Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2017) |
Gottfried Benn (d. 2 Mayıs 1886 /Brandenburg, ö. 7 Temmuz 1956 Berlin) Alman doktor ve şair. Şiirlerinde kimi zaman okurda tiksinti uyandıran, anatomik bir üslup kullanan Gottfried Benn, Dışavurumculuk akımının önde gelen temsilcilerindendir.
Gottfried Benn'in babası Gustav Benn (1857-1939) bir protestan papazıydı. Annesi Caroline [doğ. Jequier] (1858-1912) ise İsviçre asıllıdır. Benn, 'deki Friedrichs-Gymanasium'da orta öğrenimine baslar. 1903'te liseyi bitirir. Şair Klabund ile dostluk dönemi başlar. Marburg ve Berlin şehirlerinde teoloji ve filoloji öğrenimleri görür ve ardindan Berlin'deki Kaiser-Wilhelm-Akademisi'nde tıp öğrenimine başlar. 2. hassa alayında görev üstlenir. 1908 Paskalyası'nda tıp öğrenimi çerçevesinde arasınavını verdikten sonra 1910'da "Bluğ çağı epilepsisi etiolojisi" yazısıyla Berlin Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin birincilik ödülünü alır. Benn artik Berlin'deki ünlü Charité hastanesinde hekim kökenli bir subay adayıdır. 1912'de sunduğu "Ordu dahilinde diabetes mellitus sıklığı üzerine" başlıklı disertasyonla doktorluk unvanını elde eder. Önceleri etkin askeri hekimlik ancak daha sonra sağlık nedeniyle ayrılış. Berlin'in Charlottenburg ilçesindeki Westend Hastanesi'nde yardımcı hekim olarak işbaşı. Yaklaşık üç yüz kadar diseksiyona katılır veya bizzat yapar. Else Lasker-Schüler ile dostluk. Tiyatro oyuncusu Eva Brandt [Edith Brosin, doğ. Osterloh] ile tanışır. 1914 yılının Mart ve Haziran ayları arasında New York'a gemi hekimi olarak yolculuklar yapar. Aynı yıl Edith Osterloh ile evlenir. Savaş sırasında Belçika'da askeri hekim olarak görev yapar. Antwerpen'in işgalinden sonra Brüksel'e tayin edilir. 1915'te kızı Nele dünyaya gelir. 1916'nın Kasım ayında Benn cildiyeci ve zührevi hastalıklar uzmanı olarak Belle-Alliance-Strasse 12 adresinde bir muayenehane açar ve nitekim burada 1935 yılına kadar mesleğini icra eder.
1922'de eşi Edith ölür. Aynı yıl kızı Nele'yi bakmak üzere yanına alacak olan Ellen Overgaard ile tanışır. 20'li yıllarda Erich Reiss, Heinz Ullstein, George Grosz, Albert Flechtheim ve Tilly Wedekind ile dostluklar. Johannes R. Becher ve ile polemikler. 1928'de Berlin'deki üyeliğine alınır. 21. Kasım 1931 tarihinde "Das Unaufhörliche" (Daimi Olan) oratoryosunun prömiyesi gerçekleşir (güfte: Gottfrien Benn, beste: Paul Hindemith). 1932'de Benn 'nin de üyesidir.
1933-1934 yıllarında Benn kendini iyiden iyiye nasyonal sosyalizm'in çekimi altında bulur. "Yeni Devlet"i destekleyen yazılar kaleme alır. Nasyonal sosyalistlerin 1934 Haziran'ı sonunda 200 kadar rejim karşıtını elimine etmesi halkı ilk kez faşizmle karşı karşıya getirmişti. Bu oalyla birlikte Benn de politik bağlamda yanlış yolda olduğunu farkeder. Bu yılın ikinci yarısında Dr. Oelze'ye yazdığı mektupta "sizinle aynı fikirdeyim. Bu trajedi için artık kelimeler yetersiz." tümcelerini kaleme alır.
1935'te muayenehanesini kapatıp Hannover'de hekim binbaşı rütbesi ile askeri göreve yeniden döner. Ancak 1937'de Berlin'e tayini çıkar. İkmal hekimi olarak Wehrmacht (Alman Ordusu) tarafından bakım ve emeklilik sorunlarında bilirkişilik görevine getirilir. Benn ertesi yılın hemen başında Herta von Wedemeyer ile evlenir. III. Reich edebiyat külliyesinden dışlanması ve akabinde gelen yazma yasağı'da bu yıla tekabül eder. 1943-1945 yıllarını Benn, son kez hekim albay olarak görev yaptığı üssünün bulunduğu 'de geçirir. Savaşın son döneminde Benn'i yeniden Berlin'de görüyoruz. Benn burada yeniden bir muayenehane açar. Ancak eşi Herta yaklaşan Rus askerlerinin tecavüzüne uğrama korkusuyla Elbe kıyısındaki Neuhaus'da canına kıyar.
18. Aralık 1946'da Benn üçüncü kez evlenir. Bu kez eş olarak bir meslekdaş seçmiştir kendine: Dr. İlse Kaul.
1948, Benn'in geç dönem yapıtlarının yayınlanmaya başladığı yıldır. Son 15 yıldır Benn ürünlerini derleyen Dr. Oelze'ye, Benn, bir mektubunda "lütfen benimle ilgili elinizdeki hiçbir şeyi kimseye vermeyiniz, bunu sizden özellikle rica ediyorum" diye yazar (17.01.48). 1949 üreteim anlamında tam bir Benn Yılı'dır. Çeşitli şiir kitapları yayınlanır. 21 Ekim 1951'de Almanya'nın en önemli ödülü olan 'nü alır. Marburg'da bu ödülü alırken yaptığı Probleme der Lyrik (Lirizm Sorunları) başlığını taşıyan konuşması, 20. yüzyıl şiir teorisinin önemli mil taşlarından biridir. Benn 1952'de Almanya'yı temsilen Belçika'nın Knokke kentinde 'Biennale Internationale de Poésie' toplantısına katılır. Ertesi yılın neredeyse tamamını evinde geçiren Benn Thea Sternheim'a yazdığı bir mektupta (07.03.1953) şöyle bir cümle kurar: "Karım her zamanki gibi şirin, asla inini terketmeyen benim gibi somurtkan bir ayıcık için fazla iyi."
1954'te Fribourg'dan bir edebiyat profesörü, Benn'e, Nobel Ödülü için listede bulunduğunu söyler. Ölümünden bir yıl önce Gottfried Benn artık oldukça defansif günler yaşamaktadır: "...marazlı bir yorgunluk ve hissizlik var üzerimde, öyle günler oluyor ki, sadece kanepe üzerinde yatıp kalıyorum... Bu yıl her şeyi geri çevirdim, hâttâ Roma, Floransa, Basel ve Zürih'i dahi. Artık istemiyorum. Başarıya yeteri kadar ulaştım, zaten bunların bir anlamı da yok artık benim için." (Tilly Wedekind'e mektuptan, 04.05.1955). 1956, Benn'in ömrünün son yılı... Benn yılın henüz başında Berlin'deki bir hastahanede bir süre bakım altına alınır. 2. Mayıs'ta 70. yaşgünü kutlayacak kadar ömür yeter. Dr. Oelze'ye son mektubunda Benn şunları yazar: "İşte o an kapıda.. korkmayacağım, sakin olunuz, düşmeyeceğiz, çıkacağız zira - dostunuz Benn" (16.06.1956). Nitekim Benn, bu mektubu yazdıktan üç hafta sonra, 7 Temmuz 1956'da Batı Berlin'deki evinde, sabah 8 sıralarında karısının yanıbaşında kanserden öldü ve Berlin'de, Waldfriedhof Dahlem'e gömüldü.
Eserlerin'den örnekler
Küçük Yıldız Çiçeği
Bir bira arabasının boğulmuş sürücüsünü
masanın üstüne kaktılar.
Birisi adamın dişleri arasına
koyu-açık eflatun
yıldız çiçeği sıkıştırmıştı.
Göğüsten şöyle bir dalıp
derinin altında uzunca bir bıçakla
dili ve damağı kesip aldığımda
ona dokunmuş olmalıyım ki,
yanda yatan beyne kaydı.
Tam dikilmek üzereydi ki,
göğüs kafesine, ambalaj talaşlarının
arasına yerleştirdim onu.
Kana kana iç vazonda!
Nur içinde yat,
küçük yıldız!
Eserleri
- Morg (1912) ve diğer şiirler [A. R. Meyer Yay., Berlin]
- Oğullar. Yeni Şiirler (1913) [A. R. Meyer Yay., Berlin]
- Beyinler. Kısa Öyküler (1916) [Kurt Wolff Yay., Leipzig]
- Et (1917). Toplu Şiirler [Die Aktion Yay., Berlin]
- Asrî Ben. (1920)
- Toplu Makaleler (1922) [Erich Reiss Yay., Berlin]
- Moloz, Uyuşukluk, Yarılma. Yeni Şiirler (1924-25) [A. R. Meyer Yay., Berlin]
- Yeni Devlet ve Entelektüeller ve Sanat ve İktidar (1933-34) [Deutsche Verlagsanstalt Yay., Stuttgart]
- Seçilmiş Şiirler 1911-1936 (1936)
- Durağan Şiirler (1948) [Arche Yay., Zürih]
- Üç Yaşlı Adam (1938) [Limes Yay., Wiesbaden]
- Ptolemli (1949)
- Durağan Şiirler (1949)
- Anlatım Dünyası (1949)
- Esrik Sel (1949)
- Çifte Hayat (1950)
- Toplu Şiirleri (1956)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2017 Gottfried Benn d 2 Mayis 1886 Brandenburg o 7 Temmuz 1956 Berlin Alman doktor ve sair Siirlerinde kimi zaman okurda tiksinti uyandiran anatomik bir uslup kullanan Gottfried Benn Disavurumculuk akiminin onde gelen temsilcilerindendir Gottfried Benn yaklasik 1951 de tarafindan cizilmis Gottfried Benn in babasi Gustav Benn 1857 1939 bir protestan papaziydi Annesi Caroline dog Jequier 1858 1912 ise Isvicre asillidir Benn deki Friedrichs Gymanasium da orta ogrenimine baslar 1903 te liseyi bitirir Sair Klabund ile dostluk donemi baslar Marburg ve Berlin sehirlerinde teoloji ve filoloji ogrenimleri gorur ve ardindan Berlin deki Kaiser Wilhelm Akademisi nde tip ogrenimine baslar 2 hassa alayinda gorev ustlenir 1908 Paskalyasi nda tip ogrenimi cercevesinde arasinavini verdikten sonra 1910 da Blug cagi epilepsisi etiolojisi yazisiyla Berlin Universitesi Tip Fakultesi nin birincilik odulunu alir Benn artik Berlin deki unlu Charite hastanesinde hekim kokenli bir subay adayidir 1912 de sundugu Ordu dahilinde diabetes mellitus sikligi uzerine baslikli disertasyonla doktorluk unvanini elde eder Onceleri etkin askeri hekimlik ancak daha sonra saglik nedeniyle ayrilis Berlin in Charlottenburg ilcesindeki Westend Hastanesi nde yardimci hekim olarak isbasi Yaklasik uc yuz kadar diseksiyona katilir veya bizzat yapar Else Lasker Schuler ile dostluk Tiyatro oyuncusu Eva Brandt Edith Brosin dog Osterloh ile tanisir 1914 yilinin Mart ve Haziran aylari arasinda New York a gemi hekimi olarak yolculuklar yapar Ayni yil Edith Osterloh ile evlenir Savas sirasinda Belcika da askeri hekim olarak gorev yapar Antwerpen in isgalinden sonra Bruksel e tayin edilir 1915 te kizi Nele dunyaya gelir 1916 nin Kasim ayinda Benn cildiyeci ve zuhrevi hastaliklar uzmani olarak Belle Alliance Strasse 12 adresinde bir muayenehane acar ve nitekim burada 1935 yilina kadar meslegini icra eder 1922 de esi Edith olur Ayni yil kizi Nele yi bakmak uzere yanina alacak olan Ellen Overgaard ile tanisir 20 li yillarda Erich Reiss Heinz Ullstein George Grosz Albert Flechtheim ve Tilly Wedekind ile dostluklar Johannes R Becher ve ile polemikler 1928 de Berlin deki uyeligine alinir 21 Kasim 1931 tarihinde Das Unaufhorliche Daimi Olan oratoryosunun promiyesi gerceklesir gufte Gottfrien Benn beste Paul Hindemith 1932 de Benn nin de uyesidir 1933 1934 yillarinda Benn kendini iyiden iyiye nasyonal sosyalizm in cekimi altinda bulur Yeni Devlet i destekleyen yazilar kaleme alir Nasyonal sosyalistlerin 1934 Haziran i sonunda 200 kadar rejim karsitini elimine etmesi halki ilk kez fasizmle karsi karsiya getirmisti Bu oalyla birlikte Benn de politik baglamda yanlis yolda oldugunu farkeder Bu yilin ikinci yarisinda Dr Oelze ye yazdigi mektupta sizinle ayni fikirdeyim Bu trajedi icin artik kelimeler yetersiz tumcelerini kaleme alir 1935 te muayenehanesini kapatip Hannover de hekim binbasi rutbesi ile askeri goreve yeniden doner Ancak 1937 de Berlin e tayini cikar Ikmal hekimi olarak Wehrmacht Alman Ordusu tarafindan bakim ve emeklilik sorunlarinda bilirkisilik gorevine getirilir Benn ertesi yilin hemen basinda Herta von Wedemeyer ile evlenir III Reich edebiyat kulliyesinden dislanmasi ve akabinde gelen yazma yasagi da bu yila tekabul eder 1943 1945 yillarini Benn son kez hekim albay olarak gorev yaptigi ussunun bulundugu de gecirir Savasin son doneminde Benn i yeniden Berlin de goruyoruz Benn burada yeniden bir muayenehane acar Ancak esi Herta yaklasan Rus askerlerinin tecavuzune ugrama korkusuyla Elbe kiyisindaki Neuhaus da canina kiyar 18 Aralik 1946 da Benn ucuncu kez evlenir Bu kez es olarak bir meslekdas secmistir kendine Dr Ilse Kaul 1948 Benn in gec donem yapitlarinin yayinlanmaya basladigi yildir Son 15 yildir Benn urunlerini derleyen Dr Oelze ye Benn bir mektubunda lutfen benimle ilgili elinizdeki hicbir seyi kimseye vermeyiniz bunu sizden ozellikle rica ediyorum diye yazar 17 01 48 1949 ureteim anlaminda tam bir Benn Yili dir Cesitli siir kitaplari yayinlanir 21 Ekim 1951 de Almanya nin en onemli odulu olan nu alir Marburg da bu odulu alirken yaptigi Probleme der Lyrik Lirizm Sorunlari basligini tasiyan konusmasi 20 yuzyil siir teorisinin onemli mil taslarindan biridir Benn 1952 de Almanya yi temsilen Belcika nin Knokke kentinde Biennale Internationale de Poesie toplantisina katilir Ertesi yilin neredeyse tamamini evinde geciren Benn Thea Sternheim a yazdigi bir mektupta 07 03 1953 soyle bir cumle kurar Karim her zamanki gibi sirin asla inini terketmeyen benim gibi somurtkan bir ayicik icin fazla iyi 1954 te Fribourg dan bir edebiyat profesoru Benn e Nobel Odulu icin listede bulundugunu soyler Olumunden bir yil once Gottfried Benn artik oldukca defansif gunler yasamaktadir marazli bir yorgunluk ve hissizlik var uzerimde oyle gunler oluyor ki sadece kanepe uzerinde yatip kaliyorum Bu yil her seyi geri cevirdim hatta Roma Floransa Basel ve Zurih i dahi Artik istemiyorum Basariya yeteri kadar ulastim zaten bunlarin bir anlami da yok artik benim icin Tilly Wedekind e mektuptan 04 05 1955 1956 Benn in omrunun son yili Benn yilin henuz basinda Berlin deki bir hastahanede bir sure bakim altina alinir 2 Mayis ta 70 yasgunu kutlayacak kadar omur yeter Dr Oelze ye son mektubunda Benn sunlari yazar Iste o an kapida korkmayacagim sakin olunuz dusmeyecegiz cikacagiz zira dostunuz Benn 16 06 1956 Nitekim Benn bu mektubu yazdiktan uc hafta sonra 7 Temmuz 1956 da Bati Berlin deki evinde sabah 8 siralarinda karisinin yanibasinda kanserden oldu ve Berlin de Waldfriedhof Dahlem e gomuldu Eserlerin den orneklerKucuk Yildiz Cicegi Bir bira arabasinin bogulmus surucusunu masanin ustune kaktilar Birisi adamin disleri arasina koyu acik eflatun yildiz cicegi sikistirmisti Gogusten soyle bir dalip derinin altinda uzunca bir bicakla dili ve damagi kesip aldigimda ona dokunmus olmaliyim ki yanda yatan beyne kaydi Tam dikilmek uzereydi ki gogus kafesine ambalaj talaslarinin arasina yerlestirdim onu Kana kana ic vazonda Nur icinde yat kucuk yildiz EserleriMorg 1912 ve diger siirler A R Meyer Yay Berlin Ogullar Yeni Siirler 1913 A R Meyer Yay Berlin Beyinler Kisa Oykuler 1916 Kurt Wolff Yay Leipzig Et 1917 Toplu Siirler Die Aktion Yay Berlin Asri Ben 1920 Toplu Makaleler 1922 Erich Reiss Yay Berlin Moloz Uyusukluk Yarilma Yeni Siirler 1924 25 A R Meyer Yay Berlin Yeni Devlet ve Entelektueller ve Sanat ve Iktidar 1933 34 Deutsche Verlagsanstalt Yay Stuttgart Secilmis Siirler 1911 1936 1936 Duragan Siirler 1948 Arche Yay Zurih Uc Yasli Adam 1938 Limes Yay Wiesbaden Ptolemli 1949 Duragan Siirler 1949 Anlatim Dunyasi 1949 Esrik Sel 1949 Cifte Hayat 1950 Toplu Siirleri 1956