Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Feteng Savaşı, Nadir Şah ile Hive Hanlığı'nın hükümdarı II. İlbars Han arasında, Nadir'in Orta Asya seferinin bir parçası olarak gerçekleşen bir savaştır.
| Feteng Savaşı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nadir'in seferleri ve Nadir Şah'ın Orta Asya seferi | |||||||||||
 Nadir Şah'ın İlbars Han'a karşı savaşının resmi | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Afşar İmparatorluğu |  Hive Hanlığı  Buhara Hanlığı | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Nadir Şah | II. İlbars Han | ||||||||||
Savaşın arka planı
Nadir Hindistan'dayken, Hive Hanlığı'nın savaşçıları periyodik olarak Horasan'a saldırdı ve yağmaladı. Buna karşılık, Nadir Şah'ın Horasan'daki veliaht prensi Rzagulu Mirza Afşar, Orta Asya'ya hareket etti ve bir zafer kazandı. Ancak Nadir, ona saldırılarına devam etmesine izin vermedi. Çünkü amacı geri dönüp komutası altında daha büyük bir sefer yürütmekti.
Hindistan'daki büyük bir zaferden döndükten sonra Nadir, Orta Asya'ya yürüyüşe başladı. Hedefi Buhara hakimi Abulfaz Han ve Hiva hakimi İlbars Han'dı. 1740 sonunda Abulfaz Han yenildi. Nadir'e yenilgisinden sonra boyun eğeceğini açıklayan Abulfaz Han, Türkistan hükümdarlığının başına getirildi. İlbars Han'a böyle bir teklif yapılmışsa da o bu teklifi reddetmiştir.
Birincil çarpışmalar
Nadir Şah henüz Buhara'da iken İlbars Han'a mektup yazarak Ebulfaz Han gibi kendisine itaat etmesini istemiş ancak bu teklif reddedilmiştir. İlbars Han ayrıca, Muhammedali Han Kidil liderliğindeki Özbek, Aral, Yamut ve Türkmen süvarilerinden oluşan 30.000 kişilik bir müfrezeyi Çarco'ya göndermeye karar verdi. Bu grubun Çarco'ya Nadir Şah'ın ordu grubundan daha hızlı ulaşmasına izin verin, Amu-Darya üzerindeki geçidi yok edin ve böylece Nadir Şah'ın birliklerinin nehri geçmesini zorlaştırın. İlbars Han, Nadir Şah'ın birliklerini Muhammedali Han'ın önderliğinde ordusuyla birlikte dağıtacağından ve onu geri çekilmeye zorlayacağından emindi. Bu birlik grubu Çarco'dan 6 mil mesafeye ulaştığında, Nadir Şah durumu öğrendi. Çarco yakınlarındaki Amu Derya üzerindeki geçidin ele geçirilmesinin Nadir Şah'ın Harezm'e yürüyüşünü karmaşıklaştıracağı açıktı. Bu nedenle Nadir Şah, birliklerin yük ve erzaklarını geride bırakarak deneyimli savaşçı grubuyla Çarco'ya doğru hareketi hızlandırdı. Geride kalan yük ve erzak, beraberindeki grupla birlikte harekete devam edecek ve Çarco'da Nadir Şah'a katılacaktı. Rzagulu Mirza, bu gruba komutan olarak atandı. Nadir Şah'ın komutasındaki müfrezede 20.000 asker bulunuyordu. Ayrıca Nadir Şah, Merv Beylerbey'i Mahammadreza han Qırhlı'ya, Çarco çevresinde nöbet tutmakla görevlendirilen 3.000 kişilik Merv müfrezesine katılması için bir mesaj gönderdi. Merv halkı, Türkmen veya Özbek aşiretleriyle sürekli düşmanlık içinde olduğundan, Nadir Şah, Merv müfrezesini bu aşiretlere karşı kullanmayı faydalı görmüştür.
Nadir Şah, İlbars Han'ın güçlü ve savaşan bir ordusu olduğunun da farkındaydı. Bu nedenle, Çarco'ya doğru hareket sırasında, birliklerin yanlardan, arkadan ve önden korunmasının yanı sıra birliklerin kompakt hareketini sağladı. Nadir Şah zamanında Çarco'ya ulaştı, Amu-Darya nehrini geçti ve diğer kıyıda kamp kurdu. Bir gün sonra kalan kuvvetler geldi ve ona katıldı. Çarco'ya ulaştıktan sonra Nadir Şah, Razagulu Mirza'nın geri dönmesine izin verdi. Nadir Şah, Çarco'da gerekli teşkilatlanmayı tamamladıktan sonra ordusuyla Devaboyunu vadisi denilen yere hareket etti. Ayrılmadan önce orduyu yeniden topladı ve tüm ordu dört büyük gruba ayrıldı. Önde gelen müfreze aynı zamanda koruma rolünü oynadı. Birliklerin ana kısmı bu müfrezenin arkasında ilerliyordu. Diğer iki grup yan muhafız grupları oluşturdu. Ayrıca 6.000 kişilik bir müfreze kıyı boyunca ilerleyerek nehirde erzak taşıyan gemiye koruma sağladı. Devaboyunu vadisine ulaştıklarında Nadir Şah, askerlere durmalarını emretti ve onun emriyle ordunun yükleri toplandı ve onu korumak için özel bir müfreze görevlendirildi. Nadir Şah'ın Devaboyunu Vadisi'ne gelişi Ekim 1740'ın son günlerine rastlar.
Her iki ordunun öncü birlikleri arasındaki savaşı Nadir'in birlikleri kazandı.
Savaş
Feteng Kalesi yakınlarında karşıt taraflar karşı karşıya geldi. Savaş başlamadan önce, her iki taraf da güçlerini gruplandırdı. Merkez, sağ ve sol kanatlar, pusu ve yedek kuvvetler belirlendi ve her birine deneyimli generallerin liderliği verildi. 6.000 Yomut savaşçısından oluşan bir grup, İlbars birliklerinin çerhigerleri olarak savaşa ilk katılanlardan biriydi. Nadir Şah'ın birliklerinin hareket yollarını keserek savaşın kızışmasına neden oldular. Yomut savaşçıları öyle bir kararlılık gösterdiler ki, Nadir Şah'ın birliklerinin direnişini cephenin iki yönünde kırmayı ve ilerlemeyi başardılar. Yomutların ilerleyişinin tehlikeli hale gelmesini önlemek için Nadir Şah'ın kendisi hemen savaş alanına koştu ve Yomut birliklerine doğru ilerledi. Nadir Şah'a, Yomut ve Türkistan süvarilerinin her zaman yağmacı akınlarına maruz kalan ve Yomut'tan intikam alma fırsatı arayan Afşar, Merv ve Atak süvarileri eşlik etti. Nadir Şah bu adımla Yomutların geçici olarak başarılı oldukları yönde bir kuvvet avantajı yarattı ve çok geçmeden bu kuvvet avantajı askeri bir avantaja dönüştü. İlerlemek için can atan Yomutlara ciddi bir darbe vuruldu ve saflarına bir kargaşa oluşdu. Nadir Şah'ın muharebeye girmesiyle muharebe alanındaki gerginlik arttı. Genel olarak Feteng kalesi çevresinde yaşananların gerçek bir resmini oluşturmak mümkün olmasa da Nadir Şah'ın savaşa katıldığı doğrultuda elde ettiği başarının genel sonuca etki ettiği bilinmektedir. Nadir Şah'ın sert direnişiyle karşılaştıktan sonra, Yomut savaşçıları geri çekilmek zorunda kaldılar. Onların bu adımı diğer grupları da etkiledi ve bir sonraki çatışmada Nadir Şah'ın askerlerinin cesareti karşısında çaresiz kalan İlbars Han geri çekilmek zorunda kaldı. Takip sırasında kuvvetlerinin çoğu öldürüldü ve ele geçirildi. İlbars Han, birliklerini Hezarasb kalesine ulaştıklarında yıkımdan kurtardı.
Sonuç
Nadir, bu muharebe sonucunda İlbars Han'ın birliklerini yendi. . İlbars Han'ın daha sonra sığındığı Hezaresb kalesi ve Hanegah kalesi Nadir tarafından ele geçirildi. Sonunda bütün kuvvetlerini tüketen İlbars Han, Nadir tarafından yakalanıp idam edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "ILBĀRS KHAN". iranicaonline.org. 2012. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022.
- ^ Süleymanov 2001, s. 398-399.
- ^ Süleymanov 2001, s. 400.
- ^ Panoevna 2020, s. 62-63.
Kaynak
- Panoevna, Toshova Sharifa (31 Temmuz 2020). "Official And Unofficial Versions Of Bukhara's History: Comparative Analysis Of The Works Of "Tuhfa-Yi Shahi" And "Tarikh-I Salatin-I Manghitiya"". The American Journal of Interdisciplinary Innovations and Research. 2 (7): 60-69. doi:10.37547/tajiir/Volume02Issue07-11.[]
- Mehman Süleymanov. Nadir şah (PDF). 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Feteng Savasi Nadir Sah ile Hive Hanligi nin hukumdari II Ilbars Han arasinda Nadir in Orta Asya seferinin bir parcasi olarak gerceklesen bir savastir Feteng SavasiNadir in seferleri ve Nadir Sah in Orta Asya seferiNadir Sah in Ilbars Han a karsi savasinin resmiTarih1740BolgeFeteng Orta AsyaSebepNadir Sah in Orta Asya dan gelen saldirilara tepki seferiSonucNadir Sah in zaferiCografi DegisikliklerOrta Asya hanliklari Nadir Sah a bagimli hale geldi TaraflarAfsar ImparatorluguHive Hanligi Buhara HanligiKomutanlar ve liderlerNadir SahII Ilbars HanSavasin arka planiNadir Hindistan dayken Hive Hanligi nin savascilari periyodik olarak Horasan a saldirdi ve yagmaladi Buna karsilik Nadir Sah in Horasan daki veliaht prensi Rzagulu Mirza Afsar Orta Asya ya hareket etti ve bir zafer kazandi Ancak Nadir ona saldirilarina devam etmesine izin vermedi Cunku amaci geri donup komutasi altinda daha buyuk bir sefer yurutmekti Hindistan daki buyuk bir zaferden dondukten sonra Nadir Orta Asya ya yuruyuse basladi Hedefi Buhara hakimi Abulfaz Han ve Hiva hakimi Ilbars Han di 1740 sonunda Abulfaz Han yenildi Nadir e yenilgisinden sonra boyun egecegini aciklayan Abulfaz Han Turkistan hukumdarliginin basina getirildi Ilbars Han a boyle bir teklif yapilmissa da o bu teklifi reddetmistir Birincil carpismalarNadir Sah henuz Buhara da iken Ilbars Han a mektup yazarak Ebulfaz Han gibi kendisine itaat etmesini istemis ancak bu teklif reddedilmistir Ilbars Han ayrica Muhammedali Han Kidil liderligindeki Ozbek Aral Yamut ve Turkmen suvarilerinden olusan 30 000 kisilik bir mufrezeyi Carco ya gondermeye karar verdi Bu grubun Carco ya Nadir Sah in ordu grubundan daha hizli ulasmasina izin verin Amu Darya uzerindeki gecidi yok edin ve boylece Nadir Sah in birliklerinin nehri gecmesini zorlastirin Ilbars Han Nadir Sah in birliklerini Muhammedali Han in onderliginde ordusuyla birlikte dagitacagindan ve onu geri cekilmeye zorlayacagindan emindi Bu birlik grubu Carco dan 6 mil mesafeye ulastiginda Nadir Sah durumu ogrendi Carco yakinlarindaki Amu Derya uzerindeki gecidin ele gecirilmesinin Nadir Sah in Harezm e yuruyusunu karmasiklastiracagi acikti Bu nedenle Nadir Sah birliklerin yuk ve erzaklarini geride birakarak deneyimli savasci grubuyla Carco ya dogru hareketi hizlandirdi Geride kalan yuk ve erzak beraberindeki grupla birlikte harekete devam edecek ve Carco da Nadir Sah a katilacakti Rzagulu Mirza bu gruba komutan olarak atandi Nadir Sah in komutasindaki mufrezede 20 000 asker bulunuyordu Ayrica Nadir Sah Merv Beylerbey i Mahammadreza han Qirhli ya Carco cevresinde nobet tutmakla gorevlendirilen 3 000 kisilik Merv mufrezesine katilmasi icin bir mesaj gonderdi Merv halki Turkmen veya Ozbek asiretleriyle surekli dusmanlik icinde oldugundan Nadir Sah Merv mufrezesini bu asiretlere karsi kullanmayi faydali gormustur Nadir Sah Ilbars Han in guclu ve savasan bir ordusu oldugunun da farkindaydi Bu nedenle Carco ya dogru hareket sirasinda birliklerin yanlardan arkadan ve onden korunmasinin yani sira birliklerin kompakt hareketini sagladi Nadir Sah zamaninda Carco ya ulasti Amu Darya nehrini gecti ve diger kiyida kamp kurdu Bir gun sonra kalan kuvvetler geldi ve ona katildi Carco ya ulastiktan sonra Nadir Sah Razagulu Mirza nin geri donmesine izin verdi Nadir Sah Carco da gerekli teskilatlanmayi tamamladiktan sonra ordusuyla Devaboyunu vadisi denilen yere hareket etti Ayrilmadan once orduyu yeniden topladi ve tum ordu dort buyuk gruba ayrildi Onde gelen mufreze ayni zamanda koruma rolunu oynadi Birliklerin ana kismi bu mufrezenin arkasinda ilerliyordu Diger iki grup yan muhafiz gruplari olusturdu Ayrica 6 000 kisilik bir mufreze kiyi boyunca ilerleyerek nehirde erzak tasiyan gemiye koruma sagladi Devaboyunu vadisine ulastiklarinda Nadir Sah askerlere durmalarini emretti ve onun emriyle ordunun yukleri toplandi ve onu korumak icin ozel bir mufreze gorevlendirildi Nadir Sah in Devaboyunu Vadisi ne gelisi Ekim 1740 in son gunlerine rastlar Her iki ordunun oncu birlikleri arasindaki savasi Nadir in birlikleri kazandi SavasFeteng Kalesi yakinlarinda karsit taraflar karsi karsiya geldi Savas baslamadan once her iki taraf da guclerini gruplandirdi Merkez sag ve sol kanatlar pusu ve yedek kuvvetler belirlendi ve her birine deneyimli generallerin liderligi verildi 6 000 Yomut savascisindan olusan bir grup Ilbars birliklerinin cerhigerleri olarak savasa ilk katilanlardan biriydi Nadir Sah in birliklerinin hareket yollarini keserek savasin kizismasina neden oldular Yomut savascilari oyle bir kararlilik gosterdiler ki Nadir Sah in birliklerinin direnisini cephenin iki yonunde kirmayi ve ilerlemeyi basardilar Yomutlarin ilerleyisinin tehlikeli hale gelmesini onlemek icin Nadir Sah in kendisi hemen savas alanina kostu ve Yomut birliklerine dogru ilerledi Nadir Sah a Yomut ve Turkistan suvarilerinin her zaman yagmaci akinlarina maruz kalan ve Yomut tan intikam alma firsati arayan Afsar Merv ve Atak suvarileri eslik etti Nadir Sah bu adimla Yomutlarin gecici olarak basarili olduklari yonde bir kuvvet avantaji yaratti ve cok gecmeden bu kuvvet avantaji askeri bir avantaja donustu Ilerlemek icin can atan Yomutlara ciddi bir darbe vuruldu ve saflarina bir kargasa olusdu Nadir Sah in muharebeye girmesiyle muharebe alanindaki gerginlik artti Genel olarak Feteng kalesi cevresinde yasananlarin gercek bir resmini olusturmak mumkun olmasa da Nadir Sah in savasa katildigi dogrultuda elde ettigi basarinin genel sonuca etki ettigi bilinmektedir Nadir Sah in sert direnisiyle karsilastiktan sonra Yomut savascilari geri cekilmek zorunda kaldilar Onlarin bu adimi diger gruplari da etkiledi ve bir sonraki catismada Nadir Sah in askerlerinin cesareti karsisinda caresiz kalan Ilbars Han geri cekilmek zorunda kaldi Takip sirasinda kuvvetlerinin cogu olduruldu ve ele gecirildi Ilbars Han birliklerini Hezarasb kalesine ulastiklarinda yikimdan kurtardi SonucNadir bu muharebe sonucunda Ilbars Han in birliklerini yendi Ilbars Han in daha sonra sigindigi Hezaresb kalesi ve Hanegah kalesi Nadir tarafindan ele gecirildi Sonunda butun kuvvetlerini tuketen Ilbars Han Nadir tarafindan yakalanip idam edildi Ayrica bakinizNadir Sah Afsar in Semerkant i ele gecirmesiKaynakca a b ILBARS KHAN iranicaonline org 2012 17 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2022 Suleymanov 2001 s 398 399 Suleymanov 2001 s 400 Panoevna 2020 s 62 63 KaynakPanoevna Toshova Sharifa 31 Temmuz 2020 Official And Unofficial Versions Of Bukhara s History Comparative Analysis Of The Works Of Tuhfa Yi Shahi And Tarikh I Salatin I Manghitiya The American Journal of Interdisciplinary Innovations and Research 2 7 60 69 doi 10 37547 tajiir Volume02Issue07 11 olu kirik baglanti Mehman Suleymanov Nadir sah PDF 30 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ekim 2022