Ferah Ali Paşa, (Osmanlıca: فراه آلى پاشا; Adigece: Фэрахь-Али Пащэ) Osmanlı Devleti tarafından Çerkesya'ya gönderilen paşa.
Muhtemelen 1779 ya da 1780'de Karadeniz kıyısında bulunan Soğucak muhafızlığına (Gelencik yakınında) atandı, ardından Sucuk-Kale (Çerkesçe: ЦӀэмэз/Tsemez şimdiki Novorossiysk yerinde) ve Anapa kalelerini, Fransız mühendislerin de yardımlarıyla inşa ettirdi, ardından da Anapa Muhafızı oldu (1781). Gürcü asıllı bir devşirme olup dindar biri olarak ünlenmiştir. Yaşamı, Haşim Efendi'nin notlarından ve Cevdet Paşa Tarihinden incelenebilmektedir.
Ferah Ali Paşa, Batı Çerkeslerinden olan Şapsığlar ve onların bir uzantısı olarak daha kuzeyde, Anapa yöresinde yaşayan Natuhaylar arasında Müslümanlığı güçlendirmeye ve onları Ruslara karşı birleştirmeye çalışmıştır. Yöre halkı ile yakınlaşmayı geliştirmek için kendisi bir Şapsığ kızı ile evlendiği gibi maiyetini de bu yolda teşvik etmiştir. Ayrıca, 1783'te Kırım'ın Ruslar tarafından ilhak edilmesi üzerine ülkesini terk eden Müslüman Nogay ve Tatar sığınmacıları Anapa'ya yerleştirdiği, Osmanlı hamamları ve camiler inşa ettirerek, Anapa'yı bir Müslüman kenti haline getirmeye çalıştığı da bilinmektedir.
Ferah Ali Paşa'nın 1784 ya da 1785'te öldüğü tahmin edilmektedir. Kendisini izleyen Osmanlı muhafızları, yerli halkla kaynaşmayı aynı başarıyla sürdüremediklerinden, zaman zaman gerginlikler yaşanmıştır.
Türk yazarı Kemal Bilbaşar'ın (1910-1983) "Kölelik Dönemeci" adlı romanı Ferah Ali Paşa'yı ve dönemindeki Çerkesya'yı, değişik bir biçemle ve yerli renkleri de katarak anlatmaktadır.
Kaynakça
Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferah Ali Pasa Osmanlica فراه آلى پاشا Adigece Ferah Ali Pashe Osmanli Devleti tarafindan Cerkesya ya gonderilen pasa Muhtemelen 1779 ya da 1780 de Karadeniz kiyisinda bulunan Sogucak muhafizligina Gelencik yakininda atandi ardindan Sucuk Kale Cerkesce CӀemez Tsemez simdiki Novorossiysk yerinde ve Anapa kalelerini Fransiz muhendislerin de yardimlariyla insa ettirdi ardindan da Anapa Muhafizi oldu 1781 Gurcu asilli bir devsirme olup dindar biri olarak unlenmistir Yasami Hasim Efendi nin notlarindan ve Cevdet Pasa Tarihinden incelenebilmektedir Ferah Ali Pasa Bati Cerkeslerinden olan Sapsiglar ve onlarin bir uzantisi olarak daha kuzeyde Anapa yoresinde yasayan Natuhaylar arasinda Muslumanligi guclendirmeye ve onlari Ruslara karsi birlestirmeye calismistir Yore halki ile yakinlasmayi gelistirmek icin kendisi bir Sapsig kizi ile evlendigi gibi maiyetini de bu yolda tesvik etmistir Ayrica 1783 te Kirim in Ruslar tarafindan ilhak edilmesi uzerine ulkesini terk eden Musluman Nogay ve Tatar siginmacilari Anapa ya yerlestirdigi Osmanli hamamlari ve camiler insa ettirerek Anapa yi bir Musluman kenti haline getirmeye calistigi da bilinmektedir Ferah Ali Pasa nin 1784 ya da 1785 te oldugu tahmin edilmektedir Kendisini izleyen Osmanli muhafizlari yerli halkla kaynasmayi ayni basariyla surduremediklerinden zaman zaman gerginlikler yasanmistir Turk yazari Kemal Bilbasar in 1910 1983 Kolelik Donemeci adli romani Ferah Ali Pasa yi ve donemindeki Cerkesya yi degisik bir bicemle ve yerli renkleri de katarak anlatmaktadir Kaynakca Somel Selcuk Aksin 2012 Historical dictionary of the Ottoman Empire 2 bas Lanham Md Scarecrow Press ISBN 978 0810871687 General Ismail Berkok Tarihte Kafkasya Istanbul 1958 s 372 Evliya Celebi ve Hasim Efendi nin Cerkezistan Notlari Istanbul 1969 2 Kisim s 99 184 Bir Osmanlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz