Granülomlu yangı (granülomatöz yangı), ortadan kaldırılamayan canlı etkenleri (mikobakteri, mantar, parazit) sınırlandırılmak ya da yabancı cisimlerin (silisyum, talk, sütür, vb) olumsuz etkilerini önlemek amacıyla oluşan bir kronik yangı türüdür.
Yangısal tepkiye neden olan partiküllere ilk yanıt nötrofil polimorflardan gelir. Nötrofiller fagosite ettikleri yabancı partikülleri ortadan kaldırmaya çabalar. Başarılı olurlarsa hedeflerine ulaşırlar. Bir nötrofil polimorf fagosite ettiği partikülü ortadan kaldıramazsa ölür, fagosite ettiği partiküller doku içinde serbest kalır. Serbest kalan partiküller çevredeki sağlıklı nötrofiller tarafından yeniden fagosite edilir. Bu tablo bir süre kısır döngü biçiminde sürer gider. Söz konusu kısır döngü yangının kronikleşmesiyle son bulur. Ortadan kaldırılamayan canlı etkenleri ya da yabancı cisimleri ortadan kaldırmak için makrofajlar devreye girer.
Makrofajlar, doku makrofajları ve kandan gelerek dokulara giren monositlerin değişimleri sonrasında ortaya çıkan fagositlerdir. Makrofajlar fagosite ettikleri partikülleri sindiremezlerse hareket yeteneklerini yitirirler. Eritilemeyen partiküllerin bulunduğu bölgedeki makrofajların sayısı olağanüstü artar. Bir süre sonra özellikle ortadan kaldırılamayan canlı etkenleri (mikobakteri, leishmania, aspergillus, vd) fagosite eden makrofajlarda sitoplazma ince granüllü pembemsi bir görünüm alır. Bu değişimi gösteren makrofajlara “epiteloid hücre” ya da “epiteloid histiosit” adı verilir (bu tür hücreler epitel hücreleri gibi yan yana gelirler). Yangı bölgesinde makrofajlardan ya da epiteloid hücrelerden oluşan genellikle yuvarlakça-oval kümelere "granülom"; bu tür yapıları içeren yangılara ise "granülomlu yangı (granülomatöz yangı)" adı verilmektedir.
Bu tür granülomların bir bölümünde çok çekirdekli dev hücreleri görülür. Dev hücrelerinin makrofajların veya epiteloid hücrelerin sitoplazmalarının kaynaşmasıyla ya da sitoplazma bölünmeksizin çekirdek bölünmesiyle ortaya çıktıkları varsayılır. Bir dev hücrede çekirdek sayısı 30’u bulabilir. Geniş eozinofil bir sitoplazma içinde atnalı biçiminde dizilen çekirdekleri içeren dev hücrelerine “Langhans dev hücreleri” adı verilir; tüberküloz ve lepra enfeksiyonları için tipiktir. Dev hücrelerinin bir bölümünde ise çekirdekler sitoplazmanın ortasında kümeleşir; bunlara ise “yabancı cisim dev hücresi” denir.
Dev hücrelerin oluşumu
Granülomlu yangılardaki yabancı cisim ve Langhans dev hücrelerinin oluşumunda fagositlerin (makrofajlar, histiositler) birbirleriyle kaynaştığı ya da sitoplazma bölünmeksizin çekirdek sayısının arttığı izlenir;
- Non-immun granülomlarda enfekte olmayan büyükçe bir yabancı cismi yakalayan fagositler onun çevresinde toplanırken dev hücresine dönüşerek tam kuşatma çabasını gösterirler.
- İmmun granülomlardaki dev hücreleri, bakterilerin (tüberküloz) ve virüslerin (HPV) içeriğindeki proteinler ve lipidler ile yangı ortamına salınan γ-IFN'nun etkisiyle oluşurlar.
Kaynakça
- ^ Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- ^ Cohen MS, Isturiz RE, Malech HL, et al. Fungal infection in chronic granulomatous disease: The importance of the phagocyte in defense against fungi. American Journal of Medicine, 71(1):59-66, 1981
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Granulomlu yangi granulomatoz yangi ortadan kaldirilamayan canli etkenleri mikobakteri mantar parazit sinirlandirilmak ya da yabanci cisimlerin silisyum talk sutur vb olumsuz etkilerini onlemek amaciyla olusan bir kronik yangi turudur Yangisal tepkiye neden olan partikullere ilk yanit notrofil polimorflardan gelir Notrofiller fagosite ettikleri yabanci partikulleri ortadan kaldirmaya cabalar Basarili olurlarsa hedeflerine ulasirlar Bir notrofil polimorf fagosite ettigi partikulu ortadan kaldiramazsa olur fagosite ettigi partikuller doku icinde serbest kalir Serbest kalan partikuller cevredeki saglikli notrofiller tarafindan yeniden fagosite edilir Bu tablo bir sure kisir dongu biciminde surer gider Soz konusu kisir dongu yanginin kroniklesmesiyle son bulur Ortadan kaldirilamayan canli etkenleri ya da yabanci cisimleri ortadan kaldirmak icin makrofajlar devreye girer Makrofajlar doku makrofajlari ve kandan gelerek dokulara giren monositlerin degisimleri sonrasinda ortaya cikan fagositlerdir Makrofajlar fagosite ettikleri partikulleri sindiremezlerse hareket yeteneklerini yitirirler Eritilemeyen partikullerin bulundugu bolgedeki makrofajlarin sayisi olaganustu artar Bir sure sonra ozellikle ortadan kaldirilamayan canli etkenleri mikobakteri leishmania aspergillus vd fagosite eden makrofajlarda sitoplazma ince granullu pembemsi bir gorunum alir Bu degisimi gosteren makrofajlara epiteloid hucre ya da epiteloid histiosit adi verilir bu tur hucreler epitel hucreleri gibi yan yana gelirler Yangi bolgesinde makrofajlardan ya da epiteloid hucrelerden olusan genellikle yuvarlakca oval kumelere granulom bu tur yapilari iceren yangilara ise granulomlu yangi granulomatoz yangi adi verilmektedir Bu tur granulomlarin bir bolumunde cok cekirdekli dev hucreleri gorulur Dev hucrelerinin makrofajlarin veya epiteloid hucrelerin sitoplazmalarinin kaynasmasiyla ya da sitoplazma bolunmeksizin cekirdek bolunmesiyle ortaya ciktiklari varsayilir Bir dev hucrede cekirdek sayisi 30 u bulabilir Genis eozinofil bir sitoplazma icinde atnali biciminde dizilen cekirdekleri iceren dev hucrelerine Langhans dev hucreleri adi verilir tuberkuloz ve lepra enfeksiyonlari icin tipiktir Dev hucrelerinin bir bolumunde ise cekirdekler sitoplazmanin ortasinda kumelesir bunlara ise yabanci cisim dev hucresi denir Dev hucrelerin olusumu Granulomlu yangilardaki yabanci cisim ve Langhans dev hucrelerinin olusumunda fagositlerin makrofajlar histiositler birbirleriyle kaynastigi ya da sitoplazma bolunmeksizin cekirdek sayisinin arttigi izlenir Non immun granulomlarda enfekte olmayan buyukce bir yabanci cismi yakalayan fagositler onun cevresinde toplanirken dev hucresine donuserek tam kusatma cabasini gosterirler Immun granulomlardaki dev hucreleri bakterilerin tuberkuloz ve viruslerin HPV icerigindeki proteinler ve lipidler ile yangi ortamina salinan g IFN nun etkisiyle olusurlar Kaynakca Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015 Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 Tahsinoglu M Cologlu AS Erseven G Dishekimleri icin Genel Patoloji Altin Matbaacilik Istanbul 1981 Cohen MS Isturiz RE Malech HL et al Fungal infection in chronic granulomatous disease The importance of the phagocyte in defense against fungi American Journal of Medicine 71 1 59 66 1981