Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Frantz Fanon (d. 20 Temmuz 1925, Fort-de-France, Martinik – ö. 6 Aralık 1961, Washington), ve kolonileştirmenin psikopatolojisi konusunda belki de 20. yüzyılın en belli başlı düşünürüydü. Yapıtları, kırk yılı aşkın bir süre esin verdi.
| Frantz Fanon | |
|---|---|
| Doğum | Frantz Omar Fanon 20 Temmuz 1925 Fort-de-France, Martinik |
| Ölüm | 6 Aralık 1961 (36 yaşında) Bethesda, Maryland |
| Vatandaşlık | Fransa |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
Yaşamı
Fanon, o zamanlar bir Fransız kolonisi, şimdiyse bir Fransız bölgesi olan Karayip Adası Martinik’te doğdu. Afrika köleleri, Tamil sözleşmeli hizmetçileri ve bir beyaz adam artyöreli melez bir aileye doğdu. Ailenin durumu, Martinikliler’e göre görece iyiydi ama orta sınıftan uzaktı. Yine de yalnız siyah öğrencileri kabul eden ’in giderlerini karşılayabildiler.
Fransa, 1940’ta Naziler’in eline düştükten sonra, Fransız deniz güçleri Martinik’te durduruldu. Fransız askerler, adada durmak zorunda kalarak gerçek birer ırkçıya dönüştüler. Birçok taciz ve cinsel suistimal suçlaması yükseldi. Martinikliler’in Fransız Ordusu’nca suistimal edilmesi, Fanon üzerinde önemli bir etkiydi, çünkü bu, onun yabancılaşma duygularını ve kolonisel ırkçılığın gerçeklerinden iğrenmesini pekiştirdi. Fanon, on sekiz yaşında adadan ayrıldı ve ’ne katılmak üzere Dominika’ya yolculuk etti. Daha sonra Fransız ordusuna alındı ve Fransa’da, özellikle Alsace çarpışmalarında hizmet verdi. 1944’te Colmar’da yaralandı ve aldı.
Naziler yenilgiye uğratıldığında ve Bağlaşık güçler Ren üzerinden Almanya’ya –foto-gazetecilerle- geçtiklerinde Fanon’un alayı tüm beyaz olmayan askerlerden temizlendi ve siyah asker arkadaşları, onun yerine, Toulon’a gönderildi.
Fanon, 1945’te Martinik’e döndü. Dönüşü kısa sürdü. Orada, yaşamı üstünde en büyük etkiye sahip olacak olan arkadaşı ve akıl hocası ’in parlamento kampanyasına katıldı. Fanon kendini hiçbir zaman komünist olarak tanımlamasa da, Césaire, komünist yaftasıyla, 4. Cumhuriyet’in ilk Ulusal Meclisi’ne Martinik’ten parlamento delegesi olarak katıldı. Fanon, bakaloryasını alacak kadar uzun kaldı ve sonra tıp ve psikiyatri çalışacağı Fransa’ya geçti. Yazın, drama ve felsefe çalışacağı, kimi zaman ’nin derslerine katılacağı Lyon’da eğitim gördü. 1951’de psikiyatride yeterlilik derecesi aldıktan sonra, psikopatolojide kültürün önemli ama çoğunlukla göz ardı edilmiş rolüne vurgu yaparak Fanon’un düşüncesini güçlendirecek olan köktenci Katalan gözetiminde psikiyatri stajı yaptı. Stajdan sonra, Fanon, Fransa’da, bir yıl daha ve sonra (1953’ten başlayarak) Cezayir’de psikiyatri uygulamalarını sürdürdü. 1956’da istifa edene dek kaldığı Cezayir’deki ’nde başhekimdi.
Fransa
Fanon, Fransa’dayken ilk kitabını yazdı, Black Skin, White Masks (Kara Deri, Beyaz Maskeler), kolonisel boyun eğdirmenin insan ruhuna olan etkisinin bir çözümleyimi. Bu kitap, Fanon’un siyah bir insan, Fransa’da, Fransızlar’ca, deri rengi nedeniyle geri çevrilen Fransız eğitimli bir aydın olma deneyiminin kişisel bir anlatımıydı.
Fanon Fransa’dan ayrılıp, savaş sırasında bir süre askeri görev için bulunduğu Cezayir’e gitti. ’nde işi buldu. Tedavi yöntemlerini köktencileştirmesi oradadır. Özellikle de, hastalarının kültürel artyöresine bağlı toplumsal sağaltıma başladı. Hemşireler ve stajyerler de yetiştirdi. Kasım 1954’te Cezayir devriminin başlamasıyla, ’yle bağlantılarının bir sonucu olarak, Ulusal Kurtuluş Cephesine (Fransızca: Front de Libération Nationale, kısaca FLN) katıldı.
The Wretched of the Earth (Yeryüzünün Lanetlileri)’nde, Fanon, derinlemesine olarak, Fransız güçlerinin Cezayirliler’e yaptığı işkencelerin etkilerini tartıştı. Fransız paraşütçü birimlerinin işkenceye katılmaları gerçeği, işkenceye karıştıkları ileri sürülenlere ‘olaylar’ için af çıkarıldığı Fransa’da siyasal çalkantılara neden oldu. Terörizm zanlılarına işkence yapmayı açıkça onaylayan General ’in yaptıkları nedeniyle değil yeterince vicdan azabı sergilememesi nedeniyle yargılanması bundandır.
Fanon, Cezayir boyunca, özellikle Kabyle bölgesinde, Cezayirliler’in kültürel/psikolojik yaşamını çalışmak üzere kapsamlı yolculuklar yaptı. Kayıp çalışması, ‘The marabout of Si Slimane’ buna bir örnektir. Bu yolculuklar, aynı zamanda, gizli etkinlikleri, özellikle bir FLN üssünü gizleyen Chrea kayak alanına gitmesi için bir araçtı. 1956 yazında, ünlü ‘Sömürge Bakanı’na İstifa Mektubu’nu kaleme aldı ve Fransız özümsemeci yetiştirme biçimiyle ve eğitimiyle arayı açtı. Ocak 1957’de Cezayir’den kovuldu ve ’ndeki ‘isyan yuvası’ dağıtıldı. Fanon, Fransa’ya gitmek üzere ayrıldı ve sonunda gizlice ’ne yolculuk yaptı. Ömrünün sonuna dek yazacağı ‘El Mücahit’in yayın kurulunun bir parçası oldu. Geçici Cezayir Hükümeti’nin Gana Büyükelçisi olarak da hizmet gördü ve Accra, Conakry, Addis Ababa, (bugün Kinşasa), Kahire ve Trablus’ta konferanslara katıldı. Bu dönemdeki kısa yazılarından çoğu, ölümünden sonra, Toward the African Revolution (‘Afrika Devrimi’ne Doğru) kitabında toplandı. Bu kitapta Fanon, savaş stratejisi uzmanı olarak bile belirginleşir; bir bölümde, savaşa güneyden cephe açmayı ve erzak hattının nasıl oluşturulacağını tartışır.
Ölümü
Tunus Kenti’ne dönüşünde, üçüncü bir cephe açmak için Sahara’daki yorucu yolculuğundan sonra, Fanon’a, kan kanseri tanısı kondu. Tedavi için Sovyetler Birliği’ne gitti ve bir iyileşme yaşadı. Tunus Kenti’ne dönüşünde, vasiyetini, The Wretched of the Earth (‘Yeryüzünün Lanetlileri’)’ni yazdırdı. Yatağa tutsak olmadığı zamanlarda, Cezayir-Tunus sınırındaki Ghardiamo’da (, Ulusal Kurtuluş Ordusu) subaylarına dersler verdi. Roma’da, Sartre’a son bir konuklukta bulundu ve daha fazla kan kanseri tedavisi için ABD’ye gitti. İronik olarak, ABD’ye tedavi için yaptığı yolculukta, tarafından yardım edildi. Washington'da 6 Aralık 1961’de, ‘İbrahim Fanon’ adıyla öldü. Cenazesi Tunus’ta ziyaretçilere gösterildikten bir süre sonra, Cezayir’de gömüldü. Daha sonra, bedeni, Batı Cezayir’de, Ain Kerma’daki şehitliğe taşındı. Fanon, eşi Josie, oğulları Olivier ve kızları Mireille’de yaşıyor.
Yapıtları
Fanon, Black Skin, White Masks (‘Kara Deri, Beyaz Maskeler’)’i, hala Fransa’dayken yazmış olsa da, yapıtlarının çoğu, Kuzey Afrika’da yazıldı. En büyük yapıtları, Year 5 of the Algerian Revolution’ı (‘Cezayir Devrimi’nin 5. Yılı’, daha sonra A Dying Colonialism ‘Can Çekişen Kolonicilik’ adıyla yeniden basıldı) ve şimdiye dek kolonisizleştirme üstüne yazılmış en önemli yapıt olan (orijinal adıyla 'les Damnés de la Terre')The Wretched of the Earth (Türkçe tercümesi: ‘Yeryüzünün Lanetlileri’)’ni bu dönemde yazdı. ‘Yeryüzünün Lanetlileri’, ilk kez 1961’de, François Maspero’ca yayımlandı ve kitapta, Jean-Paul Sartre’ın önsözü vardır. Kitapta, Fanon, ulusal kurtuluş mücadelesinde sınıfın, ırkın, ulusal kültürün ve şiddetin rolünü çözümler. İki kitap da, Fanon’u, 3. Dünya’nın çoğunun gözünde, 20. yüzyılın başı çeken kolonileştirme-karşıtı düşünürü yaptı. Fanon’un üç kitabı, Esprit ve ‘El Mücahit’ gibi dergilerde çok sayıda psikiyatri makalesiyle olduğu kadar Fransız koloniciliğinin köktenci eleştirileriyle de desteklendi.
Yapıtlarının alımlanması, çok sayıda atlama ve yanlış içerdiği kabul edilen İngilizce çevirilerce etkilenmiştir, doktora tezini de içeren yayınlanmamış yapıtları ise, az ilgi gördü. Sonuç olarak, Fanon, çoklukla, şiddetin savunucusu olarak resmedildi. Fransızca özgün metinde, bunun böyle olmadığı açıktır. Üstelik, yapıtları, psikiyatrik konulardan siyaset, toplumbilim, insanbilim, dilbilim ve yazına dek geniş bir alanı kapsayacak ölçüde disiplinlerarasıdır.
Cezayirli FLN’ye (Front de Libération Nationale, Ulusal Kurtuluş Cephesi) katılımı, 1955’ten başlayarak, izlerkitlesini kolonileştirilmiş Cezayirliler olarak belirledi. Son yapıtı Les damnés de la terre (İngilizce’ye Constance Farrington tarafından The Wretched of the Earth, ‘Yeryüzünün Lanetlileri’ olarak çevrildi) onlara yönelikti. Ezilenlere, kolonisizleştirme kasırgasında ve yeni-kolonici/ küreselleşmiş dünyada karşılaşacakları tehlikelere karşı uyarı niteliği taşır.
Etkisi
Fanon’un kolonicilik-karşıtı hareketlere ve özgürlük hareketlerine esin verici bir etkisi olmuştur. Özellikle, Les damnés de la terre, İran’da Ali Şeriati, Güney Afrika’da Steve Biko ve Küba’da Ernesto Che Guevara gibi devrimci önderlerin yapıtlarında başlıca bir etkidir. Bunların içinden yalnızca Guevara, Fanon’un şiddet kuramlarıyla ilgilenmiştir; Şeriati ve Biko için Fanon’a temel ilgi, sırasıyla, ‘yeni insan’ ve ‘siyah bilinci’ dolayısıyladır. Fanon’un etkisi, Filistinliler’e, Tamiller’e, İrlandalılar’a, birçok ulusal harekete kendi kaderini belirleme fikri noktasında etki etmiştir.
Sanatta Fanon’a Gönderme Yapanlar
Belgesel Filmler
- , Frantz Fanon: Black Skin White Mask12 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1996, San Francisco: California Newsreel)
- Frantz Fanon, une vie, un combat, une œuvre, belgesel, 2001.
- Concerning Violence: Nine scenes from the Anti-Imperialist Self-Defense, 2014. Göran Olsson tarafından yazıp yönetilen belsesel, Frantz Fanon'un 1961 yılında yazdığı The Wretched of the Earth kitabındaki Concerning Violence adlı makalesinden yola çıkılarak hazırlanmıştır.
Müzik
- Rage Against the Machine, 1996 tarihli albümü Evil Empire’da, "Year of tha Boomerang" adlı parçada Fanon’u anıyor: "grip tha cannon like Fanon and pass tha shell to my classmate". ‘Yeryüzünün Lanetlileri’, albümün iç kapağında görünüyor.
- Rage Against the Machine’in eski üyesi Zack de la Rocha da, ve KRS-One’la yaptıkları ‘C.I.A. (Criminals In Action)’ adlı parçada Fanon’a gönderme yapıyor: "I bring the sun at red dawn upon the thoughts of Frantz Fanon, So stand at attention devil dirge, You'll never survive choosing sides against the Wretched of the Earth."
- , 2006 tarihli adlı albümlerindeki ‘Will I Get Shot by a Dope Fiend?’ adlı parçada Fanon’a gönderme yapıyor.
- , Coneheads adlı film müziğinde, Fanon’u anıyor.
- , 2006 tarihli ‘Styles of Resistance’ adlı albümlerinde ‘Lost artists’ adlı parçada Fanon’a gönderme yapıyor: "About face, a small place in this wreckless abandon, a new canon written out of the ashes of Franz Fanon.
Günümüz Sanatı
- , bir Amerika yerlisi kavramsal sanatçı, "Often Durham Employs..." (1998) adlı yapıtta, Fanon’dan bir alıntı alarak Fanon’a gönderme yapıyor: "The zone where the natives live is not complementary to the zone inhabited by the settlers." (Fanon)
Kaynakça
Fanon’un Yazıları
- Black Skin, White Masks, transl. Charles Lam Markmann (1967: New York, )
- , transl. Constance Farrington (1963: New York, Grove Weidenfeld)
- , transl. Haakon Chavalier (1969: New York, Grove Press)
- "Reciprocal Bases of National Culture and the Fight for Freedom" A Speech by Frantz Fanon included in The Wretched of the Earth 30 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türkçede Fanon
- Frantz Fanon’un Türkçedeki Kitapları (Ideefixe)[1] 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yeryüzünün Lanetlileri. 2001: Avesta Yayınları
- Yeryüzünün Lanetlileri. 1994: Sosyalist Yayınları
- Siyah Deri Beyaz Maskeler Ezilenlerin Psikolojisi ve Yabancılaşma. 1996: Sosyalist Yayınları.
- Siyah Deri Beyaz Maske. 1988: Seçkin Yayınları
- Yeryüzünün Lanetlileri. Birleşik Yayıncılık.
- A. Faruk Özgür- Fanon’a Haksızlık
- Tanıl Bora- Paris Vesilesiyle, - Birikim Dergisi, Aralık 2005, Sayı: 200, 83-87.
- I. Gendzicr- Frantz Fanon Eleştirel Biyografik İnceleme- Ağustos 1997- Sosyalist Yayınlar [3] 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Jean Paul Sartre'in "Yeryüzünün Lânetlileri" için Yazdığı "Önsöz"
- Dr. Ulaş Başar Gezgin- “Ant İçeriz Yıkıcı Yıldırım Üstüne” ya da Yarım Yüzyıl Sonra Yeniden Fanon [5] 6 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kaan DURUKAN- Yarım Yüzyıl Sonra Fanon'u Yeniden Okumak-
- Ali Çakmak-"Garrrson! bana biy biya getiy" Virgül 6, Mart 1998, s.33-36
- Doç. Dr. Kemal Sayar- Sömürgeciliğin Karşısında Psikiyatr: Frantz Fanon. Yeni Symposium, 40(4), 140-150, 2002. [8] 8 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hilmi Tezgör-Sömürgecilik Karşıtı Metinler Olarak Nâzım Hikmet’in Kuvâyi Milliye ve Memleketimden İnsan Manzaraları’na Fanon Düşüncesi Işığında Bir Bakış, http://hilmitezgor.blogspot.com/2007/01/smrgecilik-kart-metinler-olarak-nzm.html 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., II. Uluslararasi Karsilastirmali Edebiyat Sempozyumu, Sakarya Üniversitesi, 2006
- "Bir Yeryüzü Lanetlisi: Franz Fanon" başlıklı panel- İlmi Etüdler Derneği, 2011 http://www.ilmietudler.org/resimler/ilem-bulten-1-full.pdf 9 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türkiye’deki Kütüphanelerde Fanon
Boğaziçi Üniversitesi: [9] 6 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Black skin, white masks GN645 .F313 1967 • Les damnes de la terre DT33 .F3 1991
- A dying colonialism DT282 .F313 1970 • Pour la révolution africaine : écrits politiques DT30 .F27 1969
- Die verdammten dieser erde DT33 .F315 1969 • The wretched of the earth DT33 .F313 1967
- The wretched of the earth DT33 .F313 1968 Bilkent:
- Siyah deri beyaz maske. GN645 .F313 1988
- Black skin, white masks GN645 .F3613 1967
- Wretched of the earth DT33 .F313 1965
- The wretched of the earth. DT33 .F313 1968
- Yeryüzünün lanetlileri= Les damnes de la terre DT33 .F320 2001
İkincil Yazın
- Patrick Ehlen, Frantz Fanon: A Spiritual Biography (2001: New York, NY, Crossroad 8th Avenue)
- Laura Chrisman & Patrick Williams Colonial Discourse and Post-Colonial Theory: A Reader (1994: New York, Columbia University Press)
- , Fanon and the Crisis of European Man: An Essay on Philosophy and the Human Sciences (1995: New York, Routlege)
- , T. Denean Sharpley-Whiting, & Renee T. White [edd] Fanon: A Critical Reader (1996: Oxford, Blackwell)
- Hussein M. Adam “Fanon as a Democratic Theorist” in Nigel C. Gibson [ed.] Rethinking Fanon: The Continuing Dialougue (1999: Amherst, New York, Humanity Books)
- Samuel Oluoch Imbo An Introduction to African Philosophy (1998: Oxford, Rowman & Littlefield)
- Macey, David Frantz Fanon: A Biography (2000: New York, NY, Picador Press)
- Ato Sekyi-otu Fanon's Dialectic of Experience (1996: Cambridge, MA, Harvard University Press)
- Tsenay Serequeberhan The Hermeneutics of African Philosophy (1994: London, Routledge)
- Christian Filostrat Interviews Frantz Fanon's Wife Josie, 1978, Howard University’s African-American Center.
- Olúfémi Táíwò “Fanon” in [ed.] A Companion to the Philosophers (2001: Oxford, Blackwell)
- Alice Cherki, "Frantz Fanon.Portrait" (2000: Paris, Seuil)
- Nigel C. Gibson Fanon: The Postcolonial Imagination (2003: Oxford, Polity Press)
- Giovanni Pirelli, "Frantz Fanon: Opere scelte" (1976: Milan, erre emme)
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Frantz Fanon d 20 Temmuz 1925 Fort de France Martinik o 6 Aralik 1961 Washington ve kolonilestirmenin psikopatolojisi konusunda belki de 20 yuzyilin en belli basli dusunuruydu Yapitlari kirk yili askin bir sure esin verdi Frantz FanonDogumFrantz Omar Fanon 20 Temmuz 1925 1925 07 20 Fort de France MartinikOlum6 Aralik 1961 36 yasinda Bethesda MarylandVatandaslikFransaEtkiledikleri Edward Said Ali Shariati Steve Biko Malcolm X Che Guevara Paulo Freire Huey P Newton Etkilendikleri Karl Marx Georg Wilhelm Friedrich Hegel Gyorgy Lukacs Sigmund Freud Carl Gustav Jung Jean Paul Sartre Chester Himes Alfred AdlerYasamiMartinik ve II Dunya Savasi Fanon o zamanlar bir Fransiz kolonisi simdiyse bir Fransiz bolgesi olan Karayip Adasi Martinik te dogdu Afrika koleleri Tamil sozlesmeli hizmetcileri ve bir beyaz adam artyoreli melez bir aileye dogdu Ailenin durumu Martinikliler e gore gorece iyiydi ama orta siniftan uzakti Yine de yalniz siyah ogrencileri kabul eden in giderlerini karsilayabildiler Fransa 1940 ta Naziler in eline dustukten sonra Fransiz deniz gucleri Martinik te durduruldu Fransiz askerler adada durmak zorunda kalarak gercek birer irkciya donustuler Bircok taciz ve cinsel suistimal suclamasi yukseldi Martinikliler in Fransiz Ordusu nca suistimal edilmesi Fanon uzerinde onemli bir etkiydi cunku bu onun yabancilasma duygularini ve kolonisel irkciligin gerceklerinden igrenmesini pekistirdi Fanon on sekiz yasinda adadan ayrildi ve ne katilmak uzere Dominika ya yolculuk etti Daha sonra Fransiz ordusuna alindi ve Fransa da ozellikle Alsace carpismalarinda hizmet verdi 1944 te Colmar da yaralandi ve aldi Naziler yenilgiye ugratildiginda ve Baglasik gucler Ren uzerinden Almanya ya foto gazetecilerle gectiklerinde Fanon un alayi tum beyaz olmayan askerlerden temizlendi ve siyah asker arkadaslari onun yerine Toulon a gonderildi Fanon 1945 te Martinik e dondu Donusu kisa surdu Orada yasami ustunde en buyuk etkiye sahip olacak olan arkadasi ve akil hocasi in parlamento kampanyasina katildi Fanon kendini hicbir zaman komunist olarak tanimlamasa da Cesaire komunist yaftasiyla 4 Cumhuriyet in ilk Ulusal Meclisi ne Martinik ten parlamento delegesi olarak katildi Fanon bakaloryasini alacak kadar uzun kaldi ve sonra tip ve psikiyatri calisacagi Fransa ya gecti Yazin drama ve felsefe calisacagi kimi zaman nin derslerine katilacagi Lyon da egitim gordu 1951 de psikiyatride yeterlilik derecesi aldiktan sonra psikopatolojide kulturun onemli ama cogunlukla goz ardi edilmis rolune vurgu yaparak Fanon un dusuncesini guclendirecek olan koktenci Katalan gozetiminde psikiyatri staji yapti Stajdan sonra Fanon Fransa da bir yil daha ve sonra 1953 ten baslayarak Cezayir de psikiyatri uygulamalarini surdurdu 1956 da istifa edene dek kaldigi Cezayir deki nde bashekimdi Fransa Fanon Fransa dayken ilk kitabini yazdi Black Skin White Masks Kara Deri Beyaz Maskeler kolonisel boyun egdirmenin insan ruhuna olan etkisinin bir cozumleyimi Bu kitap Fanon un siyah bir insan Fransa da Fransizlar ca deri rengi nedeniyle geri cevrilen Fransiz egitimli bir aydin olma deneyiminin kisisel bir anlatimiydi Cezayir Fanon Fransa dan ayrilip savas sirasinda bir sure askeri gorev icin bulundugu Cezayir e gitti nde isi buldu Tedavi yontemlerini koktencilestirmesi oradadir Ozellikle de hastalarinin kulturel artyoresine bagli toplumsal sagaltima basladi Hemsireler ve stajyerler de yetistirdi Kasim 1954 te Cezayir devriminin baslamasiyla yle baglantilarinin bir sonucu olarak Ulusal Kurtulus Cephesine Fransizca Front de Liberation Nationale kisaca FLN katildi The Wretched of the Earth Yeryuzunun Lanetlileri nde Fanon derinlemesine olarak Fransiz guclerinin Cezayirliler e yaptigi iskencelerin etkilerini tartisti Fransiz parasutcu birimlerinin iskenceye katilmalari gercegi iskenceye karistiklari ileri surulenlere olaylar icin af cikarildigi Fransa da siyasal calkantilara neden oldu Terorizm zanlilarina iskence yapmayi acikca onaylayan General in yaptiklari nedeniyle degil yeterince vicdan azabi sergilememesi nedeniyle yargilanmasi bundandir Fanon Cezayir boyunca ozellikle Kabyle bolgesinde Cezayirliler in kulturel psikolojik yasamini calismak uzere kapsamli yolculuklar yapti Kayip calismasi The marabout of Si Slimane buna bir ornektir Bu yolculuklar ayni zamanda gizli etkinlikleri ozellikle bir FLN ussunu gizleyen Chrea kayak alanina gitmesi icin bir aracti 1956 yazinda unlu Somurge Bakani na Istifa Mektubu nu kaleme aldi ve Fransiz ozumsemeci yetistirme bicimiyle ve egitimiyle arayi acti Ocak 1957 de Cezayir den kovuldu ve ndeki isyan yuvasi dagitildi Fanon Fransa ya gitmek uzere ayrildi ve sonunda gizlice ne yolculuk yapti Omrunun sonuna dek yazacagi El Mucahit in yayin kurulunun bir parcasi oldu Gecici Cezayir Hukumeti nin Gana Buyukelcisi olarak da hizmet gordu ve Accra Conakry Addis Ababa bugun Kinsasa Kahire ve Trablus ta konferanslara katildi Bu donemdeki kisa yazilarindan cogu olumunden sonra Toward the African Revolution Afrika Devrimi ne Dogru kitabinda toplandi Bu kitapta Fanon savas stratejisi uzmani olarak bile belirginlesir bir bolumde savasa guneyden cephe acmayi ve erzak hattinin nasil olusturulacagini tartisir Olumu Tunus Kenti ne donusunde ucuncu bir cephe acmak icin Sahara daki yorucu yolculugundan sonra Fanon a kan kanseri tanisi kondu Tedavi icin Sovyetler Birligi ne gitti ve bir iyilesme yasadi Tunus Kenti ne donusunde vasiyetini The Wretched of the Earth Yeryuzunun Lanetlileri ni yazdirdi Yataga tutsak olmadigi zamanlarda Cezayir Tunus sinirindaki Ghardiamo da Ulusal Kurtulus Ordusu subaylarina dersler verdi Roma da Sartre a son bir konuklukta bulundu ve daha fazla kan kanseri tedavisi icin ABD ye gitti Ironik olarak ABD ye tedavi icin yaptigi yolculukta tarafindan yardim edildi Washington da 6 Aralik 1961 de Ibrahim Fanon adiyla oldu Cenazesi Tunus ta ziyaretcilere gosterildikten bir sure sonra Cezayir de gomuldu Daha sonra bedeni Bati Cezayir de Ain Kerma daki sehitlige tasindi Fanon esi Josie ogullari Olivier ve kizlari Mireille de yasiyor YapitlariFanon Black Skin White Masks Kara Deri Beyaz Maskeler i hala Fransa dayken yazmis olsa da yapitlarinin cogu Kuzey Afrika da yazildi En buyuk yapitlari Year 5 of the Algerian Revolution i Cezayir Devrimi nin 5 Yili daha sonra A Dying Colonialism Can Cekisen Kolonicilik adiyla yeniden basildi ve simdiye dek kolonisizlestirme ustune yazilmis en onemli yapit olan orijinal adiyla les Damnes de la Terre The Wretched of the Earth Turkce tercumesi Yeryuzunun Lanetlileri ni bu donemde yazdi Yeryuzunun Lanetlileri ilk kez 1961 de Francois Maspero ca yayimlandi ve kitapta Jean Paul Sartre in onsozu vardir Kitapta Fanon ulusal kurtulus mucadelesinde sinifin irkin ulusal kulturun ve siddetin rolunu cozumler Iki kitap da Fanon u 3 Dunya nin cogunun gozunde 20 yuzyilin basi ceken kolonilestirme karsiti dusunuru yapti Fanon un uc kitabi Esprit ve El Mucahit gibi dergilerde cok sayida psikiyatri makalesiyle oldugu kadar Fransiz koloniciliginin koktenci elestirileriyle de desteklendi Yapitlarinin alimlanmasi cok sayida atlama ve yanlis icerdigi kabul edilen Ingilizce cevirilerce etkilenmistir doktora tezini de iceren yayinlanmamis yapitlari ise az ilgi gordu Sonuc olarak Fanon coklukla siddetin savunucusu olarak resmedildi Fransizca ozgun metinde bunun boyle olmadigi aciktir Ustelik yapitlari psikiyatrik konulardan siyaset toplumbilim insanbilim dilbilim ve yazina dek genis bir alani kapsayacak olcude disiplinlerarasidir Cezayirli FLN ye Front de Liberation Nationale Ulusal Kurtulus Cephesi katilimi 1955 ten baslayarak izlerkitlesini kolonilestirilmis Cezayirliler olarak belirledi Son yapiti Les damnes de la terre Ingilizce ye Constance Farrington tarafindan The Wretched of the Earth Yeryuzunun Lanetlileri olarak cevrildi onlara yonelikti Ezilenlere kolonisizlestirme kasirgasinda ve yeni kolonici kuresellesmis dunyada karsilasacaklari tehlikelere karsi uyari niteligi tasir EtkisiFanon un kolonicilik karsiti hareketlere ve ozgurluk hareketlerine esin verici bir etkisi olmustur Ozellikle Les damnes de la terre Iran da Ali Seriati Guney Afrika da Steve Biko ve Kuba da Ernesto Che Guevara gibi devrimci onderlerin yapitlarinda baslica bir etkidir Bunlarin icinden yalnizca Guevara Fanon un siddet kuramlariyla ilgilenmistir Seriati ve Biko icin Fanon a temel ilgi sirasiyla yeni insan ve siyah bilinci dolayisiyladir Fanon un etkisi Filistinliler e Tamiller e Irlandalilar a bircok ulusal harekete kendi kaderini belirleme fikri noktasinda etki etmistir Sanatta Fanon a Gonderme YapanlarBelgesel Filmler Frantz Fanon Black Skin White Mask12 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1996 San Francisco California Newsreel Frantz Fanon une vie un combat une œuvre belgesel 2001 Concerning Violence Nine scenes from the Anti Imperialist Self Defense 2014 Goran Olsson tarafindan yazip yonetilen belsesel Frantz Fanon un 1961 yilinda yazdigi The Wretched of the Earth kitabindaki Concerning Violence adli makalesinden yola cikilarak hazirlanmistir Muzik Rage Against the Machine 1996 tarihli albumu Evil Empire da Year of tha Boomerang adli parcada Fanon u aniyor grip tha cannon like Fanon and pass tha shell to my classmate Yeryuzunun Lanetlileri albumun ic kapaginda gorunuyor Rage Against the Machine in eski uyesi Zack de la Rocha da ve KRS One la yaptiklari C I A Criminals In Action adli parcada Fanon a gonderme yapiyor I bring the sun at red dawn upon the thoughts of Frantz Fanon So stand at attention devil dirge You ll never survive choosing sides against the Wretched of the Earth 2006 tarihli adli albumlerindeki Will I Get Shot by a Dope Fiend adli parcada Fanon a gonderme yapiyor Coneheads adli film muziginde Fanon u aniyor 2006 tarihli Styles of Resistance adli albumlerinde Lost artists adli parcada Fanon a gonderme yapiyor About face a small place in this wreckless abandon a new canon written out of the ashes of Franz Fanon Gunumuz Sanati bir Amerika yerlisi kavramsal sanatci Often Durham Employs 1998 adli yapitta Fanon dan bir alinti alarak Fanon a gonderme yapiyor The zone where the natives live is not complementary to the zone inhabited by the settlers Fanon KaynakcaFanon un Yazilari Black Skin White Masks transl Charles Lam Markmann 1967 New York transl Constance Farrington 1963 New York Grove Weidenfeld transl Haakon Chavalier 1969 New York Grove Press Reciprocal Bases of National Culture and the Fight for Freedom A Speech by Frantz Fanon included in The Wretched of the Earth 30 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkcede Fanon Frantz Fanon un Turkcedeki Kitaplari Ideefixe 1 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yeryuzunun Lanetlileri 2001 Avesta Yayinlari Yeryuzunun Lanetlileri 1994 Sosyalist Yayinlari Siyah Deri Beyaz Maskeler Ezilenlerin Psikolojisi ve Yabancilasma 1996 Sosyalist Yayinlari Siyah Deri Beyaz Maske 1988 Seckin Yayinlari Yeryuzunun Lanetlileri Birlesik Yayincilik A Faruk Ozgur Fanon a Haksizlik Tanil Bora Paris Vesilesiyle Birikim Dergisi Aralik 2005 Sayi 200 83 87 I Gendzicr Frantz Fanon Elestirel Biyografik Inceleme Agustos 1997 Sosyalist Yayinlar 3 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jean Paul Sartre in Yeryuzunun Lanetlileri icin Yazdigi Onsoz Dr Ulas Basar Gezgin Ant Iceriz Yikici Yildirim Ustune ya da Yarim Yuzyil Sonra Yeniden Fanon 5 6 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaan DURUKAN Yarim Yuzyil Sonra Fanon u Yeniden Okumak Ali Cakmak Garrrson bana biy biya getiy Virgul 6 Mart 1998 s 33 36 Doc Dr Kemal Sayar Somurgeciligin Karsisinda Psikiyatr Frantz Fanon Yeni Symposium 40 4 140 150 2002 8 8 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hilmi Tezgor Somurgecilik Karsiti Metinler Olarak Nazim Hikmet in Kuvayi Milliye ve Memleketimden Insan Manzaralari na Fanon Dusuncesi Isiginda Bir Bakis http hilmitezgor blogspot com 2007 01 smrgecilik kart metinler olarak nzm html 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde II Uluslararasi Karsilastirmali Edebiyat Sempozyumu Sakarya Universitesi 2006 Bir Yeryuzu Lanetlisi Franz Fanon baslikli panel Ilmi Etudler Dernegi 2011 http www ilmietudler org resimler ilem bulten 1 full pdf 9 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye deki Kutuphanelerde Fanon Bogazici Universitesi 9 6 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Black skin white masks GN645 F313 1967 Les damnes de la terre DT33 F3 1991 A dying colonialism DT282 F313 1970 Pour la revolution africaine ecrits politiques DT30 F27 1969 Die verdammten dieser erde DT33 F315 1969 The wretched of the earth DT33 F313 1967 The wretched of the earth DT33 F313 1968 Bilkent Siyah deri beyaz maske GN645 F313 1988 Black skin white masks GN645 F3613 1967 Wretched of the earth DT33 F313 1965 The wretched of the earth DT33 F313 1968 Yeryuzunun lanetlileri Les damnes de la terre DT33 F320 2001Ikincil Yazin Patrick Ehlen Frantz Fanon A Spiritual Biography 2001 New York NY Crossroad 8th Avenue ISBN 0 8245 2354 7 Laura Chrisman amp Patrick Williams Colonial Discourse and Post Colonial Theory A Reader 1994 New York Columbia University Press Fanon and the Crisis of European Man An Essay on Philosophy and the Human Sciences 1995 New York Routlege T Denean Sharpley Whiting amp Renee T White edd Fanon A Critical Reader 1996 Oxford Blackwell Hussein M Adam Fanon as a Democratic Theorist in Nigel C Gibson ed Rethinking Fanon The Continuing Dialougue 1999 Amherst New York Humanity Books Samuel Oluoch Imbo An Introduction to African Philosophy 1998 Oxford Rowman amp Littlefield ISBN 0 8476 8840 2 Macey David Frantz Fanon A Biography 2000 New York NY Picador Press ISBN 0 312 27550 1 Ato Sekyi otu Fanon s Dialectic of Experience 1996 Cambridge MA Harvard University Press Tsenay Serequeberhan The Hermeneutics of African Philosophy 1994 London Routledge ISBN 0 415 90802 7 Christian Filostrat Interviews Frantz Fanon s Wife Josie 1978 Howard University s African American Center Olufemi Taiwo Fanon in ed A Companion to the Philosophers 2001 Oxford Blackwell ISBN 0 631 22967 1 Alice Cherki Frantz Fanon Portrait 2000 Paris Seuil Nigel C Gibson Fanon The Postcolonial Imagination 2003 Oxford Polity Press Giovanni Pirelli Frantz Fanon Opere scelte 1976 Milan erre emme Ayrica bakinizAmilcar Cabral