Gaz iyonlaştırma sayaçları, iyonlaştırıcı parçacıkların varlığını tespit etmek için parçacık fiziğinde ve iyonlaştırıcı radyasyonu ölçmek için radyasyondan korunma uygulamalarında kullanılan radyasyon tespit cihazları.
Radyasyonun iyonlaştırıcı etkisini gaz dolu bir sensör üzerinde kullanır. Bir parçacık bir gaz atomunu veya molekülü iyonize etmek için yeterli enerjiye sahipse, ortaya çıkan elektronlar ve iyonlar ölçülebilen bir mevcut akışa neden olur.
Gaz iyonlaştırma sayaçları, radyasyon saptama ve ölçümü için kullanılan önemli bir cihaz grubunu oluşturur.
Türleri
Üç temel türde gaz iyonlaştırma dedektörü bulunmaktadır: iyonlaşma odaları, orantılı sayaçlar ve Geiger-Müller tüpleri.
Bunların tümü, hava veya özel bir doldurma gazı ile ayrılmış iki elektrotun aynı temel tasarımına sahiptir. Ancak her biri, toplanan toplam iyon çifti sayısını ölçmek için farklı bir yöntem kullanır. Elektrotlar arasındaki elektrik alanının gücü, dolum gazının türü ve basıncı, dedektörün iyonlaştırıcı radyasyona tepkisini belirler.
İyonlaşma odası
İyonlaşma odaları, düşük elektrik alanı gücünde çalışır ve gaz çarpımı gerçekleşmeyecek şekilde seçilir. İyon akımı, bir iyon ve bir elektrondan oluşan "iyon çiftleri"nin oluşturulmasıyla üretilir. İyonlar katoda sürüklenirken, serbest elektronlar elektrik alanın etkisi altında anotta sürüklenir. Cihaz "iyon odası bölgesinde" kullanılıyorsa, bu akım uygulanan voltajdan bağımsızdır. İyon odaları yüksek radyasyon dozu için tercih edilir çünkü "ölü zamanları" yoktur ve Geiger Muller tüpünün doğruluğunu yüksek doz oranlarında etkileyen bir fenomendir.
Avantajları, gama radyasyonuna gama radyasyonuna iyi bir üniforma tepkisi ve doğru genel doz okumasıdır. Çok yüksek radyasyon hızlarını ölçebilir ve sürekli yüksek radyasyon seviyeleri, dolum gazını bozmaz.
Dezavantajları ise gelişmiş elektrometre devresi gerektiren düşük çıkıştır. İşlem ve doğruluk nemden kolayca etkilenir.
Orantılı sayaç
Orantılı sayaçlar, ayrık çığların üretileceği şekilde seçilmiş, biraz daha yüksek bir voltajda çalışır. Her iyon çifti tek bir çığ üretir, böylece radyasyon tarafından biriktirilen enerjiyle orantılı bir çıkış akımı darbesi üretilir. Bu, "orantılı sayaç" bölgesindedir. "Gaz orantılı dedektör" (GPD), erimi genellikle radyometrik uygulamada kullanılır. Yüklü personel izleme ekipmanlarında olduğu gibi alfa ve beta parçacıklarının tespiti ve ayırt edilmesi için büyük alan yassı dizileri kullanıldığında parçacık enerjisini tespit edebilme özelliğinde yararlıdır.
Avantajları, radyasyon enerjisini ölçme ve spektrografik bilgi sağlama, alfa ve beta partikülleri arasında ayrım yapma ve büyük alan dedektörlerinin oluşturulabilirliğidir.
Geiger-Müller tüpü
Geiger-Müller tüpleri, Geiger sayaçlarının temel bileşenleridir. Her iyon çiftinin bir çığ oluşturacağı şekilde seçilmiş daha yüksek bir voltajda çalışırlar, ancak UV fotonların yayılmasıyla, anot teli boyunca yayılan çok sayıda çığ oluşur ve bitişik gaz hacmi, tek bir iyon çifti olayından az bir miktarda iyonize olur. İyolaşma olayları tarafından üretilen akım darbeleri, sayım oranı veya radyasyon dozunun görsel bir gösterimini elde edebilen işleme elektroniğine ve genellikle elde tutulan enstrümanlar söz konusu olduğunda, tıklamalar üreten bir ses cihazıdır.
Avantajları, çok çeşitli ebat ve uygulamalara sahip ucuz ve sağlam bir dedektör olmalarıdır. Büyük çıkış sinyali basit sayma için minimum elektronik işlem gerektiren tüpten üretilir ve enerji dengelenmiş bir tüp kullanırken genel gama dozunu ölçebilir .
Dedektör tipi kullanımı konusunda rehberlik
Birleşik Krallık İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi, ilgili başvuru için doğru portatif araç hakkında bir rehber notu yayınlamıştır. Bu, tüm radyasyon enstrüman teknolojilerini kapsar ve bir ölçüm uygulaması için doğru gaz iyonlaştırma dedektör teknolojisinin seçilmesinde faydalıdır.
Günlük kullanımı
İyonlaştırma tipi duman dedektörleri yaygın olarak kullanılan gaz halinde iyonlaşma dedektörleridir. Küçük bir radyoaktif kaynak olan amerikyum, etkili bir şekilde bir iyonlaştırma çemberi oluşturan iki plaka arasındaki akımı koruyacak şekilde yerleştirilir. İyonlaşmanın gerçekleştiği plakaların arasına duman girerse, iyonize gaz nötrleştirilebilir ve böylece düşük akıma neden olur. Akımdaki düşüş yangın alarmını tetikler.
Kaynakça
- ^ McGregor, Douglas S. "Chapter 8 - Detection and Measurement of Radiation." Fundamentals of Nuclear Science and Engineering, Second Edition. By J. Kenneth Shultis and Richard E. Faw. 2nd ed. CRC, 2007. 202-222. Print.
- ^ a b c Glenn F Knoll, Radiation detection and measurement, John Wiley and son, 2000.
- ^ Ahmed, Syed (2007). Physics and Engineering of Radiation Detection. Elsevier. ss. 182. Bibcode:2007perd.book.....A. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Mart 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gaz iyonlastirma sayaclari iyonlastirici parcaciklarin varligini tespit etmek icin parcacik fiziginde ve iyonlastirici radyasyonu olcmek icin radyasyondan korunma uygulamalarinda kullanilan radyasyon tespit cihazlari Bir tel silindir gaz radyasyon sayaci icin uygulanan gerilime karsi iyon cifti akiminin degisim grafigi Radyasyonun iyonlastirici etkisini gaz dolu bir sensor uzerinde kullanir Bir parcacik bir gaz atomunu veya molekulu iyonize etmek icin yeterli enerjiye sahipse ortaya cikan elektronlar ve iyonlar olculebilen bir mevcut akisa neden olur Gaz iyonlastirma sayaclari radyasyon saptama ve olcumu icin kullanilan onemli bir cihaz grubunu olusturur TurleriIyonlastirici radyasyon dedektorlerinin aileleri Uc temel turde gaz iyonlastirma dedektoru bulunmaktadir iyonlasma odalari orantili sayaclar ve Geiger Muller tupleri Bunlarin tumu hava veya ozel bir doldurma gazi ile ayrilmis iki elektrotun ayni temel tasarimina sahiptir Ancak her biri toplanan toplam iyon cifti sayisini olcmek icin farkli bir yontem kullanir Elektrotlar arasindaki elektrik alaninin gucu dolum gazinin turu ve basinci dedektorun iyonlastirici radyasyona tepkisini belirler Iyonlasma odasi Iyon odasinin sematik diyagrami iyonlarin kaymasini gosterir Elektronlar tipik olarak cok daha kucuk kutleleri nedeniyle pozitif iyonlardan 1000 kat daha hizli kaymaktadir Iyonlasma odalari dusuk elektrik alani gucunde calisir ve gaz carpimi gerceklesmeyecek sekilde secilir Iyon akimi bir iyon ve bir elektrondan olusan iyon ciftleri nin olusturulmasiyla uretilir Iyonlar katoda suruklenirken serbest elektronlar elektrik alanin etkisi altinda anotta suruklenir Cihaz iyon odasi bolgesinde kullaniliyorsa bu akim uygulanan voltajdan bagimsizdir Iyon odalari yuksek radyasyon dozu icin tercih edilir cunku olu zamanlari yoktur ve Geiger Muller tupunun dogrulugunu yuksek doz oranlarinda etkileyen bir fenomendir Avantajlari gama radyasyonuna gama radyasyonuna iyi bir uniforma tepkisi ve dogru genel doz okumasidir Cok yuksek radyasyon hizlarini olcebilir ve surekli yuksek radyasyon seviyeleri dolum gazini bozmaz Dezavantajlari ise gelismis elektrometre devresi gerektiren dusuk cikistir Islem ve dogruluk nemden kolayca etkilenir Orantili sayac Oransal bir sayacta ayrik Townsend ciglarinin olusumu Orantili sayaclar ayrik ciglarin uretilecegi sekilde secilmis biraz daha yuksek bir voltajda calisir Her iyon cifti tek bir cig uretir boylece radyasyon tarafindan biriktirilen enerjiyle orantili bir cikis akimi darbesi uretilir Bu orantili sayac bolgesindedir Gaz orantili dedektor GPD erimi genellikle radyometrik uygulamada kullanilir Yuklu personel izleme ekipmanlarinda oldugu gibi alfa ve beta parcaciklarinin tespiti ve ayirt edilmesi icin buyuk alan yassi dizileri kullanildiginda parcacik enerjisini tespit edebilme ozelliginde yararlidir Avantajlari radyasyon enerjisini olcme ve spektrografik bilgi saglama alfa ve beta partikulleri arasinda ayrim yapma ve buyuk alan dedektorlerinin olusturulabilirligidir Geiger Muller tupu Townsend ciglarinin yayilmasinin UV fotonlari ile gorsellestirilmesi Geiger Muller tupleri Geiger sayaclarinin temel bilesenleridir Her iyon ciftinin bir cig olusturacagi sekilde secilmis daha yuksek bir voltajda calisirlar ancak UV fotonlarin yayilmasiyla anot teli boyunca yayilan cok sayida cig olusur ve bitisik gaz hacmi tek bir iyon cifti olayindan az bir miktarda iyonize olur Iyolasma olaylari tarafindan uretilen akim darbeleri sayim orani veya radyasyon dozunun gorsel bir gosterimini elde edebilen isleme elektronigine ve genellikle elde tutulan enstrumanlar soz konusu oldugunda tiklamalar ureten bir ses cihazidir Avantajlari cok cesitli ebat ve uygulamalara sahip ucuz ve saglam bir dedektor olmalaridir Buyuk cikis sinyali basit sayma icin minimum elektronik islem gerektiren tupten uretilir ve enerji dengelenmis bir tup kullanirken genel gama dozunu olcebilir Dedektor tipi kullanimi konusunda rehberlikBirlesik Krallik Is Sagligi ve Guvenligi Yonetimi ilgili basvuru icin dogru portatif arac hakkinda bir rehber notu yayinlamistir Bu tum radyasyon enstruman teknolojilerini kapsar ve bir olcum uygulamasi icin dogru gaz iyonlastirma dedektor teknolojisinin secilmesinde faydalidir Gunluk kullanimiIyonlastirma tipi duman dedektorleri yaygin olarak kullanilan gaz halinde iyonlasma dedektorleridir Kucuk bir radyoaktif kaynak olan amerikyum etkili bir sekilde bir iyonlastirma cemberi olusturan iki plaka arasindaki akimi koruyacak sekilde yerlestirilir Iyonlasmanin gerceklestigi plakalarin arasina duman girerse iyonize gaz notrlestirilebilir ve boylece dusuk akima neden olur Akimdaki dusus yangin alarmini tetikler Kaynakca McGregor Douglas S Chapter 8 Detection and Measurement of Radiation Fundamentals of Nuclear Science and Engineering Second Edition By J Kenneth Shultis and Richard E Faw 2nd ed CRC 2007 202 222 Print a b c Glenn F Knoll Radiation detection and measurement John Wiley and son 2000 0 471 07338 5 Ahmed Syed 2007 Physics and Engineering of Radiation Detection Elsevier ss 182 Bibcode 2007perd book A ISBN 978 0 12 045581 2 Arsivlenmis kopya PDF 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Mart 2019