Geometri, Atatürk tarafından ilk defa Türkçe geometri terimleri kullanılarak 1936 yılının sonunda yazılmış olan 44 sayfalık kitap.
Kitabının 3. baskısına ait kapak görüntüsü | |
Yazar | Mustafa Kemal Atatürk |
---|---|
Ülke | Türkiye |
Konu | Geometri |
Yayım | 1937 |
Sayfa | 44 (İlk baskısı) |
Agop Dilaçar kitabın 1971 baskısına yazdığı önsözde, kitabın yazılış hikâyesini anlatır. 1936 yılının sonbaharında Atatürk, Özel Kalem Müdürü Süreyya Anderiman ve Agop Dilaçar'ı Beyoğlu'ndaki Haşet Kitabevine gönderir ve Fransızca geometri kitapları aldırır. Kitaplar gelince uzmanlarla beraber gözden geçirmiş ve geometri kitabının ilk çalışmalarına başlamıştır. Kış ayları boyunca Dolmabahçe Sarayı'nda bu kitap üzerine çalışan Atatürk'ün hazırladığı kitap Kültür Bakanlığı tarafından 1937 yılında yayımlanmıştır. Atatürk, kitabında Arapça ve Farsça kökenli bazı geometri terimlerine; boyut, uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, kesek, kesit, yay, çember, teğet, açı, açıortay, içters açı, dışters açı, taban, eğik, kırık, çekül, yatay, düşey, dikey, yöndeş, konum, üçgen, dörtgen, beşgen, çokgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, çarpı, bölü, eşit, toplam, oran, orantı, türev, alan, varsayı, gerekçe gibi günümüzde hâlâ kullanmayı sürdürdüğümüz Türkçe karşılıklar bulmuştur. Kitabın yazarının Atatürk olduğu kitapta belirtilmemiş; kapağında sadece "Geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara kılavuz olarak Kültür Bakanlığı’nca neşredilmiştir" şeklinde bir not düşülmüştür.
Osmanlı döneminde üçgene müselles, alana Mesaha-i sathiye, dik açıya zaviye-i kaime, yüksekliğe kaide irtifaı deniliyordu. Üçgenin alanını için "Üçgenin alanı taban uzunluğu ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir" tanımı yerine, "Bir müsellesin mesaha-i sathiyesi, kaidesinin irtifaına hâsıl-ı zarbinin nısfına müsavidir" tanımı kullanılıyordu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Agop Dilâçar, "Geometri" kitabının Önsözü, Türk Dil Kurumu Yayınları, 1981
- ^ https://isteataturk.com. "İşte Atatürk | Atatürk Hakkında Bilmek İstediğiniz Herşey". İşte Atatürk. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2023.
- ^ Geoffrey Lewis, the Turkish Language Reform: A Catastrophic Success, 2002, Oxford University Press
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geometri Ataturk tarafindan ilk defa Turkce geometri terimleri kullanilarak 1936 yilinin sonunda yazilmis olan 44 sayfalik kitap GeometriKitabinin 3 baskisina ait kapak goruntusuYazarMustafa Kemal AtaturkUlkeTurkiyeKonuGeometriYayim1937Sayfa44 Ilk baskisi Agop Dilacar kitabin 1971 baskisina yazdigi onsozde kitabin yazilis hikayesini anlatir 1936 yilinin sonbaharinda Ataturk Ozel Kalem Muduru Sureyya Anderiman ve Agop Dilacar i Beyoglu ndaki Haset Kitabevine gonderir ve Fransizca geometri kitaplari aldirir Kitaplar gelince uzmanlarla beraber gozden gecirmis ve geometri kitabinin ilk calismalarina baslamistir Kis aylari boyunca Dolmabahce Sarayi nda bu kitap uzerine calisan Ataturk un hazirladigi kitap Kultur Bakanligi tarafindan 1937 yilinda yayimlanmistir Ataturk kitabinda Arapca ve Farsca kokenli bazi geometri terimlerine boyut uzay yuzey duzey cap yaricap kesek kesit yay cember teget aci aciortay icters aci disters aci taban egik kirik cekul yatay dusey dikey yondes konum ucgen dortgen besgen cokgen kosegen eskenar ikizkenar paralelkenar yanal yamuk arti eksi carpi bolu esit toplam oran oranti turev alan varsayi gerekce gibi gunumuzde hala kullanmayi surdurdugumuz Turkce karsiliklar bulmustur Kitabin yazarinin Ataturk oldugu kitapta belirtilmemis kapaginda sadece Geometri ogretenlerle bu konuda kitap yazacaklara kilavuz olarak Kultur Bakanligi nca nesredilmistir seklinde bir not dusulmustur Osmanli doneminde ucgene muselles alana Mesaha i sathiye dik aciya zaviye i kaime yukseklige kaide irtifai deniliyordu Ucgenin alanini icin Ucgenin alani taban uzunlugu ile yuksekliginin carpiminin yarisina esittir tanimi yerine Bir musellesin mesaha i sathiyesi kaidesinin irtifaina hasil i zarbinin nisfina musavidir tanimi kullaniliyordu Ayrica bakinizDil DevrimiKaynakca Agop Dilacar Geometri kitabinin Onsozu Turk Dil Kurumu Yayinlari 1981 https isteataturk com Iste Ataturk Ataturk Hakkinda Bilmek Istediginiz Hersey Iste Ataturk 31 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2023 Geoffrey Lewis the Turkish Language Reform A Catastrophic Success 2002 Oxford University Press