Güvercinada, Türkiye'nin Aydın ilinde bulunan bir adadır.
Kuşadası ilçesinde yer alan ada, insan yapımı bir geçitle karaya bağlıdır. Kuşadası için bir simge niteliği taşıyan adada Cenevizliler tarafından inşa edilmiş bir kale bulunmaktadır.UNESCO, 2020'de kaleyi “Ceneviz Ticaret Yolu’nda Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri” dosyası kapsamında (Dünya Mirası Geçici Listesi)'ne dahil etmiştir.
Tarihi
Güvercinada'nın tamamını kaplayan Güvercinada kalesi, doğal bir kayalık üzerinde bulunur. Tarihi 13. yüzyılın sonlarında ya da 14. yüzyılın başlarında Kuşadası’na gelen Cenevizlere dayanmaktadır, Osmanlı İmparatorluğu döneminde yenilenmiştir. Osmanlı döneminde ada korsanlara karşı da bir karakol vazifesi yapmış olduğu için, Korsan Kalesi olarak da bilinir.
Adadaki iç kaleyi ve şehir cephaneliğini, 1533 yılında kurulan Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti'nin ilk beylerbeyi olarak atanan Barbaros Hayreddin Paşa yaptırmıştır. 1613 yılında Kuşadası'nın sadrazam ve damat Öküz Mehmed Paşa mülk olarak verilmesinden sonra Mehmet Paşa Güvercinada Kalesini tamir ettirdi. 19. yüzyılda şehrin Mora İsyanı sırasında dış surları ve kale çevresindeki surlar subaşı İlyas Ağa tarafından 1826-1827 yıllarında tamir edildi. Kale, 1834 yılında tekrar onarımdan geçirilip güçlendirildi ve 1957 yılında bir mendirekle karaya bağlandı. Kale, 2013 yılında yeniden onarım gördü ve kale içinde bazı yapılar onarıldı.
Kalenin mimarisi
Kule
Erken seyahatnamelerin tanımlamalarında ve günümüze ulaşan gravürde, adadaki tek tahkimat olarak yalnızca kare planlı kule görülmektedir. Kule, dıştan 15.7x17.35m. boyutlarında olup, uzun tarafta basamaklı bir kaide üzerinde yükselir. Bu kaide kısmı aslında bir sarnıçtır ve kısmen gömülü tonozlu bir mekandan ibarettir. Kuleye giriş, güney cephededir. Kapıya merdivenli bir platformla ulaşılır. Dış duvarlar, top bataryaları için açılmış pencerelerle derin şekilde parçalanmıştır. Kule içinde kuzeydoğu köşedeki 22 basamaklı bir merdiven çatıya açılır. Çatıda yağmur suyunu aşağıdaki sarnıçlara ulaştıran kanallar günümüzde işlevini kaybetmiştir.
Surlar
Güvercinada'da surlar adayı çepeçevre saracak şekilde yaklaşık 3 m. yüksekliğinde inşa edilmiştir. Ada, üç yönde sarp yamaçlı doğal bir koni şeklinde yükselmektedir. Surlar, bu koninin sarp yamacına doğru itilmiş, böylece kayalık yamaç bir yandan sur duvarlarına temel oluştururken diğer yandan bu kesimlerde kaleyi çok daha güvenli kılmıştır. Surların güneyinde doğu yönüne cepheli merdivenlerle çıkılan yuvarlak kemerli ve iki kule ile korunan kale giriş kapısı yer almaktadır. Kuzey kule beşgen, güney kule ise silindirik biçimdedir
Kitabe
Kule kapısının solunda, mazgal pencerelerin kotunda duvar içine gömülmüş mermer bir kitabe levhası yer alır. Kitabe 1242 (1826) yapımlı ve 4 satır, 20 mısradır.
Kitabede yer alan yazı eski Türkçeye “Allah’a hamdolsun. Bu kalenin inşası tamam oldu. Taşları Yılancı’dan (Yılancıburnu) geldi ve bu kalede kullanıldı. Alt tarafta (muhtemelen kale eteğinde) deniz dalgalarının dövüldüğü bir taş konak vardı. Burası kimsenin bilmediği boş çıplak bir toprak iken Sultan Kalesi oldu. Onun banisi (yaptıranı) şerefi Hızır’ın dostu olan İlyas Ağa’dır. O her işinde gani rahman olan Allah’a güvenip tekevvül etmiştir. Allah onun ihsanını ve neslini ebedi kılsın ve her iki cihanda selam et içinde olsun. Cennete girmekte (girmesinde) onun delili olsun ve yüce gayesinde ersin. Tarihi sığınılacak yer olarak söylerdim. (Böylece) “birmanalar incisi çıktı.” olarak çevrilmiştir.
Bitki örtüsü
Tülüşah
Kuşadası'nın endemik bitkilerinden tülüşah (Centaurea Mykalea), Güvercinada Kalesi'ndeki özel alanda koruma altına alınmıştır. Kanarya sarısı rengi ve iri çiçekleriyle gösterişli bir tür olan bitki, halk arasında Aydın Gaşağı olarak da bilinir.
Kaynakça
- ^ a b "Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes from the Mediterranean to the Black Sea" (İngilizce). UNESCO. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ . 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Kusadasikulturelmiras.com sitesi. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ Tok, Emine. . Sanat Tarihi Dergisi, Cilt 23, Sayı 2, Ekim 2014. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ . Türkiye Kültür Portalı sitesi. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ . 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Güvercinada Kale Kitabesi". Nisan 2003.
- ^ Asar, Hüseyin. . Aydınpost Gazetesi, 22 Haziran 2020. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
Wikimedia Commons'ta Güvercinada ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Aydın ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guvercinada Turkiye nin Aydin ilinde bulunan bir adadir Guvercinada 1957 de bir gecitle karaya baglanmistir Guvercinada ile Kusadasi ni baglayan insan yapimi gecitGuvercinada ve Guvercinada Kalesi Gunbatimi Kusadasi ilcesinde yer alan ada insan yapimi bir gecitle karaya baglidir Kusadasi icin bir simge niteligi tasiyan adada Cenevizliler tarafindan insa edilmis bir kale bulunmaktadir UNESCO 2020 de kaleyi Ceneviz Ticaret Yolu nda Akdeniz den Karadeniz e Kadar Kale ve Surlu Yerlesimleri dosyasi kapsaminda Dunya Mirasi Gecici Listesi ne dahil etmistir TarihiGuvercinada nin tamamini kaplayan Guvercinada kalesi dogal bir kayalik uzerinde bulunur Tarihi 13 yuzyilin sonlarinda ya da 14 yuzyilin baslarinda Kusadasi na gelen Cenevizlere dayanmaktadir Osmanli Imparatorlugu doneminde yenilenmistir Osmanli doneminde ada korsanlara karsi da bir karakol vazifesi yapmis oldugu icin Korsan Kalesi olarak da bilinir Adadaki ic kaleyi ve sehir cephaneligini 1533 yilinda kurulan Cezayir i Bahr i Sefid Eyaleti nin ilk beylerbeyi olarak atanan Barbaros Hayreddin Pasa yaptirmistir 1613 yilinda Kusadasi nin sadrazam ve damat Okuz Mehmed Pasa mulk olarak verilmesinden sonra Mehmet Pasa Guvercinada Kalesini tamir ettirdi 19 yuzyilda sehrin Mora Isyani sirasinda dis surlari ve kale cevresindeki surlar subasi Ilyas Aga tarafindan 1826 1827 yillarinda tamir edildi Kale 1834 yilinda tekrar onarimdan gecirilip guclendirildi ve 1957 yilinda bir mendirekle karaya baglandi Kale 2013 yilinda yeniden onarim gordu ve kale icinde bazi yapilar onarildi Kalenin mimarisiKule Erken seyahatnamelerin tanimlamalarinda ve gunumuze ulasan gravurde adadaki tek tahkimat olarak yalnizca kare planli kule gorulmektedir Kule distan 15 7x17 35m boyutlarinda olup uzun tarafta basamakli bir kaide uzerinde yukselir Bu kaide kismi aslinda bir sarnictir ve kismen gomulu tonozlu bir mekandan ibarettir Kuleye giris guney cephededir Kapiya merdivenli bir platformla ulasilir Dis duvarlar top bataryalari icin acilmis pencerelerle derin sekilde parcalanmistir Kule icinde kuzeydogu kosedeki 22 basamakli bir merdiven catiya acilir Catida yagmur suyunu asagidaki sarniclara ulastiran kanallar gunumuzde islevini kaybetmistir Surlar Guvercinada da surlar adayi cepecevre saracak sekilde yaklasik 3 m yuksekliginde insa edilmistir Ada uc yonde sarp yamacli dogal bir koni seklinde yukselmektedir Surlar bu koninin sarp yamacina dogru itilmis boylece kayalik yamac bir yandan sur duvarlarina temel olustururken diger yandan bu kesimlerde kaleyi cok daha guvenli kilmistir Surlarin guneyinde dogu yonune cepheli merdivenlerle cikilan yuvarlak kemerli ve iki kule ile korunan kale giris kapisi yer almaktadir Kuzey kule besgen guney kule ise silindirik bicimdedir Kitabe Kule kapisinin solunda mazgal pencerelerin kotunda duvar icine gomulmus mermer bir kitabe levhasi yer alir Kitabe 1242 1826 yapimli ve 4 satir 20 misradir Kitabede yer alan yazi eski Turkceye Allah a hamdolsun Bu kalenin insasi tamam oldu Taslari Yilanci dan Yilanciburnu geldi ve bu kalede kullanildi Alt tarafta muhtemelen kale eteginde deniz dalgalarinin dovuldugu bir tas konak vardi Burasi kimsenin bilmedigi bos ciplak bir toprak iken Sultan Kalesi oldu Onun banisi yaptirani serefi Hizir in dostu olan Ilyas Aga dir O her isinde gani rahman olan Allah a guvenip tekevvul etmistir Allah onun ihsanini ve neslini ebedi kilsin ve her iki cihanda selam et icinde olsun Cennete girmekte girmesinde onun delili olsun ve yuce gayesinde ersin Tarihi siginilacak yer olarak soylerdim Boylece birmanalar incisi cikti olarak cevrilmistir Bitki ortusuTulusah Kusadasi nin endemik bitkilerinden tulusah Centaurea Mykalea Guvercinada Kalesi ndeki ozel alanda koruma altina alinmistir Kanarya sarisi rengi ve iri cicekleriyle gosterisli bir tur olan bitki halk arasinda Aydin Gasagi olarak da bilinir Kaynakca a b Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes from the Mediterranean to the Black Sea Ingilizce UNESCO 23 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2020 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Kusadasikulturelmiras com sitesi 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2020 Tok Emine Sanat Tarihi Dergisi Cilt 23 Sayi 2 Ekim 2014 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2020 Turkiye Kultur Portali sitesi 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2020 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Guvercinada Kale Kitabesi Nisan 2003 Asar Huseyin Aydinpost Gazetesi 22 Haziran 2020 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2020 Wikimedia Commons ta Guvercinada ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Aydin ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz