Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gediz Muharebeleri, "Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuva-yi Seyyare Komutanı Çerkes Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılının Ekim ayı sonunda yaptıkları harekât. Taarruz planını Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa kabul etmese de, TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekâtın bitiminde Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.
| Gediz Muharebeleri | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Yunanistan | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Ali Fuat Paşa Çerkes Ethem | Konstantinos Manetas | ||||||
| Güçler | |||||||
| 3000 asker, 5000 süvari, 52 top | İlkin 1 tümen | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 181 ölü, 135 yaralı | 42 ölü, 123 yaralı | ||||||
Savaşın nedenleri
Yunanlar Bursa üzerinden taarruza geçmişlerdi. Uşak ve Gediz'in 29 Ağustos 1920'de düşmesinden sonra cephenin ele geçirilmesi için planlama çalışmaları yapılmaktaydı. 18 Ekim 1920'de tren istasyonunda Ali Fuat Paşa tarafından birlik komutanlarına yapılacak Gediz Taarruzu hareket planları anlatıldı.
Savaşın başlaması
Emet Milli Müfrezesi ile Milli Kuvvet (Bolşevik) taburuna Simav istikametinden takviye gelebilecek düşman kuvvetlerini durdurma görevi verildi. 24 Ekim 1920 de Gediz’e taarruza başlandı ancak Yunanların yoğun ateşi sonucunda TBMM birlikleri Efendi Köprüsü sırtlarına çekildiler. Bu taarruzda 3 subay, 24 er şehit ve 3 subay, 24 er de yaralanmıştı. 25 Ekim 1920 de Yunuslar sırtlarından Yarbay Mehmet Arif Bey komutasındaki 11. Tümen düşman kuvvetlerine tekrar taarruza başladı. Kuva-yi Seyyare'nin desteğinin gelmemesi ve karanlığın basması üzerine taarruz durduruldu. Bu çatışmada 9 subay 133 er şehit, 10 subay, 168 er yaralı verilmişti. Bu iki taarruz sonucu Gediz’deki 13. Yunan tümeni takviye gelinceye kadar Hamidiyehanı'nın 4 km gerisine çekilmişti. Yunanlar bu arada 26 ölü, 68 yaralı vermiştir. 26 Ekim 1920 saat 9:00 da Emet Müfrezesi ve arkadan 61. Tümen Gediz’e girerek bu bölgede TBMM hakimiyetini tesis etmişlerdir.
Hamidiyehanı Muharebesi
Hamidiyehanı gerisindeki Yunan birliklerine Çerkes Ethem komutasındaki Kuva-yi Seyyare ile 190. Alay 27 Ekim 1920 günü öğleden sonra taarruza başlar. İki gün süren şiddetli muharebe sonucunda sayıca üstün Yunan kuvvetleri karşısında Türk kuvvetleri geri çekilmek zorunda kalmıştır. Kuva-yi Seyyare ve 11 ile 61. tümen birliklerinden 5 subay 33 er şehit olmuş, 83 er de yaralanmıştı. Düşman 16 ölü 55 yaralı vermişti. Bu çekilme üzerine 31 Ekim 1920 de Yunan birlikleri tekrar Gediz'e girer. Türk topçu ateşi altında kalan Yunan birlikleri Uşak hattını güçlendirmek üzere tekrar geri çekildiler. 12 Kasım 1920'de 13. Yunan Tümeni Gediz'i boşaltarak Gediz'i TBMM kuvvetlerine teslim etmek zorunda kalmışlardır. Böylece 24 Ekim'de başlayıp 12 Kasım'da sona eren Gediz muharebelerinde her iki taraf ta önemli zayiatlar verdikten sonra o zamana kadar Batı Anadolu'da önemli bir direniş görmeden işgal bölgesini sürekli genişleten Yunan Ordusu ilk defa işgal ettiği bir bölgeden geri çekilmek zorunda bırakılmıştır.
Ali Fuat Paşa'nın Moskova Büyük Elçiliğine atanması üzerine Garp (Batı) Cephesi Komutanlığı, Batı ve Güney cepheleri olarak ikiye ayrıldı. Batı Cephesi Komutanlığı'na 9 Kasım 1920'de Albay İsmet Bey, Güney Cephesi Komutanlığına ise Refet Bey atandılar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Talat Yalazan: Türkiye'de vahşet ve soy kırımı girişimi: (15 Mayıs 1919 - 9 Eylül 1922). 15 Mayıs 1919 - 13 Eylül 1921, Gnkur. Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı yayınları, Genelkurmay Basımevi, 1994, s. 139.
- ^ a b Ayfer Özçelik: Gediz Taarruzu 10 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (Sayı 21, Cilt: VII, Temmuz 1991)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2018.
- ^ Uluğ İğdemir: Atatürk, Turkish National Commission for Unesco, 1963, s. 79.
- ^ Sabahattin Selek: Anadolu ihtilâli (Cilt 1), Kastaş 1912-1922 Türk savaşları belgeseli, Kastaş A.Ş. Yayınları, 1987, s. 114.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gediz Muharebeleri Umum Kuva yi Milliye Komutani olan Mirliva Ali Fuat Pasa ile Kuva yi Seyyare Komutani Cerkes Ethem in Yunan isgaline karsi 1920 yilinin Ekim ayi sonunda yaptiklari harekat Taarruz planini Genelkurmay Baskani Ismet Pasa kabul etmese de TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz i geri alarak Izmir in Isgalinden sonra ilk defa Yunanlarin isgal ettikleri bir bolgeden geri cekilmelerini sagladilar Harekatin bitiminde Kuva yi Milliye Komutanligi lagvedildi ve Umum Kuva yi Milliye Komutani olan Ali Fuat Pasa Moskova Buyukelciligine tayin edildi Yerine kurulan iki komutanliktan Bati Cephesi Komutanligi na Albay Ismet Bey Guney Cephesi Komutanligi na ise Refet Pasa tayin edildiler Gediz MuharebeleriKurtulus Savasi Bati CephesiTarih24 Ekim 1920 12 Kasim 1920BolgeGediz KutahyaSonucTaktiksel sonucsuzluk Yunan kuvvetleri daha sonra Gediz i tahliye etti ve kis uslerine cekildi Turk kuvvetleri Gediz e girdi TaraflarAnkara Hukumeti Kuva yi MilliyeYunanistanKomutanlar ve liderlerAli Fuat Pasa Cerkes EthemKonstantinos ManetasGucler3000 asker 5000 suvari 52 topIlkin 1 tumenKayiplar181 olu 135 yarali42 olu 123 yaraliSavasin nedenleriYunanlar Bursa uzerinden taarruza gecmislerdi Usak ve Gediz in 29 Agustos 1920 de dusmesinden sonra cephenin ele gecirilmesi icin planlama calismalari yapilmaktaydi 18 Ekim 1920 de tren istasyonunda Ali Fuat Pasa tarafindan birlik komutanlarina yapilacak Gediz Taarruzu hareket planlari anlatildi Savasin baslamasiEmet Milli Mufrezesi ile Milli Kuvvet Bolsevik taburuna Simav istikametinden takviye gelebilecek dusman kuvvetlerini durdurma gorevi verildi 24 Ekim 1920 de Gediz e taarruza baslandi ancak Yunanlarin yogun atesi sonucunda TBMM birlikleri Efendi Koprusu sirtlarina cekildiler Bu taarruzda 3 subay 24 er sehit ve 3 subay 24 er de yaralanmisti 25 Ekim 1920 de Yunuslar sirtlarindan Yarbay Mehmet Arif Bey komutasindaki 11 Tumen dusman kuvvetlerine tekrar taarruza basladi Kuva yi Seyyare nin desteginin gelmemesi ve karanligin basmasi uzerine taarruz durduruldu Bu catismada 9 subay 133 er sehit 10 subay 168 er yarali verilmisti Bu iki taarruz sonucu Gediz deki 13 Yunan tumeni takviye gelinceye kadar Hamidiyehani nin 4 km gerisine cekilmisti Yunanlar bu arada 26 olu 68 yarali vermistir 26 Ekim 1920 saat 9 00 da Emet Mufrezesi ve arkadan 61 Tumen Gediz e girerek bu bolgede TBMM hakimiyetini tesis etmislerdir Hamidiyehani MuharebesiHamidiyehani gerisindeki Yunan birliklerine Cerkes Ethem komutasindaki Kuva yi Seyyare ile 190 Alay 27 Ekim 1920 gunu ogleden sonra taarruza baslar Iki gun suren siddetli muharebe sonucunda sayica ustun Yunan kuvvetleri karsisinda Turk kuvvetleri geri cekilmek zorunda kalmistir Kuva yi Seyyare ve 11 ile 61 tumen birliklerinden 5 subay 33 er sehit olmus 83 er de yaralanmisti Dusman 16 olu 55 yarali vermisti Bu cekilme uzerine 31 Ekim 1920 de Yunan birlikleri tekrar Gediz e girer Turk topcu atesi altinda kalan Yunan birlikleri Usak hattini guclendirmek uzere tekrar geri cekildiler 12 Kasim 1920 de 13 Yunan Tumeni Gediz i bosaltarak Gediz i TBMM kuvvetlerine teslim etmek zorunda kalmislardir Boylece 24 Ekim de baslayip 12 Kasim da sona eren Gediz muharebelerinde her iki taraf ta onemli zayiatlar verdikten sonra o zamana kadar Bati Anadolu da onemli bir direnis gormeden isgal bolgesini surekli genisleten Yunan Ordusu ilk defa isgal ettigi bir bolgeden geri cekilmek zorunda birakilmistir Ali Fuat Pasa nin Moskova Buyuk Elciligine atanmasi uzerine Garp Bati Cephesi Komutanligi Bati ve Guney cepheleri olarak ikiye ayrildi Bati Cephesi Komutanligi na 9 Kasim 1920 de Albay Ismet Bey Guney Cephesi Komutanligina ise Refet Bey atandilar Ayrica bakiniz1920 Yunan Yaz TaarruzuKaynakca Talat Yalazan Turkiye de vahset ve soy kirimi girisimi 15 Mayis 1919 9 Eylul 1922 15 Mayis 1919 13 Eylul 1921 Gnkur Askeri Tarih ve Stratejik Etut Baskanligi yayinlari Genelkurmay Basimevi 1994 s 139 a b Ayfer Ozcelik Gediz Taarruzu 10 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Sayi 21 Cilt VII Temmuz 1991 Arsivlenmis kopya 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2018 Ulug Igdemir Ataturk Turkish National Commission for Unesco 1963 s 79 Sabahattin Selek Anadolu ihtilali Cilt 1 Kastas 1912 1922 Turk savaslari belgeseli Kastas A S Yayinlari 1987 s 114