Gelibolu Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk deniz muharebesidir. Yapılan muharebeyi Venedik donanması kazanmıştır. Osmanlı donanması başında Çavlı Bey bulunmuştur.
Gelibolu Muharebesi (1416) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Venedik, Nakşa Dükalığı | Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
I. Mehmed, | |||||||
Çatışan birlikler | |||||||
60-100 Kadırga 20-40 Top +10.000 Asker | 32 Çektiri +10.000 Asker | ||||||
Kayıplar | |||||||
12 Ölü 340 Yaralı | 1.100 Esir 4.000 Ölü |
Muharebe Öncesi
Fetret Devri'nden yeni sıyrılmış olan Osmanlı İmparatorluğu'nun başına Sultan I. Mehmed geçmişti. Padişah, Osmanlı donanmasına on yedisi kadırga olmak üzere 112 gemi eklenmesini emretti. Bu donanma ile Osmanlı, hem Çanakkale Boğazı hem de Ege Denizi üzerinde biraz olsun kontrol sağlamaya çalıştı. Ege Denizi’nde, Venediklilere bağlı birkaç adaya başarılı çıkartmalar düzenledi. Venedikliler, onlar için oldukça olumsuz olan bu olaylara sessiz kalmadı. 1416 yılında, Amiral Pietro Loredano komutasındaki on beş kadırgadan oluşan filo Ege sularına indi. Amaçları, boğazdaki ticaret kontrolünde rol sahibi olmaktı. Osmanlı kara sularına ulaştıklarında, yanlarında getirdiği diplomatlar aracılığıyla bu isteklerini dile getirdiler. Henüz, savaşa yönelik bir ortam görünmüyordu. Osmanlı limanına yük ve erzak getiren bir Ceneviz gemisini durduran Venedik kuvvetleri, gemi dur ikazına uymayınca saldırıya geçti. Bu saldırı sonucunda gemiye el konuldu ve mürettebatla kaptan öldürüldü. Osmanlı bürokrasisi bu duruma sessiz kalmadı. Divanda alınan karar sonrası;
- Osmanlı yönetimi, Venedik ile ticareti askıya aldı.
- Zararın misliyle karşılanması ve Ege sularından çekilmesi istendi.
Venedik kuvvetleri bu istekleri reddetti. Bunun sonucunda ise artık savaş için gereken ortam oluştu. Padişah, derhal donanmanın hazırlıkta bulunmasını emretti ve Çanakkale Boğazı'na varılmasını söyledi. Fakat padişah savaşın olmaması için ile yüz yüze görüşme talep etti. Ne yazık ki cevap gelmedi. Venedik senatosunun yaptığı bu hareket gerilimi zirveye taşıdı ve Osmanlılar savaş fetvası alarak donanmayı suya indirdi.
Muharebe
Osmanlı donanmasının başına Çalı Bey tayin edildi. Çalı Bey, emrinde bulunan donanma ile Nakşa Dükalığı'na saldırıya geçti (Mayıs 1416). Osmanlılar, Nakşa Dükalığı'na saldırmak ve orayı üs olarak kullanma niyetindeydi. Nitekim buradan Adriyatik Denizi'ne kolay ulaşmak ve Dalmaçya kıyılarını kontrol altına almak istiyorlardı. Mayıs ayında başlayan kuşatma sonucunda Nakşa Kalesi'nin bir bölümü ele geçirildi fakat yoğun direniş sonucunda Osmanlılar geri çekildi. Osmanlılar geri çekilmiş ve Çanakkale Boğazı'na kadar yaklaşmışlardı. Bu sırada Venedik donanması, Çanakkale hududuna geldi. Devasa bir donanma kurmuş olan Venediklileri gören Osmanlılar kıyıya çekildiler. Loredano, savaşa mahal vermemek için Osmanlılara bir elçi ve kadırga gönderdi. Yanlarına da hediyelerin bulunduğu iki adet kadırga göndermişti. Fakat Osmanlılar bu kadırgaların saldırı için yaklaştıklarını düşünüp, top ve ok atışına başladılar. Osmanlılardan saldırı gelince, Venedik donanması boğazın içine girdi ve yüksek kadırgalarından Osmanlı çektirilerine top atışları yapmaya başladılar. Uzun bir müddet karşılıklı atışlarla devam eden mücadele, Venediklilerin ani hücumu ile dehşeti andıran bir savaş meydanına döndü. Yüksek kadırgalardan, ufak Osmanlı çektirilerine kolayca ateş açabilen Venediklilerin attığı bir top Çalı Bey'in gemisine isabet etti. Çalı bey hayatını kaybetti. Bunu gören Osmanlı leventleri ise birer birer can verdiler. Çanakkale'de yapılan Gelibolu Muharebesi kesin olarak Venedik zaferi ile sonuçlandı.
Gelibolu Antlaşması
Bizans İmparatoru II. Manuel Paleologos, barış için arabulucu olmak istedi. Padişah Sultan I. Mehmed ve Venedik senatosu bunu kabul etti. Yapılan antlaşmaya göre;
- Her iki taraftan da (Osmanlılar tarafından Negroponte'de ve Venedikliler tarafından Gelibolu'da alınanlar) savaş esirleri değiş tokuş edildi.
- Takımadalar Dükalığı bağımsız bir parti olarak tanındı.
- Her iki tarafın da birbirlerinin topraklarında ticaret yapma hakları teyit edildi.
- Padişah, Venedik'in Ege ve Balkan kıyılarındaki 38 kale, ada ve yerleşim yeri üzerindeki kontrolünü isim olarak tanıdı.
- Venedik, İnebahtı'nın kontrolü için Sultan'a yıllık 100 dukalık ve Alessio, Drivasto ve Scutari için 200 dukalık haraç ödemeye söz verdi.
Sonrası
Antlaşma sadece on dört yıl aktif olarak kaldı. Osmanlılar, Selanik'e baskın yapınca 1430 yılında yeni bir antlaşma imzalandı.
Kaynakça
- ^ . 2017. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Osmanlı'nın İlk Deniz Savaşı". 19 Ocak 2021. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ AFYONCU, Erhan, 2018.
- ^ . 2017. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Setton 1978, s. 8.
- ^ a b Setton 1978, s. 8 (not 17).
- ^ İnalcık, 1991, s. 975.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gelibolu Muharebesi Osmanli Imparatorlugu nun ilk deniz muharebesidir Yapilan muharebeyi Venedik donanmasi kazanmistir Osmanli donanmasi basinda Cavli Bey bulunmustur Gelibolu Muharebesi 1416 Tarih29 Mayis 1416BolgeGelibolu Gelibolu ve Marmara Adasi arasindaSonucKesin Venedik Cumhuriyeti zaferiTaraflar Venedik Naksa DukaligiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerI Mehmed Catisan birlikler60 100 Kadirga 20 40 Top 10 000 Asker32 Cektiri 10 000 AskerKayiplar12 Olu 340 Yarali1 100 Esir 4 000 OluMuharebe OncesiFetret Devri nden yeni siyrilmis olan Osmanli Imparatorlugu nun basina Sultan I Mehmed gecmisti Padisah Osmanli donanmasina on yedisi kadirga olmak uzere 112 gemi eklenmesini emretti Bu donanma ile Osmanli hem Canakkale Bogazi hem de Ege Denizi uzerinde biraz olsun kontrol saglamaya calisti Ege Denizi nde Venediklilere bagli birkac adaya basarili cikartmalar duzenledi Venedikliler onlar icin oldukca olumsuz olan bu olaylara sessiz kalmadi 1416 yilinda Amiral Pietro Loredano komutasindaki on bes kadirgadan olusan filo Ege sularina indi Amaclari bogazdaki ticaret kontrolunde rol sahibi olmakti Osmanli kara sularina ulastiklarinda yanlarinda getirdigi diplomatlar araciligiyla bu isteklerini dile getirdiler Henuz savasa yonelik bir ortam gorunmuyordu Osmanli limanina yuk ve erzak getiren bir Ceneviz gemisini durduran Venedik kuvvetleri gemi dur ikazina uymayinca saldiriya gecti Bu saldiri sonucunda gemiye el konuldu ve murettebatla kaptan olduruldu Osmanli burokrasisi bu duruma sessiz kalmadi Divanda alinan karar sonrasi Osmanli yonetimi Venedik ile ticareti askiya aldi Zararin misliyle karsilanmasi ve Ege sularindan cekilmesi istendi Venedik kuvvetleri bu istekleri reddetti Bunun sonucunda ise artik savas icin gereken ortam olustu Padisah derhal donanmanin hazirlikta bulunmasini emretti ve Canakkale Bogazi na varilmasini soyledi Fakat padisah savasin olmamasi icin ile yuz yuze gorusme talep etti Ne yazik ki cevap gelmedi Venedik senatosunun yaptigi bu hareket gerilimi zirveye tasidi ve Osmanlilar savas fetvasi alarak donanmayi suya indirdi MuharebeOsmanli donanmasinin basina Cali Bey tayin edildi Cali Bey emrinde bulunan donanma ile Naksa Dukaligi na saldiriya gecti Mayis 1416 Osmanlilar Naksa Dukaligi na saldirmak ve orayi us olarak kullanma niyetindeydi Nitekim buradan Adriyatik Denizi ne kolay ulasmak ve Dalmacya kiyilarini kontrol altina almak istiyorlardi Mayis ayinda baslayan kusatma sonucunda Naksa Kalesi nin bir bolumu ele gecirildi fakat yogun direnis sonucunda Osmanlilar geri cekildi Osmanlilar geri cekilmis ve Canakkale Bogazi na kadar yaklasmislardi Bu sirada Venedik donanmasi Canakkale hududuna geldi Devasa bir donanma kurmus olan Venediklileri goren Osmanlilar kiyiya cekildiler Loredano savasa mahal vermemek icin Osmanlilara bir elci ve kadirga gonderdi Yanlarina da hediyelerin bulundugu iki adet kadirga gondermisti Fakat Osmanlilar bu kadirgalarin saldiri icin yaklastiklarini dusunup top ve ok atisina basladilar Osmanlilardan saldiri gelince Venedik donanmasi bogazin icine girdi ve yuksek kadirgalarindan Osmanli cektirilerine top atislari yapmaya basladilar Uzun bir muddet karsilikli atislarla devam eden mucadele Venediklilerin ani hucumu ile dehseti andiran bir savas meydanina dondu Yuksek kadirgalardan ufak Osmanli cektirilerine kolayca ates acabilen Venediklilerin attigi bir top Cali Bey in gemisine isabet etti Cali bey hayatini kaybetti Bunu goren Osmanli leventleri ise birer birer can verdiler Canakkale de yapilan Gelibolu Muharebesi kesin olarak Venedik zaferi ile sonuclandi Gelibolu AntlasmasiBizans Imparatoru II Manuel Paleologos baris icin arabulucu olmak istedi Padisah Sultan I Mehmed ve Venedik senatosu bunu kabul etti Yapilan antlasmaya gore Her iki taraftan da Osmanlilar tarafindan Negroponte de ve Venedikliler tarafindan Gelibolu da alinanlar savas esirleri degis tokus edildi Takimadalar Dukaligi bagimsiz bir parti olarak tanindi Her iki tarafin da birbirlerinin topraklarinda ticaret yapma haklari teyit edildi Padisah Venedik in Ege ve Balkan kiyilarindaki 38 kale ada ve yerlesim yeri uzerindeki kontrolunu isim olarak tanidi Venedik Inebahti nin kontrolu icin Sultan a yillik 100 dukalik ve Alessio Drivasto ve Scutari icin 200 dukalik harac odemeye soz verdi SonrasiAntlasma sadece on dort yil aktif olarak kaldi Osmanlilar Selanik e baskin yapinca 1430 yilinda yeni bir antlasma imzalandi Kaynakca 2017 25 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Osmanli nin Ilk Deniz Savasi 19 Ocak 2021 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 AFYONCU Erhan 2018 2017 25 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Setton 1978 s 8 a b Setton 1978 s 8 not 17 Inalcik 1991 s 975