Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Girit Muharebesi (Almanca: Luftlandeschlacht um Kreta; Yunanca: Μάχη της Κρήτης; kod adı: Unternehmen Merkur, Merkür Harekâtı), II. Dünya Savaşı'nda 20 Mayıs 1941 sabahında Fallschirmjäger'lerin (Alman Paraşütçü Hafif Piyadesi) Girit Adasına havadan indirilmesi ile başlamıştır. İşgal amaçları bağlamında başarıya ulaştıysa da, Alman tarafının verdiği kayıpların büyüklüğü nedeniyle, Alman ordusu bir daha hava indirme operasyonu yapmamıştır.
| Girit Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Balkan Cephesi | |||||||
 Alman Fallschirmjäger'leri Girit'e çıkarma yaparken, Mayıs 1941 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Yunanistan Birleşik Krallık Yeni Zelanda Avustralya |  Almanya İtalya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Bernard Freyberg | Kurt Student | ||||||
| Güçler | |||||||
| Birleşik Krallık: 15.000 Yunanistan: 11.000 Avustralya: 7.100 Yeni Zelanda: 6.700 Toplam: 40.000 (10.000 çatışma gücüne sahip olmayanlar) | Almanya: 14.000[] paraşütçü 15.000 dağcı 280 bombardıman uçağı 150 pike bombardıman uçağı 180 avcı uçağı 500 nakliye uçağı 80 planör İtalya: 2.700 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Britanya (resmî rakam): 3.564 ölü 1.925 yaralı 17.090 esir | Almanya (resmî rakam): 2.124 1.917 kayıp ya da ölü varsaymı 4.041 ölü ya da kayıp 2.640 ölü 17 esir ya da Mısır'a iltica 6.698 toplam 370 uçak | ||||||
Girit Muharebesi dünya tarihindeki en büyük hava indirme operasyonu olarak nitelenmekte olup ve tüm dünyada hava indirme tümenlerinde taktik açıdan öğretilen önemli bir muharebedir. Her ne kadar Müttefiklerin II. Dünya Savaşı'nda yapmış olduğu Market Garden Operasyonu'nda daha fazla sayıda paraşütçü komando kullanıldıysa da söz konusu operasyon zırhlı birliklerle desteklendiğinden, hava desteği dışında destek olmadan yapılan bu Alman saldırısı en büyük hava indirme operasyonu olarak kabul edilir.
Girit adasındaki İngiliz kontrolünün hava indirme birlikleriyle kırılabileceği fikri, Alman Hava İndirme Birlikleri komutanı general Student'e atfedilmektedir. Hitler'in de bu fikre olumlu bakması olağandır. Hitler, Romanya petrol tesislerine, Girit’teki İngiliz üslerinden yapılabilecek hava akınları dolayısıyla tedirgindir. Alman sanayinin ve ordusunun petrol gereksiniminin güvence altına alınmasının, savaşın sürdürülmesi yönünden ne denli yaşamsal öneme sahip olduğunu, Hitler çok iyi değerlendirmektedir.
25 Nisan 1941'de Hitler tarafından imzalanan 28 sayılı direktifle Girit’in istilası karara bağlanıyor. Merkür Operasyonu kodadıyla hazırlanan planın uygulamasında 7. Paraşüt Tümeni, havadan intikal deneyimi olmayan 5. Dağ Tümeni ve Planör alayı kullanılıyor. Harekât bin kadar Alman uçağı tarafından desteklenecektir.
General Student’in planı, Maleme plajına indirilen bir paraşütçü birliği yakındaki havaalanını ele geçirmesi tarzındadır. Hemen ardından harekâta katılacak diğer birlikler ve malzeme bu havaalanına indirilecektir.
Sınırlı sayıdaki (3.000 kadar) Alman paraşütçünün adaya indiği 20 Mayıs 1941 sabahı saat 08:00’da adada 28.600 İngiliz, Yeni Zelandalı ve Avustralyalı askerin yanı sıra iki de Yunan tümeni bulunmaktaydı.
Almanlar paraşütle, planörlerle ilk dalgada 2 bin askeri adanın kuzey batısındaki Maleme plajına indiriyorlar. Ve hemen ardından bu küçük birliği kısa sürede takviye ettiler. Adaya indirilen Alman askerleri kısa sürede 22.000’i bulacaktı.
Havaalanlarına indirilen paraşütçüler, yoğun bir direnişle karşılaştı. Daha sonra bırakılan planörlerden bazılarının denize düşmesi, bazılarının da kayalıklarda parçalanmış olmasına rağmen Almanlar durumlarını koruyabildiler ve bir köprübaşı elde ettiler.
Derme çatma motorlarla çıkarma yapmayı deneyen 5. Dağ Tümeninin iki taburu ise gece karanlığında İngiliz gemilerinin radarına yakalanınca 4 bin kadar kayıp vererek limanlarına dönmek zorunda kaldılar. Bu teknelerde bulunan tanksavar, uçaksavar ve toplar gibi ağır silahların adaya ulaştırılamamış olması da başlı başına bir şanssızlık olacaktır. Ağır silahlardan yoksun olan Alman birliklerine ciddi kayıp verdiren iki düzine İngiliz tankıyla, güç bela başa çıkabildiler.
Girit adasında hakim rüzgâr, karadan denize doğru eser. Bunu bilen paraşütçüler, denize iniş yapmamak için adanın daha iç kesimlerine atladılar. Bir bölümü İngiliz hatlarının gerisine ya da içine iniş yaparak daha ilk anda savaş dışı kaldılar. Dahası malzeme taşıyan planörler için inişe uygun alanların olmaması, bir kısmının kayalıklarda parçalanmasına ve taşıdıkları malzemenin önemli ölçüde kullanılamaz hale gelmesine yol açtı.
Harekâtın Almanlar açısından en kritik saatleri çıkarmanın yapıldığı 20 mayıs gecesidir. Gün boyu süren çatışmalarda herhangi bir hava alanının kontrolü ele geçirilememiştir. Harekâta kumanda eden general Student, elindeki yedekleri Maleme hava alanına yapılacak bir taarruzda kullanmaya karar verir. Ertesi gün bu hava alanını ele geçip havadan ikmal ve takviye almaya başlarlar.
Harekâtın ikinci gününde Churchill, Avam Kamarası’nda, adadaki Alman birliklerinin yok edildiğini bildirdiği saatlerde, adadaki müttefik birlikler, yetersiz eğitim ve teçhizata ve Yunanistan’dan güç bela tahliye edilmiş olmalarının moral bozukluğuna rağmen savaşarak, yoğun Alman saldırılarına direnmeye çalışmaktaydılar.
26 mayıs günü general Freyberg, durumun umutsuz olduğunu, direnme güçlerinin kalmadığını rapor etti. Müttefik unsurların tahliyesi 28 mayıs gecesi başlatıldı. 31 mayıs gecesine gelindiğinde ise tahliye tamamlanmıştı. 23 mayısta, yoğun Luftwaffe saldırılarına dayanamayan İngiliz donanması Mısır’daki limanlarına çekilmişken, “Orduyu göz göre göre ölüme bırakamayız” diyen amiral Cunningham, donanmasıyla bu tahliyeyi sağlamıştır. Yine Alman uçaklarının yoğun saldırısı altında gerçekleştirilmek zorunda kalınan tahliyede üç kruvazör (HMS Gloucester, HMS Fiji ve HMS Kalküta) ve beş muhrip (HMS Kelly, HMS Greyhound, HMS Keşmir, HMS Hereward, HMS Imperial) battı. Üç zırhlı ve bir uçak gemisi, ki Akdeniz’deki tek İngiliz uçak gemisidir, olmak üzere on beş gemi de ağır hasar görmüştür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 7 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
- ^ Daniel Marcus Davin, Crete Appendix V — CASUALTIES, "The Official History of New Zealand in the Second World War 1939–1945 Wellington", Historical Publications Branch, Department of Internal Affairs, Government of New Zealand, New Zealand, 1953, pp. 486-488. [1] 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . [2] 21 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Landing in the bay of Sitia 28 May 1941 r. (PL) 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- DOĞAN Güner, “Girit Muharebesi Sonrası Osmanlı-Venedik Sınırı (1671), ÇKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 3, 2019: 1-18.
Wikimedia Commons'ta Girit Muharebesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Girit Muharebesi Almanca Luftlandeschlacht um Kreta Yunanca Maxh ths Krhths kod adi Unternehmen Merkur Merkur Harekati II Dunya Savasi nda 20 Mayis 1941 sabahinda Fallschirmjager lerin Alman Parasutcu Hafif Piyadesi Girit Adasina havadan indirilmesi ile baslamistir Isgal amaclari baglaminda basariya ulastiysa da Alman tarafinin verdigi kayiplarin buyuklugu nedeniyle Alman ordusu bir daha hava indirme operasyonu yapmamistir Girit MuharebesiII Dunya Savasi Balkan CephesiAlman Fallschirmjager leri Girit e cikarma yaparken Mayis 1941Tarih20 Mayis 1 Haziran 1941BolgeGirit Adasi YunanistanSonucMihver zaferi Girit in Mihver kuvvetlerince ele gecirilmesiTaraflarYunanistan Birlesik Krallik Yeni Zelanda AvustralyaAlmanya ItalyaKomutanlar ve liderlerBernard FreybergKurt StudentGuclerBirlesik Krallik 15 000 Yunanistan 11 000 Avustralya 7 100 Yeni Zelanda 6 700 Toplam 40 000 10 000 catisma gucune sahip olmayanlar Almanya 14 000 kaynak belirtilmeli parasutcu 15 000 dagci 280 bombardiman ucagi 150 pike bombardiman ucagi 180 avci ucagi 500 nakliye ucagi 80 planor Italya 2 700KayiplarBritanya resmi rakam 791 olu 268 yarali 6 576 esir Avustralya resmi rakam 274 olu 507 yarali 3 079 esir Yeni Zelanda resmi rakam 671 olu 967 yarali 2 180 esir Yunanistan resmi rakam olu yarali 5 255 esir Kraliyet donanmasinin resmi rakami 1 828 olu 183 yarali 9 gemi batti ve 18 gemi hasar gordu Toplam 3 564 olu 1 925 yarali 17 090 esirAlmanya resmi rakam 2 124 1 917 kayip ya da olu varsaymi 4 041 olu ya da kayip 2 640 olu 17 esir ya da Misir a iltica 6 698 toplam 370 ucak Girit Muharebesi dunya tarihindeki en buyuk hava indirme operasyonu olarak nitelenmekte olup ve tum dunyada hava indirme tumenlerinde taktik acidan ogretilen onemli bir muharebedir Her ne kadar Muttefiklerin II Dunya Savasi nda yapmis oldugu Market Garden Operasyonu nda daha fazla sayida parasutcu komando kullanildiysa da soz konusu operasyon zirhli birliklerle desteklendiginden hava destegi disinda destek olmadan yapilan bu Alman saldirisi en buyuk hava indirme operasyonu olarak kabul edilir Girit adasindaki Ingiliz kontrolunun hava indirme birlikleriyle kirilabilecegi fikri Alman Hava Indirme Birlikleri komutani general Student e atfedilmektedir Hitler in de bu fikre olumlu bakmasi olagandir Hitler Romanya petrol tesislerine Girit teki Ingiliz uslerinden yapilabilecek hava akinlari dolayisiyla tedirgindir Alman sanayinin ve ordusunun petrol gereksiniminin guvence altina alinmasinin savasin surdurulmesi yonunden ne denli yasamsal oneme sahip oldugunu Hitler cok iyi degerlendirmektedir 25 Nisan 1941 de Hitler tarafindan imzalanan 28 sayili direktifle Girit in istilasi karara baglaniyor Merkur Operasyonu kodadiyla hazirlanan planin uygulamasinda 7 Parasut Tumeni havadan intikal deneyimi olmayan 5 Dag Tumeni ve Planor alayi kullaniliyor Harekat bin kadar Alman ucagi tarafindan desteklenecektir General Student in plani Maleme plajina indirilen bir parasutcu birligi yakindaki havaalanini ele gecirmesi tarzindadir Hemen ardindan harekata katilacak diger birlikler ve malzeme bu havaalanina indirilecektir Sinirli sayidaki 3 000 kadar Alman parasutcunun adaya indigi 20 Mayis 1941 sabahi saat 08 00 da adada 28 600 Ingiliz Yeni Zelandali ve Avustralyali askerin yani sira iki de Yunan tumeni bulunmaktaydi Almanlar parasutle planorlerle ilk dalgada 2 bin askeri adanin kuzey batisindaki Maleme plajina indiriyorlar Ve hemen ardindan bu kucuk birligi kisa surede takviye ettiler Adaya indirilen Alman askerleri kisa surede 22 000 i bulacakti Havaalanlarina indirilen parasutculer yogun bir direnisle karsilasti Daha sonra birakilan planorlerden bazilarinin denize dusmesi bazilarinin da kayaliklarda parcalanmis olmasina ragmen Almanlar durumlarini koruyabildiler ve bir koprubasi elde ettiler Derme catma motorlarla cikarma yapmayi deneyen 5 Dag Tumeninin iki taburu ise gece karanliginda Ingiliz gemilerinin radarina yakalaninca 4 bin kadar kayip vererek limanlarina donmek zorunda kaldilar Bu teknelerde bulunan tanksavar ucaksavar ve toplar gibi agir silahlarin adaya ulastirilamamis olmasi da basli basina bir sanssizlik olacaktir Agir silahlardan yoksun olan Alman birliklerine ciddi kayip verdiren iki duzine Ingiliz tankiyla guc bela basa cikabildiler Girit adasinda hakim ruzgar karadan denize dogru eser Bunu bilen parasutculer denize inis yapmamak icin adanin daha ic kesimlerine atladilar Bir bolumu Ingiliz hatlarinin gerisine ya da icine inis yaparak daha ilk anda savas disi kaldilar Dahasi malzeme tasiyan planorler icin inise uygun alanlarin olmamasi bir kisminin kayaliklarda parcalanmasina ve tasidiklari malzemenin onemli olcude kullanilamaz hale gelmesine yol acti Harekatin Almanlar acisindan en kritik saatleri cikarmanin yapildigi 20 mayis gecesidir Gun boyu suren catismalarda herhangi bir hava alaninin kontrolu ele gecirilememistir Harekata kumanda eden general Student elindeki yedekleri Maleme hava alanina yapilacak bir taarruzda kullanmaya karar verir Ertesi gun bu hava alanini ele gecip havadan ikmal ve takviye almaya baslarlar Harekatin ikinci gununde Churchill Avam Kamarasi nda adadaki Alman birliklerinin yok edildigini bildirdigi saatlerde adadaki muttefik birlikler yetersiz egitim ve techizata ve Yunanistan dan guc bela tahliye edilmis olmalarinin moral bozukluguna ragmen savasarak yogun Alman saldirilarina direnmeye calismaktaydilar 26 mayis gunu general Freyberg durumun umutsuz oldugunu direnme guclerinin kalmadigini rapor etti Muttefik unsurlarin tahliyesi 28 mayis gecesi baslatildi 31 mayis gecesine gelindiginde ise tahliye tamamlanmisti 23 mayista yogun Luftwaffe saldirilarina dayanamayan Ingiliz donanmasi Misir daki limanlarina cekilmisken Orduyu goz gore gore olume birakamayiz diyen amiral Cunningham donanmasiyla bu tahliyeyi saglamistir Yine Alman ucaklarinin yogun saldirisi altinda gerceklestirilmek zorunda kalinan tahliyede uc kruvazor HMS Gloucester HMS Fiji ve HMS Kalkuta ve bes muhrip HMS Kelly HMS Greyhound HMS Kesmir HMS Hereward HMS Imperial batti Uc zirhli ve bir ucak gemisi ki Akdeniz deki tek Ingiliz ucak gemisidir olmak uzere on bes gemi de agir hasar gormustur Ayrica bakinizYunan DirenisiKaynakca 7 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2008 Daniel Marcus Davin Crete Appendix V CASUALTIES The Official History of New Zealand in the Second World War 1939 1945 Wellington Historical Publications Branch Department of Internal Affairs Government of New Zealand New Zealand 1953 pp 486 488 1 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 21 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarLanding in the bay of Sitia 28 May 1941 r PL 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde DOGAN Guner Girit Muharebesi Sonrasi Osmanli Venedik Siniri 1671 CKU Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Sayi 3 2019 1 18 Wikimedia Commons ta Girit Muharebesi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur