Güney gerçek balina yunusu (Lissodelphis peronii) Güney Yarımkürenin soğuk sularında yaşayan küçük ve ince bir memeli türü. İki gerçek balina yunusu türünden birisidir; Diğeri ise Kuzey Yarımkürenin derin okyanuslarında yaşayan kuzey gerçek balina yunusu'dur.
Güney gerçek balina yunusu | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ortalama bir insan ile boyut karşılaştırması | ||||||||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Lissodelphis peronii (Lacépède, 1804) | ||||||||||||||||||||
Güney gerçek balina yunusu doğal yaşam alanı | ||||||||||||||||||||
Sinonimler | ||||||||||||||||||||
|
Açıklama
Güney gerçek balina yunusu, dorsal yüzgeci olmayan bir yunus türüdür. Kuzey gerçek balina yunusundan daha küçük olmakla beraber başları ve yanları daha beyazdır. Alt tarafı beyaz, üst tarafı siyah, ince ve narin bir bedenleri vardır. Yüzgeçleri ağırlıklı olarak beyaz, küçük ve kavislidir. Kuyruklarının ortasında küçük bir çentik vardır ve arka kenarları iç bükeydir. Küçük ama belirgin bir gagaları vardır. Her iki çenede 43 ila 49 dişe sahiptirler.
Bu tür Güney Yarımkürede subtropik okyanuslardan subantartik okyanuslara kadar dağılım gösterirler. Toplam nüfus aralığı hakkında yeteri kadar çalışılmamıştır. Kuzey Amerikanın batı kıyılarında büyük nüfusa sahiptirler. Soğuk akıntılarla ilişkili olarak Afrika'nın batı ve güney kıyılarıyla beraber Namibya yakınlarında nüfus kaydedilmiştir.
Bu türü ilk defa 1804'te Bernard Germain de Lacépède tanımlamıştır. Lissodelphis cinsi, Balinaların okyanus yunusları ailelerinden, yunusgiller içerisinde yer alır. Bu cinsin adı Yunanca lisso (düz), ve delphis kelimelerinden türetilmiştir. Özel sıfat olan peronii, 1800'de Tazmanya seferi sırasında bu türleri gören François Péron anısına verilmiştir. Türün bilinen isimleri güney gerçek balina yunusu (right whale dolphin) ve yılan porpoisi'dir (snake porpoise).
Güney gerçek balina yunusları muhtemelen köpekbalıkları ve katil balinalar tarafından yenirler. L. peronii hangi balık türleriyle beslendiği tam olarak bilinmemekle beraber; kabuklular, kalamarlar ve ışıldakgiller türleri ile beslendikleri bilinmektedir. Diyetleri muhtemelen kril içerebilir.
Özellikleri
Aerodinamik bir gövdeye, kısa tanımlı bir gagaya, görünür dişlere ve tek hava deliğine sahiptirler. Alt tarafları beyaz olmakla birlikte siyah-beyaz renklere sahiptirler. Dorsal yüzgeçleri bulunmamaktadır. Hızlı ve etkin yüzücülerdirler. Yeni doğanlar 80 ila 100 cm, yetişkinler ise 1.8 ila 2.9 m arasında uzunluklara sahiptirler. Dişiler erkeklerden biraz daha uzun olma eğilimindedirler. Yetişkin ağırlıkları 60–100 kg arasındadır. Balık kalamar ve ahtapot yerler.
Davranışları
Güney gerçek balina yunusları oldukça narindirler ve sürekli olarak su yüzeyine sıçrayarak hareket ederler. Yavaş yüzerlerken, baş ve arkalarının arasındaki küçük bir alan olan solunum yüzeyi gözlemlenebilir. Genelde 2 ila 100 arası üyeden oluşan gruplar halinde yaşarlar. Bazı gruplar diğerlerine göre daha agresiftirler ve bot ve teknelerden uzakta yüzerler, diğerleri ise yay yüzüşü tarzında bot ve teknelere yakın yüzebilirler. Bu yay yüzüşü, 19. yüzyılda zıpkınlı balina avcıları tarafından onların aleyhinde kullanılmıştır. Güney gerçek balina yunusları genellikle kum saati yunusları ile beraber görülürler.
Koruma
Güney gerçek balina yunusları, Batı Afrika Makronezyası Küçük Deniz Memelileri ve Denizanalarını Korumayla ilgili Mutabakat ve (Western African Aquatic Mammals MoU) ve Pasifik Adası Bölgesi Deniz Memelilerini ve Yaşam Alanlarını Koruma ile ilgili Mutabakat kapsamındadır (Pacific Cetaceans MoU).
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Güney gerçek balina yunusu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ a b "Lissodelphis peronii (Lacépède, 1804)". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "ITIS" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d "Lissodelphis peronii". Species Profile and Threats Database. Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Canberra. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ . MarineBio. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009.
- ^ Fertl, Dagmar. . Whales & Whale Spotting. 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ . Encyclopedia of life. eol.org. 28 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009.
- ^ "Memorandum of Understanding Concerning the Conservation of the Manatee and Small Cetaceans of Western Africa and Macaronesia". 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2016.
- ^ "Memorandum of Understanding for the Conservation of Cetaceans and Their Habitats in the Pacific Islands Region". 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2016.
- {{{assessors}}} (2008). Lissodelphis peronii. IUCN 2008. IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi. Erişim tarihi: 6 March 2009.
Dış bağlantılar
- Balina ve Yunus Koruma Topluluğu 24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney gercek balina yunusu Lissodelphis peronii Guney Yarimkurenin soguk sularinda yasayan kucuk ve ince bir memeli turu Iki gercek balina yunusu turunden birisidir Digeri ise Kuzey Yarimkurenin derin okyanuslarinda yasayan kuzey gercek balina yunusu dur Guney gercek balina yunusuOrtalama bir insan ile boyut karsilastirmasiKorunma durumuDurumu belirsiz IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Cetacea Balinalar Alt takim Odontoceti Disli balinalar Familya Delphinidae Yunusgiller Cins LissodelphisTur L peroniiIkili adlandirmaLissodelphis peronii Lacepede 1804 Guney gercek balina yunusu dogal yasam alaniSinonimlerDelphinapterus lessonii Philippi 1893 Delphinapterus leucorrhamphus Philippi 1893 Delphinapterus peronii Lesson 1826 Delphinus bicolor Gray 1846 Delphinus leucoramphus Lacepede 1804 Delphinus leucorhamphus Gervais 1868 1880 Delphinus peroni Reed 1904 Delphinus peronii Lacepede 1804 Lissodelphis peroni peroni Hershkovitz 1966 Lissodelphis chiloensis Trouessart 1904 Prodelphinus gervaisi Trouessart 1898 Prodelphinus leucoramphus Van Beneden amp Gervais 1868 1880 Tursio peronii True 1889AciklamaGuney gercek balina yunuslari Guney gercek balina yunusu dorsal yuzgeci olmayan bir yunus turudur Kuzey gercek balina yunusundan daha kucuk olmakla beraber baslari ve yanlari daha beyazdir Alt tarafi beyaz ust tarafi siyah ince ve narin bir bedenleri vardir Yuzgecleri agirlikli olarak beyaz kucuk ve kavislidir Kuyruklarinin ortasinda kucuk bir centik vardir ve arka kenarlari ic bukeydir Kucuk ama belirgin bir gagalari vardir Her iki cenede 43 ila 49 dise sahiptirler Bu tur Guney Yarimkurede subtropik okyanuslardan subantartik okyanuslara kadar dagilim gosterirler Toplam nufus araligi hakkinda yeteri kadar calisilmamistir Kuzey Amerikanin bati kiyilarinda buyuk nufusa sahiptirler Soguk akintilarla iliskili olarak Afrika nin bati ve guney kiyilariyla beraber Namibya yakinlarinda nufus kaydedilmistir Bu turu ilk defa 1804 te Bernard Germain de Lacepede tanimlamistir Lissodelphis cinsi Balinalarin okyanus yunuslari ailelerinden yunusgiller icerisinde yer alir Bu cinsin adi Yunanca lisso duz ve delphis kelimelerinden turetilmistir Ozel sifat olan peronii 1800 de Tazmanya seferi sirasinda bu turleri goren Francois Peron anisina verilmistir Turun bilinen isimleri guney gercek balina yunusu right whale dolphin ve yilan porpoisi dir snake porpoise Guney gercek balina yunuslari muhtemelen kopekbaliklari ve katil balinalar tarafindan yenirler L peronii hangi balik turleriyle beslendigi tam olarak bilinmemekle beraber kabuklular kalamarlar ve isildakgiller turleri ile beslendikleri bilinmektedir Diyetleri muhtemelen kril icerebilir Ozellikleri 1847 de bir Fransiz cizimi Aerodinamik bir govdeye kisa tanimli bir gagaya gorunur dislere ve tek hava deligine sahiptirler Alt taraflari beyaz olmakla birlikte siyah beyaz renklere sahiptirler Dorsal yuzgecleri bulunmamaktadir Hizli ve etkin yuzuculerdirler Yeni doganlar 80 ila 100 cm yetiskinler ise 1 8 ila 2 9 m arasinda uzunluklara sahiptirler Disiler erkeklerden biraz daha uzun olma egilimindedirler Yetiskin agirliklari 60 100 kg arasindadir Balik kalamar ve ahtapot yerler Davranislari Guney gercek balina yunuslari oldukca narindirler ve surekli olarak su yuzeyine sicrayarak hareket ederler Yavas yuzerlerken bas ve arkalarinin arasindaki kucuk bir alan olan solunum yuzeyi gozlemlenebilir Genelde 2 ila 100 arasi uyeden olusan gruplar halinde yasarlar Bazi gruplar digerlerine gore daha agresiftirler ve bot ve teknelerden uzakta yuzerler digerleri ise yay yuzusu tarzinda bot ve teknelere yakin yuzebilirler Bu yay yuzusu 19 yuzyilda zipkinli balina avcilari tarafindan onlarin aleyhinde kullanilmistir Guney gercek balina yunuslari genellikle kum saati yunuslari ile beraber gorulurler KorumaGuney gercek balina yunuslari Bati Afrika Makronezyasi Kucuk Deniz Memelileri ve Denizanalarini Korumayla ilgili Mutabakat ve Western African Aquatic Mammals MoU ve Pasifik Adasi Bolgesi Deniz Memelilerini ve Yasam Alanlarini Koruma ile ilgili Mutabakat kapsamindadir Pacific Cetaceans MoU Ayrica bakinizBalina ve yunuslar listesi Deniz biyolojisiWikimedia Commons ta Guney gercek balina yunusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca a b Lissodelphis peronii Lacepede 1804 Butunlestirilmis Taksonomik Bilgi Sistemi Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi ITIS adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Lissodelphis peronii Species Profile and Threats Database Department of the Environment Water Heritage and the Arts Canberra 10 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2009 MarineBio 19 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2009 Fertl Dagmar Whales amp Whale Spotting 18 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2009 Encyclopedia of life eol org 28 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2009 Memorandum of Understanding Concerning the Conservation of the Manatee and Small Cetaceans of Western Africa and Macaronesia 31 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2016 Memorandum of Understanding for the Conservation of Cetaceans and Their Habitats in the Pacific Islands Region 16 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2016 assessors 2008 Lissodelphis peronii IUCN 2008 IUCN Nesli Tukenme Tehlikesi Altinda Olan Turlerin Kirmizi Listesi Erisim tarihi 6 March 2009 Dis baglantilarBalina ve Yunus Koruma Toplulugu 24 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde