Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mistisizm, halk arasında Tanrı ya da Mutlak ile bir olmak olarak bilinir, ancak dini ya da manevi bir anlam verilen her türlü vecdi ya da değişmiş bilinç durumunu ifade edebilir. Gizemcilik ya da mistisizm, dinsel esrimelerle ilgili ülkülemlerin, erdemlerin, ayinlerin ve efsanelerin uygulanmasının birlikte yapıldığı fikir akımı. Mistisizmin anlamı önemli ölçüde daraltılmıştır: Aynı zamanda nihai veya gizli gerçeklerdeki içgörüye, çeşitli uygulamalar ve deneyimlerle desteklenen insan dönüşümüne de atıfta bulunabilir.
Mistisizm, tarihin farklı aralıklarında farklı anlamlara sahip olmuştur ve Antik Yunanlara kadar uzanmaktadır. "Kapatmak" veya "gizlemek" anlamına gelen Yunanca μύω mú sözcüğünden türetilen mistisizm, erken ve Orta Çağ Hristiyanlığının İncil, ayin, ruhanî ve tefekkür boyutlarına çokça atıfta bulunmuştur. Erken-modern dönem boyunca mistisizmin tanımı, "olağanüstü akıl ve deneyim durumları" ile ilgili geniş bir inanç ve ideoloji yelpazesini içerecek şekilde büyüdü.
Mistisizmin felsefe ile ilişkisi
Mistisizm ve çağdaş çözümlemeli felsefe mistisizmin deneyimsel ve bütüncül olması ve mistik deneyimin genellikle ifade edilemezliği, çağdaş felsefenin ise çözümlemeli, sözel ve indirgemeci oluşu nedeniyle birbirleriyle karşıtlık oluşturur. Ancak mistisizm ile felsefe arasındaki bu ayrım çağdaş dünyaya özgüdür. Tarihin büyük bölümünde mistik ve felsefi düşünce birbirleriyle yakından ilişkili olmuştur. Platon ve Pisagor ve bir ölçüde de Sokrat'ın öğretilerinde açık mistik unsurlar bulunmaktadır; pek çok büyük Hristiyan mistik aynı zamanda döneminlerinin önde gelen filozoflarıdır ve Buda'nın sutraları ve Şankara'nın 'Ayrım Mücevheri'nde mistik fikirler yüksek bir çözümlemeli yaklaşımla değerlendirilmiştir. Mistisizm ve çağdaş felsefe arasındaki uçurum temelde çağdaş felsefedeki doğal bilimlerden etkilenen belirli bilimci okulların etkisinden kaynaklanmaktadır.
Mistik düşünce ikiye ayrılır: panteizm ve panenteizm. İlki evreni tanrı olarak görür ya da tanrıyı evren olarak görür. İkincisi ise evreni tanrıda görür. İlkinde kişisel bir tanrıya yer yokken ikincisi evreni tanrının bir parçası olarak görür. İlki yaşamın akışına ve değişime özel bir önem vererek doğayla bütünleşmeyi savunurken ikincisi doğayı tanrının bir eseri olarak kavrar. Mistisizm ikisinde de farklı kavrayış ve algılamalar doğurur. İki sistemin birleşimi olarak görülebilecek süreç teolojisi ise evrenin tanrıyla beraber devindiğini savunmaktadır.
Mistik deneyimin kaynağı
Mistisizmin kaynağı, dinlerin ve güzel sanatların ilham aldıkları kaynaktır. Yani, görünen dünyanın ötesindeki görünmeyenin bilincidir. Bu durumun temel rolü, insana eşyanın içine ait bilgisine ilahi bilgiyi de katarak insanı yeniden ezeliyete kavuşturmadır.
Mistik, ezelî olanın içinde geçici olanı, geçici olanın içinde de ezelî olanı kavrar.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ a b c d "Mysticism". Encyclopedia Britannica. 4 Mayıs 2023. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.
- ^ a b c Gellman, Jerome. "Mysticism". Zalta, Edward N. (Ed.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2011 bas.). Stanford University. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2013.
Kaynakça
- Özel
- ^ McGinn 2005.
- ^ Moore 2005.
- ^ King 2002, s. 15.
- ^ King 2002, ss. 17–18.
- Genel
- Geoffrey Parrinder, Mysticism in the World's Religions, Oxford University Press, New York, 1976, s.8
- Mistik Yürek, Hazret İnayet Han, 2003
- Philosphy, Psycohology, Mysticism, Hazrat Inayat Khan, International Headquarters Sufi Movement, 1979
- Sufi Mysticism, Hazrat Inayat Khan, International Headquarters Sufi Movement, 1979
- Mistisizm Nedir?, Cavit Sunar, İstanbul 1979, Kılıç Kitabevi, 116 s.
Dış bağlantılar
- Peyami Safa: Mistisizm 6 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mistisizm halk arasinda Tanri ya da Mutlak ile bir olmak olarak bilinir ancak dini ya da manevi bir anlam verilen her turlu vecdi ya da degismis bilinc durumunu ifade edebilir Gizemcilik ya da mistisizm dinsel esrimelerle ilgili ulkulemlerin erdemlerin ayinlerin ve efsanelerin uygulanmasinin birlikte yapildigi fikir akimi Mistisizmin anlami onemli olcude daraltilmistir Ayni zamanda nihai veya gizli gerceklerdeki icgoruye cesitli uygulamalar ve deneyimlerle desteklenen insan donusumune de atifta bulunabilir Liber Divinorum Operum veya azize Bingenli Hildegard 1185 13 yuzyil kopyasi Mistisizm tarihin farkli araliklarinda farkli anlamlara sahip olmustur ve Antik Yunanlara kadar uzanmaktadir Kapatmak veya gizlemek anlamina gelen Yunanca myw mu sozcugunden turetilen mistisizm erken ve Orta Cag Hristiyanliginin Incil ayin ruhani ve tefekkur boyutlarina cokca atifta bulunmustur Erken modern donem boyunca mistisizmin tanimi olaganustu akil ve deneyim durumlari ile ilgili genis bir inanc ve ideoloji yelpazesini icerecek sekilde buyudu Mistisizmin felsefe ile iliskisiMistisizm ve cagdas cozumlemeli felsefe mistisizmin deneyimsel ve butuncul olmasi ve mistik deneyimin genellikle ifade edilemezligi cagdas felsefenin ise cozumlemeli sozel ve indirgemeci olusu nedeniyle birbirleriyle karsitlik olusturur Ancak mistisizm ile felsefe arasindaki bu ayrim cagdas dunyaya ozgudur Tarihin buyuk bolumunde mistik ve felsefi dusunce birbirleriyle yakindan iliskili olmustur Platon ve Pisagor ve bir olcude de Sokrat in ogretilerinde acik mistik unsurlar bulunmaktadir pek cok buyuk Hristiyan mistik ayni zamanda doneminlerinin onde gelen filozoflaridir ve Buda nin sutralari ve Sankara nin Ayrim Mucevheri nde mistik fikirler yuksek bir cozumlemeli yaklasimla degerlendirilmistir Mistisizm ve cagdas felsefe arasindaki ucurum temelde cagdas felsefedeki dogal bilimlerden etkilenen belirli bilimci okullarin etkisinden kaynaklanmaktadir Mistik dusunce ikiye ayrilir panteizm ve panenteizm Ilki evreni tanri olarak gorur ya da tanriyi evren olarak gorur Ikincisi ise evreni tanrida gorur Ilkinde kisisel bir tanriya yer yokken ikincisi evreni tanrinin bir parcasi olarak gorur Ilki yasamin akisina ve degisime ozel bir onem vererek dogayla butunlesmeyi savunurken ikincisi dogayi tanrinin bir eseri olarak kavrar Mistisizm ikisinde de farkli kavrayis ve algilamalar dogurur Iki sistemin birlesimi olarak gorulebilecek surec teolojisi ise evrenin tanriyla beraber devindigini savunmaktadir Mistik deneyimin kaynagiMistisizmin kaynagi dinlerin ve guzel sanatlarin ilham aldiklari kaynaktir Yani gorunen dunyanin otesindeki gorunmeyenin bilincidir Bu durumun temel rolu insana esyanin icine ait bilgisine ilahi bilgiyi de katarak insani yeniden ezeliyete kavusturmadir Mistik ezeli olanin icinde gecici olani gecici olanin icinde de ezeli olani kavrar Ayrica bakinizDini deneyim Kendini gerceklestirme Perennializm Ruhsal kriz Dini dislayicilik Gnostisizm Hermetizm Hint mistisizmi Isihazm Kabala Taoizm Tasavvuf Vedanta ZenNotlar a b c d Mysticism Encyclopedia Britannica 4 Mayis 2023 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2019 a b c Gellman Jerome Mysticism Zalta Edward N Ed The Stanford Encyclopedia of Philosophy Summer 2011 bas Stanford University 11 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2013 KaynakcaOzel McGinn 2005 Moore 2005 King 2002 s 15 King 2002 ss 17 18 GenelGeoffrey Parrinder Mysticism in the World s Religions Oxford University Press New York 1976 s 8 Mistik Yurek Hazret Inayet Han 2003 Philosphy Psycohology Mysticism Hazrat Inayat Khan International Headquarters Sufi Movement 1979 Sufi Mysticism Hazrat Inayat Khan International Headquarters Sufi Movement 1979 Mistisizm Nedir Cavit Sunar Istanbul 1979 Kilic Kitabevi 116 s Dis baglantilarPeyami Safa Mistisizm 6 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde