Bu sayfanın tamamının ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere |
Süryani alfabesi, MÖ 2. yüzyıldan itibaren Mardin'de Süryanice için kullanılan bir alfabedir. Bu yazı sistemi, Arami alfabesinden türeyen Sami ebcedlerden biri olup Fenike, İbrani ve Arap alfabesi ile bağlantılıdır.
Bilgi
Süryani ebcedi, Arap alfabesi gibi sağdan sola yazılan bir yazı sistemidir. Yine Arap alfabesindeki gibi bazı harfler kelime içinde bir sonraki harfe bağlanır, bazıları bağlanmaz. Alfabe 22 harftan ibaret olup bunların tümü ünsüz harflerdir. Ünlü sesleri okuyan kişi tarafından okurken tamamlanır ya da doğru okunuşu gösteren harekelerle belirtilir.
Yine Arap alfabesine benzer şekilde, ünsüz harflerden üç tanesinin ünsüz özelliklerinin dışında ünlü özellikleri de vardır. Bu tür harflere dilbilimde denir. Bunlar: alfabenin ilk harfi olan Alef (ܐ), ünsüz olarak bir gırtlak sesi temsil ediyorken, kelimenin başında ya da sonunda yer aldığında aynı zamanda ünlü görevi görebilir. Vav harfi (ܘ), v ünsüzüyken, aynı zamanda o ve u seslerini temsil edebilir. Benzer şekilde, Yud harfi (ܝ) y ünsüzüyken, aynı zamanda i ve e seslerini temsil edebilir.
Süryani alfabesinin aynı zamanda ebced hesabı vardır.
Süryani alfabesinin çeşitleri
Süryani alfabesinin üç temel çeşidi bulunur. En eski ve klasik çesidine Esṭrangelā (Süryanice: ܐܣܛܪܢܓܠܐ) denir. Bu ismin Yunanca Grekçe: στρογγύλη (strongylē, 'yuvarlatılmış') sözcüğü ya da Süryanice: ܣܪܛܐ ܐܘܢܓܠܝܐ (serṭā ’ewangēlāyā, 'İncil yazısı') ile ilgili olduğu varsayılıyor. Estrangelā yazı çeşidi artık Süryanice yazılar için kullanılan genel yazı çeşidi olmadığı halde, 10. yy.dan beri zaman zaman yeniden canlandırldığı dönemler oldu. Bu yazı örneğin bilimsel yayınlarda (örn. Leiden Üniversitesi'nin versiyonunda), unvan veya yazıtlarda sık sık kullanılır. Bazı eski metin ve yazıtlarda her harfin sola birleşik yazılması mümkünken, bazı harflerin (özellikle Ḥeth ve Mem harflerinin) farklı çeşitlerine rastlanmak mümkün.
Batı Süryani lehçesi genellikle Serṭā (Süryanice: ܣܪܛܐ, 'sıra') yazısıyla yazılır. Bu yazı çeşidine Pšīṭā (Süryanice: ܦܫܝܛܐ, 'basit'), 'Maruni' ya da 'Yakubi' yazısı da denir (ancak Yakubi denmesinde aşağılayıcı bir anlam vardır). Bu yazıdaki harflerin çoğu belirgin bir şekilde Estrangelā yazısından farklı olup daha sade ve yumuşatılmış bir görünüme sahiptir. En erken Süryani metinlerde italik bir yazı çeşidine rastlansa da, önemli metinler daima Estrangelā yazısıyla yazılırdı. Sekizinci yüzyıldan itibaren daha sade olan Sertā yazısı yaygınlaştı, muhtemelen parşömen kullanımında daha ekonomik olduğu için. (Arap alfabesinin öncüsü olan) Nebati alfabesi bu Süryani el yazısına dayanır. Batıda kullanılan yazı çeşidi genellikle hareke olarak üstte veya altta küçük Yunan harfleri ile işaretlenir. Bu harfler şunlardır:
- Büyük alfa (Grekçe: Α), sesini temsil eder, a ya da ă ile gösterilir (Süryanice: ܦܬܚܐ, Pṯāḥā),
- Küçük alfa (Grekçe: α), sesini temsil eder, ā ya da â ile gösterilir (Süryanice: ܙܩܦܐ, Zqāp̄ā; olarak telaffuz edilir ve Batı Süryani lehçesinde o ile gösterilir),
- Küçük epsilon (Grekçe: ε), sesini temsil eder, e ya da ĕ ile gösterilir ve , sesini temsil eder, ē ile gösterilir (Süryanice: ܪܒܨܐ, Rḇāṣā)
- Büyük eta (Grekçe: H), sesini temsil eder, ī ile gösterilir (Süryanice: ܚܒܨܐ, Ḥḇāṣā)
- Büyük upsilon (Grekçe: Υ) ve küçük omikron (Grekçe: ο) harflerinden oluşan bir işaret, sesini temsil eder, ū ya da u ile gösterilir (Süryanice: ܥܨܨܐ, ‘Ṣāṣā).
Doğu Süryani lehçesi genellikle Süryani alfabesinin Madnḥāyā (Süryanice: ܡܕܢܚܝܐ, 'Doğu') biçimiyle yazılır. Bu yazı biçimine Swādāyā (Süryanice: ܣܘܕܝܐ, 'konuşma diline ait', bazen de 'çağdaş' olarak çevrilir) ya da 'Asuri' (İbrani alfabesi ile karıştırılmamalı), 'Keldani' ve hatalı olarak 'Nesturi' de denir (son anılan terim aslında Pers İmparatorluğu'nda yaşayan doğu kilisesi mensupları için kullanılır). Doğu yazısı, Estrangelā ile batı yazısı arasında bir yazı biçimidir. Doğu yazı biçiminde, ünlüleri belirtmek için harflerin üzerinde veya altında daha eski bir yazı sisteminden alınan noktalama işaretleri kullanılır:
- Bir harfin üzerinde ve altında birer nokta sesini temsil eder, a ya da ă ile gösterilir (Süryanice: ܦܬܚܐ, Pṯāḥā),
- Bir harfin üzerinde yan yana iki nokta sesini temsil eder, ā ya da â ile gösterilir (Süryanice: ܙܩܦܐ, Zqāp̄ā),
- Bir harfin altında yan yana iki nokta sesini temsil eder, e ya da ĕ ile gösterilir (Süryanice: ܪܒܨܐ ܐܪܝܟܐ, Rḇāṣā arrīḵā ya da Süryanice: ܙܠܡܐ ܦܫܝܩܐ, Zlāmā pšīqā; Doğu Süryani Lehçesinde çoğunlukla sesi ile telaffuz edilir ve i ile gösterilir),
- Bir harfin altında diyagonal iki nokta sesini temsil eder, ē ile gösterilir (Süryanice: ܪܒܨܐ ܟܪܝܐ, Rḇāṣā karyā ya da Süryanice: ܙܠܡܐ ܩܫܝܐ, Zlāmā qašyā),
- Yanına nokta konan bir Yōḏ harfi sesini temsil eder, ī ya da i ile gösterilir (Süryanice: ܚܒܨܐ, Ḥḇāṣā),
- Altına nokta konan bir Waw harfi sesini temsil eder, ū ya da u ile gösterilir (Süryanice: ܥܨܨܐ ܐܠܝܨܐ, ‘Ṣāṣā allīṣā ya da Süryanice: ܪܒܨܐ, Rḇāṣā),
- Üzerine nokta konan bir Waw harfi sesini temsil eder, ō ya da o ile gösterilir (Süryanice: ܥܨܨܐ ܪܘܝܚܐ, ‘Ṣāṣā rwīḥā ya da Süryanice: ܪܘܚܐ, Rwāḥā).
Doğu lehçesinde ünlüleri belirtmek için kullanılan noktalama sisteminin İbrani yazı sisteminde kullanılan Nikkud işaretlerinin oluşumunda rol oynadığı sanılıyor.
Nil havzası, Doğu Akdeniz bölgesi ve Mezopotamya'dan oluşan Bereketli Hilal denen bölgede baskın dil olarak Arapça yaygınlaşınca, Arapça metinlerin Süryani yazısıyla yazılması yaygın olmuştu. Bu yazılara genellikle Karşuni ya da (Süryanice: ܓܪܫܘܢܝ) denir. Garşuni bugün Çağdaş Aramice konuşanlar tarafından mektuplarda kullanılır.
Tablo Özeti
Süryani alfabesi bağsız (münferit) halleriyle gösterilen aşağıdaki harflerden oluşur. Kāp̄, Mīm ve Nūn harfleri tek başına genellikle başlangıç şekilleri ile sondaki şekillerin birleşimi halinde gösterilir (bkz. aşağı). ’Ālap̄, Dālaṯ, Hē, Waw, Zayn, Ṣāḏē, Rēš ve Taw (ve erken Estrangelā metinlerde Semkaṯ harfi) kelimenin içinde müteakip harflere bağlanmaz. Bu harfler yıldız (*) işareti ile gösterilmiştir.
Harfin adı | Harf (Unicode karakteri) | Sesi | Sayısal değeri | İbrani karşılığı | Arap karşılığı | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Esṭrangelā | Madnḥāyā | Serṭā | Transliterasyon | UFA | ||||
* (Süryanice: ܐܠܦ) | Süryanice: ܐ | Süryanice: ܐ | Süryanice: ܐ | ʾ | veya sessiz | 1 | İbranice: א | Arapça: ا |
(Süryanice: ܒܝܬ) | Süryanice: ܒ | Süryanice: ܒ | Süryanice: ܒ | sert: b yumuşak: ḇ (veya bh, v) | sert: yumuşak: veya | 2 | İbranice: ב | Arapça: ب |
Gāmal (Süryanice: ܓܡܠ) | Süryanice: ܓ | Süryanice: ܓ | Süryanice: ܓ | sert: g yumuşak: ḡ (veya gh, ġ) | sert: yumuşak: | 3 | İbranice: ג | Arapça: ج, Arapça: غ |
Dālaṯ* (Süryanice: ܕܠܬ) | Süryanice: ܕ | Süryanice: ܕ | Süryanice: ܕ | sert: d yumuşak: ḏ (veya dh, ð) | sert: yumuşak: | 4 | İbranice: ד | Arapça: د |
* (Süryanice: ܗܐ) | Süryanice: ܗ | Süryanice: ܗ | Süryanice: ܗ | h | 5 | İbranice: ה | Arapça: ه | |
* (Süryanice: ܘܘ) | Süryanice: ܘ | Süryanice: ܘ | Süryanice: ܘ | ünsüz: w mater lectionis: ū veya ō (veya u or o) | ünsüz: mater lectionis: veya | 6 | İbranice: ו | Arapça: و |
Zayn* (Süryanice: ܙܝܢ) | Süryanice: ܙ | Süryanice: ܙ | Süryanice: ܙ | z | 7 | İbranice: ז | Arapça: ز | |
Ḥēṯ (Süryanice: ܚܝܬ) | Süryanice: ܚ | Süryanice: ܚ | Süryanice: ܚ | ḥ | , , or | 8 | İbranice: ח | Arapça: ح, Arapça: خ |
Ṭēṯ (Süryanice: ܛܝܬ) | Süryanice: ܛ | Süryanice: ܛ | Süryanice: ܛ | ṭ | 9 | İbranice: ט | Arapça: ط | |
Yōḏ (Süryanice: ܝܘܕ) | Süryanice: ܝ | Süryanice: ܝ | Süryanice: ܝ | ünsüz: y mater lectionis: ī (veya i) | ünsüz: mater lectionis: veya | 10 | İbranice: י | Arapça: ي |
Kāp̄ (Süryanice: ܟܦ) | Süryanice: ܟܟ | Süryanice: ܟܟ | Süryanice: ܟܟ | sert: k yumuşak: ḵ (veya kh, x) | sert: yumuşak: | 20 | İbranice: כ ך | Arapça: ك |
Lāmaḏ (Süryanice: ܠܡܕ) | Süryanice: ܠ | Süryanice: ܠ | Süryanice: ܠ | l | 30 | İbranice: ל | Arapça: ل | |
Mīm (Süryanice: ܡܝܡ) | Süryanice: ܡܡ | Süryanice: ܡܡ | Süryanice: ܡܡ | m | 40 | İbranice: מ ם | Arapça: م | |
(Süryanice: ܢܘܢ) | Süryanice: ܢܢ | Süryanice: ܢܢ | Süryanice: ܢܢ | n | 50 | İbranice: נ ן | Arapça: ن | |
Semkaṯ (Süryanice: ܣܡܟܬ) | Süryanice: ܤ | Süryanice: ܣ | Süryanice: ܣ | s | 60 | İbranice: ס | Arapça: س | |
‘Ē (Süryanice: ܥܐ) | Süryanice: ܥ | Süryanice: ܥ | Süryanice: ܥ | ʿ | 70 | İbranice: ע | Arapça: ع | |
(Süryanice: ܦܐ) | Süryanice: ܦ | Süryanice: ܦ | Süryanice: ܦ | sert: p yumuşak: ᵽ (veya ph, f) | sert: yumuşak: | 80 | İbranice: פ ף | Arapça: ف |
Ṣāḏē* (Süryanice: ܨܕܐ) | Süryanice: ܨ | Süryanice: ܨ | Süryanice: ܨ | ṣ | 90 | İbranice: צ ץ | Arapça: ص | |
Qōp̄ (Süryanice: ܩܘܦ) | Süryanice: ܩ | Süryanice: ܩ | Süryanice: ܩ | q | 100 | İbranice: ק | Arapça: ق | |
Rēš* (Süryanice: ܪܝܫ) | Süryanice: ܪ | Süryanice: ܪ | Süryanice: ܪ | r | 200 | İbranice: ר | Arapça: ر | |
(Süryanice: ܫܝܢ) | Süryanice: ܫ | Süryanice: ܫ | Süryanice: ܫ | š (veya sh) | 300 | İbranice: ש | Arapça: ش | |
Taw* (Süryanice: ܬܘ) | Süryanice: ܬ | Süryanice: ܬ | Süryanice: ܬ | sert: t yumuşak: ṯ (veya th, θ) | sert: yumuşak: | 400 | İbranice: ת | Arapça: ت, Arapça: ث |
Harfler
Harf | Esṭrangelā (klasik) | Madnḥāyā (doğu) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Normal form | Final connected | Final unconnected | Normal form | Final connected | Final unconnected | |
’Ālap̄ | 1 | |||||
Bēṯ | ||||||
Gāmal | ||||||
Dālaṯ | ||||||
Hē | ||||||
Waw | ||||||
Zayn | ||||||
Ḥēṯ | ||||||
Ṭēṯ | ||||||
Yōḏ | ||||||
Kāp̄ | ||||||
Lāmaḏ | ||||||
Mīm | ||||||
Nūn | ||||||
Semkaṯ | / | |||||
‘Ē | ||||||
Pē | ||||||
Ṣāḏē | ||||||
Qōp̄ | ||||||
Rēš | ||||||
Šīn | ||||||
Taw |
1 In the final position following Dālaṯ or Rēš, ’Ālap̄ takes the normal form rather than the final form.
Birleşimler
Name | Esṭrangelā (klasik) | Madnḥāyā (doğu) | Unicode character(s) | Açıklama | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Normal form | Final connected | Final unconnected | Normal form | Final connected | Final unconnected | |||
Lāmaḏ-’Ālap̄ | ܠܐ | Lāmaḏ ve ’Ālap̄ birleşik metnin sonunda | ||||||
Taw-’Ālap̄ | / | ܬܐ | Taw and ’Ālap̄ combined metnin sonunda | |||||
Hē-Yōḏ | ܗܝ | Hē and Yōḏ combined metnin sonunda | ||||||
Taw-Yōḏ | ܬܝ | Taw and Yōḏ combined metnin sonunda |
Fonemler
In modern usage, some alterations can be made to represent not represented in classical orthography. A mark similar in appearance to a tilde, called Majlīyānā (Süryanice: ܡܓ̰ܠܝܢܐ), is placed either above or below a letter in the Madnḥāyā variant of the alphabet to change its phonetic value (see also: ):
- Added to Gāmal: to ()
- Added to Kāp̄: to ()
- Added to Zayn: to ()
- Added to Šīn: to
In addition to foreign sounds, a marking system is used to distinguish qūššāyā (Süryanice: ܩܘܫܝܐ, 'hard' letters) from rūkkāḵā (Süryanice: ܪܘܟܟܐ, 'soft' letters). The letters Bēṯ, Gāmal, Dālaṯ, Kāp̄, Pē, and Taw, all ('hard'), are able to be into ('soft'). The system involves placing a single dot underneath the letter to give its 'soft' variant and, in some usages, a dot above the letter to give its 'hard' variant (though no mark at all may be used to indicate the 'hard' value):
Name | Plosive | Translit. | IPA | Name | Spirant | Translit. | IPA | Notes |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bēṯ | ܒ | b | Bēṯ rakkīḵtā | ܒ̣ | ḇ | or | çoğu modern lehçelerde şeklini almıştır. | |
Gāmal | ܓ | g | Gāmal rakkīḵtā | ܓ̣ | ḡ | |||
Dālaṯ | ܕ | d | Dālaṯ rakkīḵtā | ܕ݂ | ḏ | |||
Kāp̄ | ܟܟ | k | Kāp̄ rakkīḵtā | ܟ݂ܟ | ḵ | |||
Pē | ܦ | p | Pē rakkīḵtā | ܦ݂ ya da ܦ̮ | ᵽ | or | is not found in most modern Eastern dialects. Instead, it either is left unspirantized or sometimes appears as . Pē is the only letter in the Eastern variant of the alphabet that is spirantized by the addition of a semicircle instead of a single dot. | |
Taw | ܬ | t | Taw rakkīḵtā | ܬ̣ | ṯ |
The mnemonic bḡaḏkᵽāṯ (Süryanice: ܒܓܕܟܦܬ) is often used to remember the six letters that are able to be spirantized.
The degree to which letters can be spirantized varies from dialect to dialect as some dialects have lost the ability for certain letters to be spirantized. For native words, spirantization depends on the letter's position within a word or syllable, location relative to other letters and vowels, and other factors. Foreign words do not follow the rules for spirantization.
Unicode halinde Süryani alfabesi
</onlyinclude>
Süryani karakterlerinin Unicode aralığı U+0700 ... U+074F arasındadır.
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | ||
700 | ܀ | ܁ | ܂ | ܃ | ܄ | ܅ | ܆ | ܇ | ܈ | ܉ | ܊ | ܋ | ܌ | ܍ | | | |
710 | ܐ | ܑ | ܒ | ܓ | ܔ | ܕ | ܖ | ܗ | ܘ | ܙ | ܚ | ܛ | ܜ | ܝ | ܞ | ܟ | |
720 | ܠ | ܡ | ܢ | ܣ | ܤ | ܥ | ܦ | ܧ | ܨ | ܩ | ܪ | ܫ | ܬ | ܭ | ܮ | ܯ | |
730 | ܰ | ܱ | ܲ | ܳ | ܴ | ܵ | ܶ | ܷ | ܸ | ܹ | ܺ | ܻ | ܼ | ܽ | ܾ | ܿ | |
740 | ݀ | ݁ | ݂ | ݃ | ݄ | ݅ | ݆ | ݇ | ݈ | ݉ | ݊ | | | ݍ | ݎ | ݏ |
Süryani yazılarında kullanılan kısaltmalar özel bir kontrol karakteri olan (Süryani Kısaltım İşareti) (U+070F) ile gösterilebilir.
HTML kod tablosu
’Ālap̄ Bēṯ
ܕ | ܓ | ܒ | ܐ |
ܕ | ܓ | ܒ | ܐ |
---|---|---|---|
ܚ | ܙ | ܘ | ܗ |
ܚ | ܙ | ܘ | ܗ |
ܠ | ܟܟ | ܝ | ܛ |
ܠ | ܟ | ܝ | ܛ |
ܥ | ܣ | ܢܢ | ܡܡ |
ܥ | ܤ | ܢ | ܡ |
ܪ | ܩ | ܨ | ܦ |
ܪ | ܩ | ܨ | ܦ |
ܬ | ܫ | ||
ܬ | ܫ |
Ünlü ve değişmeyen karakterler
ܲ | ܵ |
ܲ | ܵ |
---|---|
ܸ | ܹ |
ܸ | ܹ |
ܼ | ܿ |
ܼ | ܿ |
̈ | ̰ |
̈ | ̰ |
݁ | ݂ |
݁ | ݂ |
܀ | ܂ |
܀ | ܂ |
܄ | ݇ |
܄ | ݇ |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Coakley, J. F. (2002). Robinson's paradigms and exercises in Syriac grammar (5th ed.). Oxford University Press. .
- (1946). An album of dated Syriac manuscripts. Boston: The American Academy of Arts and Sciences, reprinted in 2002 by Gorgias Press. .
- Michaelis, Ioannis Davidis (1784). Grammatica Syriaca.
- (1888). Syrische Grammatik mit Litteratur, Chrestomathie und Glossar. Berlin: H. Reuther's Verlagsbuchhandlung. [translated to English as Syriac grammar with bibliography, chrestomathy and glossary, by R. S. Kennedy. London: Williams & Norgate 1889].
- and Julius Euting (1880). Kurzgefasste syrische Grammatik. Leipzig: T.O. Weigel. [translated to English as Compendious Syriac Grammar, by James A. Crichton. London: Williams & Norgate 1904. 2003 edition: ].
- Phillips, George (1866). A Syriac grammar. Cambridge: Deighton, Bell, & Co.; London: Bell & Daldy.
- Robinson, Theodore Henry (1915). Paradigms and exercises in Syriac grammar. Oxford University Press. .
- Thackston, Wheeler M. (1999). Introduction to Syriac. Bethesda, MD: Ibex Publishers, Inc. .
Dipnotlar
- ^ (1946). An album of dated Syriac manuscripts. Boston: The American Academy of Arts and Sciences, Gorgias Press 2002 yeni baskı, s. 24. .
- ^ (1888). Syrische Grammatik mit Litteratur, Chrestomathie und Glossar. Berlin: H. Reuther's Verlagsbuchhandlung. [İngilizce çevirisi: Syriac grammar with bibliography, chrestomathy and glossary, çev. R. S. Kennedy. Londra: Williams & Norgate 1889. s. 5].
- ^ http://books.google.de/books?id=7zbIDEDnKAMC Leiden Üniversitesi tarafından yayınlanan, Eski Ahit'in Süryanice metni, Google Books üzerinden genel erişime sunulmuştur.
- ^ Coakley, J. F. (2002). Robinson's paradigms and exercises in Syriac grammar (5th ed.). Oxford University Press. S. 141. .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Süryani alfabesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Süryanice Alfabe14 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Download Syriac fonts 24 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin tamaminin ya da bir kisminin Turkceye cevrilmesi gerekmektedir Bu sayfanin tamami ya da bir kismi Turkce disindaki bir dilde yazilmistir Madde alakali dilin okuyuculari icin olusturulmussa o dildeki Vikipedi ye aktarilmalidir Ilgili degisiklikler gerceklesmezse maddenin tamaminin ya da cevrilmemis kisimlarin silinmesi sozkonusu olabilecektir Ilgili calismayi yapmak uzere bu sayfadan destek alabilirsiniz Suryani alfabesi MO 2 yuzyildan itibaren Mardin de Suryanice icin kullanilan bir alfabedir Bu yazi sistemi Arami alfabesinden tureyen Sami ebcedlerden biri olup Fenike Ibrani ve Arap alfabesi ile baglantilidir BilgiSuryani ebcedi Arap alfabesi gibi sagdan sola yazilan bir yazi sistemidir Yine Arap alfabesindeki gibi bazi harfler kelime icinde bir sonraki harfe baglanir bazilari baglanmaz Alfabe 22 harftan ibaret olup bunlarin tumu unsuz harflerdir Unlu sesleri okuyan kisi tarafindan okurken tamamlanir ya da dogru okunusu gosteren harekelerle belirtilir Yine Arap alfabesine benzer sekilde unsuz harflerden uc tanesinin unsuz ozelliklerinin disinda unlu ozellikleri de vardir Bu tur harflere dilbilimde denir Bunlar alfabenin ilk harfi olan Alef ܐ unsuz olarak bir girtlak sesi temsil ediyorken kelimenin basinda ya da sonunda yer aldiginda ayni zamanda unlu gorevi gorebilir Vav harfi ܘ v unsuzuyken ayni zamanda o ve u seslerini temsil edebilir Benzer sekilde Yud harfi ܝ y unsuzuyken ayni zamanda i ve e seslerini temsil edebilir Suryani alfabesinin ayni zamanda ebced hesabi vardir Suryani alfabesinin cesitleri11 yy dan kalma Suryani dilinde kitap Suryani alfabesinin uc temel cesidi bulunur En eski ve klasik cesidine Esṭrangela Suryanice ܐܣܛܪܢܓܠܐ denir Bu ismin Yunanca Grekce stroggylh strongyle yuvarlatilmis sozcugu ya da Suryanice ܣܪܛܐ ܐܘܢܓܠܝܐ serṭa ewangelaya Incil yazisi ile ilgili oldugu varsayiliyor Estrangela yazi cesidi artik Suryanice yazilar icin kullanilan genel yazi cesidi olmadigi halde 10 yy dan beri zaman zaman yeniden canlandirldigi donemler oldu Bu yazi ornegin bilimsel yayinlarda orn Leiden Universitesi nin versiyonunda unvan veya yazitlarda sik sik kullanilir Bazi eski metin ve yazitlarda her harfin sola birlesik yazilmasi mumkunken bazi harflerin ozellikle Ḥeth ve Mem harflerinin farkli cesitlerine rastlanmak mumkun Bati Suryani lehcesi genellikle Serṭa Suryanice ܣܪܛܐ sira yazisiyla yazilir Bu yazi cesidine Psiṭa Suryanice ܦܫܝܛܐ basit Maruni ya da Yakubi yazisi da denir ancak Yakubi denmesinde asagilayici bir anlam vardir Bu yazidaki harflerin cogu belirgin bir sekilde Estrangela yazisindan farkli olup daha sade ve yumusatilmis bir gorunume sahiptir En erken Suryani metinlerde italik bir yazi cesidine rastlansa da onemli metinler daima Estrangela yazisiyla yazilirdi Sekizinci yuzyildan itibaren daha sade olan Serta yazisi yayginlasti muhtemelen parsomen kullaniminda daha ekonomik oldugu icin Arap alfabesinin oncusu olan Nebati alfabesi bu Suryani el yazisina dayanir Batida kullanilan yazi cesidi genellikle hareke olarak ustte veya altta kucuk Yunan harfleri ile isaretlenir Bu harfler sunlardir Buyuk alfa Grekce A a sesini temsil eder a ya da ă ile gosterilir Suryanice ܦܬܚܐ Pṯaḥa Kucuk alfa Grekce a ɑ sesini temsil eder a ya da a ile gosterilir Suryanice ܙܩܦܐ Zqap a o olarak telaffuz edilir ve Bati Suryani lehcesinde o ile gosterilir Kucuk epsilon Grekce e ɛ sesini temsil eder e ya da ĕ ile gosterilir ve e sesini temsil eder e ile gosterilir Suryanice ܪܒܨܐ Rḇaṣa Buyuk eta Grekce H i sesini temsil eder i ile gosterilir Suryanice ܚܒܨܐ Ḥḇaṣa Buyuk upsilon Grekce Y ve kucuk omikron Grekce o harflerinden olusan bir isaret u sesini temsil eder u ya da u ile gosterilir Suryanice ܥܨܨܐ Ṣaṣa Yuhanna Incilinin Serṭa Madnḥaya ve Esṭrangela yazilariyla yukaridan asagiya yazilmis giris sozleri Baslangicta Soz vardi Dogu Suryani lehcesi genellikle Suryani alfabesinin Madnḥaya Suryanice ܡܕܢܚܝܐ Dogu bicimiyle yazilir Bu yazi bicimine Swadaya Suryanice ܣܘܕܝܐ konusma diline ait bazen de cagdas olarak cevrilir ya da Asuri Ibrani alfabesi ile karistirilmamali Keldani ve hatali olarak Nesturi de denir son anilan terim aslinda Pers Imparatorlugu nda yasayan dogu kilisesi mensuplari icin kullanilir Dogu yazisi Estrangela ile bati yazisi arasinda bir yazi bicimidir Dogu yazi biciminde unluleri belirtmek icin harflerin uzerinde veya altinda daha eski bir yazi sisteminden alinan noktalama isaretleri kullanilir Bir harfin uzerinde ve altinda birer nokta a sesini temsil eder a ya da ă ile gosterilir Suryanice ܦܬܚܐ Pṯaḥa Bir harfin uzerinde yan yana iki nokta ɑ sesini temsil eder a ya da a ile gosterilir Suryanice ܙܩܦܐ Zqap a Bir harfin altinda yan yana iki nokta ɛ sesini temsil eder e ya da ĕ ile gosterilir Suryanice ܪܒܨܐ ܐܪܝܟܐ Rḇaṣa arriḵa ya da Suryanice ܙܠܡܐ ܦܫܝܩܐ Zlama psiqa Dogu Suryani Lehcesinde cogunlukla ɪ sesi ile telaffuz edilir ve i ile gosterilir Bir harfin altinda diyagonal iki nokta e sesini temsil eder e ile gosterilir Suryanice ܪܒܨܐ ܟܪܝܐ Rḇaṣa karya ya da Suryanice ܙܠܡܐ ܩܫܝܐ Zlama qasya Yanina nokta konan bir Yōḏ harfi i sesini temsil eder i ya da i ile gosterilir Suryanice ܚܒܨܐ Ḥḇaṣa Altina nokta konan bir Waw harfi u sesini temsil eder u ya da u ile gosterilir Suryanice ܥܨܨܐ ܐܠܝܨܐ Ṣaṣa alliṣa ya da Suryanice ܪܒܨܐ Rḇaṣa Uzerine nokta konan bir Waw harfi o sesini temsil eder ō ya da o ile gosterilir Suryanice ܥܨܨܐ ܪܘܝܚܐ Ṣaṣa rwiḥa ya da Suryanice ܪܘܚܐ Rwaḥa Dogu lehcesinde unluleri belirtmek icin kullanilan noktalama sisteminin Ibrani yazi sisteminde kullanilan Nikkud isaretlerinin olusumunda rol oynadigi saniliyor Nil havzasi Dogu Akdeniz bolgesi ve Mezopotamya dan olusan Bereketli Hilal denen bolgede baskin dil olarak Arapca yayginlasinca Arapca metinlerin Suryani yazisiyla yazilmasi yaygin olmustu Bu yazilara genellikle Karsuni ya da Suryanice ܓܪܫܘܢܝ denir Garsuni bugun Cagdas Aramice konusanlar tarafindan mektuplarda kullanilir Tablo OzetiSuryani alfabesi bagsiz munferit halleriyle gosterilen asagidaki harflerden olusur Kap Mim ve Nun harfleri tek basina genellikle baslangic sekilleri ile sondaki sekillerin birlesimi halinde gosterilir bkz asagi Alap Dalaṯ He Waw Zayn Ṣaḏe Res ve Taw ve erken Estrangela metinlerde Semkaṯ harfi kelimenin icinde muteakip harflere baglanmaz Bu harfler yildiz isareti ile gosterilmistir Harfin adi Harf Unicode karakteri Sesi Sayisal degeri Ibrani karsiligi Arap karsiligiEsṭrangela Madnḥaya Serṭa Transliterasyon UFA Suryanice ܐܠܦ Suryanice ܐ Suryanice ܐ Suryanice ܐ ʾ ʔ veya sessiz 1 Ibranice א Arapca ا Suryanice ܒܝܬ Suryanice ܒ Suryanice ܒ Suryanice ܒ sert b yumusak ḇ veya bh v sert b yumusak v veya w 2 Ibranice ב Arapca ب Gamal Suryanice ܓܡܠ Suryanice ܓ Suryanice ܓ Suryanice ܓ sert g yumusak ḡ veya gh ġ sert ɡ yumusak ɣ 3 Ibranice ג Arapca ج Arapca غ Dalaṯ Suryanice ܕܠܬ Suryanice ܕ Suryanice ܕ Suryanice ܕ sert d yumusak ḏ veya dh d sert d yumusak d 4 Ibranice ד Arapca د Suryanice ܗܐ Suryanice ܗ Suryanice ܗ Suryanice ܗ h h 5 Ibranice ה Arapca ه Suryanice ܘܘ Suryanice ܘ Suryanice ܘ Suryanice ܘ unsuz w mater lectionis u veya ō veya u or o unsuz w mater lectionis u veya o 6 Ibranice ו Arapca وZayn Suryanice ܙܝܢ Suryanice ܙ Suryanice ܙ Suryanice ܙ z z 7 Ibranice ז Arapca ز Ḥeṯ Suryanice ܚܝܬ Suryanice ܚ Suryanice ܚ Suryanice ܚ ḥ ħ x or x 8 Ibranice ח Arapca ح Arapca خ Ṭeṯ Suryanice ܛܝܬ Suryanice ܛ Suryanice ܛ Suryanice ܛ ṭ tˤ 9 Ibranice ט Arapca طYōḏ Suryanice ܝܘܕ Suryanice ܝ Suryanice ܝ Suryanice ܝ unsuz y mater lectionis i veya i unsuz j mater lectionis i veya e 10 Ibranice י Arapca ي Kap Suryanice ܟܦ Suryanice ܟܟ Suryanice ܟܟ Suryanice ܟܟ sert k yumusak ḵ veya kh x sert k yumusak x 20 Ibranice כ ך Arapca كLamaḏ Suryanice ܠܡܕ Suryanice ܠ Suryanice ܠ Suryanice ܠ l l 30 Ibranice ל Arapca ل Mim Suryanice ܡܝܡ Suryanice ܡܡ Suryanice ܡܡ Suryanice ܡܡ m m 40 Ibranice מ ם Arapca م Suryanice ܢܘܢ Suryanice ܢܢ Suryanice ܢܢ Suryanice ܢܢ n n 50 Ibranice נ ן Arapca نSemkaṯ Suryanice ܣܡܟܬ Suryanice ܤ Suryanice ܣ Suryanice ܣ s s 60 Ibranice ס Arapca س E Suryanice ܥܐ Suryanice ܥ Suryanice ܥ Suryanice ܥ ʿ ʕ 70 Ibranice ע Arapca ع Suryanice ܦܐ Suryanice ܦ Suryanice ܦ Suryanice ܦ sert p yumusak ᵽ veya ph f sert p yumusak f 80 Ibranice פ ף Arapca ف Ṣaḏe Suryanice ܨܕܐ Suryanice ܨ Suryanice ܨ Suryanice ܨ ṣ sˤ 90 Ibranice צ ץ Arapca ص Qōp Suryanice ܩܘܦ Suryanice ܩ Suryanice ܩ Suryanice ܩ q q 100 Ibranice ק Arapca ق Res Suryanice ܪܝܫ Suryanice ܪ Suryanice ܪ Suryanice ܪ r r 200 Ibranice ר Arapca ر Suryanice ܫܝܢ Suryanice ܫ Suryanice ܫ Suryanice ܫ s veya sh ʃ 300 Ibranice ש Arapca ش Taw Suryanice ܬܘ Suryanice ܬ Suryanice ܬ Suryanice ܬ sert t yumusak ṯ veya th 8 sert t yumusak 8 400 Ibranice ת Arapca ت Arapca ث HarflerHarf Esṭrangela klasik Madnḥaya dogu Normal form Final connected Final unconnected Normal form Final connected Final unconnected Alap 1 Beṯ Gamal Dalaṯ He Waw Zayn Ḥeṯ Ṭeṯ Yōḏ Kap Lamaḏ Mim NunSemkaṯ E Pe Ṣaḏe Qōp Res Sin Taw 1 In the final position following Dalaṯ or Res Alap takes the normal form rather than the final form Birlesimler Name Esṭrangela klasik Madnḥaya dogu Unicode character s AciklamaNormal form Final connected Final unconnected Normal form Final connected Final unconnectedLamaḏ Alap ܠܐ Lamaḏ ve Alap birlesik metnin sonundaTaw Alap ܬܐ Taw and Alap combined metnin sonundaHe Yōḏ ܗܝ He and Yōḏ combined metnin sonundaTaw Yōḏ ܬܝ Taw and Yōḏ combined metnin sonundaFonemlerIn modern usage some alterations can be made to represent not represented in classical orthography A mark similar in appearance to a tilde called Majliyana Suryanice ܡܓ ܠܝܢܐ is placed either above or below a letter in the Madnḥaya variant of the alphabet to change its phonetic value see also Added to Gamal ɡ to d ʒ Added to Kap k to t ʃ Added to Zayn z to ʒ Added to Sin ʃ to ʒ In addition to foreign sounds a marking system is used to distinguish qussaya Suryanice ܩܘܫܝܐ hard letters from rukkaḵa Suryanice ܪܘܟܟܐ soft letters The letters Beṯ Gamal Dalaṯ Kap Pe and Taw all hard are able to be into soft The system involves placing a single dot underneath the letter to give its soft variant and in some usages a dot above the letter to give its hard variant though no mark at all may be used to indicate the hard value Name Plosive Translit IPA Name Spirant Translit IPA NotesBeṯ ܒ b b Beṯ rakkiḵta ܒ ḇ v or w v cogu modern lehcelerde w seklini almistir Gamal ܓ g ɡ Gamal rakkiḵta ܓ ḡ ɣ Dalaṯ ܕ d d Dalaṯ rakkiḵta ܕ ḏ d Kap ܟܟ k k Kap rakkiḵta ܟ ܟ ḵ x Pe ܦ p p Pe rakkiḵta ܦ ya da ܦ ᵽ f or w f is not found in most modern Eastern dialects Instead it either is left unspirantized or sometimes appears as w Pe is the only letter in the Eastern variant of the alphabet that is spirantized by the addition of a semicircle instead of a single dot Taw ܬ t t Taw rakkiḵta ܬ ṯ 8 The mnemonic bḡaḏkᵽaṯ Suryanice ܒܓܕܟܦܬ is often used to remember the six letters that are able to be spirantized The degree to which letters can be spirantized varies from dialect to dialect as some dialects have lost the ability for certain letters to be spirantized For native words spirantization depends on the letter s position within a word or syllable location relative to other letters and vowels and other factors Foreign words do not follow the rules for spirantization Unicode halinde Suryani alfabesi lt onlyinclude gt Suryani karakterlerinin Unicode araligi U 0700 U 074F arasindadir 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F700 710 ܐ ܒ ܓ ܔ ܕ ܖ ܗ ܘ ܙ ܚ ܛ ܜ ܝ ܞ ܟ720 ܠ ܡ ܢ ܣ ܤ ܥ ܦ ܧ ܨ ܩ ܪ ܫ ܬ ܭ ܮ ܯ730 740 ݍ ݎ ݏ Suryani yazilarinda kullanilan kisaltmalar ozel bir kontrol karakteri olan Suryani Kisaltim Isareti U 070F ile gosterilebilir HTML kod tablosu Alap Beṯ ܕ ܓ ܒ ܐ amp 1813 amp 1811 amp 1810 amp 1808 ܚ ܙ ܘ ܗ amp 1818 amp 1817 amp 1816 amp 1815 ܠ ܟܟ ܝ ܛ amp 1824 amp 1823 amp 1821 amp 1819 ܥ ܣ ܢܢ ܡܡ amp 1829 amp 1828 amp 1826 amp 1825 ܪ ܩ ܨ ܦ amp 1834 amp 1833 amp 1832 amp 1830 ܬ ܫ amp 1836 amp 1835 Unlu ve degismeyen karakterler amp 1842 amp 1845 amp 1848 amp 1849 amp 1852 amp 1855 amp 776 amp 816 amp 1857 amp 1858 amp 1792 amp 1794 amp 1796 amp 1863 Ayrica bakinizSuryaniler listesi Ebced Alfabe Arami alfabesi Aramice Mogolca Sogdca Suryanice UygurcaKaynakcaCoakley J F 2002 Robinson s paradigms and exercises in Syriac grammar 5th ed Oxford University Press ISBN 978 0 19 926129 1 1946 An album of dated Syriac manuscripts Boston The American Academy of Arts and Sciences reprinted in 2002 by Gorgias Press ISBN 1 931956 53 7 Michaelis Ioannis Davidis 1784 Grammatica Syriaca 1888 Syrische Grammatik mit Litteratur Chrestomathie und Glossar Berlin H Reuther s Verlagsbuchhandlung translated to English as Syriac grammar with bibliography chrestomathy and glossary by R S Kennedy London Williams amp Norgate 1889 and Julius Euting 1880 Kurzgefasste syrische Grammatik Leipzig T O Weigel translated to English as Compendious Syriac Grammar by James A Crichton London Williams amp Norgate 1904 2003 edition ISBN 1 57506 050 7 Phillips George 1866 A Syriac grammar Cambridge Deighton Bell amp Co London Bell amp Daldy Robinson Theodore Henry 1915 Paradigms and exercises in Syriac grammar Oxford University Press ISBN 0 19 926129 6 Thackston Wheeler M 1999 Introduction to Syriac Bethesda MD Ibex Publishers Inc ISBN 0 936347 98 8 Dipnotlar 1946 An album of dated Syriac manuscripts Boston The American Academy of Arts and Sciences Gorgias Press 2002 yeni baski s 24 ISBN 1 931956 53 7 1888 Syrische Grammatik mit Litteratur Chrestomathie und Glossar Berlin H Reuther s Verlagsbuchhandlung Ingilizce cevirisi Syriac grammar with bibliography chrestomathy and glossary cev R S Kennedy Londra Williams amp Norgate 1889 s 5 http books google de books id 7zbIDEDnKAMC Leiden Universitesi tarafindan yayinlanan Eski Ahit in Suryanice metni Google Books uzerinden genel erisime sunulmustur Coakley J F 2002 Robinson s paradigms and exercises in Syriac grammar 5th ed Oxford University Press S 141 ISBN 978 0 19 926129 1 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Suryani alfabesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Suryanice Alfabe14 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Download Syriac fonts 24 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde