Kum saati yunusu (Lagenorhynchus cruciger), yunusgiller (Delphinidae) familyasından Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir. Bu küçük yunus türü Antarktika ve çevresindeki sularda yaşar.
Kum saati yunusu | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Lagenorhynchus cruciger & , 1824 | ||||||||||||||||||||
Kum saati yunusu doğal yaşam alanı |
Tarihsel olarak bu yunus türü çok az görülmüştür. Yeni bir tür olarak ilk defa 1820 yılında Güney Pasifik'te yapılan bir çizimden 1824 yılında Quoy ve Galmard tarafından tanımlanmıştır. Balinalar takımından yalnızca göz ile yapılan gözlemler sonucu ayrı bir tür olarak kabul edilen ilk türdür. Gerçekten de Güney okyanus sularında yıllarca yapılan avlanmaya rağmen 1960'lara gelindiğinde yalnızca üç örnek biliminsanlarının eline geçebilmiştir. Şu anda bile yalnızca altı tam ve 14 tam olmayan örnek incelenebilmiştir. Daha da fazla 4 kıyıya vurma olayından ve normalde gemilerin gitmediği sularda yapılan araştırmalardan elde edilebilmiştir.
Geleneksel olarak Lagenorhynchus cinsinde sınıflandırılan bu yunus türünün, son yapılan genetik araştırmalar sonucu aslında Cephalorhynchus cinsi ile daha yakın akraba olduğunu göstermiştir.
Özellikleri
Kum saati yunusu siyah ve beyaz renklidir ve bu nedenle balinacılar arasında "deniz ineği" diye adlandırılır. Yunusun her iki yanında öne doğru, çenenin üzerinde, gözlerde ve ön yüzgeçlerde, arka kısmında beyaz lekeler bulunur. Ön ve arkadaki beyaz lekeler ince bir beyaz çizgiyle birleşir ve bu beyazlık kaba bir kum saati şekli oluşturur. Yunusun bilimsel adı olan Latince cruciger "haç taşıyan" anlamına gelir. Bu ad yunusa yukarıdan bakıldığında koyu renkli bölgelerin kabaca bir benzemesinden kaynaklanmıştır.
Yaşama alanında bu yunus kolayca tanımlanabilir. Güney denizlerinde yalnızca Güney gerçek balina yunusu benzer boyutlardadır. Gerçek balina yunuslarının sırt yüzgeci yoktur dolayısıyla da bu iki yunus türü birbirinden kolaylıkla ayırtedilebilir. Sırt yüzgeci yunustan yunusa farklılık gösterir ama genel olarak uzun ve eğiktir. Daha yaşlı bireylerde bu eğiklik belirginleşir.
Tam büyümüş erişkinler yaklaşık 1,8 m boyunda ve 90 – 120 kg. ağırlığındadır. Erkek bireyler dişi bireylerden biraz daha küçük ve daha açık renklidir.
Nüfus ve dağılımı
Yaşam alanı Antarktika buz çizgisi ile 45° Güney enlemi arasında kutup çevresindedir. Güney Atlantik Okyanusu'nda 36° Güney ve Pasifik'te Şili, Valparaíso yakınlarında 33° Güney enlemleri görüldükleri en kuzey yerlerdir. En sık görüldükleri yerler, Yeni Zelanda'nın güneyinde Güney Shetland Adaları ile Arjantin'de Ateş Toprakları'nın açığıdır. Bir araştırma sonucunda günümüzde en az 140.000 kum saati yunusunun yaşadığı tahmin edilmiştir.
Davranış özellikleri
Kum saati yunusları 5 - 10 bireylik gruplar hâlinde hareket ederler. Uluslararası Balinacılık Kurulu'nun bir çalışması 60 bireylik bir grup ile karşılaşıldığını belirtir. Genellikle oluklu balinalar ile görülürler.
İncelenen birkaç örneğin midesinde çeşitli kalamar ve küçük balık bulunmuştur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kum saati yunusu Lagenorhynchus cruciger yunusgiller Delphinidae familyasindan Lagenorhynchus cinsindeki alti yunus turunden biridir Bu kucuk yunus turu Antarktika ve cevresindeki sularda yasar Kum saati yunusuKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Cetacea Balinalar Alt takim Odontoceti Disli balinalar Familya Delphinidae Yunusgiller Cins LagenorhynchusTur L crucigerIkili adlandirmaLagenorhynchus cruciger amp 1824Kum saati yunusu dogal yasam alani Tarihsel olarak bu yunus turu cok az gorulmustur Yeni bir tur olarak ilk defa 1820 yilinda Guney Pasifik te yapilan bir cizimden 1824 yilinda Quoy ve Galmard tarafindan tanimlanmistir Balinalar takimindan yalnizca goz ile yapilan gozlemler sonucu ayri bir tur olarak kabul edilen ilk turdur Gercekten de Guney okyanus sularinda yillarca yapilan avlanmaya ragmen 1960 lara gelindiginde yalnizca uc ornek biliminsanlarinin eline gecebilmistir Su anda bile yalnizca alti tam ve 14 tam olmayan ornek incelenebilmistir Daha da fazla 4 kiyiya vurma olayindan ve normalde gemilerin gitmedigi sularda yapilan arastirmalardan elde edilebilmistir Geleneksel olarak Lagenorhynchus cinsinde siniflandirilan bu yunus turunun son yapilan genetik arastirmalar sonucu aslinda Cephalorhynchus cinsi ile daha yakin akraba oldugunu gostermistir OzellikleriKum saati yunusu siyah ve beyaz renklidir ve bu nedenle balinacilar arasinda deniz inegi diye adlandirilir Yunusun her iki yaninda one dogru cenenin uzerinde gozlerde ve on yuzgeclerde arka kisminda beyaz lekeler bulunur On ve arkadaki beyaz lekeler ince bir beyaz cizgiyle birlesir ve bu beyazlik kaba bir kum saati sekli olusturur Yunusun bilimsel adi olan Latince cruciger hac tasiyan anlamina gelir Bu ad yunusa yukaridan bakildiginda koyu renkli bolgelerin kabaca bir benzemesinden kaynaklanmistir Yasama alaninda bu yunus kolayca tanimlanabilir Guney denizlerinde yalnizca Guney gercek balina yunusu benzer boyutlardadir Gercek balina yunuslarinin sirt yuzgeci yoktur dolayisiyla da bu iki yunus turu birbirinden kolaylikla ayirtedilebilir Sirt yuzgeci yunustan yunusa farklilik gosterir ama genel olarak uzun ve egiktir Daha yasli bireylerde bu egiklik belirginlesir Tam buyumus eriskinler yaklasik 1 8 m boyunda ve 90 120 kg agirligindadir Erkek bireyler disi bireylerden biraz daha kucuk ve daha acik renklidir Nufus ve dagilimiYasam alani Antarktika buz cizgisi ile 45 Guney enlemi arasinda kutup cevresindedir Guney Atlantik Okyanusu nda 36 Guney ve Pasifik te Sili Valparaiso yakinlarinda 33 Guney enlemleri goruldukleri en kuzey yerlerdir En sik goruldukleri yerler Yeni Zelanda nin guneyinde Guney Shetland Adalari ile Arjantin de Ates Topraklari nin acigidir Bir arastirma sonucunda gunumuzde en az 140 000 kum saati yunusunun yasadigi tahmin edilmistir Davranis ozellikleriKum saati yunuslari 5 10 bireylik gruplar halinde hareket ederler Uluslararasi Balinacilik Kurulu nun bir calismasi 60 bireylik bir grup ile karsilasildigini belirtir Genellikle oluklu balinalar ile gorulurler Incelenen birkac ornegin midesinde cesitli kalamar ve kucuk balik bulunmustur Kaynakca