Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Geciken Adalet, 1948 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı Call Northside 777 olan film sinemalardan yıllar sonra TRT Televizyonunda da aynı Türkçe adla gösterilmiştir.
| Call Northside 777 | |
 "Geciken Adalet" (Call Northside 777) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Henry Hathaway |
|---|---|
| Yapımcı | |
| Senarist | James P. McGuire (makaleler) |
| Oyuncular | James Stewart Lee J. Cobb |
| Müzik | Alfred Newman |
| Görüntü yönetmeni | |
| Kurgu | J. Watson Webb Jr. |
| Stüdyo | 20th Century Fox |
| Dağıtıcı | 20th Century Fox |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Kara film, suç, dram, gizem, tarihi |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1948 |
| Çıkış tarih(ler)i | 1 Şubat 1948, ABD |
| Süre | 111 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları | Geciken Adalet (Türkiye) Appelez nord 777 (Fransa) Chiamate Nord 777 (İtalya) Yo creo en ti (İspanya) Kennwort 777 (Almanya) Calling Northside 777 (alternatif ad) |
Gerçekten yaşanmış bir olaya dayanan film, James P. McGuire adlı gazetecinin kaleme almış olduğu makalelere dayanarak, Leonard Hoffman ve Quentin Reynolds'un uyarlamasını yaptığı ve Jerome Cady ile Jay Dratler'in birlikte yazdıkları senaryodan filme çekilmiştir. Yönetmenliğini Henry Hathaway'in yaptığı filmin başlıca rollerinde James Stewart, , Lee J. Cobb ve oynamışlardır. Filmin özgün müziğini Alfred Newman bestelemiştir.
"Geciken Adalet", 1932 yılında ABD'deki içki yasağı döneminde bir polis memurunu öldürdükleri iddiasıyla yargılanıp hüküm giyen iki adamdan birinin 11 yıl sonra, 1944 yılında suçsuz yere ceza almış olduğuna inanan inatçı bir gazetecinin (James Stewart) gerçekleri ortaya çıkarmak için gösterdiği çabayı anlatmaktadır.
Belgeseli andıran bir tarzda çekilen bu kara filme, 1949 yılında "en iyi film senaryosu" dalında Edgar Ödülü verilmişti.
Konusu
Film baştan sona ABD'nin Chicago kentinde geçer. Belgesele yakın bir anlatım tarzı olan bu kara filmin başındaki dış sesin anlattığına göre "Geciken Adalet" filmi bir bakıma bu kentin basınına (gazetelerine) da bir övgüde bulunmaktadır. ABD'de 1920 ve 1933 yılları arasında uygulanan ve başta gangsterlerin palazlanması olmak üzere birçok sosyal sorunu da beraberinde getiren "İçki Yasağı" döneminin sonlarında, 1932 yılında bir polis memuru maskeli iki şahıs tarafından bir bakkal dükkânında katledilir. Yakalanan iki şüpheli kısa bir yargılamanın ardından 99'ar yıl hapis cezası alırlar. O yıllarda her gün ortalama bir kişi içki kaçakçılığı ve buna bağlı çete olaylarında öldürülmektedir. Öldürülenler arasında polislerin sayısı hiç de az değildir.
Aradan 11 yıl geçmiştir. Artık 1944'e gelinmiştir ve içki yasağı çoktan sona ermiş, gansterlerin eski etkinlikleri artık kalmamıştır. Bir gazetenin yazı işleri müdürü Brian Kelly (Lee J. Cobb) gazeteye verilmiş bir küçük ilanın araştırılması görevini acar gazete muhabiri P.J. 'Jim' McNeal (James Stewart)'a verir. Üç satırlık ilanda: "1932 yılında öldürülen polis memuru Bundy'nin katillerini bildirene 5.000 dolar ödül verileceği, ilgilenenlerin Northside 777'yi aramaları" yazılıdır.
Gazeteye ilânı mahkûmlardan Frank W. Wiecek (Richard Conte)'in annesi Tillie (Kasia Orzazewski) vermiştir. Oğlunun masumiyetine inanan kadın, temizlikçilik yaparak hayatını kazanmaktadır. Önceleri Frank'in suçsuz olabileceğine pek inanmayan Jim yine de bundan ilgi çekici bir hikâye çıkabileceğini düşünerek bir makale kaleme alır. Okuyuculardan makaleye gelen yoğun ve olumlu tepkiler üzerine yazı işleri müdürü Jim'den olayın adli yönünü de araştırmasını ister. Frank'in hapishanede yapılan bir yalan makinesi testinden başarıyla geçmesi ve masum olabileceği ihtimalinin güçlenmesi Jim'i şaşırtır ve cinayet dosyası üzerine daha fazla yoğunlaşır. Dosya üzerinde araştırmalarını derinleştirdikçe, ilk soruşturmada yapılmış çok fazla hataya rastlar. Delillerin çoğu eksiktir, olanlar da fazla inandırıcı değildir.
Jim McNeal, Frank'in masum olabileceğini gösteren birkaç belgeye ulaşır, 11 yıl önce yalancı şahitlik yapmış olan Wanda Skutnik (Betty Garde)'i de bulur ama kadın o tarihteki ifadesini değiştirmez. Jim, Illinois Eyaleti af kurulu duruşması sırasında Wanda'nın yalan söylediğini kanıtlamak için son şansını kullanacaktır, o da bir gazete fotoğrafında Wanda ve Frank'in 22 Aralıkta birlikte görüldükleri fotoğraftır (oysa Wanda Frank'i o tarihte hiç tanımadığını ileri sürmüştür). Ancak kurul başkanı bu fotoğrafın başka bir tarihte de çekilmiş olabileceğini söyleyince fotoğrafın bir köşesindeki küçük günlük gazete görüntüsü yüzlerce kez büyütülerek faksimile ile kurula gönderilir ve Wanda'nın mahkemede yalancı şahitlik yapmış olduğu böylece ortaya çıkar. Frank affedilerek salıverilir. (Bu arada 1940'lı yıllarda ABD'de gazetelerin ve polis teşkilatı kriminal laboratuvarlarının, şimdi demode gibi görülen ama o zaman için çok yüksek teknolojiyle ve hangi metodlarla çalışıyor oldukları da adeta bir belgesel tarzında sergilenmiş olur).
Film hakkında notlar
- Cezaevinde mahkûm Frank (Richard Conte)'e yalan makinesi (poligraf) testi uygulayan şahıs gerçek hayatta bu cihazı icad etmiş olan Leonard Keeler'dır.
- Filmde bugün için çok demode olan ama 1940'lar için yüksek bir teknoloji ürünü olan bazı cihazlar, çok yakın çekimlerle ve detaylarıyla gösterilir. Filmin belgesele yakın tarzına katkıda bulunan bu teknolojik aletler arasında o yıllarda popüler olan yalan makinesi (poligraf), gazete matbaalarındaki makineleri, tek bir görüntüyü bir şehirden diğer bir şehire telefon hatları üzerinden dakikalar süren eziyetli bir süreç sonunda iletebilen devasa makineleri vb sayılabilir. Bu aletlerin çalışırlarken gösterilmeleri filmin dramatik etkisini güçlendirmekte de kullanılmıştır. Örneğin final sahnesinde bir fotoğraf karesinde minicik gözüken gazeteci çocuğun sattığı günlük gazetenin sırf tarihini öğrenebilmek için fotoğrafın yüzlerce kat büyütülmesine aslında hiç gerek yoktur. Çünkü gazetenin sayfa düzeninden hangi günün gazetesi olduğunu anlamak çok kolaydır. Ama bu teknolojik gösterinin finale eklenmesi gerilimi doruğa çıkartarak dramatik etkiyi güçlendirmiştir.
Oyuncu kadrosu
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| James Stewart | P.J. 'Jim' McNeal |
| Frank W. Wiecek | |
| Lee J. Cobb | Brian Kelly |
| Laura McNeal | |
| Betty Garde | Wanda Skutnik |
| Kasia Orzazewski | Tillie Wiecek |
| Joanne De Bergh | Helen Wiecek |
| Howard Smith | K.L. Palmer |
| Moroni Olsen | Şartlı Tahlike Kurulu Başkanı |
| John McIntire | Sam Faxon |
| Paul Harvey | Martin J. Burns |
| E.G. Marshall | Rayska |
Kaynakça
- ^ Dorsay, Atilla (1995). 100 Yılın 100 Yönetmeni. Remzi Kitabevi. ss. sayfa 177. Türkçe isim için referans
- ^ "Call Northside 777 (1948)" (İngilizce). IMDb. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2009.
- ^ a b "Call Northside 777 (1948)" (İngilizce). IMDb. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Geciken Adalet
- allmovie.com'da "Call Northside 777"26 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geciken Adalet 1948 ABD yapimi kara filmdir Ozgun adi Call Northside 777 olan film sinemalardan yillar sonra TRT Televizyonunda da ayni Turkce adla gosterilmistir Geciken AdaletCall Northside 777 Geciken Adalet Call Northside 777 filminin ozgun sinema afisiYonetmenHenry HathawayYapimciSenaristJames P McGuire makaleler OyuncularJames Stewart Lee J CobbMuzikAlfred NewmanGoruntu yonetmeniKurguJ Watson Webb Jr Studyo20th Century FoxDagitici20th Century FoxCinsiSinema filmiTuruKara film suc dram gizem tarihiRenkSiyah beyazYapim yili1948Cikis tarih ler i1 Subat 1948 ABDSure111 dakikaUlkeABDDilIngilizceDiger adlariGeciken Adalet Turkiye Appelez nord 777 Fransa Chiamate Nord 777 Italya Yo creo en ti Ispanya Kennwort 777 Almanya Calling Northside 777 alternatif ad Gercekten yasanmis bir olaya dayanan film James P McGuire adli gazetecinin kaleme almis oldugu makalelere dayanarak Leonard Hoffman ve Quentin Reynolds un uyarlamasini yaptigi ve Jerome Cady ile Jay Dratler in birlikte yazdiklari senaryodan filme cekilmistir Yonetmenligini Henry Hathaway in yaptigi filmin baslica rollerinde James Stewart Lee J Cobb ve oynamislardir Filmin ozgun muzigini Alfred Newman bestelemistir Geciken Adalet 1932 yilinda ABD deki icki yasagi doneminde bir polis memurunu oldurdukleri iddiasiyla yargilanip hukum giyen iki adamdan birinin 11 yil sonra 1944 yilinda sucsuz yere ceza almis olduguna inanan inatci bir gazetecinin James Stewart gercekleri ortaya cikarmak icin gosterdigi cabayi anlatmaktadir Belgeseli andiran bir tarzda cekilen bu kara filme 1949 yilinda en iyi film senaryosu dalinda Edgar Odulu verilmisti KonusuBasrol oyuncusu P J Jim McNeal James Stewart Film bastan sona ABD nin Chicago kentinde gecer Belgesele yakin bir anlatim tarzi olan bu kara filmin basindaki dis sesin anlattigina gore Geciken Adalet filmi bir bakima bu kentin basinina gazetelerine da bir ovgude bulunmaktadir ABD de 1920 ve 1933 yillari arasinda uygulanan ve basta gangsterlerin palazlanmasi olmak uzere bircok sosyal sorunu da beraberinde getiren Icki Yasagi doneminin sonlarinda 1932 yilinda bir polis memuru maskeli iki sahis tarafindan bir bakkal dukkaninda katledilir Yakalanan iki supheli kisa bir yargilamanin ardindan 99 ar yil hapis cezasi alirlar O yillarda her gun ortalama bir kisi icki kacakciligi ve buna bagli cete olaylarinda oldurulmektedir Oldurulenler arasinda polislerin sayisi hic de az degildir Aradan 11 yil gecmistir Artik 1944 e gelinmistir ve icki yasagi coktan sona ermis gansterlerin eski etkinlikleri artik kalmamistir Bir gazetenin yazi isleri muduru Brian Kelly Lee J Cobb gazeteye verilmis bir kucuk ilanin arastirilmasi gorevini acar gazete muhabiri P J Jim McNeal James Stewart a verir Uc satirlik ilanda 1932 yilinda oldurulen polis memuru Bundy nin katillerini bildirene 5 000 dolar odul verilecegi ilgilenenlerin Northside 777 yi aramalari yazilidir Gazeteye ilani mahkumlardan Frank W Wiecek Richard Conte in annesi Tillie Kasia Orzazewski vermistir Oglunun masumiyetine inanan kadin temizlikcilik yaparak hayatini kazanmaktadir Onceleri Frank in sucsuz olabilecegine pek inanmayan Jim yine de bundan ilgi cekici bir hikaye cikabilecegini dusunerek bir makale kaleme alir Okuyuculardan makaleye gelen yogun ve olumlu tepkiler uzerine yazi isleri muduru Jim den olayin adli yonunu de arastirmasini ister Frank in hapishanede yapilan bir yalan makinesi testinden basariyla gecmesi ve masum olabilecegi ihtimalinin guclenmesi Jim i sasirtir ve cinayet dosyasi uzerine daha fazla yogunlasir Dosya uzerinde arastirmalarini derinlestirdikce ilk sorusturmada yapilmis cok fazla hataya rastlar Delillerin cogu eksiktir olanlar da fazla inandirici degildir Jim McNeal Frank in masum olabilecegini gosteren birkac belgeye ulasir 11 yil once yalanci sahitlik yapmis olan Wanda Skutnik Betty Garde i de bulur ama kadin o tarihteki ifadesini degistirmez Jim Illinois Eyaleti af kurulu durusmasi sirasinda Wanda nin yalan soyledigini kanitlamak icin son sansini kullanacaktir o da bir gazete fotografinda Wanda ve Frank in 22 Aralikta birlikte goruldukleri fotograftir oysa Wanda Frank i o tarihte hic tanimadigini ileri surmustur Ancak kurul baskani bu fotografin baska bir tarihte de cekilmis olabilecegini soyleyince fotografin bir kosesindeki kucuk gunluk gazete goruntusu yuzlerce kez buyutulerek faksimile ile kurula gonderilir ve Wanda nin mahkemede yalanci sahitlik yapmis oldugu boylece ortaya cikar Frank affedilerek saliverilir Bu arada 1940 li yillarda ABD de gazetelerin ve polis teskilati kriminal laboratuvarlarinin simdi demode gibi gorulen ama o zaman icin cok yuksek teknolojiyle ve hangi metodlarla calisiyor olduklari da adeta bir belgesel tarzinda sergilenmis olur Film hakkinda notlarCezaevinde mahkum Frank Richard Conte e yalan makinesi poligraf testi uygulayan sahis gercek hayatta bu cihazi icad etmis olan Leonard Keeler dir Filmde bugun icin cok demode olan ama 1940 lar icin yuksek bir teknoloji urunu olan bazi cihazlar cok yakin cekimlerle ve detaylariyla gosterilir Filmin belgesele yakin tarzina katkida bulunan bu teknolojik aletler arasinda o yillarda populer olan yalan makinesi poligraf gazete matbaalarindaki makineleri tek bir goruntuyu bir sehirden diger bir sehire telefon hatlari uzerinden dakikalar suren eziyetli bir surec sonunda iletebilen devasa makineleri vb sayilabilir Bu aletlerin calisirlarken gosterilmeleri filmin dramatik etkisini guclendirmekte de kullanilmistir Ornegin final sahnesinde bir fotograf karesinde minicik gozuken gazeteci cocugun sattigi gunluk gazetenin sirf tarihini ogrenebilmek icin fotografin yuzlerce kat buyutulmesine aslinda hic gerek yoktur Cunku gazetenin sayfa duzeninden hangi gunun gazetesi oldugunu anlamak cok kolaydir Ama bu teknolojik gosterinin finale eklenmesi gerilimi doruga cikartarak dramatik etkiyi guclendirmistir Oyuncu kadrosuFrank W Wiecek Richard Conte e cezaevinde yalan makinesi testi yapiliyor Testi uygulayan ise gercek hayatta da bu cihazi icad eden ve gelistirenlerden Leonard Keeler dir Oyuncu RoluJames Stewart P J Jim McNealFrank W WiecekLee J Cobb Brian KellyLaura McNealBetty Garde Wanda SkutnikKasia Orzazewski Tillie WiecekJoanne De Bergh Helen WiecekHoward Smith K L PalmerMoroni Olsen Sartli Tahlike Kurulu BaskaniJohn McIntire Sam FaxonPaul Harvey Martin J BurnsE G Marshall RayskaKaynakca Dorsay Atilla 1995 100 Yilin 100 Yonetmeni Remzi Kitabevi ss sayfa 177 Turkce isim icin referans Call Northside 777 1948 Ingilizce IMDb 27 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2009 a b Call Northside 777 1948 Ingilizce IMDb 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2009 Dis baglantilarIMDb de Geciken Adalet allmovie com da Call Northside 777 26 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde