Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2020) () |
Disket, bilgisayardaki bilgiyi taşımak için kullanılan, üzerine demir oksit kaplanmış bir plastik diskin yine plastik bir kap içerisine yerleştirilmesiyle oluşturulmuş manyetik .
Plastik diskin esnek olması nedeniyle İngilizcede floppy adı verilir. Türkçede flopi disk ya da disket olarak okunur. Genellikle küçük boyutlardaki program ya da verilerin saklanması ve bir bilgisayardan diğerine aktarılması için bilgisayarların okuyucu gözüne yerleştirilerek kullanılan plak biçiminde manyetik özellikli bir araçtır. Disketlerden, bilgisayar kasası üzerinde bulunan disket sürücü ile bilgi alışverişi yapılır. Bilgiler silinerek disket içindeki manyetik bellek tekrar tekrar kullanılabilir. Disketlerin üzerinde, kullanıcılara disketin içindeki veri üzerine bilgi veren kâğıt etiketler de yapıştırılabilir. USB sürücüler çıktıktan sonra artık disketlerin bilgisayarlardaki önemi azalmıştır.
Tarihçe
İlk disket, 1960'ların sonunda icat edildi. İlk zamanlar bir ismi yoktu. İlk disketin çapı 8 inç (200 mm)'ydi. 1960'ların sonlarında icat edilse de disket ancak 1971 yılında ticari olarak kullanılabilir hale geldi. İlk ticari disketi IBM firması geliştirdi. Daha sonraları , ve gibi şirketler disket üreticisi halini aldı. Disket terimi 1970 yılında konuşulmaya başlandı. 1980'lerde disketlere bir takım yenilikler getirildi. Bir disket en fazla 5 inç inceliğine gelmişti. O zamana kadar orijinal disketler 8 inç boyutundalardı ve çok büyüklerdi. 1990'lı yıllara gelindiğinde ise artık disketler 2 inç küçülüp 3 inç olmuşlardı. Ve disketler ilk o zamanlar plastik malzemelerden üretilmeye başlandı.
Disket türleri
Disketler, farklı ebat ve hacimlere sahiptirler. Bir disketin fiziksel büyüklüğü bir kenarının inç olarak uzunluğuyla anılır. Günümüz piyasasında kullanımı en yaygın olan disket türü 3,5 inçlik () diskettir. Geçmişte 5,25 inçlik ve 8 inçlik olanları da kullanılmıştır.
Disketler veri saklama kapasitesine göre de sınıflara ayrılır. Disketin kapasitesi sağ üst köşesinde yazan DD ve HD harflerinden anlaşılır. DD (Double Density) disketler 720 KB, HD (Hight Density) disketler 1,44 MB'lık veri saklama kapasitesine sahiptir.
Kişisel bilgisayarlarda kullanılmakta olan disket türleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Ebat | Bilgi Kayıt Tipi | Kapasitesi |
| 8 inç | Tek yönlü | 80 KB |
| 5,25 inç | Tek yönlü | 180 KB |
| 5,25 inç | Çift yönlü | 360 KB |
| 5,25 inç | Yüksek yoğunluklu | 1,38 MB (HD) |
| 3,5 inç | Tek yönlü | 720 KB (DD) |
| 3,5 inç | Çift yönlü | 1,44 MB (HD) |
Bunların haricinde Amiga Bilgisayarları DD Disketlere 880 KB, HD Disketlere de 1.76 MB veri yazılmaktadır.
Disketin yapısı
Disketlerin sağ ve sol alt köşelerinde kare biçiminde iki delik bulunmaktadır. Disketlerin üzerindeki bu deliklerden biri protect (koruma) penceresidir. Disketlerin sağ tarafındaki delik (kayıt koruma penceresi) üzerinde bir kapak bulunmaktadır. Bu koruma kapağı açıksa diskete bilgi kaydedilebilir, disketten bilgi silinebilir, diskete virüs bulaşabilir. Koruma kapağı kapalı ise disket salt okunurdur. Disketteki bilgiler değiştirilemez, silinemez, diskete virüs bulaşmaz. Disketteki bilgileri korumak için disket korumaya alınır (protect'lenir). İçinde önemli bilgiler olan disketlerin silinmemesi ve disketlere virüs bulaşmaması için koruma penceresinin kapatılması gerekir.
Disket kabının üzerinde bulunan metal (okuma penceresi kapağı) diski dış etkilerden (toz, güneş ışığı, vb.) korumak amacıyla yapılmıştır. Disket sürücü içerisine girince bu kapak açılır ve okuma kafası diski okumak için diskin içindeki manyetik disk üzerine konumlanır. Bu kapağın açılarak içerideki manyetik diske dokunulması disketin bozulmasına sebep olabilir.
- Sağdaki resimde 3,5 inçlik bir disketin fiziksel yapısı görülmektedir.
- Kayıt koruma penceresi
- Döndürme yuvası
- Okuma penceresi kapağı
- Plastik kap
- Koruma yatağı
- Manyetik disk
- Disk sektörü
Dezavantajları
Disketler, verileri yavaş bir şekilde kaydeder ve çabuk bozulma özelliğine sahiptir. Hiç kullanılmadan bozulanları bile bulunmaktadır. Çarpma, ısı gibi etkenler, bozulmayı hızlandırır. Plastik türü malzemeden imal edilmiş olması, bir başka dezavantaj olup, kırılma meydana gelmeden hasar, yani, kullanım dışı olmayı gerçekleştirir. Minik, kare bir düğme şeklindeki güvenlik konumlaması bulunmakla beraber, günümüzde kullanılan taşınabilir diskler gibi, çeşitli şifreleme söz konusu olmadığından, her an, her şekilde, herkes tarafından, her türlü bilgisayar, ortamda kolaylıkla kullanılabilir. Ancak ucuz olması sebebi ile kullanımı, asgari düzeyde olsa bile devam etmektedir.
Kapasitesi sınırlı olduğu için, resim, grafik, tablo vb. yüklü dosyaların aktarımı konusunda yetersizdir. Daha sonraları, zipli disketler (renkli) kullanıma sunulmuştur ama onlar içinde işlemci üzerinde bu kullanıma uygun yuva gerekli olmuştur. Kapasite artmış ama her işlemcide bu tip disketlerin kullanımına uygun yuvalar olmadığı için yine yetersiz olmuştur.
Bir başka dezavantaj ise, yüklenen verilerin zaman zaman, bir kısmında hasar meydana gelebilmektedir. Ayrıca, zaman aşımı ile iyi korunsa bile kendiliğinden bozulma söz konusu olabilmektedir.
Avantajları
Tüm bu dezavantajlara rağmen disketler; iş yerlerinde belgelerin (*.doc, *.txt, *.ppt gibi dosya türlerinin) saklanmasında, BIOS güncellemede, bazı SONY dijital kameralarda, bilgileri yedeklemede, anlık dosya aktarımı, bazı disket sürücüsü barındıran orglardaki melodilerin saklanmasında, bazı otomatlarda ve eski işletim sistemlerinin kurulumunda kullanılır (*.img).
Üretiminin durdurulması
İlk disketi üreten ve 90'lı yılların sona kadar piyasanın en büyük hakimi olan Sony, 4 Şubat 2013 tarihi itibarıyla disket üretiminin durdurulduğunu açıklamıştır. Şirket benzer bir kararı 2004 yılında da almak istemiş; ancak özellikle ses mühendislerinin ve müzisyenlerin şarkı kaydetmek için kullandıkları ekipmanların çoğunun hâlen disket girişli olması nedeniyle MiniDisk operasyonlarına kısarak devam etme kararı almıştır.[]
Kaynakça
- ^ "Floppy Disks - CHM Revolution". www.computerhistory.org. 2 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024.
- ^ [1] 6 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Minidisk aramızdan ayrılıyor
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Disket ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- HowStuffWorks: How Floppy Disk Drives Work12 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Disket haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Disket bilgisayardaki bilgiyi tasimak icin kullanilan uzerine demir oksit kaplanmis bir plastik diskin yine plastik bir kap icerisine yerlestirilmesiyle olusturulmus manyetik Disket Plastik diskin esnek olmasi nedeniyle Ingilizcede floppy adi verilir Turkcede flopi disk ya da disket olarak okunur Genellikle kucuk boyutlardaki program ya da verilerin saklanmasi ve bir bilgisayardan digerine aktarilmasi icin bilgisayarlarin okuyucu gozune yerlestirilerek kullanilan plak biciminde manyetik ozellikli bir aractir Disketlerden bilgisayar kasasi uzerinde bulunan disket surucu ile bilgi alisverisi yapilir Bilgiler silinerek disket icindeki manyetik bellek tekrar tekrar kullanilabilir Disketlerin uzerinde kullanicilara disketin icindeki veri uzerine bilgi veren kagit etiketler de yapistirilabilir USB suruculer ciktiktan sonra artik disketlerin bilgisayarlardaki onemi azalmistir TarihceIlk disket 1960 larin sonunda icat edildi Ilk zamanlar bir ismi yoktu Ilk disketin capi 8 inc 200 mm ydi 1960 larin sonlarinda icat edilse de disket ancak 1971 yilinda ticari olarak kullanilabilir hale geldi Ilk ticari disketi IBM firmasi gelistirdi Daha sonralari ve gibi sirketler disket ureticisi halini aldi Disket terimi 1970 yilinda konusulmaya baslandi 1980 lerde disketlere bir takim yenilikler getirildi Bir disket en fazla 5 inc inceligine gelmisti O zamana kadar orijinal disketler 8 inc boyutundalardi ve cok buyuklerdi 1990 li yillara gelindiginde ise artik disketler 2 inc kuculup 3 inc olmuslardi Ve disketler ilk o zamanlar plastik malzemelerden uretilmeye baslandi Disket turleriSONY marka 1 44 MB veri depolama kapasitesine sahip 3 5 inclik HD disket Disketler farkli ebat ve hacimlere sahiptirler Bir disketin fiziksel buyuklugu bir kenarinin inc olarak uzunluguyla anilir Gunumuz piyasasinda kullanimi en yaygin olan disket turu 3 5 inclik 3 5 diskettir Gecmiste 5 25 inclik ve 8 inclik olanlari da kullanilmistir Disketler veri saklama kapasitesine gore de siniflara ayrilir Disketin kapasitesi sag ust kosesinde yazan DD ve HD harflerinden anlasilir DD Double Density disketler 720 KB HD Hight Density disketler 1 44 MB lik veri saklama kapasitesine sahiptir Kisisel bilgisayarlarda kullanilmakta olan disket turleri asagidaki tabloda verilmistir Ebat Bilgi Kayit Tipi Kapasitesi8 inc Tek yonlu 80 KB5 25 inc Tek yonlu 180 KB5 25 inc Cift yonlu 360 KB5 25 inc Yuksek yogunluklu 1 38 MB HD 3 5 inc Tek yonlu 720 KB DD 3 5 inc Cift yonlu 1 44 MB HD Bunlarin haricinde Amiga Bilgisayarlari DD Disketlere 880 KB HD Disketlere de 1 76 MB veri yazilmaktadir Disketin yapisi3 5 inclik disketin fiziksel yapisi Disketlerin sag ve sol alt koselerinde kare biciminde iki delik bulunmaktadir Disketlerin uzerindeki bu deliklerden biri protect koruma penceresidir Disketlerin sag tarafindaki delik kayit koruma penceresi uzerinde bir kapak bulunmaktadir Bu koruma kapagi aciksa diskete bilgi kaydedilebilir disketten bilgi silinebilir diskete virus bulasabilir Koruma kapagi kapali ise disket salt okunurdur Disketteki bilgiler degistirilemez silinemez diskete virus bulasmaz Disketteki bilgileri korumak icin disket korumaya alinir protect lenir Icinde onemli bilgiler olan disketlerin silinmemesi ve disketlere virus bulasmamasi icin koruma penceresinin kapatilmasi gerekir Disket kabinin uzerinde bulunan metal okuma penceresi kapagi diski dis etkilerden toz gunes isigi vb korumak amaciyla yapilmistir Disket surucu icerisine girince bu kapak acilir ve okuma kafasi diski okumak icin diskin icindeki manyetik disk uzerine konumlanir Bu kapagin acilarak icerideki manyetik diske dokunulmasi disketin bozulmasina sebep olabilir Sagdaki resimde 3 5 inclik bir disketin fiziksel yapisi gorulmektedir Kayit koruma penceresi Dondurme yuvasi Okuma penceresi kapagi Plastik kap Koruma yatagi Manyetik disk Disk sektoruDezavantajlariDisketler verileri yavas bir sekilde kaydeder ve cabuk bozulma ozelligine sahiptir Hic kullanilmadan bozulanlari bile bulunmaktadir Carpma isi gibi etkenler bozulmayi hizlandirir Plastik turu malzemeden imal edilmis olmasi bir baska dezavantaj olup kirilma meydana gelmeden hasar yani kullanim disi olmayi gerceklestirir Minik kare bir dugme seklindeki guvenlik konumlamasi bulunmakla beraber gunumuzde kullanilan tasinabilir diskler gibi cesitli sifreleme soz konusu olmadigindan her an her sekilde herkes tarafindan her turlu bilgisayar ortamda kolaylikla kullanilabilir Ancak ucuz olmasi sebebi ile kullanimi asgari duzeyde olsa bile devam etmektedir Kapasitesi sinirli oldugu icin resim grafik tablo vb yuklu dosyalarin aktarimi konusunda yetersizdir Daha sonralari zipli disketler renkli kullanima sunulmustur ama onlar icinde islemci uzerinde bu kullanima uygun yuva gerekli olmustur Kapasite artmis ama her islemcide bu tip disketlerin kullanimina uygun yuvalar olmadigi icin yine yetersiz olmustur Bir baska dezavantaj ise yuklenen verilerin zaman zaman bir kisminda hasar meydana gelebilmektedir Ayrica zaman asimi ile iyi korunsa bile kendiliginden bozulma soz konusu olabilmektedir AvantajlariTum bu dezavantajlara ragmen disketler is yerlerinde belgelerin doc txt ppt gibi dosya turlerinin saklanmasinda BIOS guncellemede bazi SONY dijital kameralarda bilgileri yedeklemede anlik dosya aktarimi bazi disket surucusu barindiran orglardaki melodilerin saklanmasinda bazi otomatlarda ve eski isletim sistemlerinin kurulumunda kullanilir img Uretiminin durdurulmasiIlk disketi ureten ve 90 li yillarin sona kadar piyasanin en buyuk hakimi olan Sony 4 Subat 2013 tarihi itibariyla disket uretiminin durduruldugunu aciklamistir Sirket benzer bir karari 2004 yilinda da almak istemis ancak ozellikle ses muhendislerinin ve muzisyenlerin sarki kaydetmek icin kullandiklari ekipmanlarin cogunun halen disket girisli olmasi nedeniyle MiniDisk operasyonlarina kisarak devam etme karari almistir olu kirik baglanti Kaynakca Floppy Disks CHM Revolution www computerhistory org 2 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2024 1 6 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Minidisk aramizdan ayriliyorDis baglantilarWikimedia Commons ta Disket ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur HowStuffWorks How Floppy Disk Drives Work12 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce