Guenter Lewy (1923-), ABD'nin Massachusetts eyaletinde bulunan Massachusetts Üniversitesi'nden emekli profesör ve tarihçidir.
Guenter Lewy 1923 yılında Almanya'da doğdu. 1939 yılında on beş yaşındayken ailesiyle birlikte İngiliz mandası altındaki Filistin'e gitti. Sonra da ABD'ye yerleşti. Columbia Üniversitesi, Smith Koleji ve Massachusetts Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yaptı. Şimdi American Jewish Committe (Amerikan Yahudi Komitesi) tarafından yayımlanan muhafazakâr eğilimli Commentary (Yorum) dergisinde yazarlık yapmaktadır. Vietnam Savaşı, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde komünizm ve Nazi Almanyası gibi birçok değişik konularda kitaplar yazdı.
Guenter Lewy 2005 yılında Ermeni kırımı ile ilgili yayımladığı kitabında Ermeni yazarlar tarafından geçmişte soykırımını desteklemek üzere öne sürülmüş bütün kanıtların güvenirliğini irdeledi. Kitabında Anadolu'dan techirleri sırasında ölen Ermenilerin sayısını 642.000 olarak belirledi. Techir sırasında Osmanlı devlet adamlarının Ermenilerin can güvenliğini sağlamakta çok yetersiz kaldığını ancak kasıtlı bir soykırım amacının bulunmadığı sonucuna vardı. Guenter Lewy'nin Ermeni meselesi hakkındaki Osmanlı Türkiyesi'ndeki Ermeni Katliamları: Tartışmalı Bir Soykırım kitabı, soykırım tartışması açısından çok büyük önem taşımaktadır.
Ermeni tezini savunan yazarların daha önce Türk tezini savunan yazarlara karşı yönelttikleri eleştirileri Lewy için yapmak çok zordur. Lewy'nin Türkiye Cumhuriyeti veya Türk vatandaşlarıyla hiçbir organik bağı bulunmadığı için maddi veya manevi bir çıkar bulmak kolay değildir.
Guenter Lewy'nin 2005 yılında Middle East Quarterly dergisinde yayınlanan makalesi, yine Türk tezini güçlendiren bir bilimsel çalışma olmuştur. İttihatçı liderlere gıyaplarında ölüm hükmü veren 1919-20 askeri mahkemelerinde, savunma hakkının kullandırılmamasını eleştiren Lewy, müttefiklerin bile mahkemenin kararlarını ve işleyişini ciddiye almadığını detaylarıyla ortaya koymuştur. Ayrıca bazı Ermeni tarihçilerin belge derlerken bilimsellikten uzak tutumlarını da örnekleriyle göstermiştir.
The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide
Lewy, Türkçe anlamıyla Osmanlı Türkiyesi'ndeki Ermeni Katliamları: Tartışmalı Bir Soykırım adlı araştırmasını 2005 senesinde yayımladı. Bu kitapta, Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen Ermenilerin Osmanlı Devleti'nin güneyine tehcir edilmelerinin soykırım hukuk kategorisine girip girmediğini araştırdı. Yeni olmayan bilinen kaynaklarla çalıştı ve bu kaynakları ele alarak birbirine zıt iki iddiayı karşılaştırarak, hem tartışmalı olan hem de her iki tarafın kabul ettiği tartışmalı olmayan noktaları sundu.
Osmanlı Devleti'nin Ermenileri ülke içinde tehcir etme kararı aldığında, ülke olarak var olma mücadelesi içinde olduğunu bildiriyor. Ermeniler, hem Rusya'da hem de Osmanlı Devleti'nde yaşıyorlardı. Rusya ve Osmanlı Devleti 1914 sonunda dünya savaşına girdiklerinde ve Rus orduları Osmanlı sahasına girmeye başladıklarında, eski gerginlikler yeniden canlandı. Çoktandır otonomi ve hatta bağımsız bir devlet isteyen Osmanlı Ermenilerinin çoğu Rus ve Ruslarla müttefik Batılı güçlerin sempatizanıydı. Osmanlı Devleti'nde bir de gıda sorunları baş gösterdiğinde ve 1915te İngilizler Çanakkale'ye ayak basıp başkent İstanbul'un düşme tehdidi doğduğunda, ülkede panik doğdu ve Ermenileri tehcir kararı alındı.
Lewy'nin hesabına göre, toplam 642.000 Ermeni tehcir esnasında ve sonrasında öldü. Lewy savaş öncesi Osmanlı Ermenilerinin sayısını 1.750.000 olarak tespit ediyor. Savaş sonrası Ermenilerin sayısını ise 1.108.000 olarak tespit ediyor, ölü sayısını bu şekilde tahmin ediyor. Ermeniler üç sebepten dolayı öldüler: gıda yetersizliği, salgın hastalıklar ve katliamlar. Ölü sayısının Osmanlı Ermenilerinin %37sinin öldüğünü gösterdiğini bildiriyor.
Lewy, birçok olayın merkezi rejimin bu ölümleri planlayarak gerçekleşmediğine işaret ettiğini açıklıyor. Ölümlerin, yüz binlerce insanı çabuk bir şekilde ve olağanüstü ilkel bir taşıma sisteminin varlığı yüzünden Osmanlı bürokrasisinin imkânlarını aştığı için gerçekleştiği sonucuna varıyor.
Lewy, bilimsel soykırım iddiasının ispat olarak sunduğu üç ana kaynağın ve öne sürülen diğer kaynakların Ermeni katliamlarının, Birleşmiş Milletlerin soykırım tanımı içine girdiğini ispatlayamadığını açıklıyor. Soykırım iddiasının üç ana kaynağı olan İstanbul savaş suçları mahkemeleri, Teşkilât-ı Mahsusa'nın tehcirdeki rolü ve Andonyan belgeleri kaynaklarının soykırım iddiasını neden ispatlayamadığını kitabında inceliyor.
Bunun dışında bazıları tarafından soykırım uzmanı olarak görülen İstanbul doğumlu Ermeni yazar Vahakn N. Dadrian'ın yöntemlerini inceliyor ve sert bir şekilde eleştiriyor. Dadrian'ın, kasten tercüme hataları yaptığını ve seçici alıntı yaptığını, bu tarz yöntemler bilim ahlakıyla bağdaşmadığı için Dadrian'in bilimadamlığını kabul etmediğini bildiriyor.
Lewy ayrıca 'nin tek ses olarak Ermeni tehcirini soykırım olarak tanımlamasını ciddiye alamayacağını bildirdi. Bu birlik, Avrupalı ve Kuzey Amerikalı soykırım araştırmacılarını bir çatı altında toplayan bir organizasyon. Bu organizasyon 1997 senesinde çıkardığı bir kararla Ermeni tehcirini tek ses olarak soykırım diye nitelendirdi. Lewy, bu organizasyonun kararını ciddiye almayışının sebebini, imza atanların çoğunun hiçbir arşive ayak basmamış oldukları veya bu konu hakkında köklü bir araştırma yapmamış oldukları için diye açıklıyor.
Lewy'nin kitabı için araştırma yaptığı arşivler şunlar: Berlin'deki Alman dışişleri arşivi (Politisches Archiv des Auswärtigen Amts), Londra'daki İngiliz devlet arşivi (Public Record Office), Washington'daki Amerikan devlet arşivi (National Archives and Records Administration), Washington'daki Kongre Kütüphanesi arşivi (Library of Congress). Devlet arşivleri dışında yayımlanmış olan arşiv yayınlarını ve büyük sayıda ikincil kaynakları (anılar vs.) incelediğini bildiriyor. Bu uzun liste için kitabına bakınız.
Kaynakça
- ^ Guenter Lewy'nin Armenian Massacres in Ottoman Turkey: Disputed Genocide (Osmanlı Türkiyesi'ndeki Ermeni Katliamları: Tartışmalı Bir Soykırım) kitabı
- ^ . 28 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ . 22 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ a b c Eberhard Jäckel: Genozid oder nicht? - Hunderttausende Armenier kamen 1915/16 wohl ohne Absicht um 14 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Soykırım mı değil mi? - Yüz binlerce Ermeni 1915/16 da muhtemelen kasıt olmadan ölmüş - 23 Mart 2006
- ^ Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide, S. 240
- ^ a b c d Commentary dergisi, Şubat 2006, Genocide?[]
- ^ "Lewy'nin kitabının özeti". 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ . 13 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide, S. 333-358, Works Cited bölümü
Yayımlanmış Kitapları
- Lewy, Guenter (2005). University of Utah Press (Ed.). The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide. .
- Lewy, Guenter (2001). 0195142403 (Ed.). The Nazi Persecution of the Gypsies. .
- Lewy, Guenter (2000). Da Capo Press (Ed.). The Catholic Church and Nazi Germany. .
- Lewy, Guenter (1996). Why America Needs Religion: Secular Modernity and Its Discontents. .
- Lewy, Guenter (1990). The Cause That Failed: Communism in American Political Life. .
- Lewy, Guenter (1988). Peace and Revolution: The Moral Crisis of American Pacifism. .
- Lewy, Guenter (1978). Oxford University Press (Ed.). America in Vietnam. .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guenter Lewy 1923 ABD nin Massachusetts eyaletinde bulunan Massachusetts Universitesi nden emekli profesor ve tarihcidir Guenter Lewy solda 2016 yilinda Guenter Lewy 1923 yilinda Almanya da dogdu 1939 yilinda on bes yasindayken ailesiyle birlikte Ingiliz mandasi altindaki Filistin e gitti Sonra da ABD ye yerlesti Columbia Universitesi Smith Koleji ve Massachusetts Universitesi nde ogretim uyeligi yapti Simdi American Jewish Committe Amerikan Yahudi Komitesi tarafindan yayimlanan muhafazakar egilimli Commentary Yorum dergisinde yazarlik yapmaktadir Vietnam Savasi Amerika Birlesik Devletleri tarihinde komunizm ve Nazi Almanyasi gibi bircok degisik konularda kitaplar yazdi Guenter Lewy 2005 yilinda Ermeni kirimi ile ilgili yayimladigi kitabinda Ermeni yazarlar tarafindan gecmiste soykirimini desteklemek uzere one surulmus butun kanitlarin guvenirligini irdeledi Kitabinda Anadolu dan techirleri sirasinda olen Ermenilerin sayisini 642 000 olarak belirledi Techir sirasinda Osmanli devlet adamlarinin Ermenilerin can guvenligini saglamakta cok yetersiz kaldigini ancak kasitli bir soykirim amacinin bulunmadigi sonucuna vardi Guenter Lewy nin Ermeni meselesi hakkindaki Osmanli Turkiyesi ndeki Ermeni Katliamlari Tartismali Bir Soykirim kitabi soykirim tartismasi acisindan cok buyuk onem tasimaktadir Ermeni tezini savunan yazarlarin daha once Turk tezini savunan yazarlara karsi yonelttikleri elestirileri Lewy icin yapmak cok zordur Lewy nin Turkiye Cumhuriyeti veya Turk vatandaslariyla hicbir organik bagi bulunmadigi icin maddi veya manevi bir cikar bulmak kolay degildir Guenter Lewy nin 2005 yilinda Middle East Quarterly dergisinde yayinlanan makalesi yine Turk tezini guclendiren bir bilimsel calisma olmustur Ittihatci liderlere giyaplarinda olum hukmu veren 1919 20 askeri mahkemelerinde savunma hakkinin kullandirilmamasini elestiren Lewy muttefiklerin bile mahkemenin kararlarini ve isleyisini ciddiye almadigini detaylariyla ortaya koymustur Ayrica bazi Ermeni tarihcilerin belge derlerken bilimsellikten uzak tutumlarini da ornekleriyle gostermistir The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed GenocideLewy Turkce anlamiyla Osmanli Turkiyesi ndeki Ermeni Katliamlari Tartismali Bir Soykirim adli arastirmasini 2005 senesinde yayimladi Bu kitapta Birinci Dunya Savasi sirasinda gerceklesen Ermenilerin Osmanli Devleti nin guneyine tehcir edilmelerinin soykirim hukuk kategorisine girip girmedigini arastirdi Yeni olmayan bilinen kaynaklarla calisti ve bu kaynaklari ele alarak birbirine zit iki iddiayi karsilastirarak hem tartismali olan hem de her iki tarafin kabul ettigi tartismali olmayan noktalari sundu Osmanli Devleti nin Ermenileri ulke icinde tehcir etme karari aldiginda ulke olarak var olma mucadelesi icinde oldugunu bildiriyor Ermeniler hem Rusya da hem de Osmanli Devleti nde yasiyorlardi Rusya ve Osmanli Devleti 1914 sonunda dunya savasina girdiklerinde ve Rus ordulari Osmanli sahasina girmeye basladiklarinda eski gerginlikler yeniden canlandi Coktandir otonomi ve hatta bagimsiz bir devlet isteyen Osmanli Ermenilerinin cogu Rus ve Ruslarla muttefik Batili guclerin sempatizaniydi Osmanli Devleti nde bir de gida sorunlari bas gosterdiginde ve 1915te Ingilizler Canakkale ye ayak basip baskent Istanbul un dusme tehdidi dogdugunda ulkede panik dogdu ve Ermenileri tehcir karari alindi Lewy nin hesabina gore toplam 642 000 Ermeni tehcir esnasinda ve sonrasinda oldu Lewy savas oncesi Osmanli Ermenilerinin sayisini 1 750 000 olarak tespit ediyor Savas sonrasi Ermenilerin sayisini ise 1 108 000 olarak tespit ediyor olu sayisini bu sekilde tahmin ediyor Ermeniler uc sebepten dolayi olduler gida yetersizligi salgin hastaliklar ve katliamlar Olu sayisinin Osmanli Ermenilerinin 37sinin oldugunu gosterdigini bildiriyor Lewy bircok olayin merkezi rejimin bu olumleri planlayarak gerceklesmedigine isaret ettigini acikliyor Olumlerin yuz binlerce insani cabuk bir sekilde ve olaganustu ilkel bir tasima sisteminin varligi yuzunden Osmanli burokrasisinin imkanlarini astigi icin gerceklestigi sonucuna variyor Lewy bilimsel soykirim iddiasinin ispat olarak sundugu uc ana kaynagin ve one surulen diger kaynaklarin Ermeni katliamlarinin Birlesmis Milletlerin soykirim tanimi icine girdigini ispatlayamadigini acikliyor Soykirim iddiasinin uc ana kaynagi olan Istanbul savas suclari mahkemeleri Teskilat i Mahsusa nin tehcirdeki rolu ve Andonyan belgeleri kaynaklarinin soykirim iddiasini neden ispatlayamadigini kitabinda inceliyor Bunun disinda bazilari tarafindan soykirim uzmani olarak gorulen Istanbul dogumlu Ermeni yazar Vahakn N Dadrian in yontemlerini inceliyor ve sert bir sekilde elestiriyor Dadrian in kasten tercume hatalari yaptigini ve secici alinti yaptigini bu tarz yontemler bilim ahlakiyla bagdasmadigi icin Dadrian in bilimadamligini kabul etmedigini bildiriyor Lewy ayrica nin tek ses olarak Ermeni tehcirini soykirim olarak tanimlamasini ciddiye alamayacagini bildirdi Bu birlik Avrupali ve Kuzey Amerikali soykirim arastirmacilarini bir cati altinda toplayan bir organizasyon Bu organizasyon 1997 senesinde cikardigi bir kararla Ermeni tehcirini tek ses olarak soykirim diye nitelendirdi Lewy bu organizasyonun kararini ciddiye almayisinin sebebini imza atanlarin cogunun hicbir arsive ayak basmamis olduklari veya bu konu hakkinda koklu bir arastirma yapmamis olduklari icin diye acikliyor Lewy nin kitabi icin arastirma yaptigi arsivler sunlar Berlin deki Alman disisleri arsivi Politisches Archiv des Auswartigen Amts Londra daki Ingiliz devlet arsivi Public Record Office Washington daki Amerikan devlet arsivi National Archives and Records Administration Washington daki Kongre Kutuphanesi arsivi Library of Congress Devlet arsivleri disinda yayimlanmis olan arsiv yayinlarini ve buyuk sayida ikincil kaynaklari anilar vs inceledigini bildiriyor Bu uzun liste icin kitabina bakiniz Kaynakca Guenter Lewy nin Armenian Massacres in Ottoman Turkey Disputed Genocide Osmanli Turkiyesi ndeki Ermeni Katliamlari Tartismali Bir Soykirim kitabi 28 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2009 22 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2009 a b c Eberhard Jackel Genozid oder nicht Hunderttausende Armenier kamen 1915 16 wohl ohne Absicht um 14 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soykirim mi degil mi Yuz binlerce Ermeni 1915 16 da muhtemelen kasit olmadan olmus 23 Mart 2006 Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide S 240 a b c d Commentary dergisi Subat 2006 Genocide olu kirik baglanti Lewy nin kitabinin ozeti 18 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2009 13 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide S 333 358 Works Cited bolumuYayimlanmis KitaplariLewy Guenter 2005 University of Utah Press Ed The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide ISBN 0 87480 849 9 Lewy Guenter 2001 0195142403 Ed The Nazi Persecution of the Gypsies ISBN 0 19 514240 3 Lewy Guenter 2000 Da Capo Press Ed The Catholic Church and Nazi Germany ISBN 0 306 80931 1 Lewy Guenter 1996 Why America Needs Religion Secular Modernity and Its Discontents ISBN 0 8028 4162 7 Lewy Guenter 1990 The Cause That Failed Communism in American Political Life ISBN 0 19 505748 1 Lewy Guenter 1988 Peace and Revolution The Moral Crisis of American Pacifism ISBN 0 8028 3640 2 Lewy Guenter 1978 Oxford University Press Ed America in Vietnam ISBN 0 19 502732 9