Yunan alfabesi uzerinden Kiril alfabesi ve Latin alfabesi Fenike alfabesinden turemis alfabelerdir Fenikelilerden once yazi resimlerden olusmaktaydi ve her kelimeye karsilik bir resim cizilirdi Fenikeliler her ses icin bir sembol kullanarak bu sesleri birlestirip kelimeler olusturdular Bu sayede cumleler artik resimlerin birlestirilmesiyle degil seslerin birlikteligini icerir kelimelerin birlestirilmesiyle kuruluyordu Fenike alfabesiTurAlfabeDillerFenikeceDonemM O 1200 M O 150Aile sistemiMisir hiyeroglifleri Fenike alfabesiISO 15924rtl PhoenicianYonSagdan solaUnicode adiPhoenicianUnicode araligiU 10900 U 1091FBu sayfa UFA fonetik Unicode semboller icerir Dogru bir goruntuleme desteginiz bulunmadigi takdirde veya diger Unicode karakterleri gorebilirsiniz IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak icin bakiniz Yardim IPA Bugun Fenike alfabesi ile ilgili arkeolojik kalintilar Misir ve Lubnan in tarihi bolgelerinde bulunabilir Fenike Alfabesi olarak adlandirilan ve ilk alfabe oldugu iddia edilen yazit Italya nin Toskana bolgesinde bulunan Marsilya Yaziti dir AlfabeHarf Isim Anlami Transliterasyon Karsilik gelen harfIbrani Arap Yunan Latin KirilAlef okuz ʼ א ﺍ Aa Aa AaBet ev b ב ﺏ Bb Bb Bb VvGimel deve g ג ﺝ Gg Cc Gg GgDalet kapi d ד ﺩ Dd Dd DdHe pencere h ה ﮬ Ee Ee amig YeyeVav kanca w ו ﻭ Ϝϝ Yy Ff Uu Vv Ww Yy UuZayin silah z ז ﺯ Zz Zz ZzHet duvar avlu ḥ ח ﺡ Hh Hh IiTet tekerlek ṭ ט ﻁ 88 FfYud el y י ﻱ Ii Ii Jj IiKaph avuc cizgileri k כ ﻙ Kk Kk KkLamed uvendire l ל ﻝ Ll Ll LlMem su m מ ﻡ Mm Mm MmNun balik n נ ﻥ Nn Nn NnSameh sutun mesnet s ס س 33 Xx Xx XxAyin goz ʿ ע ﻉ Oo Oo OoPe agiz p פ ﻑ Pp Pp PpTsade av bitki ṣ צ ﺹ Ϡϡ Cc ChchQaf igne deligi q ק ﻕ Ϙϙ QqRes bas r ר ﺭ Rr Rr RrSin disler s ש ش Ss Ss Ss ShshTav isaretleme t ת ﺕ Tt Tt TtFenike Alfabesinden tureyen alfabelerBu tabelada Fenike Alfabesinden tureyen diger alfabelerden ornekler gosterilmektedir Boylece ortak kokenli harflerin zaman ile degisimi gozlemlenebilmektedir Fenike AlfabesiEuboia Egriboz AlfabesiIyon Alfabesi Antik Yunan Alfabesi A a B b G g D d E e Ͱ ͱ Ϝ ϝ Ͷ ͷ Z z H h 8 8 I i K k L l M m N n 3 3 O o P p 𐌑 ϻ Ͳ ͳ Ϡ ϡ Ϙ ϙ Ϟ ϟ R r S s s T t Y y F f X x PS ps W w Ϸ ϸ Fenike alfabesiArami alfabesi 𐡀 𐡁 𐡂 𐡃 𐡄 𐡅 𐡆 𐡇 𐡈 𐡉 𐡊 𐡋 𐡌 𐡍 𐡎 𐡏 𐡐 𐡑 𐡒 𐡓 𐡔 𐡕Suryani alfabesi ܐ ܒ ܓ ܕ ܗ ܘ ܙ ܚ ܛ ܝ ܟ ܠ ܡ ܢ ܣ ܥ ܦ ܨ ܩ ܪ ܫ ܬAyrica bakinizArap alfabesi Ibrani alfabesi Kiril alfabesi Latin alfabesi Orhun alfabesi Yunan alfabesiKaynakca Earliest attestation in the period classical form from about 1050 BC gradually died out during the as its evolved forms replaced it obsolete with the in 149 BC Himelfarb Elizabeth J First Alphabet Found in Egypt Archaeology 53 Issue 1 Jan Feb 2000 21 Dis baglantilarPhoenicia org 3 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Alphabet of Biblical Hebrew 7 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Omniglot com Phoenician alphabet 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde s Final proposal for encoding the Phoenician script in the UCS