Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gerçek mü'min sendromu 1976 yılında tarafından, kitabı The Psychic Mafiada kullandığı bir terimdir. Keene bu terimi, metafizik ya da paranormal bir olaya, sahte olduğu ispatlandıktan sonra dahi inanan kişiler için kullanmıştır. Keene bunu bir , olarak ele almış ve pek çok medyumun başarısının ardındaki anahtar faktör olarak nitelemiştir.
"Gerçek Mü'min" terimi daha önce Eric Hoffer tarafından 1951 yılında yayımlanmış The True Believer isimli, fanatik grupların psikolojik köklerini anlatan kitabında da kullanılmıştır.
Örnekler
Raoul
The Psychic Mafia, isimli kitabında Keene bir medyum olan ortağı "Raoul"dan bahseder. Topluluklarındaki bazı insanların, Raoul kendisi sahte bir medyum olduğunu açıkladıktan sonra bile ona inanmaya devam ettiğini iletir. Keene "İnsanları bir yalana inandırmanın ne kadar kolay olduğunu biliyordum, ama aynı insanların yalanı gerçeğe bu denli tercih edeceklerini beklemiyordum. Hiçbir mantıksal sebep bilinçli bir şekilde bir yalan üzerine kurulu bir imanı yıkamaz." der.
Carlos
Bu sendromun bir örneği 1988 yılında when James Randi'nin düzenlediği bir etkinlikte de bulunabilir. Avustralyalı bir haber programının isteği üzerine yapılan bu etkinlikte, sahne sanatçısı José Alvarez, "Carlos" isimli iki bin yaşında bir ruhun medyumluğunu yaptığını iddia eder. Daha sonra Randi ve Alvarez'in bunun kurgu olduğunu söylemelerine rağmen pek çok insan "Carlos"un gerçek olduğuna inanmaya devam eder. Randi bu hatırasını ilettikten sonra: "ne kadar deliliniz olursa olsun, bu deliller ne kadar iyi olursa olsun, asla gerçek bir inananı aksine ikna edemez." der.
Keech
,adlı kitabında Festinger ve ekibi Marian Keech önderliğindeki bir tarikatı inceler. Bu tarikat dünyanın 21 Aralık 1954 yılında yok olacağına ve tarikata gerçekten bağlı olanların uzaylılar tarafından gemilerle Clarion isimli bir -kurgu- gezegene götürülerek kurtarılacağına inanmaktadır. Bu tarihte hiçbir şey olmadığında, grup Tanrıya olan kuvvetli inançlarının bütün dünyayı kurtardığına inanmaya ve daha büyük bir şevk ile inançlarına insanları davet etmeye başlarlar. Bu diğer birkaç olayla beraber Festinger'ı bilişsel uyumsuzluk teorisini oluşturmaya itmiştir.
Psikoloji
tarafından yayınlanan bir makalede psikolog Matthew J. Sharps ve meslektaşları Gerçek Mü'minlerin psikolojisini ve inandıkları kıyametin gerçekleşmeyişinin ardından davranışlarını analiz ederler. ve başka benzer vakaları kullanarak Sharps bu insanların inanışlarının, çelişen gerçekliğe rağmen aynı kalması hatta artmasını dört psikolojik faktörle açıklar.
- Hafif dissosiyatif yatkınlık: Ruhsal hastalık seviyesinde olmasa da, hafif dissosiyatif yatkınlıkları olan insanlar, net gerçeklikten kopma yaşamaya ve oldukça düşük olasılık şeylere yüksek kıymet vermeye meyilli olmaktadır. Bu tür hafif dissosiyatif bozukluklar genellikle beraberinde paranormal düşünceyi de getirir.
- Kişi bir inanca ne kadar yatırım yaparsa, o inanca daha çok değer atfeder ve sonuç olarak bu inançla çelişen doğru veri, kanıt ve hatta gerçekliğe karşı direnç gösterir. Keech örneğindeki bazı Gerçek Mü'minler uzay gemisini beklemek için eşlerinden, işlerinden feragat etmiş, mallarını elden çıkarmışlardı. Kıyamet gelmeyince bilişsel çelişkileri inançlarını kuvvetlendirerek, yaptıkları büyük yatırım kaybına ve önlerindeki rahatsız edici gerçekliğe bir savunma sağladı.
- Bütünleşik/Gestalt işlem: İnsanların bilgi işleme sürecinde, bütünleşik işlem yapan insanlar, bir kavramı detaylı analiz yapmadan değerlendirir ve fikri bir bütün olarak ve fazla eleştirel yaklaşmadan kabul eder. Sharps dissosiyatif yatkınlık ve bütünleşik işlem arasında bir ilişki olduğunu öne sürmektedir. Paranormal aktivitelere inanmaya yatkın insanlar, hakkında pek fazla kimsenin bir bilgisinin olmadığı Maya kehanetlerinin doğru olmasına daha fazla ihtimal vermektedir.
- Bulunabilirlik kısayolunun (availability heuristic) sağladığı kolaylıkla, insanlar yakın zamanlarda olan ya da son zamanlarda karşılarına daha fazla çıkmış örneklerden beslenen şeylere inanmaya daha yatkındır. Beklenen zamandan önce özellikle basında Maya kehanetleri ile alakalı çok sayıda makale vardı. Doğaüstüne yönelik dissosiyatif yatkınlığı olan ve bütünleşik işlem yapan insanlar başta olmak üzere, insanların yargı mekanizmaları en son haberlere daha fazla ehemmiyet vermeye yatkınlık gösterir.
Ayrıca bakınız
|
Kaynakça
Notlar
- ^ a b Lamar, Keene, M. (1976). The Psychic Mafia. St. Martin's Press; New York
- ^ a b Lamar and Sgragett, p.151
- ^ Davis, W. Sumer. Just Smoke and Mirrors: Religion, Fear and Superstition in Our Modern World. ss. 11-12. ISBN .
- ^ a b "true believer syndrome". Skeptic's Dictionary. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2007.
- ^ Lamar and Spraggett, pp.141–151
- ^ ABC News (1998-10-06) "The Power of Belief: How Our Beliefs Can Impact Our Minds", ABC News (2007-06-04)
- ^ a b Festinger, Leon (1956). When Prophecy Fails: A Social and Psychological Study of a Modern Group that Predicted the Destruction of the World. University of Minnesota Press. ISBN .
- ^ a b c d e Sharps, Matthew; Liao, Schuyler; Herrera, Megan (2014). "Remembrance of Apocalypse Past". Skeptical Inquirer. 38 (6). CSI. ss. 54-58.
- ^ Tversky, Amos; Kahneman, Daniel (1973). "Availability: A heuristic for judging frequency and probability". Cognitive Psychology. 5 (2). ss. 207-232. doi:10.1016/0010-0285(73)90033-9. ISSN 0010-0285.
Ek okuma
- Keene, M. Lamar and Spraggett, Allen (1997) The Psychic Mafia, Prometheus Books,
- , (2006). "Teaching Pigs to Sing: An Experiment in Bringing Critical Thinking to the Masses", , Vol 30, #3, May/June 2006, pp. 36–39
- Lalich, Janja. Bounded Choice: True Believers and Charismatic Cults. University of California Press, 2004.
- . Skeptics and True Believers: The Exhilarating Connection Between Science and Religion. Walker Publishing, 1998.
- Singer, Barry and Benassi, Victor A., (1980). "Fooling Some of the People All of the Time", Skeptical Inquirer, Vol 5, #2, Winter 1980/81, pp. 17–24
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gercek mu min sendromu 1976 yilinda tarafindan kitabi The Psychic Mafiada kullandigi bir terimdir Keene bu terimi metafizik ya da paranormal bir olaya sahte oldugu ispatlandiktan sonra dahi inanan kisiler icin kullanmistir Keene bunu bir olarak ele almis ve pek cok medyumun basarisinin ardindaki anahtar faktor olarak nitelemistir Gercek Mu min terimi daha once Eric Hoffer tarafindan 1951 yilinda yayimlanmis The True Believer isimli fanatik gruplarin psikolojik koklerini anlatan kitabinda da kullanilmistir OrneklerRaoul The Psychic Mafia isimli kitabinda Keene bir medyum olan ortagi Raoul dan bahseder Topluluklarindaki bazi insanlarin Raoul kendisi sahte bir medyum oldugunu acikladiktan sonra bile ona inanmaya devam ettigini iletir Keene Insanlari bir yalana inandirmanin ne kadar kolay oldugunu biliyordum ama ayni insanlarin yalani gercege bu denli tercih edeceklerini beklemiyordum Hicbir mantiksal sebep bilincli bir sekilde bir yalan uzerine kurulu bir imani yikamaz der Carlos Bu sendromun bir ornegi 1988 yilinda when James Randi nin duzenledigi bir etkinlikte de bulunabilir Avustralyali bir haber programinin istegi uzerine yapilan bu etkinlikte sahne sanatcisi Jose Alvarez Carlos isimli iki bin yasinda bir ruhun medyumlugunu yaptigini iddia eder Daha sonra Randi ve Alvarez in bunun kurgu oldugunu soylemelerine ragmen pek cok insan Carlos un gercek olduguna inanmaya devam eder Randi bu hatirasini ilettikten sonra ne kadar deliliniz olursa olsun bu deliller ne kadar iyi olursa olsun asla gercek bir inanani aksine ikna edemez der Keech adli kitabinda Festinger ve ekibi Marian Keech onderligindeki bir tarikati inceler Bu tarikat dunyanin 21 Aralik 1954 yilinda yok olacagina ve tarikata gercekten bagli olanlarin uzaylilar tarafindan gemilerle Clarion isimli bir kurgu gezegene goturulerek kurtarilacagina inanmaktadir Bu tarihte hicbir sey olmadiginda grup Tanriya olan kuvvetli inanclarinin butun dunyayi kurtardigina inanmaya ve daha buyuk bir sevk ile inanclarina insanlari davet etmeye baslarlar Bu diger birkac olayla beraber Festinger i bilissel uyumsuzluk teorisini olusturmaya itmistir Psikolojitarafindan yayinlanan bir makalede psikolog Matthew J Sharps ve meslektaslari Gercek Mu minlerin psikolojisini ve inandiklari kiyametin gerceklesmeyisinin ardindan davranislarini analiz ederler ve baska benzer vakalari kullanarak Sharps bu insanlarin inanislarinin celisen gerceklige ragmen ayni kalmasi hatta artmasini dort psikolojik faktorle aciklar Hafif dissosiyatif yatkinlik Ruhsal hastalik seviyesinde olmasa da hafif dissosiyatif yatkinliklari olan insanlar net gerceklikten kopma yasamaya ve oldukca dusuk olasilik seylere yuksek kiymet vermeye meyilli olmaktadir Bu tur hafif dissosiyatif bozukluklar genellikle beraberinde paranormal dusunceyi de getirir Kisi bir inanca ne kadar yatirim yaparsa o inanca daha cok deger atfeder ve sonuc olarak bu inancla celisen dogru veri kanit ve hatta gerceklige karsi direnc gosterir Keech ornegindeki bazi Gercek Mu minler uzay gemisini beklemek icin eslerinden islerinden feragat etmis mallarini elden cikarmislardi Kiyamet gelmeyince bilissel celiskileri inanclarini kuvvetlendirerek yaptiklari buyuk yatirim kaybina ve onlerindeki rahatsiz edici gerceklige bir savunma sagladi Butunlesik Gestalt islem Insanlarin bilgi isleme surecinde butunlesik islem yapan insanlar bir kavrami detayli analiz yapmadan degerlendirir ve fikri bir butun olarak ve fazla elestirel yaklasmadan kabul eder Sharps dissosiyatif yatkinlik ve butunlesik islem arasinda bir iliski oldugunu one surmektedir Paranormal aktivitelere inanmaya yatkin insanlar hakkinda pek fazla kimsenin bir bilgisinin olmadigi Maya kehanetlerinin dogru olmasina daha fazla ihtimal vermektedir Bulunabilirlik kisayolunun availability heuristic sagladigi kolaylikla insanlar yakin zamanlarda olan ya da son zamanlarda karsilarina daha fazla cikmis orneklerden beslenen seylere inanmaya daha yatkindir Beklenen zamandan once ozellikle basinda Maya kehanetleri ile alakali cok sayida makale vardi Dogaustune yonelik dissosiyatif yatkinligi olan ve butunlesik islem yapan insanlar basta olmak uzere insanlarin yargi mekanizmalari en son haberlere daha fazla ehemmiyet vermeye yatkinlik gosterir Ayrica bakinizBilissel celiski Dogrulama yanliligi Komplo teorisi Deluzyon Batil inanc Kesin Inanclilar kitap essay KaynakcaNotlar a b Lamar Keene M 1976 The Psychic Mafia St Martin s Press New York a b Lamar and Sgragett p 151 Davis W Sumer Just Smoke and Mirrors Religion Fear and Superstition in Our Modern World ss 11 12 ISBN 0 595 26523 5 a b true believer syndrome Skeptic s Dictionary 22 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2007 Lamar and Spraggett pp 141 151 ABC News 1998 10 06 The Power of Belief How Our Beliefs Can Impact Our Minds ABC News 2007 06 04 a b Festinger Leon 1956 When Prophecy Fails A Social and Psychological Study of a Modern Group that Predicted the Destruction of the World University of Minnesota Press ISBN 1 59147 727 1 a b c d e Sharps Matthew Liao Schuyler Herrera Megan 2014 Remembrance of Apocalypse Past Skeptical Inquirer 38 6 CSI ss 54 58 Tversky Amos Kahneman Daniel 1973 Availability A heuristic for judging frequency and probability Cognitive Psychology 5 2 ss 207 232 doi 10 1016 0010 0285 73 90033 9 ISSN 0010 0285 Ek okuma Keene M Lamar and Spraggett Allen 1997 The Psychic Mafia Prometheus Books ISBN 1 57392 161 0 2006 Teaching Pigs to Sing An Experiment in Bringing Critical Thinking to the Masses Vol 30 3 May June 2006 pp 36 39 Lalich Janja Bounded Choice True Believers and Charismatic Cults University of California Press 2004 ISBN 0 520 23194 5 Skeptics and True Believers The Exhilarating Connection Between Science and Religion Walker Publishing 1998 ISBN 0 8027 1338 6 Singer Barry and Benassi Victor A 1980 Fooling Some of the People All of the Time Skeptical Inquirer Vol 5 2 Winter 1980 81 pp 17 24