Gabro, yeryüzü yüzeyinin altında yer alan bir kütlesine magnezyum ve demir bakımından zengin magmanın yavaş soğumasından meydana gelen magmatik bir kayadır. Dünyanın okyanusal kabuklarının çoğu, okyanus ortasındaki sırtlarda oluşan gabrodan meydana gelir. Gabro ayrıca kıtasal volkanizma bağlı olarak bulunur.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THprd0x6Rm5ZV0ppY204dWFuQm5Mekl5TUhCNExURm5ZV0ppY204dWFuQm4uanBn.jpg)
Etimoloji
"Gabro" terimi 1760'larda İtalya'daki Apenin Dağları'nın ofiyeloitlerinde bulunan bir dizi kaya türünü adlandırmak için kullanılmıştır. Adı Toskana'daki Rosignano Marittimo yakınlarındaki bir mezra olan Gabro'dan almıştır. Daha sonra, 1809'da Alman jeolog Christian Leopold von Buch, terimi bu İtalyan ofiyolitik kayaçların tanımında daha kısıtlayıcı olarak kullandı. Jeologların günümüzde daha kesin olarak "metagabro" (metamorfize gabro) adını vereceği kayalara "gabro" adını verdi.
Petroloji
Gabro yoğun, yeşilimsi veya koyu renklidir ve piroksen, plajiyoklaz ve az miktarda amfibol ve olivin içerir.
Piroksen içeriği çoğunlukla klinopiroksen, genellikle ojittir, ancak az miktarda ortopiroksen de mevcut olabilir. Ortopiroksen miktarı toplam piroksen içeriğinin (% 5 veya daha az klinopiroksen içeriği)% 95'inden fazlaysa, kayaya norit denir. Öte yandan gabro, piroksenlerinin% 95'inden fazlasına monoklinik klinopiroksen s formunda sahiptir. Ara kayalar gabro-norit olarak adlandırılır. Gabroda kalsiyum yönünden zengin plajiyoklaz feldspat ve piroksen içeriği% 10-90 arasında değişmektedir. % 90'dan fazla plajiyoklaz varsa, kaya bir anortozittir. Öte yandan, kaya% 90'dan fazla piroksen içeriyorsa (genellikle her ikisi de mevcuttur) buna piroksenit denir. Gabro ayrıca az miktarda olivin (önemli miktarda olivin mevcutsa "olivin gabro"), amfibol ve biyotit içerebilir. Gabrodaki kuvars içeriği toplam hacmin % 5'inden azdır.
'Kuvars gabroları' veya monzogabrobların da oluştuğu bilinmektedir, örneğin kuzeydoğu Slovenya'daki Pohorje'deki cizlakit ve muhtemelen silika ile aşırı doymuş magmadan türetilmiştir. Esseksitler, ana magmaları silika ile doymamış gabroları temsil eder, bu da kuvars yerine aksesuar mineraller olarak feldspathoid mineralleri nefelin, kansrinit ve sodalit oluşumuna neden olur. (Bir kayanın silika doygunluğu normatif mineraloji ile değerlendirilebilir). Gabroblar, manyetit, ilmenit ve ulvospinel gibi az miktarda, tipik olarak yüzde birkaç demir-titanyum oksit içerir.
Gabro genellikle kaba tanelidir, kristaller 1 mm veya daha büyüktür. Daha ince taneli gabro eşdeğerlerine diyabaz (dolerit olarak da bilinir) denir, ancak mikrogabbro terimi genellikle ekstra tanımlayıcılık istendiğinde kullanılır. Gabro pegmatitik için son derece iri taneli olabilir ve bazı piroksen-plajiyoklaz kümülatları esasen iri taneli gabrodur, bazıları asiküler kristal alışkanlıkları sergileyebilir.
Gabro genellikle dokuda eşittir, ancak zaman zaman, özellikle plajiyoklaz fenokristalleri yer altı minerallerinden daha erken büyüdüğünde porfiritik olabilir.
Dağıtımı
Gabro, piroksen ve plajiyoklazın yerinde kristalizasyonu yoluyla büyük, tek tip bir izinsiz giriş olarak ya da piroksen ve plajiyoklazın çöktürülmesiyle oluşan bir kümülat olarak katmanlı bir izinsiz girişin bir parçası olarak oluşturulabilir. Kümülat gabrolar daha uygun olarak piroksen-plajiyoklaz adcumulate olarak adlandırılır.
Gabro, okyanus kabuğunun önemli bir parçasıdır ve birçok ofiyolit kompleksinde III ve IV bölgelerinin (tabakalanmış dayk bölgesinden masif gabro bölgesine) bir parçası olarak bulunabilir. Gabroik girintilerin uzun kemerleri tipik olarak proto-yarık bölgelerinde ve yarık yanlara girerek eski yarık bölgesi kenarlarının etrafında oluşur. Manto tüyü hipotezleri, mafik ve ultramafik saldırıları ve coeval bazalt volkanizmini tanımlamaya dayanabilir.
Neredeyse tüm gabrolar plütonik bedenlerde bulunur, ancak terimi (Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliği, IUGS'nin önerdiği gibi) sadece plütonik kayaçlarla sınırlamak uygun değildir, çünkü gabro belirli kalın lavların kaba taneli bir iç fasiyes olarak bulunabilir. Bir kaya tanımını, nasıl veya nerede oluştuğundan çok, kayanın tanımlayıcı özelliklerine dayandırmak daha iyidir.
Kullanımı
Gabro genellikle değerli miktarlarda krom, nikel, kobalt, altın, gümüş, platin ve bakır sülfür içerir.
Orbular gabro çeşitleri süs kaplama taşları, kaldırım taşları olarak kullanılabilir ve siyah granit ticari adıyla da bilinir. Mutfak tezgahı için de kullanılır.
Kaynakça
- ^ "Gabbro". 30 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Gabro ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Ocean drilling program gabbro petrology 29 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Scientists find the elusive gabbro 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://en.wikipedia.org/wiki/Gabbro30 Mayıs 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
![]() | Jeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gabro yeryuzu yuzeyinin altinda yer alan bir kutlesine magnezyum ve demir bakimindan zengin magmanin yavas sogumasindan meydana gelen magmatik bir kayadir Dunyanin okyanusal kabuklarinin cogu okyanus ortasindaki sirtlarda olusan gabrodan meydana gelir Gabro ayrica kitasal volkanizma bagli olarak bulunur GabroEtimoloji Gabro terimi 1760 larda Italya daki Apenin Daglari nin ofiyeloitlerinde bulunan bir dizi kaya turunu adlandirmak icin kullanilmistir Adi Toskana daki Rosignano Marittimo yakinlarindaki bir mezra olan Gabro dan almistir Daha sonra 1809 da Alman jeolog Christian Leopold von Buch terimi bu Italyan ofiyolitik kayaclarin taniminda daha kisitlayici olarak kullandi Jeologlarin gunumuzde daha kesin olarak metagabro metamorfize gabro adini verecegi kayalara gabro adini verdi PetrolojiGabro yogun yesilimsi veya koyu renklidir ve piroksen plajiyoklaz ve az miktarda amfibol ve olivin icerir Piroksen icerigi cogunlukla klinopiroksen genellikle ojittir ancak az miktarda ortopiroksen de mevcut olabilir Ortopiroksen miktari toplam piroksen iceriginin 5 veya daha az klinopiroksen icerigi 95 inden fazlaysa kayaya norit denir Ote yandan gabro piroksenlerinin 95 inden fazlasina monoklinik klinopiroksen s formunda sahiptir Ara kayalar gabro norit olarak adlandirilir Gabroda kalsiyum yonunden zengin plajiyoklaz feldspat ve piroksen icerigi 10 90 arasinda degismektedir 90 dan fazla plajiyoklaz varsa kaya bir anortozittir Ote yandan kaya 90 dan fazla piroksen iceriyorsa genellikle her ikisi de mevcuttur buna piroksenit denir Gabro ayrica az miktarda olivin onemli miktarda olivin mevcutsa olivin gabro amfibol ve biyotit icerebilir Gabrodaki kuvars icerigi toplam hacmin 5 inden azdir Kuvars gabrolari veya monzogabroblarin da olustugu bilinmektedir ornegin kuzeydogu Slovenya daki Pohorje deki cizlakit ve muhtemelen silika ile asiri doymus magmadan turetilmistir Esseksitler ana magmalari silika ile doymamis gabrolari temsil eder bu da kuvars yerine aksesuar mineraller olarak feldspathoid mineralleri nefelin kansrinit ve sodalit olusumuna neden olur Bir kayanin silika doygunlugu normatif mineraloji ile degerlendirilebilir Gabroblar manyetit ilmenit ve ulvospinel gibi az miktarda tipik olarak yuzde birkac demir titanyum oksit icerir Gabro genellikle kaba tanelidir kristaller 1 mm veya daha buyuktur Daha ince taneli gabro esdegerlerine diyabaz dolerit olarak da bilinir denir ancak mikrogabbro terimi genellikle ekstra tanimlayicilik istendiginde kullanilir Gabro pegmatitik icin son derece iri taneli olabilir ve bazi piroksen plajiyoklaz kumulatlari esasen iri taneli gabrodur bazilari asikuler kristal aliskanliklari sergileyebilir Gabro genellikle dokuda esittir ancak zaman zaman ozellikle plajiyoklaz fenokristalleri yer alti minerallerinden daha erken buyudugunde porfiritik olabilir DagitimiGabro piroksen ve plajiyoklazin yerinde kristalizasyonu yoluyla buyuk tek tip bir izinsiz giris olarak ya da piroksen ve plajiyoklazin cokturulmesiyle olusan bir kumulat olarak katmanli bir izinsiz girisin bir parcasi olarak olusturulabilir Kumulat gabrolar daha uygun olarak piroksen plajiyoklaz adcumulate olarak adlandirilir Gabro okyanus kabugunun onemli bir parcasidir ve bircok ofiyolit kompleksinde III ve IV bolgelerinin tabakalanmis dayk bolgesinden masif gabro bolgesine bir parcasi olarak bulunabilir Gabroik girintilerin uzun kemerleri tipik olarak proto yarik bolgelerinde ve yarik yanlara girerek eski yarik bolgesi kenarlarinin etrafinda olusur Manto tuyu hipotezleri mafik ve ultramafik saldirilari ve coeval bazalt volkanizmini tanimlamaya dayanabilir Neredeyse tum gabrolar plutonik bedenlerde bulunur ancak terimi Uluslararasi Jeolojik Bilimler Birligi IUGS nin onerdigi gibi sadece plutonik kayaclarla sinirlamak uygun degildir cunku gabro belirli kalin lavlarin kaba taneli bir ic fasiyes olarak bulunabilir Bir kaya tanimini nasil veya nerede olustugundan cok kayanin tanimlayici ozelliklerine dayandirmak daha iyidir KullanimiGabro genellikle degerli miktarlarda krom nikel kobalt altin gumus platin ve bakir sulfur icerir Orbular gabro cesitleri sus kaplama taslari kaldirim taslari olarak kullanilabilir ve siyah granit ticari adiyla da bilinir Mutfak tezgahi icin de kullanilir Kaynakca Gabbro 30 Mayis 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Gabro ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ocean drilling program gabbro petrology 29 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Scientists find the elusive gabbro 5 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde https en wikipedia org wiki Gabbro30 Mayis 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Jeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz