Bu maddenin listelenen bazıları olmayabilir.Temmuz 2011) () ( |
Gedikpaşa, İstanbul, Fatih İlçesi'nde, Emin Sinan, Küçük Ayasofya, Kadırga, Şahsuvar, Muhsine Hatun, Nişanca, Mimar Kemalettin ve Beyazıt mahalleleri ile çevrili olup, Mimar Hayrettin Mahallesi sınırları içinde kalan semt.
Gedikpaşa | |
---|---|
Fatih | |
Ülke | Türkiye |
Bölge | Marmara |
İl | İstanbul |
İlçe | Fatih |
Zaman dilimi | (UDAS) |
Alan kodu | (+90) 212 |
Plaka kodu | 34 |
Adını, II. Mehmed (Fatih) döneminin (1451-1481) sadrazamı ve kaptan-ı deryası Gedik Ahmed Paşa'nın (ö. 1482) yaptırdığı çifte hamamdan almıştır. Kaynaklarda adı geçen ve aynı adı taşıyan cami ve medrese günümüze kadar gelememiştir.
Gedikpaşa semti, Bizans'ın ünlü Kadırga Limanı'nın hemen kuzeyinde yer almaktadır. Çevrede bulunan Bizans kalıntılarından anlaşıldığına göre, semt çok eskiden beri meskundur. Gedikpaşa'nın İstanbul'un fethinden sonra da, kentin en eski Osmanlı yerleşmelerinden biri olduğu bilinmektedir. 15. ve 16. yüzyıllarda semtin ahalisinin çoğunu Rum ve Ermeniler oluşturuyordu. Bazı kaynaklara göre, Fatih İstanbul'u fethettikten sonra, olası bir Rum ayaklanmasını önlemek amacıyla Bursa'dan getirttiği Ermenileri şehrin değişik yerlerinde, bu arada da Gedikpaşa yöresinde yerleştirmişti. Bazı tarihçiler ise, 17. yüzyılda Anadolu'da meydana gelen Celali İsyanları'ndan kaçarak İstanbul'a göç eden Ermenilerin bu semtlere yerleştirildiğini ileri sürerler. Gedikpaşa'nın hemen yakınındaki Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi de, fetihten sonra Ermenilere tahsis edilmiş eski Bizans kiliselerinden biriydi.
17, 18 ve 19. yüzyıllarda, İstanbul'un pek çok yöresi gibi bitişik düzende ahşap evlerden meydana gelen bir yerleşme olan Gedikpaşa, büyük yangınlara sahne oldu. Nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu Gedikpaşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda tiyatronun doğuş ve gelişiminde önemli bir yer kaplamaktadır. İstanbul'da Türk asıllı oyuncuların sahneye çıktığı Gedikpaşa Tiyatrosu sayesinde kültürel bakımdan canlı bir yöre olmuş; 1859'da inşa edilen bu tiyatronun bulunduğu sokak, Cumhuriyet'in İlanı'ndan sonra Tiyatro Caddesi olarak anılmaya başlamıştır.
Osmanlı döneminde hatırı sayılır bir Ermeni topluluğuna evsahipliği yapan Gedikpaşa semtinde, I. Dünya Savaşı sırasında iyice artan Ermeni nüfus, 1922'den sonra hızla azalmaya başlamış; bir bölümü Beyoğlu'na, bir bölümü de yurt dışına giden Ermeni cemaatinden, 1970'lere gelindiğinde ancak 300 hane kalmıştır. 1980'lerdan sonra, Gedikpaşa semtindeki evler yerlerini yavaş yavaş işyerlerine bırakmıştır.Gedikpaşa caddsine paralel olan Saray Içi sokaktaki,Surp Ohannes Ermeni kilisesi (eski bir rum kilisesi ) yanindaki Mesropyan Okulu (taş bina ) bile kunduraci hanina çevrilmiş bulunmaktadır . Burada yoğunlaşan kundura imalatçıları ve işkoluna malzeme sağlayan işyerlerinin sayıları binleri bulmuştu. 1960'lara kadar Rum ve Ermeni ustaları tekelinde olan bu işkolu giderek Türklere geçmişse de kunduracılıkla ilgili terimlerin çoğunluğu bu dillerden kalmadır.
Gedikpaşa semtinin önemli caddelerinden Gedikpaşa Caddesi, Mimar Hayrettin Mahallesi'nin tam ortasından geçerek Kadırga Limanı Caddesi'ne bağlanır. Oldukça dik bir yokuş olan bu yolun üzerinde çok sayıda işyeri ve otel sıralanır. Caddenin sonunda ise Ayios Kiryakos Rum Ortodoks Kilisesi bulunmaktadır.Saray Içi sokaginin Kadirga Hamami sokagini kestigi köşede bulunan (bir zamanlar Hamidiye suyunun içildigi )eski bir Osmanlı çeşmesi ise bugün tamamen kurumuş vaziyettedir .
Ayrıca
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin listelenen kaynaklarindan bazilari guvenilir olmayabilir Lutfen daha iyi daha guvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardimci olun Guvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir Temmuz 2011 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Gedikpasa Istanbul Fatih Ilcesi nde Emin Sinan Kucuk Ayasofya Kadirga Sahsuvar Muhsine Hatun Nisanca Mimar Kemalettin ve Beyazit mahalleleri ile cevrili olup Mimar Hayrettin Mahallesi sinirlari icinde kalan semt GedikpasaSemtFatihUlkeTurkiyeBolgeMarmaraIlIstanbulIlceFatihZaman dilimiUTC 03 00 UDAS Alan kodu 90 212Plaka kodu34 Adini II Mehmed Fatih doneminin 1451 1481 sadrazami ve kaptan i deryasi Gedik Ahmed Pasa nin o 1482 yaptirdigi cifte hamamdan almistir Kaynaklarda adi gecen ve ayni adi tasiyan cami ve medrese gunumuze kadar gelememistir Gedikpasa semti Bizans in unlu Kadirga Limani nin hemen kuzeyinde yer almaktadir Cevrede bulunan Bizans kalintilarindan anlasildigina gore semt cok eskiden beri meskundur Gedikpasa nin Istanbul un fethinden sonra da kentin en eski Osmanli yerlesmelerinden biri oldugu bilinmektedir 15 ve 16 yuzyillarda semtin ahalisinin cogunu Rum ve Ermeniler olusturuyordu Bazi kaynaklara gore Fatih Istanbul u fethettikten sonra olasi bir Rum ayaklanmasini onlemek amaciyla Bursa dan getirttigi Ermenileri sehrin degisik yerlerinde bu arada da Gedikpasa yoresinde yerlestirmisti Bazi tarihciler ise 17 yuzyilda Anadolu da meydana gelen Celali Isyanlari ndan kacarak Istanbul a goc eden Ermenilerin bu semtlere yerlestirildigini ileri surerler Gedikpasa nin hemen yakinindaki Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi de fetihten sonra Ermenilere tahsis edilmis eski Bizans kiliselerinden biriydi 17 18 ve 19 yuzyillarda Istanbul un pek cok yoresi gibi bitisik duzende ahsap evlerden meydana gelen bir yerlesme olan Gedikpasa buyuk yanginlara sahne oldu Nufus yogunlugunun yuksek oldugu Gedikpasa Osmanli Imparatorlugu nda tiyatronun dogus ve gelisiminde onemli bir yer kaplamaktadir Istanbul da Turk asilli oyuncularin sahneye ciktigi Gedikpasa Tiyatrosu sayesinde kulturel bakimdan canli bir yore olmus 1859 da insa edilen bu tiyatronun bulundugu sokak Cumhuriyet in Ilani ndan sonra Tiyatro Caddesi olarak anilmaya baslamistir Osmanli doneminde hatiri sayilir bir Ermeni topluluguna evsahipligi yapan Gedikpasa semtinde I Dunya Savasi sirasinda iyice artan Ermeni nufus 1922 den sonra hizla azalmaya baslamis bir bolumu Beyoglu na bir bolumu de yurt disina giden Ermeni cemaatinden 1970 lere gelindiginde ancak 300 hane kalmistir 1980 lerdan sonra Gedikpasa semtindeki evler yerlerini yavas yavas isyerlerine birakmistir Gedikpasa caddsine paralel olan Saray Ici sokaktaki Surp Ohannes Ermeni kilisesi eski bir rum kilisesi yanindaki Mesropyan Okulu tas bina bile kunduraci hanina cevrilmis bulunmaktadir Burada yogunlasan kundura imalatcilari ve iskoluna malzeme saglayan isyerlerinin sayilari binleri bulmustu 1960 lara kadar Rum ve Ermeni ustalari tekelinde olan bu iskolu giderek Turklere gecmisse de kunduracilikla ilgili terimlerin cogunlugu bu dillerden kalmadir Gedikpasa semtinin onemli caddelerinden Gedikpasa Caddesi Mimar Hayrettin Mahallesi nin tam ortasindan gecerek Kadirga Limani Caddesi ne baglanir Oldukca dik bir yokus olan bu yolun uzerinde cok sayida isyeri ve otel siralanir Caddenin sonunda ise Ayios Kiryakos Rum Ortodoks Kilisesi bulunmaktadir Saray Ici sokaginin Kadirga Hamami sokagini kestigi kosede bulunan bir zamanlar Hamidiye suyunun icildigi eski bir Osmanli cesmesi ise bugun tamamen kurumus vaziyettedir AyricaGedikpasa Ermeni Protestan Kilisesi Gedikpasa Tiyatrosu