Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gülay Diri (d. 1968, İbradı, Antalya), nazar boncuğu yapımcısı.
Gülay Diri | |
|---|---|
| Doğum | 1968 (56-57 yaşında) İbradı, Antalya |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Geleneksel Müzik ve Delbek İcracısı |
| Ödüller | 2024 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü |
Teke Yöresi kadın müziğinin en önemli temsilcilerindendir. Yöresinin özellikle ağırlıklı olarak kırık hava formunda olan türküleri ile ağıtlarını, ninnilerini icrada ustalaşmış, türkülerini delbek ile eşlik ederek seslendirmiştir. 2024'te geleneksel müzik ve delbek icracılığı alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazineleri listesine girmiş bir kültürel miras taşıyıcısıdır.
Hayatı
1968 yılında Antalya'nın İbradı ilçesinde Aşağı Eynif Ovası mevkiindeki Tepsili Bucak‘ta bir örende doğdu. Hem anneannesi, hem bababanesi türkü yakıcıdır. Çobanlıkla uğraşan anne ve babası Çukurviranlıdır. Babası bölgede Deli Şakir ve Koyuncu Şakir lakaplarıyla bilinir. Gülay Diri, 12 çocuklu ailesinin en büyük çocuğu olarak doğdu. Babası onu türkü söyleyerek kendisini her şeyden koruyacağına inandırdı.
Diri, ilkokul eğitimini tamamamladıktan sonra yirmi yaşına kadar koyun çobanlığı yaptı. Teke yöresinde başparmağın ya da işaret parmağının gırtlağa bastırılması suretiyle çıkarılan seslerden oluşan ve "boğaz havaları" denilen kadınlara ve genç kızlara özgü ezgileri seslendirmede ustalaştı. Bu teknik, dağlık arazide hayvan güderken haberleşmede, sevda amaçlı anlaşmada, atışmada, müzik ihtiyacı gidermede kullanılır; eğlence, danışma, kınama, yarışma, yerme gibi işlevleri vardır. Diri, babasıyla çobanlık yaptığı çocukluk döneminde boğaz çalma ezgileriyle, sürüdeki hayvanlarla iletişim kurdu.
Manavgat’tan Konya’ya göçen Yörüklerden boğaz havalarını öğrendi; böylece çocuk yaşlarında yöresinin müziklerini seslendirmeye başladı. Yanında taşıdığı radyodan da birçok türküyü ezberledi. Anneanne, babaanne ve halasından doğaçlama olarak ninni mani ve türkü söyleme becerisini aldı ve def çalmayı becerisini alıp yaşattı
Yirmi yaşına kadar babası ile çobanlık yaptıktan sonra evlenip İstanbul'a taşındı ve iki kız çocuğu oldu. Yıllarca her türlü eğlence ve toplantılarda türküler söyledi ve zamanla yöresine ait türkülerden oluşan geniş bir repertuara sahip oldu. Pek çok konser, festival, çalıştay ve sempozyumlara katıldı. Televizyon ve radyo programları aracılığı ile geniş topluluklarca tanındı. Üç müzik albümü çıkardı. İstanbul'dan sonra yeniden İbradı'ya döndü.
2024 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.
Ödüller
Kaynakça
- ^ a b c d Kocabıyık, Fikriye (2021). Teke yöresi delbekçi kadınları (Yüksek lisans tezi tez). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ^ a b Ergenekon, Begümşen (29 Ocak 2022). "Gülay Diri'den İbradı Türküleri". Aydınlık. Erişim tarihi: 17 Şubat 2025.
- ^ "Boğaz Çalma Geleneği". Antalya İl Kültür Turizm Müdürlüğü. Erişim tarihi: 17 Şubat 2025.
- ^ Yılmaz, Zehra (7 Haziran 2012). "Boğaz Çalma". Z Dergisi.
- ^ "Gülay Diri". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü.
- ^ "İnsan Hazinelerimiz: Gülay Diri (Mahalli Sanatçı-İbradı Yöresi)". Folk Portal.
- Ek okuma
- Sancar Ö., Demir S., İbradı Yöresi Türk halk müziği üzerine bazı tespitler, Online Journal of Music Science 3 (3), 6-23
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gulay Diri d 1968 Ibradi Antalya nazar boncugu yapimcisi Gulay DiriDogum1968 56 57 yasinda Ibradi AntalyaMilliyetTurkMeslekGeleneksel Muzik ve Delbek IcracisiOduller2024 Yasayan Insan Hazinesi Odulu Teke Yoresi kadin muziginin en onemli temsilcilerindendir Yoresinin ozellikle agirlikli olarak kirik hava formunda olan turkuleri ile agitlarini ninnilerini icrada ustalasmis turkulerini delbek ile eslik ederek seslendirmistir 2024 te geleneksel muzik ve delbek icraciligi alaninda Turkiye nin Yasayan Insan Hazineleri listesine girmis bir kulturel miras tasiyicisidir Hayati1968 yilinda Antalya nin Ibradi ilcesinde Asagi Eynif Ovasi mevkiindeki Tepsili Bucak ta bir orende dogdu Hem anneannesi hem bababanesi turku yakicidir Cobanlikla ugrasan anne ve babasi Cukurviranlidir Babasi bolgede Deli Sakir ve Koyuncu Sakir lakaplariyla bilinir Gulay Diri 12 cocuklu ailesinin en buyuk cocugu olarak dogdu Babasi onu turku soyleyerek kendisini her seyden koruyacagina inandirdi Diri ilkokul egitimini tamamamladiktan sonra yirmi yasina kadar koyun cobanligi yapti Teke yoresinde basparmagin ya da isaret parmaginin girtlaga bastirilmasi suretiyle cikarilan seslerden olusan ve bogaz havalari denilen kadinlara ve genc kizlara ozgu ezgileri seslendirmede ustalasti Bu teknik daglik arazide hayvan guderken haberlesmede sevda amacli anlasmada atismada muzik ihtiyaci gidermede kullanilir eglence danisma kinama yarisma yerme gibi islevleri vardir Diri babasiyla cobanlik yaptigi cocukluk doneminde bogaz calma ezgileriyle surudeki hayvanlarla iletisim kurdu Manavgat tan Konya ya gocen Yoruklerden bogaz havalarini ogrendi boylece cocuk yaslarinda yoresinin muziklerini seslendirmeye basladi Yaninda tasidigi radyodan da bircok turkuyu ezberledi Anneanne babaanne ve halasindan dogaclama olarak ninni mani ve turku soyleme becerisini aldi ve def calmayi becerisini alip yasatti Yirmi yasina kadar babasi ile cobanlik yaptiktan sonra evlenip Istanbul a tasindi ve iki kiz cocugu oldu Yillarca her turlu eglence ve toplantilarda turkuler soyledi ve zamanla yoresine ait turkulerden olusan genis bir repertuara sahip oldu Pek cok konser festival calistay ve sempozyumlara katildi Televizyon ve radyo programlari araciligi ile genis topluluklarca tanindi Uc muzik albumu cikardi Istanbul dan sonra yeniden Ibradi ya dondu 2024 yilinda UNESCO Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi kapsaminda UNESCO Bilim Kurulu tarafindan verilen Yasayan Insan Hazinesi unvanina layik goruldu Oduller2024 Yasayan Insan Hazinesi OduluKaynakca a b c d Kocabiyik Fikriye 2021 Teke yoresi delbekci kadinlari Yuksek lisans tezi tez Pamukkale Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu a b Ergenekon Begumsen 29 Ocak 2022 Gulay Diri den Ibradi Turkuleri Aydinlik Erisim tarihi 17 Subat 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bogaz Calma Gelenegi Antalya Il Kultur Turizm Mudurlugu Erisim tarihi 17 Subat 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Yilmaz Zehra 7 Haziran 2012 Bogaz Calma Z Dergisi Gulay Diri Yasayan Miras ve Kulturel Etkinlikler Genel Mudurlugu Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Insan Hazinelerimiz Gulay Diri Mahalli Sanatci Ibradi Yoresi Folk Portal Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ek okumaSancar O Demir S Ibradi Yoresi Turk halk muzigi uzerine bazi tespitler Online Journal of Music Science 3 3 6 23