Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Ağustos 2011) |
Uşak, Ege Bölgesi üzerinde yer alan Uşak ilinin merkezi olan şehirdir.
| Uşak | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
 Türkiye'deki yeri | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Ege Bölgesi |
| İl | Uşak |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Özkan Yalım (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1.309 km² |
| Rakım | 906 m |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 64000 |
| Alan kodu | 0276 |
| Plaka kodu | 64 |
Resmî site http://www.usak.bel.tr/ | |
Tarih
Antik dönemdeki adı "Temenothyrea" olan Uşak, İç Ege Bölgesinde Batı ve Orta Anadolu'yu birbirine bağlayan bölgede yer almaktadır. Uşak ve çevresinin MÖ 4000 yılından itibaren yerleşime açıldığı anlaşılmaktadır. Özellikle Bronz çağında yerleşimin daha yaygınlaştığı görülmektedir. MÖ 2000 de Anadolu’da ilk siyasi birliği kuran Hititlerin, MÖ 1000 de ise Friglerin batı sınırını oluşturan Uşak ve çevresi bu kültürlerden ziyade İon kültürünün etkisi altında kalmıştır. MÖ 7. yüzyılda Kral Gyges'in Lidya İmparatorluğunu ele geçirmesi ile topraklarının büyük kısmı Lidya’da kalan Uşak, MÖ 620'de tamamen Lidya’nın egemenliğine girmiştir. MÖ 546'da Lidya'nın tarihten silinmesi sonucu bölge Perslerin hakimiyetine girmiştir.
Pers egemenliği MÖ 334 yılına kadar devam etmiştir. Bu tarihte Makedonyalı Büyük İskender'in Anadolu seferi sonucu bölge tüm Anadolu gibi Büyük İskender’in hakimiyetine girmiş, İskender’in ölümünden sonra ise bölge, Büyük İskender’in generallerinden Antigonos'un payına verilmiştir. Daha sonra bir süre Bergama krallığına bağlanan Uşak ve çevresi MÖ 189 yılında Roma hakimiyetine geçmiş, Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılması neticesinde Doğu Roma sınırları içinde kalan Uşak, 12. yüzyıla kadar Bizans hakimiyetinde kalmıştır.
1071’den sonra yöre, zaman zaman Selçuklular ile Bizanslılar arasında el değiştirmiş, 1176 yılında Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan ile Bizans İmparatoru Manuel Komnenos arasında yapılan Miryakefalon (Kumdanlı) Savaşı sonucunda Selçuklulara geçmiştir. Beylikler döneminde Germiyanoğulları’na tabi olan Uşak ve çevresi, 1391 de Yıldırım Bayezid’in Germiyanoğulları hakimiyetine son vermesi ile Osmanlılara dahil olmuş, Fetret Devrinde beylikler tekrar canlanmış, 1429 yılında Germiyanoğulları’nın son hükümdarı II. Yakup Bey’in vasiyeti ile Osmanlı Devletine kalmıştır. Uşak, Osmanlı hakimiyetine girdikten bir süre sonra yapılan idari taksimata göre Anadolu Eyaleti'ne bağlı 'nın bir kazasıdır. 29 Ağustos 1920'de Yunan kuvvetlerince işgal edilen Uşak, işgalden 1 Eylül 1922 günü kurtuldu. Osmanlı devrinde Hüdavendigar Vilayetinin Kütahya Sancağına bağlı bir kaza olan Uşak, 20 Nisan 1924 tarihli 491 Sayılı Teşkilat-i Esasiye Kanunu ile yapılan idari düzenlemede yine Kütahya Vilayetinin bir kazası olarak kaldı. 9 Temmuz 1953 tarih ve 6129 Sayılı kanunla vilayet haline getirilen Uşak ilinin merkez ilçesi oldu.
Osmanlı dönemi
Şehrin kuzeydoğusundaki Aybey mahallesi en eski yerleşim yeridir. Bu mahallenin güneyine doğru şehir gelişmiştir. Cihannüma adlı eserinde Kâtip Çelebi Uşak'tan, dere içinde (Dokuzsele çayı) kaleli bir kasaba olarak bahsetmiştir. Evliya Çelebi de seyahatnamesinde Celali eşkıyalarına karşı şehir halkınca kale surlarının yeniden inşa edildiği belirtilmiştir. Seyahatnamede yazılanlara göre ticaretin oldukça geliştiği şehirde; 2 hamam, 370 dükkân, 7 han, 1 lonca hanı, 4 cami, 10 mescit ve 7 kahvehane bulunmaktaydı.
1520 yılında 10 mahalle bulunan Uşak'ta 1570 tahririne göre 12 mahalle bulunmaktaydı. Bu mahalleler; "Aybeğ" ya da diğer adıyla Karaoğlu Ahmed, "Cami" sonrasında Cuma(günümüzde Küme), "Hacı Hasan" (günümüzde Ünalan), "Kassab Hasan", "Meşhed", "Süleyman Fakih" ya da diğer adıyla Derviş Mehmed, "Burhan Fakih" (günümüzde Özdemir), "Cedid", "Hacı Yayarlu", "Hacı Sıddık", "Memi Çelebi" ve "Hacı Hızır" dır. 1570 kayıtlarına göre bu mahallelerde toplam 493 hane yaşamaktaydı.
1676 tarihindeki avârız kayıtlarına göre kazadaki 9 mahallede, 383 nefer ve 72 askeri nüfus olmak üzere 455 hane bulunmaktadır. 16. yüzyılda gayrimüslim nüfusun yaşamadığı Uşak kasabasında, 1676 avarızına göre Rum ve Ermenilerden oluşan 10 gayrimüslim hane bulunmaktaydı. 1792-93 yıllarında yerleşim, Uşak Voyvodası Acemoğlu Seyyid Ahmed'in isyanına sahne oldu. 1795 yılında Acemoğlu'nun öldürülmesiyle Uşak'ta denetim sağlanabildi.
1844 temettuat tahririne göre yerleşimde; Aybeğ, Kamer, Cuma (Cami), Eslice, Sabah, Hacı Hızır, Karaağaç, Burhan Fakih, Müslüman ve gayrimüslim nüfusun yaşadığı Hacı Hasan mahalleleri olmak üzere 9 mahalle bulunmaktaydı. 19. yüzyılın sonlarına doğru Hacı Muradoğlu adındaki bey isyan ederek Şah İshak kalesine çekilmiş ancak öldürülmesiyle isyan bastırılmıştır. 1894 yılında meydana gelen ve "Koca Yangın" olarak adlandırılan felakette Aybeğ mahallesi haricinde yerleşim tamamıyla yanmıştır. 1898 yılında Uşak'ı İzmir'e bağlayan demiryolu inşa edilmiştir.
29 Ağustos 1920 tarihinde Yunan kuvvetleri Uşak'ı ele geçirdi. Şehir, Kurtuluş Savaşı sonucunda 1 Eylül 1922'de Türk kuvvetlerince geri alındı. Cumhuriyet döneminde Kütahya'nın ilçesi olan şehir, 15 Temmuz 1953 tarihinde yeni kurulan Uşak ilinin merkez ilçesi olmuştur.
Uşak kentinin gelişimi nedeniyle artık şehirle iç içe gelen Çevre, İkisaray, Hacıkadem, Kalfa, Karaağaç, Kuyucak, Muharremşah ve Ovademirler köyleri ile Bölme beldesinin tüzel kişilikleri Aralık 2015'te sonlandırılarak adı geçen yerleşim birimleri mahalle olarak Uşak merkez ilçeye bağlandı.
İlçenin mahalleleri
Çevreköy mahallesi; Osmanlı dönemi II. Bayezid ve 1520 yılı tahrir defterlerinde, "Akkilise" adıyla Banaz nahiyesine bağlı, 1570 yılı kayıtlarında itibaren ise o döenmki Uşak kazasına bağlı olarak kaydedilmiştir. 1910 yılında Uşak kazası idare meclisi tarafından "Akkilise" isminin köylülerce kullanılan şekliyle "Akse" olması kararlaştırmış ve aynı yıl alınan bu karar Osmanlı Dahiliye Nezareti tarafından onaylanmıştır. Son olarak Cumhuriyet döneminde köyün ismi Çevreköy olarak değiştirilmiştir. 2015 yılında, Uşak Belediye Meclisince alınan karar uyarınca köy statüsünü kaybetmiş ve Uşak Belediyesinin bir mahallesi olmuştur.
Günümüz Kurşunluk ve Karakuyu mahalleleri eskiden Bölme yerleşimini oluşturmaktaydı. Uşak Belediye Meclisi'nin 08.12.2015 tarihli kararıyla Bölme belediyesi ilçe merkezine bağlanmış ve belediye statüsünü kaybetmiştir.
II. Mehmed dönemi Osmanlı kaynaklarında Hacıkadem mahallesinde varlığından bahsedilen Hacı Kadem zaviyesinin kuruluşunun çok eskilere dayandığı şeklinde belirtilmiş olup muhtemelen Germiyanoğulları ya da Selçuklular döneminde kurulmuş olmalıdır. Zaviyenin kurulmasının akabinde de etrafında yerleşim başlamıştır. Zaviyenin bulunduğu yerde Osmanlı döneminde Hacı Ali adlı bir şeyh tarafından yaptırılan türbe olup söz konusu türbe günümüze ulaşabilmiştir. 2015 yılında, Uşak Belediye Meclisince alınan karar uyarınca köy statüsünü kaybetmiş ve Uşak Belediyesinin bir mahallesi olmuştur.
İkisaray mahallesinden ilk olarak 1520 yılı tahrir defterlerinde "İki Seray" adıyla Uşak nahiyesine bağlı 12 haneli bir köy olarak bahsedilmektedir. 1570 tahririnde ise köyde 27 hane bulunmaktaydı. Yerleşim, 1676 tarihli avârız defterinde İkisaray adıyla görülmektedir. 2015 yılında, Uşak Belediye Meclisince alınan karar uyarınca köy statüsünü kaybetmiş ve Uşak Belediyesinin bir mahallesi olmuştur.
Karaağaç mahallesiyle ilgili ilk yazılı bilgiler II. Bayezid dönemi tahrir defterinde geçmektedir. Bu tarihte köyden "Karaağaç" adıyla Uşak kazasına bağlı bir köy olarak bahsedilmiştir. Köyün adının Karaağaç Türkmen cemaatinden geldiği düşünülmektedir.
Kuyucak mahallesiyle ilgili bilgiler II. Bayezid dönemi, 1520 ve 1570 yılı tahrir defterlerinde geçmektedir. "Kuyucak" adıyla Uşak kazasına bağlı bir köy olarak bahsedilen yerleşime bağlı aynı adla cemaat de bulunmaktaydı.
19. yüzyıl sonlarına ait Osmanlı kayıtlarında yerleşimden Uşak kazasına bağlı bir köy olarak bahsedilen Muharremşah mahallesinin adı Cumhuriyetin ilk yıllarında bir süreliğine "Doğancık" olmuştur.
İlk sanayi kuruluşlarının ortaya çıktığı il olma özelliğine sahip olan Uşak ilinde, ilk şeker fabrikası 1926’da Nuri (Şeker) Beyin girişimiyle kurulmuştur. Bu fabrika aynı zamanda ilk çok ortaklı şirket olma özelliğini de taşımaktadır.
Nüfus
1890 tarihli Hüdavendigar vilayeti salnamesinde Uşak kasabasının toplam nüfusu 12.684, 1898 yılı salnamesinde 12.841 olarak belirtilmiştir. 1898 salnamesine göre nüfusun; 10.637'si müslüman, 1.548'i Rum ve 656'sı Ermenilerden oluşmaktaydı. 1924 Türk Ticaret Salnamesinde Uşak merkezinin nüfusu 15.000 olarak belirtilmiştir. Cumhuriyet Devri'nin ilk nüfus sayımı 28 Ekim 1927'de yapılmış olup, bu sayıma göre Uşak merkezinin nüfusu 16.887 olarak belirlenmiştir. Merkez ilçenin 83 köyü ve 29 mahallesi bulunmaktadır. 2020 yılı verilerine göre merkez nüfusu 256.050 kişidir. 2023 Aralık ayı verilerine göre 377.001'e ulaştı.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Uşak ilçesi (Kütahya) | |||
| 1927 | 88.643 | 16.967 | 71.676 |
| 1935 | 97.226 | 17.567 | 79.659 |
| 1940 | 100.585 | 18.149 | 82.436 |
| 1945 | 107.353 | 18.779 | 88.574 |
| 1950 | 117.645 | 19.636 | 98.009 |
| Uşak merkez ilçesi | |||
| 1955 | 55.453 | 23.496 | 31.957 |
| 1960 | 63.659 | 29.021 | 34.638 |
| 1965 | 69.593 | 35.517 | 34.076 |
| 1970 | 80.283 | 46.392 | 33.891 |
| 1975 | 96.394 | 58.578 | 37.816 |
| 1980 | 110.255 | 71.469 | 38.786 |
| 1985 | 128.378 | 88.267 | 40.111 |
| 1990 | 145.146 | 105.270 | 39.876 |
| 2000 | 179.458 | 137.001 | 42.457 |
| 2007 | 209.033 | 172.709 | 36.324 |
| 2008 | 209.912 | 173.053 | 36.859 |
| 2009 | 212.859 | 176.717 | 36.142 |
| 2010 | 216.172 | 180.414 | 35.758 |
| 2011 | 218.953 | 183.640 | 35.313 |
| 2012 | 222.484 | 187.886 | 34.598 |
| 2013 | 226.583 | 192.144 | 34.439 |
| 2014 | 231.563 | 196.466 | 35.097 |
| 2015 | 236.301 | 201.634 | 34.667 |
| 2016 | 242.566 | 206.234 | 36.332 |
| 2017 | 250.006 | 211.187 | 38.819 |
| 2018 | 252.044 | 223.246 | 28.798 |
| 2019 | 256.669 | 228.328 | 28.341 |
| 2020 | 256.050 | 228.881 | 27.169 |
Kültür
Yöreye ait geleneksel yemekler arasında, Tarhana Çorbası, Yumurta Sızdırması, Ciğerli Bulgur, Döndürme, Arap aşı, Keşkek, Alacatene, Köpük Helva, Höşmerim ve Tahin Helva yer almaktadır. Uşak'ta her yıl Nisan ayında Türkiye genelinde cirit müsabakaları düzenlenmektedir. Uşak’ın konumu İç Batı Anadolu eşiğinde olduğundan zeybek oyunlarından ve Teke yöresinden etkilenmiştir. Zeybek oyunlarından daha çok Yörük zeybeği oynanmaktatır. Uşak'ta el sanatları olarak halıcılık ve kilimcilik ön plana çıkmaktadır.
Uşak ilinin köylerinde 1970'li yıllarda kullanılan yöresel sözler, deyişler ve sık kullanılan atasözlerinin yer aldığı "Uşak İli Köyler Sözlüğü" isimli bir kitap da mevcuttur.
Eğitim
Uşak ilinde ilk ve orta öğretim ile mesleki ve teknik eğitim olmak üzere 127 adet okul-kurum bulunmaktadır. 17 Aralık 2006 yılında Uşak Üniversitesi kurulmuştur.
Sanayi
İl merkezinde, Uşak (Tekstil) Organize Sanayi Bölgesi ve Karma (Deri) Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Uşak Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri ile bir sanayi şehridir. İlde üretim yapan başlıca sanayi tesislerinin üretim konularına bakıldığında, iplik, ham ve baskılı bez, elyaf, battaniye, deri, seramik ve halı üretimi ön plana çıkan faaliyet konularıdır. İlde 1926 yılında kurulan Uşak Şeker Fabrikası bulunmaktadır.
Ulaşım
Uşak merkez şehri E-96 Ankara-İzmir karayolu üzerinde bulunmaktadır. Karadeniz, Orta, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan İzmir’e giden tüm araçlar Uşak’tan geçmektedir. Afyon-Uşak-İzmir demiryolu da il merkezinden geçmekte olup 1897 yılından bu yana hizmet veren hat, hızlı tren projesi kapsamına alınmıştır. Şehir merkezine 7 km uzaklıkta Uşak Havalimanı bulunmaktadır. Havalimanı ilk olarak 1998 yılında hizmete açılmış ancak talep yetersizliğinden 2001 yılında kapatılmıştır. 2006 yılından itibaren sivil hava uçuşlarına açılmıştır. Uşak Havalimanından İstanbul-Uşak arasında haftada 5 gün geliş-gidiş şeklinde seferler düzenlenmekte iken, 02 Ekim 2011 tarihi itibarıyla seferler Ankara-Uşak arası olarak değiştirilmiş, ancak talep yetersizliği nedeniyle tarifeli uçuşlar iptal edilmiştir. Ancak 2019 yılı Ocak ayı itibarıyla Atatürk Havalimanı-Uşak Havalimanı geliş-gidiş şeklinde tekrar tarifeli seferlere başlanmıştır. Ayrıca Bölgesel Zafer Havalimanı'nın il merkezine 103 km mesafede yer almaktadır.
| Uşak İl Merkezi'nin Bazı Merkezlere Uzaklığı (Km) | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Şehir | İstanbul | Ankara | İzmir | Bursa | Adana | Antalya | Eskişehir | Konya | Samsun | Trabzon | Gaziantep | Diyarbakır | Van | Denizli | Manisa | Kütahya | Afyonkarahisar | ||
| Uzaklık (km) | 491 | 368 | 211 | 311 | 689 | 293 | 217 | 339 | 782 | 1115 | 894 | 1207 | 1551 | 146 | 193 | 139 | 116 | ||
| Karayolları Genel Müdürlüğü23 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | |||||||||||||||||||
İklim
Uşak ili, Akdeniz ve ılıman karasal iklim bölgeleri arasında bir geçiş bölgesinde yer alır. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. Senelik toplam yağış miktarı 365,4 mm ile 748,5 mm değişmektedir. Yağışların çoğu kış mevsimindedir.
Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler (1981 - 2018)
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Arl |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ort. sıcaklık °C | 2.5 | 3.3 | 6.5 | 11.1 | 16.0 | 20.6 | 24.0 | 24.0 | 19.4 | 13.6 | 7.9 | 4.2 |
| Ort.en yüksek sıcaklık °C | 7.3 | 8.4 | 12.2 | 17.0 | 22.1 | 27.0 | 30.9 | 31.1 | 26.8 | 20.5 | 14.0 | 8.9 |
| Ort.en düşük sıcaklık °C | -1.0 | -0.6 | 1.7 | 5.5 | 9.4 | 13.0 | 16.1 | 16.3 | 12.3 | 8.1 | 3.5 | 0.8 |
| Aylık top. yağış miktarı ort. (kg/m²) | 67.1 | 59.6 | 54.7 | 57.2 | 46.5 | 25.5 | 18.1 | 11.7 | 16.5 | 43.9 | 61.6 | 74.5 |
| Kaynak: |
Tarihi Yerler
Uşak il merkezinde tarihî eser olarak; Kalkeolotik dönemden Bizans Döneminin sonuna kadar çeşitli devrelere ait taş eserler, pişmiş toprak eserler, cam eserler, altın ve gümüşten yapılmış çeşitli ziynet eşyaları, bronz eserler, bronz, altın sikkeler ve Karun Hazinelerinin sergilendiği "Uşak Arkeoloji Müzesi", Uşak yaşantısını gösteren düzenlemeler ile etnografik nitelikteki eserler, Atatürk'ün Uşak'ta kaldığı yıllardaki anısına istinaden düzenlenen ve Atatürk’e ait pek çok eser ile Uşak ve yöresine ait halı ve kilim gibi eserlerin sergilendiği "Atatürk ve Etnoğrafya Müzesi", Tiritoğlu Mehmet Paşa tarafından bir Fransız mimara 1898 tarihinde yaptırılan "Paşa Hanı", İtalyan bir mimar tarafından 1901 yılında iki katlı ve taş kullanılarak yapılan ve 1980’li yıllarda restore edilerek sarraflar çarşısı haline getirilen "Bedesten", yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Germiyan Beyliği devrinin mimari özelliğini taşıyan "Ulu Cami", yapılış tarihi bilinmeyen "Burma Cami" ile Aybey, Işık, Karaağaç ve Kurtuluş Mahallelerinde rastlanabilen, Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılmış olan ve Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan evler bulunmaktadır.
Kurtuluş savaşını sembolize eden ve Türkiye'nin kompozisyon olarak en büyük Kurtuluş Savaşı anıtı 2001 yılından bu yana il merkezinde yer almaktadır ve bu anıta ait yapım hikâyesini anlatan ve anıtı yapan Prof. Tankut Öktem'in düşüncelerini paylaştığı, içinde pek çok belgenin de yer aldığı bir kitap da mevcuttur.
Muharremşah mahallesi yakınlarında, Dokuzsele Deresi üzerinde bulunan Çanlı Köprü 1255 yılında Sipehsâlâr Şecauddin Kızıl tarafından yaptırılmıştır.
Kardeş şehir anlaşmaları
![image]()
Offenbach am Main - Almanya -2003![image]()
Astana - Kazakistan - 2003![image]()
Charleroi - Belçika - 2011![image]()
Besni - Türkiye
Belediye başkanları
| № | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1923 | 1925 | Cumhuriyet Halk Partisi | ||
| 2 | 1927 | 1929 | |||
| 3 | 1927 | 1929 | |||
| 4 | 1929 | 1932 | |||
| 5 | Alâettin Tiridoğlu | 1932 | 1933 | ||
| 6 | 1933 | 1934 | |||
| 7 | 1934 | 1937 | |||
| 8 | 1937 | 1937 | |||
| 9 | 1938 | 1942 | |||
| 10 | 1943 | 1946 | |||
| 11 | 1946 | 1946 | |||
| 12 | Ali Rıza Salıcı | 1947 | 1954 | ||
| 13 | 1954 | 1955 | Demokrat Parti | ||
| 14 | 1955 | 1960 | |||
| (14) | 1963 | 1973 | Adalet Partisi | ||
| 15 | 1973 | 1980 | Cumhuriyet Halk Partisi | ||
| 16 | 1980 | 1980 | |||
| 17 | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | ||
| 18 | 1989 | 1994 | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | ||
| 19 | 1994 | 1999 | Doğru Yol Partisi | ||
| 20 | Ali Erdoğan | 1999 | 2004 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 21 | 2004 | 2004 | |||
| 22 | 2004 | 2009 | Adalet ve Kalkınma Partisi | ||
| (20) | Ali Erdoğan | 2009 | 2014 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 23 | 2 Nisan 2014 | 9 Nisan 2019 | Adalet ve Kalkınma Partisi | ||
| 24 | 9 Nisan 2019 | 4 Nisan 2024 | |||
| 25 | Özkan Yalım | 4 Nisan 2024 | Görevde | Cumhuriyet Halk Partisi | |
Kaynak:
Notlar
Kaynakça
- ^ . 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014.
- ^ 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, İstanbul-2001, Mehtap ÖZDEĞER
- ^ (PDF). 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016.
- ^ 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, sf: 56-57, İstanbul-2001, Mehtap Özdeğer
- ^ a b c d e f "Uşak'ta 8 Köy Ve 1 Belde, Uşak Belediye Sınırlarına Dahil Edildi". hurriyet.com.tr. 8 Aralık 2015. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, sf: 241, İstanbul-2001, Mehtap ÖZDEĞER
- ^ (PDF). 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ (2001). 15. ve 16. Yüzyıl Osmanlı Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi. İstanbul: Filiz Kitabevi. s. 367,374,392.
- ^ . Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ (2001). 15. ve 16. Yüzyıl Osmanlı Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi. İstanbul: Filiz Kitabevi. s. 124,262.
- ^ Çakır, İbrahim Etem (2010). "Uşak Kazâsı (1676 Tarihli Avârız Defterine Göre)" (PDF). Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 28. Semanticscholar. s. 42. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, sf: 149,152, 330, İstanbul-2001, Mehtap ÖZDEĞER
- ^ 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, sf: 226,333, İstanbul-2001, Mehtap Özdeğer
- ^ . 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2016.
- ^ . usak.online. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023.
- ^ 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi,İstanbul-2001, Dr. Mehtap ÖZDEĞER
- ^ . 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016.
- ^ "Uşak Nüfusu Giderek Artıyor 377 bin 1 kişi Olduk". 7 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2024.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Merkez Nüfusu - Uşak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Uşak Merkez Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Uşak Kültür Turizm Müdürlüğü". 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2014.
- ^ "Uşak İli Köyler Sözlüğü". 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2019.
- ^ "Uşak İl Milli Eğitim Müdürlüğü". 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2014.
- ^ Karayolları Genel Müdürlüğü 7 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İller Arası Mesafe
- ^ . 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014.
- ^ (PDF). 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014.
- ^ "Uşak, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Anıtı Yapım Öyküsü" 24 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .[1] 24 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Dengiz, Orhan (1981). (PDF). Vakıflar Dergisi, 13. Core. ss. 525-530. 25 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "Eski Başkanlar". 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Uşak ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Uşak Valiliği 29 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Uşak Belediyesi 27 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Agustos 2011 Usak Ege Bolgesi uzerinde yer alan Usak ilinin merkezi olan sehirdir UsakSehirTurkiye deki yeriUlkeTurkiyeBolgeEge BolgesiIlUsakIdare Belediye baskaniOzkan Yalim CHP Yuzolcumu Toplam1 309 km Rakim906 mZaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu64000Alan kodu0276Plaka kodu64Resmi site http www usak bel tr TarihUsak taki bir kilise kalintisi Antik donemdeki adi Temenothyrea olan Usak Ic Ege Bolgesinde Bati ve Orta Anadolu yu birbirine baglayan bolgede yer almaktadir Usak ve cevresinin MO 4000 yilindan itibaren yerlesime acildigi anlasilmaktadir Ozellikle Bronz caginda yerlesimin daha yayginlastigi gorulmektedir MO 2000 de Anadolu da ilk siyasi birligi kuran Hititlerin MO 1000 de ise Friglerin bati sinirini olusturan Usak ve cevresi bu kulturlerden ziyade Ion kulturunun etkisi altinda kalmistir MO 7 yuzyilda Kral Gyges in Lidya Imparatorlugunu ele gecirmesi ile topraklarinin buyuk kismi Lidya da kalan Usak MO 620 de tamamen Lidya nin egemenligine girmistir MO 546 da Lidya nin tarihten silinmesi sonucu bolge Perslerin hakimiyetine girmistir Pers egemenligi MO 334 yilina kadar devam etmistir Bu tarihte Makedonyali Buyuk Iskender in Anadolu seferi sonucu bolge tum Anadolu gibi Buyuk Iskender in hakimiyetine girmis Iskender in olumunden sonra ise bolge Buyuk Iskender in generallerinden Antigonos un payina verilmistir Daha sonra bir sure Bergama kralligina baglanan Usak ve cevresi MO 189 yilinda Roma hakimiyetine gecmis Roma Imparatorlugunun ikiye ayrilmasi neticesinde Dogu Roma sinirlari icinde kalan Usak 12 yuzyila kadar Bizans hakimiyetinde kalmistir 1071 den sonra yore zaman zaman Selcuklular ile Bizanslilar arasinda el degistirmis 1176 yilinda Selcuklu Sultani II Kilicarslan ile Bizans Imparatoru Manuel Komnenos arasinda yapilan Miryakefalon Kumdanli Savasi sonucunda Selcuklulara gecmistir Beylikler doneminde Germiyanogullari na tabi olan Usak ve cevresi 1391 de Yildirim Bayezid in Germiyanogullari hakimiyetine son vermesi ile Osmanlilara dahil olmus Fetret Devrinde beylikler tekrar canlanmis 1429 yilinda Germiyanogullari nin son hukumdari II Yakup Bey in vasiyeti ile Osmanli Devletine kalmistir Usak Osmanli hakimiyetine girdikten bir sure sonra yapilan idari taksimata gore Anadolu Eyaleti ne bagli nin bir kazasidir 29 Agustos 1920 de Yunan kuvvetlerince isgal edilen Usak isgalden 1 Eylul 1922 gunu kurtuldu Osmanli devrinde Hudavendigar Vilayetinin Kutahya Sancagina bagli bir kaza olan Usak 20 Nisan 1924 tarihli 491 Sayili Teskilat i Esasiye Kanunu ile yapilan idari duzenlemede yine Kutahya Vilayetinin bir kazasi olarak kaldi 9 Temmuz 1953 tarih ve 6129 Sayili kanunla vilayet haline getirilen Usak ilinin merkez ilcesi oldu Osmanli donemi Sehrin kuzeydogusundaki Aybey mahallesi en eski yerlesim yeridir Bu mahallenin guneyine dogru sehir gelismistir Cihannuma adli eserinde Katip Celebi Usak tan dere icinde Dokuzsele cayi kaleli bir kasaba olarak bahsetmistir Evliya Celebi de seyahatnamesinde Celali eskiyalarina karsi sehir halkinca kale surlarinin yeniden insa edildigi belirtilmistir Seyahatnamede yazilanlara gore ticaretin oldukca gelistigi sehirde 2 hamam 370 dukkan 7 han 1 lonca hani 4 cami 10 mescit ve 7 kahvehane bulunmaktaydi 1520 yilinda 10 mahalle bulunan Usak ta 1570 tahririne gore 12 mahalle bulunmaktaydi Bu mahalleler Aybeg ya da diger adiyla Karaoglu Ahmed Cami sonrasinda Cuma gunumuzde Kume Haci Hasan gunumuzde Unalan Kassab Hasan Meshed Suleyman Fakih ya da diger adiyla Dervis Mehmed Burhan Fakih gunumuzde Ozdemir Cedid Haci Yayarlu Haci Siddik Memi Celebi ve Haci Hizir dir 1570 kayitlarina gore bu mahallelerde toplam 493 hane yasamaktaydi 1676 tarihindeki avariz kayitlarina gore kazadaki 9 mahallede 383 nefer ve 72 askeri nufus olmak uzere 455 hane bulunmaktadir 16 yuzyilda gayrimuslim nufusun yasamadigi Usak kasabasinda 1676 avarizina gore Rum ve Ermenilerden olusan 10 gayrimuslim hane bulunmaktaydi 1792 93 yillarinda yerlesim Usak Voyvodasi Acemoglu Seyyid Ahmed in isyanina sahne oldu 1795 yilinda Acemoglu nun oldurulmesiyle Usak ta denetim saglanabildi 1844 temettuat tahririne gore yerlesimde Aybeg Kamer Cuma Cami Eslice Sabah Haci Hizir Karaagac Burhan Fakih Musluman ve gayrimuslim nufusun yasadigi Haci Hasan mahalleleri olmak uzere 9 mahalle bulunmaktaydi 19 yuzyilin sonlarina dogru Haci Muradoglu adindaki bey isyan ederek Sah Ishak kalesine cekilmis ancak oldurulmesiyle isyan bastirilmistir 1894 yilinda meydana gelen ve Koca Yangin olarak adlandirilan felakette Aybeg mahallesi haricinde yerlesim tamamiyla yanmistir 1898 yilinda Usak i Izmir e baglayan demiryolu insa edilmistir 29 Agustos 1920 tarihinde Yunan kuvvetleri Usak i ele gecirdi Sehir Kurtulus Savasi sonucunda 1 Eylul 1922 de Turk kuvvetlerince geri alindi Cumhuriyet doneminde Kutahya nin ilcesi olan sehir 15 Temmuz 1953 tarihinde yeni kurulan Usak ilinin merkez ilcesi olmustur Usak kentinin gelisimi nedeniyle artik sehirle ic ice gelen Cevre Ikisaray Hacikadem Kalfa Karaagac Kuyucak Muharremsah ve Ovademirler koyleri ile Bolme beldesinin tuzel kisilikleri Aralik 2015 te sonlandirilarak adi gecen yerlesim birimleri mahalle olarak Usak merkez ilceye baglandi Ilcenin mahalleleri Ilcede yer alan Tasyaran Vadisi nden bir gorunum Haziran 2019 Cevrekoy mahallesi Osmanli donemi II Bayezid ve 1520 yili tahrir defterlerinde Akkilise adiyla Banaz nahiyesine bagli 1570 yili kayitlarinda itibaren ise o doenmki Usak kazasina bagli olarak kaydedilmistir 1910 yilinda Usak kazasi idare meclisi tarafindan Akkilise isminin koylulerce kullanilan sekliyle Akse olmasi kararlastirmis ve ayni yil alinan bu karar Osmanli Dahiliye Nezareti tarafindan onaylanmistir Son olarak Cumhuriyet doneminde koyun ismi Cevrekoy olarak degistirilmistir 2015 yilinda Usak Belediye Meclisince alinan karar uyarinca koy statusunu kaybetmis ve Usak Belediyesinin bir mahallesi olmustur Gunumuz Kursunluk ve Karakuyu mahalleleri eskiden Bolme yerlesimini olusturmaktaydi Usak Belediye Meclisi nin 08 12 2015 tarihli karariyla Bolme belediyesi ilce merkezine baglanmis ve belediye statusunu kaybetmistir II Mehmed donemi Osmanli kaynaklarinda Hacikadem mahallesinde varligindan bahsedilen Haci Kadem zaviyesinin kurulusunun cok eskilere dayandigi seklinde belirtilmis olup muhtemelen Germiyanogullari ya da Selcuklular doneminde kurulmus olmalidir Zaviyenin kurulmasinin akabinde de etrafinda yerlesim baslamistir Zaviyenin bulundugu yerde Osmanli doneminde Haci Ali adli bir seyh tarafindan yaptirilan turbe olup soz konusu turbe gunumuze ulasabilmistir 2015 yilinda Usak Belediye Meclisince alinan karar uyarinca koy statusunu kaybetmis ve Usak Belediyesinin bir mahallesi olmustur Ikisaray mahallesinden ilk olarak 1520 yili tahrir defterlerinde Iki Seray adiyla Usak nahiyesine bagli 12 haneli bir koy olarak bahsedilmektedir 1570 tahririnde ise koyde 27 hane bulunmaktaydi Yerlesim 1676 tarihli avariz defterinde Ikisaray adiyla gorulmektedir 2015 yilinda Usak Belediye Meclisince alinan karar uyarinca koy statusunu kaybetmis ve Usak Belediyesinin bir mahallesi olmustur Karaagac mahallesiyle ilgili ilk yazili bilgiler II Bayezid donemi tahrir defterinde gecmektedir Bu tarihte koyden Karaagac adiyla Usak kazasina bagli bir koy olarak bahsedilmistir Koyun adinin Karaagac Turkmen cemaatinden geldigi dusunulmektedir Kuyucak mahallesiyle ilgili bilgiler II Bayezid donemi 1520 ve 1570 yili tahrir defterlerinde gecmektedir Kuyucak adiyla Usak kazasina bagli bir koy olarak bahsedilen yerlesime bagli ayni adla cemaat de bulunmaktaydi 19 yuzyil sonlarina ait Osmanli kayitlarinda yerlesimden Usak kazasina bagli bir koy olarak bahsedilen Muharremsah mahallesinin adi Cumhuriyetin ilk yillarinda bir sureligine Dogancik olmustur Ilk sanayi kuruluslarinin ortaya ciktigi il olma ozelligine sahip olan Usak ilinde ilk seker fabrikasi 1926 da Nuri Seker Beyin girisimiyle kurulmustur Bu fabrika ayni zamanda ilk cok ortakli sirket olma ozelligini de tasimaktadir Nufus1890 tarihli Hudavendigar vilayeti salnamesinde Usak kasabasinin toplam nufusu 12 684 1898 yili salnamesinde 12 841 olarak belirtilmistir 1898 salnamesine gore nufusun 10 637 si musluman 1 548 i Rum ve 656 si Ermenilerden olusmaktaydi 1924 Turk Ticaret Salnamesinde Usak merkezinin nufusu 15 000 olarak belirtilmistir Cumhuriyet Devri nin ilk nufus sayimi 28 Ekim 1927 de yapilmis olup bu sayima gore Usak merkezinin nufusu 16 887 olarak belirlenmistir Merkez ilcenin 83 koyu ve 29 mahallesi bulunmaktadir 2020 yili verilerine gore merkez nufusu 256 050 kisidir 2023 Aralik ayi verilerine gore 377 001 e ulasti Yil Toplam Sehir KirUsak ilcesi Kutahya 1927 88 643 16 967 71 6761935 97 226 17 567 79 6591940 100 585 18 149 82 4361945 107 353 18 779 88 5741950 117 645 19 636 98 009Usak merkez ilcesi1955 55 453 23 496 31 9571960 63 659 29 021 34 6381965 69 593 35 517 34 0761970 80 283 46 392 33 8911975 96 394 58 578 37 8161980 110 255 71 469 38 7861985 128 378 88 267 40 1111990 145 146 105 270 39 8762000 179 458 137 001 42 4572007 209 033 172 709 36 3242008 209 912 173 053 36 8592009 212 859 176 717 36 1422010 216 172 180 414 35 7582011 218 953 183 640 35 3132012 222 484 187 886 34 5982013 226 583 192 144 34 4392014 231 563 196 466 35 0972015 236 301 201 634 34 6672016 242 566 206 234 36 3322017 250 006 211 187 38 8192018 252 044 223 246 28 7982019 256 669 228 328 28 3412020 256 050 228 881 27 169KulturYoreye ait geleneksel yemekler arasinda Tarhana Corbasi Yumurta Sizdirmasi Cigerli Bulgur Dondurme Arap asi Keskek Alacatene Kopuk Helva Hosmerim ve Tahin Helva yer almaktadir Usak ta her yil Nisan ayinda Turkiye genelinde cirit musabakalari duzenlenmektedir Usak in konumu Ic Bati Anadolu esiginde oldugundan zeybek oyunlarindan ve Teke yoresinden etkilenmistir Zeybek oyunlarindan daha cok Yoruk zeybegi oynanmaktatir Usak ta el sanatlari olarak halicilik ve kilimcilik on plana cikmaktadir Usak ilinin koylerinde 1970 li yillarda kullanilan yoresel sozler deyisler ve sik kullanilan atasozlerinin yer aldigi Usak Ili Koyler Sozlugu isimli bir kitap da mevcuttur EgitimUsak ilinde ilk ve orta ogretim ile mesleki ve teknik egitim olmak uzere 127 adet okul kurum bulunmaktadir 17 Aralik 2006 yilinda Usak Universitesi kurulmustur SanayiIl merkezinde Usak Tekstil Organize Sanayi Bolgesi ve Karma Deri Organize Sanayi Bolgesi bulunmaktadir Usak Organize Sanayi Bolgeleri ve Kucuk Sanayi Siteleri ile bir sanayi sehridir Ilde uretim yapan baslica sanayi tesislerinin uretim konularina bakildiginda iplik ham ve baskili bez elyaf battaniye deri seramik ve hali uretimi on plana cikan faaliyet konularidir Ilde 1926 yilinda kurulan Usak Seker Fabrikasi bulunmaktadir UlasimUsak merkez sehri E 96 Ankara Izmir karayolu uzerinde bulunmaktadir Karadeniz Orta Dogu ve Guneydogu Anadolu dan Izmir e giden tum araclar Usak tan gecmektedir Afyon Usak Izmir demiryolu da il merkezinden gecmekte olup 1897 yilindan bu yana hizmet veren hat hizli tren projesi kapsamina alinmistir Sehir merkezine 7 km uzaklikta Usak Havalimani bulunmaktadir Havalimani ilk olarak 1998 yilinda hizmete acilmis ancak talep yetersizliginden 2001 yilinda kapatilmistir 2006 yilindan itibaren sivil hava ucuslarina acilmistir Usak Havalimanindan Istanbul Usak arasinda haftada 5 gun gelis gidis seklinde seferler duzenlenmekte iken 02 Ekim 2011 tarihi itibariyla seferler Ankara Usak arasi olarak degistirilmis ancak talep yetersizligi nedeniyle tarifeli ucuslar iptal edilmistir Ancak 2019 yili Ocak ayi itibariyla Ataturk Havalimani Usak Havalimani gelis gidis seklinde tekrar tarifeli seferlere baslanmistir Ayrica Bolgesel Zafer Havalimani nin il merkezine 103 km mesafede yer almaktadir Usak Il Merkezi nin Bazi Merkezlere Uzakligi Km Sehir Istanbul Ankara Izmir Bursa Adana Antalya Eskisehir Konya Samsun Trabzon Gaziantep Diyarbakir Van Denizli Manisa Kutahya AfyonkarahisarUzaklik km 491 368 211 311 689 293 217 339 782 1115 894 1207 1551 146 193 139 116Karayollari Genel Mudurlugu23 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde IklimUsak ili Akdeniz ve iliman karasal iklim bolgeleri arasinda bir gecis bolgesinde yer alir Yazlari sicak ve kurak kislari soguk ve yagisli gecer Senelik toplam yagis miktari 365 4 mm ile 748 5 mm degismektedir Yagislarin cogu kis mevsimindedir Uzun Yillar Icinde Gerceklesen Ortalama Degerler 1981 2018 Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas ArlOrt sicaklik C 2 5 3 3 6 5 11 1 16 0 20 6 24 0 24 0 19 4 13 6 7 9 4 2Ort en yuksek sicaklik C 7 3 8 4 12 2 17 0 22 1 27 0 30 9 31 1 26 8 20 5 14 0 8 9Ort en dusuk sicaklik C 1 0 0 6 1 7 5 5 9 4 13 0 16 1 16 3 12 3 8 1 3 5 0 8Aylik top yagis miktari ort kg m 67 1 59 6 54 7 57 2 46 5 25 5 18 1 11 7 16 5 43 9 61 6 74 5Kaynak Tarihi YerlerUsak il merkezinde tarihi eser olarak Kalkeolotik donemden Bizans Doneminin sonuna kadar cesitli devrelere ait tas eserler pismis toprak eserler cam eserler altin ve gumusten yapilmis cesitli ziynet esyalari bronz eserler bronz altin sikkeler ve Karun Hazinelerinin sergilendigi Usak Arkeoloji Muzesi Usak yasantisini gosteren duzenlemeler ile etnografik nitelikteki eserler Ataturk un Usak ta kaldigi yillardaki anisina istinaden duzenlenen ve Ataturk e ait pek cok eser ile Usak ve yoresine ait hali ve kilim gibi eserlerin sergilendigi Ataturk ve Etnografya Muzesi Tiritoglu Mehmet Pasa tarafindan bir Fransiz mimara 1898 tarihinde yaptirilan Pasa Hani Italyan bir mimar tarafindan 1901 yilinda iki katli ve tas kullanilarak yapilan ve 1980 li yillarda restore edilerek sarraflar carsisi haline getirilen Bedesten yapilis tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Germiyan Beyligi devrinin mimari ozelligini tasiyan Ulu Cami yapilis tarihi bilinmeyen Burma Cami ile Aybey Isik Karaagac ve Kurtulus Mahallelerinde rastlanabilen Cumhuriyetin ilk yillarinda yapilmis olan ve Osmanli mimarisi ozelliklerini tasiyan evler bulunmaktadir Kurtulus savasini sembolize eden ve Turkiye nin kompozisyon olarak en buyuk Kurtulus Savasi aniti 2001 yilindan bu yana il merkezinde yer almaktadir ve bu anita ait yapim hikayesini anlatan ve aniti yapan Prof Tankut Oktem in dusuncelerini paylastigi icinde pek cok belgenin de yer aldigi bir kitap da mevcuttur Muharremsah mahallesi yakinlarinda Dokuzsele Deresi uzerinde bulunan Canli Kopru 1255 yilinda Sipehsalar Secauddin Kizil tarafindan yaptirilmistir Kardes sehir anlasmalariOffenbach am Main Almanya 2003 Astana Kazakistan 2003 Charleroi Belcika 2011 Besni TurkiyeBelediye baskanlari Belediye Baskani Gorev Baslangici Gorev Bitisi Parti1 1923 1925 Cumhuriyet Halk Partisi2 1927 19293 1927 19294 1929 19325 Alaettin Tiridoglu 1932 19336 1933 19347 1934 19378 1937 19379 1938 194210 1943 194611 1946 194612 Ali Riza Salici 1947 195413 1954 1955 Demokrat Parti14 1955 1960 14 1963 1973 Adalet Partisi15 1973 1980 Cumhuriyet Halk Partisi16 1980 198017 1984 1989 Anavatan Partisi18 1989 1994 Sosyaldemokrat Halkci Parti19 1994 1999 Dogru Yol Partisi20 Ali Erdogan 1999 2004 Milliyetci Hareket Partisi21 2004 200422 2004 2009 Adalet ve Kalkinma Partisi 20 Ali Erdogan 2009 2014 Milliyetci Hareket Partisi23 2 Nisan 2014 9 Nisan 2019 Adalet ve Kalkinma Partisi24 9 Nisan 2019 4 Nisan 202425 Ozkan Yalim 4 Nisan 2024 Gorevde Cumhuriyet Halk Partisi Kaynak Notlar Banaz Karahalli Sivasli ve Ulubey ilcelerinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca 18 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2014 15 16 Yuzyil Arsiv Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Istanbul 2001 Mehtap OZDEGER PDF 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2016 15 16 Yuzyil Arsiv Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi sf 56 57 Istanbul 2001 Mehtap Ozdeger a b c d e f Usak ta 8 Koy Ve 1 Belde Usak Belediye Sinirlarina Dahil Edildi hurriyet com tr 8 Aralik 2015 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2020 15 16 Yuzyil Arsiv Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi sf 241 Istanbul 2001 Mehtap OZDEGER PDF 2 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 2001 15 ve 16 Yuzyil Osmanli Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Istanbul Filiz Kitabevi s 367 374 392 Usak Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 20 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 2001 15 ve 16 Yuzyil Osmanli Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Istanbul Filiz Kitabevi s 124 262 Cakir Ibrahim Etem 2010 Usak Kazasi 1676 Tarihli Avariz Defterine Gore PDF Ankara Universitesi Osmanli Tarihi Arastirma ve Uygulama Merkezi Dergisi 28 Semanticscholar s 42 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Nisan 2020 15 16 Yuzyil Arsiv Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi sf 149 152 330 Istanbul 2001 Mehtap OZDEGER 15 16 Yuzyil Arsiv Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi sf 226 333 Istanbul 2001 Mehtap Ozdeger 23 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2016 usak online 25 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2023 15 16 Yuzyil Arsiv Kaynaklarina Gore Usak Kazasinin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Istanbul 2001 Dr Mehtap OZDEGER 23 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2016 Usak Nufusu Giderek Artiyor 377 bin 1 kisi Olduk 7 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2024 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Merkez Nufusu Usak nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Usak Merkez Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Usak Kultur Turizm Mudurlugu 18 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2014 Usak Ili Koyler Sozlugu 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2019 Usak Il Milli Egitim Mudurlugu 18 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2014 Karayollari Genel Mudurlugu 7 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iller Arasi Mesafe 18 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2014 PDF 18 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2014 Usak Ataturk ve Kurtulus Savasi Aniti Yapim Oykusu 24 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 24 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dengiz Orhan 1981 PDF Vakiflar Dergisi 13 Core ss 525 530 25 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Mayis 2020 Eski Baskanlar 9 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Usak ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Usak Valiligi 29 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Usak Belediyesi 27 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde