Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Friedrich Ebert (4 Şubat 1871, Heidelberg - 28 Şubat 1925, Berlin), Alman sosyal demokrat politikacı. 1913’te Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) başkanlığına seçildi. 1919’da "Reichspräsident" ünvanı ile Weimar Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı oldu ve bu görevini ölümüne kadar sürdürdü.
| Friedrich Ebert | |
|---|---|
 | |
| Almanya Cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 11 Şubat 1919 - 28 Şubat 1925 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Paul von Hindenburg |
| Almanya Şansölyesi | |
| Görev süresi 9 Kasım 1918 - 11 Şubat 1919 | |
| Yerine geldiği | Prens Maximilian |
| Yerine gelen | Philipp Scheidemann |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 4 Şubat 1871 Heidelberg |
| Ölüm | 28 Şubat 1925 (54 yaşında) Berlin, Almanya |
| Partisi | SPD |
| İmzası |  |
Hayatı
Friedrich Ebert, 4 Şubat 1871 tarihinde Heidelberg’de doğdu. Babası Karl Ebert bir terzi idi. Friedrich, 9 kardeşi arasında yedinci olarak dünyaya geldi. Annesi Protestan, babası ise Katolik idi.
Friedrich, ilkokulu sıradan bir öğrenci olarak tamamladı. Ardından saraçlık üzerine meslek eğitimine başladı ama bu eğitimini tamamlamadı. 1888 ile 1891 yılları arasında güney, batı ve kuzey Almanya’yı dolaştı. Bu seyahatleri sırasında aralarında Karlsruhe, Münih, Mannheim, Kassel, Hannover, Braunschweig, Elberfeld (bugün Wuppertal’e bağlı), Remscheid, Quakenbrück ve Bremen’in de olduğu birçok kentte kaldı.
Ebert, bu seyahatleri sırasında sendikalar, işçi ve işveren kuruluşları ile meslek loncalarını yakından inceleme fırsatı elde etti. 1889’da ’ne (SAP) üye oldu. Aynı yıl saraçlar meslek odasına da kaydoldu. Yine bu dönem, Ebert’in Marksist metinlerle tanıştığı bir süreci de teşkil eder. Bu sürecin sonunda sosyal demokrat görüşleri benimsedi ve çok geçmeden sosyalizmin temsilcisi olarak adlandırıldı. 1905 yılında Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nde (SPD) genel sekreter olarak görev aldı. Partiye getirdiği birçok yenilik sayesinde partinin gelişmesinde önemli bir rol oynadı.
1913 yılında parti başkanı August Bebel’in ölmesinin ardından, başkan seçildi. Ebert, Almanya’nın I. Dünya Savaşı’na girmesi taraftarıydı. Nitekim bu konuda verdiği maddi desteğin, savaş bütçesine çok büyük yararı oldu. Ancak büyük yenilgi ardından imparatorluğun da yıkılması üzerine, Ebert zor durumda kaldı.
Ebert’in karşısındaki sol yanlı grup partiden ayrıldı ve kendilerince Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi’ni (USPD) kurdu. Partiden bir grup daha ayrılarak da Almanya Komünist Partisi’ni (KPD) oluşturdu. Sosyal Demokrat Parti, Demokrat Parti ve Katolik Merkez Partisi birleştiler ve isimlerinin Siyah-Kırmızı-Altın Koalisyonu olduğunu ilan ettiler.
Baden prensi Maximilian’ın başkanlık ettiği Siyah-Kırmızı-Altın Koalisyonu’na bağlı üç partiden oluşan bir hükûmet kuruldu. Parlamenter demokrasiye bu yolla ulaşılması amaçlanıyordu. Ebert ise böyle bir devrimin oluşmasını istemiyordu, bunun için elinden geleni yaptı. Almanlar 1918 yılında barışı sağlamaya yönelik bir devrimci ayaklanma başlattılar. Çünkü Alman halkı, II. Wilhelm’in barışı getirmekte başarısız olduğuna inanıyordu.
Devrimci bu hareket Berlin’de etkisini artırarak sürdürüldü. Sonunda II. Wilhelm tahttan indirildi. Bunun ardından Baden prensi Maximilian, Ebert’e şansölyeliği devretti. Halk Temsilcileri Konseyi adında yeni bir hükûmet kuruldu. Ebert bu konseyin ile İşçi ve Asker konseyinin elindeki yetkiyi kısa sürede seçimle oluşturmayı hedeflediği Alman Parlamentosu’na geçirmeyi amaçlıyordu. Bu amaç doğrultusunda devrimi engellemek adına yeni Genelkurmay Başkanı Wilhelm Groener ile gizli bir antlaşma yaptı. Bu esnada ülkede birçok çatışmalar meydana geliyordu. Bu çatışmaların sonunda ise toplumsal devrim bastırılmış oldu.
1919 yılının ocak ayında seçimler yapıldı. Şubatta, seçimleri kazanan Siyah-Kırmızı-Altın Koalisyonu’na dayanan yeni bir hükûmet kuruldu ve koalisyonun cumhurbaşkanlığına Ebert seçildi. 11 Ağustos’ta Weimar Anayasası yürürlüğe kondu.
Dönemde mali sıkıntılar, suikastlar, komplolar baş gösterdi. Rejimin tehlikeye girdiğini düşünen Ebert, aşırı uçları önlemek amacı ile Reichswehr’e güveniyordu. Ancak Fransızların Ruhr bölgesini işgal etmesinin ardından ortalık iyice karıştı.
Ebert’e yönelik karalamalar ve sarf edilen sözlerin ardı arkası kesilmedi. Savaş esnasında bir grup işçinin grevini desteklediği gerekçesi ile devlete ihanet ettiği öne sürüldü. 1925 yılında grip olduğuna inanılan Ebert, Şubat ayı ortalarında hastalandı. Durumu takip eden iki hafta boyunca bozulmuş sağlığına safra kesesi hastalığı muzdarip oldu. 23 Şubat gecesi akut septik oldu ve apandisit olduğu ortaya çıktı. Ertesi gün erken saatlerde acil bir apandisit uygulandı. Dört gün sonra, 54 yaşında, septik şoktan öldü ve Heidelberg’e gömüldü.
Kaynakça
- ^ a b . Deutsches Historisches Museum. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Biografie Friedrich Ebert (German)". Bayerische Nationalbibliothek. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ Dennis Kavanagh (1998). "Ebert, Friedrich". A Dictionary of Political Biography. Oxford: OUP. s. 157. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2013.
- ^ "Friedrich Ebert: Leben 1871–1888 (German)". Stiftung Reichspräsident-Friedrich-Ebert-Gedenkstätte. 30 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ a b Herzfeld, Hans (ed) (1963). Geschichte in Gestalten:1:A-E (German). Fischer, Frankfurt. ss. 335-336.
- ^ Harenberg Personenlexikon: Ebert, Friedrich. Harenberg Lexikon Verlag, Dortmund. 2000. ss. 274-275. ISBN .
- ^ . Friedrich Ebert Stiftung. 7 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2013.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yeni makam | Almanya Cumhurbaşkanı 1919-1925 | Sonra gelen: Paul von Hindenburg |
| Önce gelen: Prens Maximilian | Almanya Şansölyesi 1918-1919 | Sonra gelen: Philipp Scheidemann |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Friedrich Ebert 4 Subat 1871 Heidelberg 28 Subat 1925 Berlin Alman sosyal demokrat politikaci 1913 te Almanya Sosyal Demokrat Partisi nin SPD baskanligina secildi 1919 da Reichsprasident unvani ile Weimar Cumhuriyeti nin ilk cumhurbaskani oldu ve bu gorevini olumune kadar surdurdu Friedrich EbertAlmanya CumhurbaskaniGorev suresi 11 Subat 1919 28 Subat 1925Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Paul von HindenburgAlmanya SansolyesiGorev suresi 9 Kasim 1918 11 Subat 1919Yerine geldigi Prens MaximilianYerine gelen Philipp ScheidemannKisisel bilgilerDogum 4 Subat 1871 1871 02 04 HeidelbergOlum 28 Subat 1925 54 yasinda Berlin AlmanyaPartisi SPDImzasiHayatiFriedrich Ebert 4 Subat 1871 tarihinde Heidelberg de dogdu Babasi Karl Ebert bir terzi idi Friedrich 9 kardesi arasinda yedinci olarak dunyaya geldi Annesi Protestan babasi ise Katolik idi Friedrich ilkokulu siradan bir ogrenci olarak tamamladi Ardindan saraclik uzerine meslek egitimine basladi ama bu egitimini tamamlamadi 1888 ile 1891 yillari arasinda guney bati ve kuzey Almanya yi dolasti Bu seyahatleri sirasinda aralarinda Karlsruhe Munih Mannheim Kassel Hannover Braunschweig Elberfeld bugun Wuppertal e bagli Remscheid Quakenbruck ve Bremen in de oldugu bircok kentte kaldi Ebert bu seyahatleri sirasinda sendikalar isci ve isveren kuruluslari ile meslek loncalarini yakindan inceleme firsati elde etti 1889 da ne SAP uye oldu Ayni yil saraclar meslek odasina da kaydoldu Yine bu donem Ebert in Marksist metinlerle tanistigi bir sureci de teskil eder Bu surecin sonunda sosyal demokrat gorusleri benimsedi ve cok gecmeden sosyalizmin temsilcisi olarak adlandirildi 1905 yilinda Almanya Sosyal Demokrat Partisi nde SPD genel sekreter olarak gorev aldi Partiye getirdigi bircok yenilik sayesinde partinin gelismesinde onemli bir rol oynadi 1913 yilinda parti baskani August Bebel in olmesinin ardindan baskan secildi Ebert Almanya nin I Dunya Savasi na girmesi taraftariydi Nitekim bu konuda verdigi maddi destegin savas butcesine cok buyuk yarari oldu Ancak buyuk yenilgi ardindan imparatorlugun da yikilmasi uzerine Ebert zor durumda kaldi Ebert in karsisindaki sol yanli grup partiden ayrildi ve kendilerince Almanya Bagimsiz Sosyal Demokrat Partisi ni USPD kurdu Partiden bir grup daha ayrilarak da Almanya Komunist Partisi ni KPD olusturdu Sosyal Demokrat Parti Demokrat Parti ve Katolik Merkez Partisi birlestiler ve isimlerinin Siyah Kirmizi Altin Koalisyonu oldugunu ilan ettiler Baden prensi Maximilian in baskanlik ettigi Siyah Kirmizi Altin Koalisyonu na bagli uc partiden olusan bir hukumet kuruldu Parlamenter demokrasiye bu yolla ulasilmasi amaclaniyordu Ebert ise boyle bir devrimin olusmasini istemiyordu bunun icin elinden geleni yapti Almanlar 1918 yilinda barisi saglamaya yonelik bir devrimci ayaklanma baslattilar Cunku Alman halki II Wilhelm in barisi getirmekte basarisiz olduguna inaniyordu Devrimci bu hareket Berlin de etkisini artirarak surduruldu Sonunda II Wilhelm tahttan indirildi Bunun ardindan Baden prensi Maximilian Ebert e sansolyeligi devretti Halk Temsilcileri Konseyi adinda yeni bir hukumet kuruldu Ebert bu konseyin ile Isci ve Asker konseyinin elindeki yetkiyi kisa surede secimle olusturmayi hedefledigi Alman Parlamentosu na gecirmeyi amacliyordu Bu amac dogrultusunda devrimi engellemek adina yeni Genelkurmay Baskani Wilhelm Groener ile gizli bir antlasma yapti Bu esnada ulkede bircok catismalar meydana geliyordu Bu catismalarin sonunda ise toplumsal devrim bastirilmis oldu 1919 yilinin ocak ayinda secimler yapildi Subatta secimleri kazanan Siyah Kirmizi Altin Koalisyonu na dayanan yeni bir hukumet kuruldu ve koalisyonun cumhurbaskanligina Ebert secildi 11 Agustos ta Weimar Anayasasi yururluge kondu Donemde mali sikintilar suikastlar komplolar bas gosterdi Rejimin tehlikeye girdigini dusunen Ebert asiri uclari onlemek amaci ile Reichswehr e guveniyordu Ancak Fransizlarin Ruhr bolgesini isgal etmesinin ardindan ortalik iyice karisti Ebert e yonelik karalamalar ve sarf edilen sozlerin ardi arkasi kesilmedi Savas esnasinda bir grup iscinin grevini destekledigi gerekcesi ile devlete ihanet ettigi one suruldu 1925 yilinda grip olduguna inanilan Ebert Subat ayi ortalarinda hastalandi Durumu takip eden iki hafta boyunca bozulmus sagligina safra kesesi hastaligi muzdarip oldu 23 Subat gecesi akut septik oldu ve apandisit oldugu ortaya cikti Ertesi gun erken saatlerde acil bir apandisit uygulandi Dort gun sonra 54 yasinda septik soktan oldu ve Heidelberg e gomuldu Kaynakca a b Deutsches Historisches Museum 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2013 Biografie Friedrich Ebert German Bayerische Nationalbibliothek 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2013 Dennis Kavanagh 1998 Ebert Friedrich A Dictionary of Political Biography Oxford OUP s 157 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2013 Friedrich Ebert Leben 1871 1888 German Stiftung Reichsprasident Friedrich Ebert Gedenkstatte 30 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 a b Herzfeld Hans ed 1963 Geschichte in Gestalten 1 A E German Fischer Frankfurt ss 335 336 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Harenberg Personenlexikon Ebert Friedrich Harenberg Lexikon Verlag Dortmund 2000 ss 274 275 ISBN 3 611 00893 1 Friedrich Ebert Stiftung 7 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2013 Siyasi goreviOnce gelen Yeni makam Almanya Cumhurbaskani 1919 1925 Sonra gelen Paul von HindenburgOnce gelen Prens Maximilian Almanya Sansolyesi 1918 1919 Sonra gelen Philipp Scheidemann